Πομπείον

Το Πομπείον ήταν μεγάλο οικοδόμημα της αρχαίας Αθήνας που βρίσκονταν μεταξύ του Διπύλου και της Ιεράς Πύλης, δυτικά της Αρχαίας Αγοράς, πρώτο οικοδόμημα του έσω Κεραμεικού. Το οικοδόμημα αυτό χτίστηκε περίπου στις αρχές του 4ου αιώνα π.Χ., ενώ η κατασκευή του φαίνεται πως είχε ξεκινήσει από τον 5ο αιώνα π.Χ.

Πομπείο
Είδος	κτήριο, αρχαιολογική θέση και ναός
Γεωγραφικές συντεταγμένες	37°58′41″N 23°43′8″E
Διοικητική υπαγωγή	Αθήνα, Περιφέρεια Αττικής και Δήμος Αθηναίων
Τοποθεσία	Κεραμεικός
Χώρα	Ελλάδα
Έναρξη κατασκευής	4ος αιώνας π.Χ.
Πολυμέσα
δεδομένα (π)

Χρήση

Στο Πομπείον φυλάσσονταν όλα τα απαραίτητα πράγματα γα τη διεξαγωγή των διαφόρων πομπών που γίνονταν κατ΄ έτος και σε διάφορα άλλα χρονικά διαστήματα. Ο Ουίλιαμ Μάρτιν Ληκ και ο Καρλ Ότφριντ Μίλερ υποστήριξαν την άποψη μελετώντας τα κείμενα του Παυσανία ότι εξυπηρετούσε μόνο τα Παναθήναια ενώ ο Πέτερ Βίλχελμ Φόρχαμερ και άλλοι θεωρούν ότι οι περιγραφές του Παυσανία αναφέρονται στα Ελευσίνια. Κατά τον Φιλόχορο στο κτίσμα αυτό φυλάσσονταν χρυσά και αργυρά δοχεία ονομαζόμενα «πομπεία» που χρησιμοποιούνταν στις πομπές. Ο δε Διογένης ο Λαέρτιος και ο Πλούταρχος αναφέρουν ότι το Πομπείον το κοσμούσαν αγάλματα όπως το χάλκινο άγαλμα του Σωκράτη αλλά και πολλές ζωγραφιές σε μία από τις οποίες εικονιζόταν ο Ισοκράτης καθώς και άλλες κωμικών ποιητών.

Κρίνοντας από την ευρύχωρη αυλή του κτίσματος, στην οποία υπήρχαν επιγραφές εφήβων, το Πομπείον πρέπει να λειτούργσε ως γυμνάσιο, αλλά και σιταποθήκη σε περιόδους όπου αυτό κρινόταν αναγαίο.

Ένα μέρος του κτιρίου, αποτελούσε στοά ανοικτή στο κοινό. Ο Διογένης ο Κυνικός φαίνεται πως είχε περάσει κάποιο χρόνο του τόσο μέσα στο Πομπείον, όσο και στη Στοά του Διός. Όπως αναφέρει μάλιστα και ο Δημοσθένης σε κάποια σιτοδεία, στο Πομπείο διανέμονταν σίτος και αλεύρι, που αυτό φανερώνει πως ίσως κάποιο μέρος του ήταν σιταποθήκη για πώληση σιτάλευρου στο λαό σε χαμηλότερη τιμή.

Όταν οι Ρωμαίοι υπό τον Σύλλα εισέβαλαν στην Αθήνα το 86 π.Χ., το Πομπείον καταστράφηκε. Κατά τον 2ο αιώνα μ.Χ., επι αυτοκρατορίας του Αντωνίνου του Ευσεβούς, χτίστηκε στη θέση του νέο κτίσμα, το οποίο διέθετε στοές, το επονομαζόμενο «κτίριο των αποθηκών». Όμως, και αυτό το κτίριο καταστράφηκε, το 267 μ.Χ. από τους Έρουλους. Περίπου έναν αιώνα μετά, στο χώρο αυτό κατασκευάστηκαν δύο στοές εμπορικού χαρακτήρα με αψιδόμορφη πύλη σε σχήμα θριαμβικού τόξου.

Ανασκαφές

Το Πομπείο ήταν το μόνο κτίριο του Έσω Κεραμεικού όπως σημειώνει ο Παυσανίας και του οποίου η ταυτότητα της θέσης του εξακριβώθηκε το 1861 από τις έρευνες της Αρχαιολογικής Εταιρείας.

Αργότερα με τις ανασκαφές του Κεραμεικού από το Γερμανικό Αρχαιολογικό Ινστιτούτο Αθηνών αποκαλύφθηκαν τα θεμέλια και η στρώση του που έχει μήκος 50 μέτρα και πλάτος 24 μέτρα το οποίο έφερε τρία κλίτη ή πτέρυγες. Στη δεκαετία του 1950 αναφάνηκε σε σημείο του νότιου τοίχου η επιγραφή της εικόνας του ποιητή Μενάνδρου.

Πηγές

• «Μεγάλη Ελληνική Εγκυκλοπαίδεια Δρανδάκη» τ.ΙΔ΄, σ. 226.