Ποταμός Κοροτόα

ένα ποτάμι στο Μπανγκλαντές

Ο Ποταμός Κοροτόα (προφέρεται και Καρατόγια, βεγγαλικά: করতোয়া নদী), ένα μικρό ρέμα στη Διαίρεση Ρατζσάχι του Μπαγκλαντές, ήταν κάποτε ένας μεγάλος και ιερός ποταμός. Ένα κανάλι του ρέει προς το παρόν από τα αρχαία ερείπια της Πουντραναγκάρα (αρχαία πρωτεύουσα της Πουντραβαρντάνα) στην περιοχή Μπόγκρα. Το Καρατόγια μαχάτμα (Karatoya mahatmya) μαρτυρεί το παρελθόν του.[1] Στη Μαχαμπαράτα αναφέρεται ότι μια επίσκεψη στον Κοροτόα μετά από νηστεία τριών ημερών παράγει την ίδια αξία με τη θυσία ενός αλόγου.[2] Μια άλλη αρχαία πόλη, η Σραβάστη, μπορεί να βρσκόταν στις όχθες του Κοροτόα, βόρεια της Πουντραναγκάρα. Ωστόσο, υπάρχει μια διαμάχη σχετικά με την πιθανή τοποθεσία της πόλης Σραβάστη.[3]

Ποταμός Κοροτόα
Ο Ποταμός Κοροτόα κοντά στην Μαχαστάνγκαρ.
ΧώραΜπανγκλαντές

Ετυμολογία Επεξεργασία

Το όνομα του ποταμού αποτελείται από δύο σανσκριτικές λέξεις κορ (χέρι) και τόα (νερό), υποδηλώνοντας, στην Ινδική μυθολογία, ότι ο ποταμός σχηματίστηκε από το νερό που χύθηκε στα χέρια του Σίβα, όταν παντρεύτηκε την Παρβάτη.[4]

Ιστορία Επεξεργασία

 
Γέφυρα πάνω απο τον Κοροτόα, Καντσντάχα, Ρανγκπούρ.

Ο Κοροτόα, εκτείνεται στις ζούγκλες του Μπαϊκουνθαπούρ (δασική περιοχή στη Δυτική Βεγγάλη) στα βορειοδυτικά της συνοικίας Τζαλπαϊγκούρι και σχηματίζει για λίγη απόσταση το όριο μεταξύ των περιφερειών Ντινατζπούρ και Ρανγκπούρ και μετά ελίσσεται μέσω της Ρανγκπούρ και της Μπογκούρα. Στα νότια της επαρχίας Μπογκούρα, περνά απο την Χαλχάλια και η ενωμένη ροή είναι τότε γνωστή ως Πουλτζούρ. Φεύγει από την Μπογκούρα και ρέει προς νότια κατεύθυνση. Στη συνέχεια, ρέει νότια μετά το σημαντικό χωριό Ουλαπάρα, λίγα μίλια κάτω από το οποίο ενώνεται με τον ποταμό Χουρασάγκαρ στη Νάρνια μετά από μια διαδρομή περίπου 64 χιλιομέτρων σε αυτήν την περιοχή. Μετά από αυτήν τη διασταύρωση, παίρνει το όνομα Χουρασάγκαρ και περνάει κοντά από το Σαζαντπούρ και την Χέρα και ενώνεται με τον ποταμό Τζαμούνα κοντά στο Μπέρα.[5]

Ο Κοροτόα αναφέρεται συχνά στα Ινδικά ιερά κείμενα καθώς είχε μεγάλη φήμη για την αγιότητά του. Ήταν το ανατολικό όριο του παλαιού βασιλείου της Πουντραβαρντάνα, της χώρας των Πούντρα. Εμφανίζεται στον χάρτη της Βεγγάλης του Βαν Ντεν Μπρουκ (1660) να ρέει στον Γάγγη και στην πραγματικότητα, πριν από τις καταστροφικές πλημμύρες του 1787 έφερε στους ποταμούς Ατράι και Γάγγη έναν μεγάλο όγκο νερού από τον ποταμό Τέστα. Δεδομένου ότι το κύριο ρεύμα του Τέστα εκτράπηκε προς τα ανατολικά το 1787, ο Κοροτόα και ο Πουλτζούρ σταδιακά έπεσαν και είναι σήμερα ποτάμια μικρής σημασίας. Ένα κανάλι, το οποίο ενώνεται με τον ποταμό Μπάραλ, 48 χιλιόμετρα ανατολικά της Πάμπνα, καλείται ακόμα Μπούρι Τέστα Buri ή Παλιό Τέστα αλλά και Κάρτο ή Καρατόγια. Ίχνη ενός παλιού καναλιού, για το οποίο αξιώνεται το όνομα του Κοροτόα, επισημαίνονται επίσης στο Τσατμόχαρ θάνα (Chatmohar thana), όπου φαίνεται να έχει εξαλειφθεί από τον ποταμό Μπάραλ.[5]

Αλλαγές στην πορεία των ποταμών Επεξεργασία

Έγιναν μεγάλες αλλαγές ορισμένων ποταμών στη Βεγγάλη και τις γειτονικές περιοχές, κατά το 1500 μ.Χ. Αν και λείπουν σχετικά στοιχεία, παρόμοιες αλλαγές μπορεί να θεωρηθεί πως έγιναν και ακόμη πιο πριν. Ο Κοροτόα είναι ένα από τα ποτάμια που έχει αλλάξει με τα χρόνια.[1]

 
Χάρτης βασισμένος στο Rivers of Bangladesh, έκδοση Αυγούστου 1997.

Ο χάρτης (δεξιά) δείχνει τα κύρια ποτάμια στη Βόρεια Βεγγάλη και τις γειτονικές περιοχές. Δεν εμφανίζονται, αλλά υπάρχουν πολλοί παραπόταμοι και διανομείς, οι οποίοι συνδέουν τους κύριους ποταμούς και επιτρέπουν στα κύρια ποτάμια να αλλάξουν πορεία. Επομένως, το μοτίβο του συστήματος ποταμού υφίσταται συνεχείς αλλαγές. Τέτοιες αλλαγές δεν αντικατοπτρίζονται στον χάρτη. Επιπλέον, πολλά από τα ποτάμια έχουν τοπικά ονόματα προσθέτοντας πολυπλοκότητα του συστήματος μελέτης του ποταμού. Τεκτονικές διαταραχές έχουν χωρίσει τον Κοροτόα σε τέσσερα ξεχωριστά μέρη. Το βόρειο τμήμα, που ονομάζεται Ντινατζπούρ-Κοροτόα, είναι η κύρια πηγή του ποταμού Ατράι. Αναδύεται σε ένα έλος στο Μπαϊκανθαπούρ, αλλά επίσης δέχεται νερό από υπόγεια ρεύματα. Στο Κανσάμα ουπαζίλα το όνομά του αλλάζει σε Ατράι. Κοντά στο Μπιρπούρ Ουπαζίλα, Μπαγκλαντές (25 ° 54'02.0 "N 88 ° 43'32.6" E) χωρίζεται στους ποταμούς Ντέπα και Ατράι. Σε ένα δεύτερο τμήμα, ο Ντινατζπούρ-Κοροτόα συνδέεται με τον Ρανγκπούρ-Κοροτόα βόρεια της Κανσάμα, αλλά πολύ λίγο νερό περνά τώρα από αυτό το κανάλι. Το ανώτερο τμήμα του Ρανγκπούρ-Κοροτόα βρίσκεται στην περιοχή Τζαλπαϊγκούρι. Σε ένα τρίτο τμήμα, ο ποταμός Τζαμουνεσγάρι-Κοροτόα ρέει νοτιοανατολικά προς το Γκομπινταγάντζ Ουπαζίλα, όπου το κύριο ρεύμα στρίβει ανατολικά μέσω του Κατακάλι και πέφτει στον ποταμό Μπανγκάλι. Το τμήμα του πρώην ποταμού που διέρχεται από το Σιμπγκάντζ Ουπαζίλα είναι ξηρό το μεγαλύτερο μέρος του έτους. Διαχωρίζει αποτελεσματικά το Ρανγκπούρ-Κοροτόα από το Μπόγκρα- Κοροτόα, που ρέει νότια μετά την πόλη Μπόγκρα έως ότου ενωθεί με τον Μπανγκάλι για να γίνουν μαζί ο ποταμός Πουλιτζόρ, ο οποίος πέφτει στο Χουρασάγκαρ. Το τέταρτο μέρος, το Πάμπνα-Κοροτόα, είναι μια κοίτη του ποταμού κοντά στο Χαντιάλ. Διάφορα άλλα κανάλια επισημαίνονται επίσης ως τμήματα της Παλαιάς Κοροτόα.[4]

Τέστα Επεξεργασία

Ο Τέστα έτρεχε νωρίτερα νότια από το Τζαλπαϊγκούρι σε τρία κανάλια, δηλαδή τον Kοροτόα στα ανατολικά, τον Πουναρμπχάμπα στα δυτικά και τον Ατράι στο κέντρο. Τα τρία κανάλια πιθανότατα έδωσαν το όνομα στον ποταμό ως Τρισρότα (κατοχή τριών ρευμάτων) που έχει συντομευτεί ως Τέστα. Από αυτά τα τρία, ο Πουναρμπχάμπα προσχώρησε στο Μαχανάντα. Ο Ατράι περνώντας από μια τεράστια ελώδη περιοχή γνωστή ως Τσάλαν Μπιλ εντάχθηκε στον Κοροτόα και το ενωμένο ρεύμα εντάχθηκε στον Πάντμα κοντά στο Ταφάγκαντζ. Στις καταστροφικές πλημμύρες του 1787, ο Tέστα εγκατέλειψε το παλιό του κανάλι και έσπευσε νοτιοανατολικά ώστε να ενωθεί με τον Βραχμαπούτρα.[1]

Στον χάρτη της Βεγγάλης του Βεν ντεν Μπρούκ Ven, που προετοιμάστηκε το 1660, ο Κοροτόα εμφανίζεται ως ένα μεγάλο κανάλι.[4] Ο Ρένελ έκανε μια έρευνα μεταξύ 1764 και 1777 και ο χάρτης του είναι ένας από τους πρώτους αυθεντικούς χάρτες της Βεγγάλης που υπάρχουν. Σε αυτούς τους χάρτες ο Τέστα φαίνεται να ρέει μέσω της Βόρειας Βεγγάλης σε πολλούς παραπόταμους. Όλα αυτά τα ρεύματα συνδυάζονται χαμηλότερα με τον Μαχανάντα, τώρα το δυτικότερο ποτάμι της Βόρειας Βεγγάλης, και το όνομα του Χουρσάγκαρ τελικά εξαλείφθηκε από το Γάγγη στο Τζαφαργκάνι, κοντά στο σύγχρονο Γκοαλούντο. Ο ποταμός Χουρσάγκαρ εξακολουθεί να υπάρχει ως η συνδυασμένη εκροή του Μπαράλ, ενός καναλιού διαρροής του Γάγγη, του Atrάι, του μικρού Τζαμούνα και του Kοροτόα, αλλά αντί να πέσει στον Γάγγη, πέφτει στο κύριο Τζαμούνα, λίγα μίλια πάνω από τη συμβολή του με τον Πάντμα στο Γκοαλούντο.[6]

Κόσι Επεξεργασία

Ο Ποταμός Κόσι, ο οποίος τώρα διασχίζει το βορειοανατολικό Μπιχάρ και ενώνεται με τον Γάγγη σε ένα σημείο πολύ ψηλότερο από το Ρατζμάχαλ, αρχικά έτρεχε προς τα ανατολικά και έπεφτε στο Βραχμαπούτρα. Το κανάλι του Κόσι, επομένως, πρέπει να μετατοπίστηκε σταθερά προς τα δυτικά, ακριβώς σε όλο το πλάτος της Βόρειας Βεγγάλης. Υπήρχε μια εποχή που οι Κόσι και Μαχανάντα προσχωρούσαν στον Κοροτόα και διαμόρφωναν ένα είδος εθνικού ορίου μεταξύ των ανθρώπων που ζούσαν νότιά τους και των Κοτς και Κιράτας που ζούσαν βόρεια του ποταμού.[1]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 Majumdar, R.C. (1971). History of Ancient Bengal. Καλκούτα. σελ. 4. ISBN 81-89118-01-3. 
  2. Majumdar, R.C. (1971). History of Ancient Bengal. Καλκούτα. σελ. 24. ISBN 81-89118-01-3.
  3. Majumdar, Dr. R.C., σελ. 429
  4. 4,0 4,1 4,2 Chowdhury, Masud Hasan (2012). «Karatoya River». Στο: Islam, Sirajul· Jamal, Ahmed A. Banglapedia: National Encyclopedia of Bangladesh (2η έκδοση). Asiatic Society of Bangladesh. 
  5. 5,0 5,1 Subba, Shivani (2019). «Buri Teesta of Assam». Tourgenie. 
  6. Majumdar, S.C., Chief Engineer, Bengal, Rivers of the Bengal Delta, Government of Bengal, 1941, reproduced in Rivers of Bengal, Vol I, 2001, p. 45, published by Education department, Government of West Bengal.