Αυτό το λήμμα αφορά την πορδή, από μία λαϊκή σκοπιά. Για το ίδιο θέμα, από μία επιστημονική σκοπιά, δείτε: φύσα.

Πορδή  είναι η κοινή λέξη που χρησιμοποιείται σε σχέση με τον μετεωρισμό και την παραγωγή αερίων από το κατώτερο πεπτικό σύστημα. Συνώνυμο (χυδαϊστί) της λέξης κλανιά. Το αντίστοιχο ρήμα στην αρχαία και την καθαρεύουσα είναι πέρδομαι.   

Γερμανοί αγρότες απαντούν με πορδές σε μια παπική βούλα του Πάπα Παύλου Γ'  για τον Λούθηρο, απ' την οποία βγαίνουν φλόγες της κόλασης. Ξυλογραφία του Lucas Cranach, 1545. 

Ετυμολογία Επεξεργασία

Έχει κοινή ινδοευρωπαϊκή ρίζα με τη σύγχρονη αγγλική fart, τις λέξεις της μέσης αγγλικής ferten, feortan και farten, συγγενής με την παλαιά υψηλή γερμανική ferzan. Η ινδοευρωπαϊκή προέλευση επιβεβαιώνεται από πολλές συγγενείς λέξεις σε άλλες γλώσσες, όπως η λατινική pēdĕre, σανσκριτικά pardate, αβεστική  pərəδaiti, ιταλικά fare un peto, γαλλικά "péter", ρωσική пердеть (perdet') και πολωνικά "pierd" , από την αμάρτυρη πρωτοϊνδοευρωπαϊκή  *perd  ή *pezd. Όπως και στις περισσότερες ινδοευρωπαϊκές ρίζες, στις γερμανικές γλώσσες έγινε η τροποποίηση κατά τον νόμο του Grimm /p/ > /f/ και /d/ > /t/.[1][2][3][4]

Χυδαιότητα και όχληση Επεξεργασία

 
Χιουμοριστική πινακίδα 

Σε ορισμένες περιπτώσεις η λέξη θεωρείται απλώς μια κοινή βωμολοχία, ενώ άλλοτε χρησιμοποιείται χιουμοριστικά.

[εκκρεμεί παραπομπή]

Ιστορικές αναφορές Επεξεργασία

 
Προδοσία!!!  Ο John Bull εκτοξεύει μια πορδή σε μια αφίσα του βασιλιά Γεωργίου III . 

Η αρχαιότερη διασωζόμενη αναφορά σχετικά με την πορδή χρονολογείται από περίπου το 1800 π.Χσε Σουμεριακό επίγραμμα, και αποτελεί παράλληλα και το αρχαιότερο ανέκδοτο. Το επίγραμμα-ανέκδοτο αναφέρει "Κάτι που δεν ξανασυνέβει από αμνημονεύτων χρόνων, μια νεαρή γυναίκα δεν έκλασε [καθισμένη] στα πόδια του άντρα της".[5][6]  

Στην κλασική ελληνική γραμματεία η λέξη ή παράγωγά της και η σχετική πράξη εμφανίζεται σε αρχαίες ελληνικές κωμωδίες, όπως ο Πλούτος, οι Βάτραχοι[7] και οι Νεφέλες"[8] του Αριστοφάνη.  

Στα αγγλικά η λέξη εμφανίζεται σε αρκετές από τις Ιστορίες του Καντέρμπουρι  του Geoffrey Chaucer

Στις αρχές της σύγχρονης περιόδου, η λέξη πορδή  δεν θεωρήθηκε ιδιαίτερα χυδαία σε διάφορες ευρωπαϊκές γλώσσες. Για παράδειγμα, το Λεξικό της αγγλικής Γλώσσας του  Samuel Johnson, που δημοσιεύθηκε το 1755, περιλαμβάνει τη λέξη. [9][10]

Η Λουκία έκανε μια μελέτη σχετικά με το θέμα που την παρουσίασε στην Βασιλική Ακαδημία των Βρυξελλών το 1781 προτρέποντας για μια  επιστημονική μελέτη. Το 1607, μια ομάδα βουλευτών είχε γράψει ένα χυδαίο ποίημα με τίτλο Η  Κοινοβουλευτική Πορδή, ως συμβολική διαμαρτυρία ενάντια στο συντηρητισμό της Βουλής των Λόρδων και τον βασιλιά Ιάκωβο Α΄.[11][12]

Στην ελληνική γλώσσα υπάρχουν παράγωγα, όπως το "ονόπορδον" (εκ του όνος + πορδή), επιστημονική ονομασία του γαϊδουράγκαθου. Αναφέρεται από τον Πλίνιο τον Πρεσβύτερο.[13]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. The American Heritage Dictionary of the English Language (4th edition, 2000)
  2. Dictionnaire Hachette de la Langue Française, (Hachette, 1995) ISBN 0-317-45629-6
  3. T. G. Tucker, Etymological Dictionary of Latin, (Halle, 1931, repr.
  4. Liberman, Anatoly (25 Ιουλίου 2012). «Puzzling heritage: The verb 'fart'». OUPBlog. Ανακτήθηκε στις 25 Ιουλίου 2012. 
  5. «World's oldest joke traced back to 1900 BC». Reuters. 2016-08-01. http://www.reuters.com/article/us-joke-odd-idUSKUA14785120080801. Ανακτήθηκε στις 2016-11-21. 
  6. «BBC NEWS | Special Reports | Flatulence joke is world's oldest». news.bbc.co.uk. Ανακτήθηκε στις 21 Νοεμβρίου 2016. 
  7. Αριστοφάνης, Βάτραχοι, στ. 1097.
  8. [Αριστοφάνους, Νεφέλαι. στ. 392-394:
    Σωκράτης: Σκέψαι τοίνυν ἀπὸ γαστριδίου τυννουτουὶ οἷα πέπορδας·
    τὸν δ᾿ ἀέρα τόνδ᾿ ὄντ᾿ ἀπέραντον πῶς οὐκ εἰκὸς μέγα βροντᾶν;
    Ταῦτ᾿ ἄρα καὶ τὠνόματ᾿ ἀλλήλοιν, βροντὴ καὶ πορδή, ὁμοίω.
  9. Evans, Ron (2002). Coming Home: Saskatchewan Remembered. Dundurn Press Ltd. σελ. 95. ISBN 1-55002-379-9. 
  10. «An ill wind. Some fascinating facts about farting». Davyking.com. c. 1985. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 17 Μαρτίου 2013. Ανακτήθηκε στις 12 Νοεμβρίου 2010. 
  11. Marotti, Arthur (1995). Manuscript, print, and the English renaissance lyric. Cornell University Press. σελ. 113. ISBN 0-8014-8238-0. 
  12. Curtis, Polly (2005-06-23). «Ode to fart gets airing at last». London: Guardian. http://www.guardian.co.uk/education/2005/jun/23/research.highereducation. Ανακτήθηκε στις 2010-11-12. 
  13. http://www.perseus.tufts.edu/hopper/text?doc=Perseus%3Atext%3A1999.04.0057%3Aalphabetic+letter%3D*o%3Aentry+group%3D46%3Aentry%3Do%29no%2Fpordon Λεξικό Αρχαίας Ελληνικής Liddell & Scott, ονόπορδον.

Σχετική βιβλιογραφία Επεξεργασία

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία