Πολύκαρπος Μαντζάρογλου

Ο Πολύκαρπος Μαντζάρογλου (1929-2012) ήταν Έλληνας Μικρασιάτης ιερομόναχος και αρχιμανδρίτης. Διετέλεσε ηγούμενος της Ιεράς Μονής Αγίας Θεοδώρας Θεσσαλονίκης από το 1962 έως τη δίωξή του από τη Δικτατορία το 1968. Από το 1983 υπήρξε πνευματικός της Ιεράς Μονής Παναγίας του Έβρου της Ι.Μ. Αλεξανδρουπόλεως.[1][2][3][4]

Πολύκαρπος Μαντζάρογλου
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Πολύκαρπος Μαντζάρογλου (Ελληνικά)
Γέννηση1929
Έδεσσα
Χώρα πολιτογράφησηςΕλλάδα
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΕλληνικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΕλληνικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταχριστιανός ιερέας

Βιογραφικά στοιχεία Επεξεργασία

Γεννήθηκε το 1929 στην Έδεσσα και έλαβε το όνομα Στυλιανός. Ήταν το πέμπτο από τα έξι παιδιά της Βάγιας και του Αμφιλόχιου Μαντζάρογλου. Ο μικρός Στυλιανός συμμετείχε ενεργά στις νεανικές δράσεις της Ιεράς Μητροπόλεως Εδέσσης υπό τον Μητροπολίτη Παντελεήμονα Παπαγεωργίου. Φοίτησε στην Πατμιάδα Εκκλησιαστική Σχολή, με μέριμνα του πνευματικού του πατρός Μητροπολίτη Παντελεήμονα (ο οποίος είχε οριστεί έξαρχος του Οικουμενικού Πατριαρχείου στα Δωδεκάνησα που μόλις είχαν απελευθερωθεί από τους Ιταλούς). Τον Ιούνιο του 1951 αποφοίτησε και εκάρη μοναχός στην Ιερά Μονή Αγίου Ιωάννου του Θεολόγου της Πάτμου.

 
O Μητροπολιτικός ναός Αγίου Γρηγορίου Παλαμά Θεσσαλονίκης, όπου χειροτονήθηκε ο π. Πολύκαρπος Μαντζάρογλου.

Ο Γέροντάς του Μητροπολίτης Παντελεήμων ήδη από τον Μάρτιο του 1951 είχε εκλεγεί Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης. Έτσι κάλεσε στη Θεσσαλονίκη τον π. Πολύκαρπο και στις 11 Οκτωβρίου 1951 τον χειροτόνησε διάκονο στον Ιερό Μητροπολιτικό Ναό του Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά. Στις 6 Νοεμβρίου τον διόρισε στον ναό του Αγίου Γεωργίου Νεαπόλεως. Παράλληλα ο διάκονος Πολύκαρπος φοίτησε στη Θεολογική Σχολή του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης. Διετέλεσε ακόμη εφημέριος στους Ιερούς Ναούς Παναγίας Φανερωμένης Θεσσαλονίκης και της του Θεού Σοφίας Θεσσαλονίκης καθώς και ηγούμενος της Ιεράς Μονής Αγίας Θεοδώρας Θεσσαλονίκης (από τον Οκτώβριο του 1962 έως τον Μάιο του 1968).[5][6][7]

Διακονία για τον άγιο Παΐσιο στη Θεσσαλονίκη Επεξεργασία

 
Το Νοσοκομείο "Γεώργιος Παπανικολάου" της Θεσσαλονίκης όπου νοσηλεύθηκε ο Άγιος Παΐσιος.

Το καλοκαίρι του 1965 ο Άγιος Παΐσιος γνωρίσθηκε με τον συμπατριώτη του Γέροντα Πολύκαρπο Μαντζάρογλου στον Ιερό Ναό της του Θεού Σοφίας Θεσσαλονίκης, όπου ο δεύτερος ήταν εφημέριος. Ο πατήρ Πολύκαρπος ενεργοποίησε τα πνευματικά του παιδιά, γιατρούς και νοσοκόμες, ώστε να εξετασθεί ο Άγιος Παΐσιος και να ακολουθήσει κατάλληλη περίθαλψη λόγω των προβλημάτων υγείας που εμφάνισε. Οι ιατροί συνέστησαν χειρουργική επέμβαση λόγω εκτεταμένης βρογχεκτασίας αριστερού πνεύμονος. Όμως ο άγιος παρακάλεσε τον π. Πολύκαρπο να μην προχωρήσουν οι διαδικασίες για να επιστρέψει στο Άγιο Όρος. Αργότερα ο άγιος Παΐσιος επανήλθε στη Θεσσαλονίκη για να συναντήσει εκ νέου τον π. Πολύκαρπο Μαντζάρογλου, και να πραγματοποιηθεί η επέμβαση. Αυτή τη φορά ο άγιος έδωσε τη σειρά του σε ένα άρρωστο παιδί το οποίο νοσηλευόταν στο Νοσοκομείο "Γεώργιος Παπανικολάου" διότι είχε μέσα σε κάποιο βρόγχο του ένα φυλλαράκι από πουρνάρι και αυτό το έκανε και υπέ­φερε. Έτσι η δική του επέμβαση καθυστέρησε και πάλι.

Ο άγιος Παΐσιος εισήχθη μετέπειτα στο Νοσοκομείο "Γεώργιος Παπανικολάου" της Θεσσαλονίκης και υποβλήθηκε σε εγχείρηση μερικής αφαίρεσης πνεύμονα.[8] Στο Νοσοκομείο χρειάσθηκε να παραμείνει περισσότερο από δύο μήνες. Καθώς οι τομές ήταν εκτεταμένες, ο γιατρός υπέδειξε να βρίσκεται στη Θεσσαλονίκη ένα μήνα ακόμη. Με μέριμνα του π. Πολυκάρπου βρέθηκε οικία στην πόλη όπου φιλοξενήθηκε ο άγιος, μέχρι να αναρρώσει και να επιστρέψει στο Άγιο Όρος.

Ο Άγιος Παΐσιος, όταν έβγαινε από το Άγιον Όρος για λόγους υγείας φιλοξενούνταν στο Ησυχαστήριο της Μονής Σουρωτής και εκεί συναντούσε τον πατέρα Πολύκαρπο Μαντζάρογλου, ο οποίος ήταν Πνευματικός του Ησυχαστηρίου, και συζητούσαν ανταλλάσσοντας πνευματικές εμπειρίες. Η συμβολή του Αγίου στον πνευματικό καταρτισμό των μοναζουσών ήταν πολύτιμη και έτσι ο πατήρ Πολύκαρπος έφτιαξε ένα κελλάκι στο βουνό, για να μένει ο Άγιος Γέροντας Παΐσιος όταν επισκεπτόταν το Ησυχαστήριο.[9]

Δίωξη από τη Δικτατορία Επεξεργασία

Μετά την επιβολή της Χούντας των Συνταγματαρχών το καθεστώς επέβαλε κατ΄οίκον περιορισμό στον Μητροπολίτη Παντελεήμονα Α', ώστε να μην λειτουργεί σε κανέναν ναό και να μην μπορεί να εξέλθει από το Επισκοπείο.[10] Αργότερα στο αντικανονικό αυτό πλαίσιο, το 1968, εκθρονίστηκε παράνομα ο κανονικός Μητροπολίτης Θεσσαλονίκης Παντελεήμων Α΄ Παπαγεωργίου από την χουντική Αριστίνδην Σύνοδο του Αρχιεπισκόπου Ιερωνύμου Κοτσώνη[11]. Συνακόλουθα διώχθηκαν και οι ιερείς συνεργάτες του Μητροπολίτη Παντελεήμονα. Έτσι και ο Γέροντας Πολύκαρπος παύθηκε από Ηγούμενος της Μονής της Αγίας Θεοδώρας καθώς και από την Γραμματεία της Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης και προϊστάμενος του Ναού της του Θεού Σοφίας. Μετά από συνολικά δεκαοκτώ έτη διακονίας στη Μητρόπολη Θεσσαλονίκης βρήκε καταφύγιο στη Μητρόπολη Κασσανδρείας. Συγκεκριμένα ξεκίνησε να διακονεί ως Εφημέριος, Ιεροκήρυκας και Πνευματικός στην ενορία Αγίου Γεωργίου Βασιλικών, Αρχιερατικός Επίτροπος της Μητροπόλεως Κασσανδρείας και συγχρόνως με το υπ’ αριθμόν 618/3-7-1970 έγγραφο της Ιεράς Μητροπόλεως Κασσανδρείας ορίσθηκε Πνευματικός Πατέρας και Καθοδηγητής του Ησυχαστηρίου Μοναζουσών «ο Άγιος Ιωάννης ο Θεολόγος» Σουρωτής.

Κτίτωρ Μονής Παναγίας του Έβρου Επεξεργασία

Ο π. Πολύκαρπος αποδεχόμενος την πρόσκληση του τότε Μητροπολίτου Αλεξανδρουπόλεως Ανθίμου ανέλαβε να επανδρώσει και να καθοδηγήσει πνευματικά τη Ιερά Μονή Κοιμήσεως Θεοτόκου - Παναγίας του Έβρου, καθώς στην Μητρόπολη Αλεξανδρουπόλεως δεν υπήρχε έως τότε καμία μονή. Διετέλεσε πνευματικός πατέρας της αδελφότητας από το 1983 μέχρι την κοίμησή του το 2012. Η Μονή με πρωτοβουλία του π. Πολυκάρπου συνδέθηκε με Ιερές Μονές ομόδοξων χωρών Βουλγαρίας, Σερβίας, Ρουμανίας, Ρωσίας, Συρίας, Λιβάνου και φιλοξενεί τις εξ αυτών μοναχές προς εκμάθηση της ελληνικής γλώσσας, της βυζαντινής μουσικής και των μοναχικών διακονημάτων της. Έτσι, συνέβαλε στην αναδιοργάνωση του μοναχικού βίου στις χώρες αυτές. Επίσης ενίσχυσε ηθικά και υλικά για τη συντήρηση και βελτίωση των κτιριακών τους εγκαταστάσεων. Τη σύνταξή του ως εφημέριος έλαβε την 31η Δεκεμβρίου 1987 από την Ιερά Μητρόπολη Αλεξανδρουπόλεως. Το Οικουμενικό Πατριαρχείο, του απένειμε το έτος 1991 το οφφίκιο του Αρχιμανδρίτου του Οικουμενικού Θρόνου, ως αναγνώριση των κόπων του για την Εκκλησία. Εκοιμήθη στις 15 Ιουνίου 2012 και ετάφη στην Ιερά Μονή Παναγίας του Έβρου.[12]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Ιερά Μητρόπολις Θεσσαλονίκης, Ιερά Μονή Αγίας Θεοδώρας, Διατελέσαντες Ηγούμενοι
  2. Βήμα Ορθοδοξίας, π. Πολύκαρπος Μαντζάρογλου: «Πως γνώρισα τον γέρ. Παϊσιο»
  3. Διακόνημα, 3 μήνες από την μακαρία κοίμηση του Γέροντος Πολυκάρπου Μαντζάρογλου († 15 Ιουνίου 2012)
  4. Ιερά Μητρόπολη Αλεξανδουπόλεως, Ιερά Γυναικεία Μονή "Παναγίας του Έβρου" Μάκρης
  5. Ιερά Μητρόπολις Θεσσαλονίκης, Ιερά Μονή Αγίας Θεοδώρας, Διατελέσαντες Ηγούμενοι
  6. Βήμα Ορθοδοξίας, π. Πολύκαρπος Μαντζάρογλου: «Πως γνώρισα τον γέρ. Παϊσιο»
  7. Διακόνημα, 3 μήνες από την μακαρία κοίμηση του Γέροντος Πολυκάρπου Μαντζάρογλου († 15 Ιουνίου 2012)
  8. [1]
  9. Περιοδικό «Ευλογία» της Ιεράς Μητροπόλεως Θεσσαλονίκης, τεύχος 36, Ιούλιος-Αύγουστος 2010 και τεύχος 47, Μάϊος- Ιούνιος 2012.
  10. Γεώργιος Κ. Τερμεντζόγλου, Εγκαίνια Νεώτερων Ναών της Θεσσαλονίκης (1912-2011), Θεολογική Σχολή Α.Π.Θ., Τμήμα Ποιμαντικής και Κοινωνικής Θεολογίας, Μεταπτυχιακό Τμήμα, Ειδίκευση: Ελληνισμού και Ορθοδοξίας, 2011
  11. Ανδρεόπουλος, Χαράλαμπος (Χάρης) (2017). Η Εκκλησία κατά τη δικτατορία 1967-1974. Ιστορική και νομοκανονική προσέγγιση. Θεσσαλονίκη: Επίκεντρο. σελ. 180-185. ISBN 978-960-458-311-9. 
  12. Εκοιμήθη ο ιδρυτής της Ι.Μονής Σουρωτής Θεσσαλονίκης γέρ. Πολύκαρπος Μαντζάρογλου