Πτολεμαίος Β΄ της Τελμησσού
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Ο Πτολεμαίος Β΄ (άκμασε 250-200 π.Χ.) από τη Δυναστεία των Λυσιμαχιδών ήταν ηγεμόνας της Τελμησσού. Ήταν Έλληνας πρίγιπας από τη Μ. Ασία, υποτελής ηγεμόνας των Πτολεμαίων της Αιγύπτου πρώτα και μετά της Περγάμου.
| Πτολεμαίος Β´ της Τελμησσού | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Χώρα πολιτογράφησης | Μακεδονία |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Οικογένεια | |
| Τέκνα | Βερενίκη |
| Γονείς | Λυσίμαχος της Τελμησσού |
| Οικογένεια | Δυναστεία των Λυσιμαχιδών |
Βιογραφία Επεξεργασία
Ήταν γιος του Λυσίμαχου ηγεμόνα της Τελμησσού και μίας αγνώστου ονόματος Ελληνίδας αριστοκράτισσας. Ο πατέρας του ήταν γιος του Πτολεμαίου Α΄ του Επιγόνου, πρώτου ηγεμόνα της Τελμησσού, στον οποίο η περιοχή δωρήθηκε από τον θείο του Πτολεμαίο Φιλάδελφο της Αιγύπτου.
Ο Πτολεμαίος Β΄ γεννήθηκε και μεγάλωσε στην Τελμησσό της Λυκίας, κατά την ηγεμονία τού πατέρα του (240-206). Λίγα γνωρίζουμε για τη ζωή του πριν το 206. Το έτος αυτό ο Πτολεμαίος Β΄ τον διαδέχθηκε ως τρίτος και τελευταίος ηγεμόνας της Τελμησσού. Κυβέρνησε ως το 181 ή και περισσότερο.
Σύμφωνα με σωζόμενες επιγραφές της πόλης, ο Πτολεμαίος Β΄ δεν φαίνεται να είχε βασιλικό τίτλο· ούτε είναι σαφής ο βαθμός αυτονομίας του από την Αλεξάνδρεια. Από το 222 που ανέλαβε ο Πτολεμαίος Δ΄ Φιλοπάτωρ, η εξουσία των Πτολεμαίων αρχίζει να μειώνεται δραματικά και ο Πτολεμαίος Β΄ και η οικογένειά του είχε την ευκαιρία να απομακρυνθούν από την επικυριαρχία της Αιγύπτου. Μάλιστα αυτός και οι οικείοι του απολάμβαναν εξαίρετες, εγκάρδιες σχέσεις με τον Αντίοχο Γ΄ τον Μέγα των Σελευκιδών, εχθρό των Πτολεμαίων. Αυτό προδίδει ο διορισμός της Βερενίκης, κόρης του Πτολεμαίου Β΄ της Τελμησσού ως πρωθιέρειας στη σατραπεία της Καρίας για τη βασιλική λατρεία της Λαοδίκης Γ΄, συζύγου και εξαδέλφης του Αντιόχου Γ΄. Σύμφωνα με μία λίθινη επιγραφή του 193 που βρέθηκε στο Ναχαβάνντ του Ιράν, ο Πτολεμαίος Β΄ περιγράφεται ως συγγενής του Αντιόχου Γ΄· πράγματι ήταν μακρινοί συγγενείς.
Σώθηκαν δύο επιστολές, που αναφέρονται στον διορισμό της Βερενίκης ως πρωθιέρειας. Η πρώτη απευθύνεται από τον Αντίοχο Γ΄ στον στρατηγό της Καρίας και σώθηκε στη στήλη στο Ναχαβάνντ: "Ο βασιλιάς Αντίοχος (Γ΄) στον Αναξίμβροτο, χαίρειν. Επιθυμούμε να αυξήσουμε περισσότερο τις τιμές της αδελφής μας βασίλισσας Λαοδίκης και θεωρούμε αυτό πολύ σημαντικό για εμάς, καθώς όχι μόνο ζει ανάμεσά μας με αγάπη και προσοχή, αλλά επίσης διατίθετο ευνοϊκά προς τα θεία. Έτσι συνεχίζουμε να κάνουμε με αγάπη πράγματα, που ταιριάζουν και είναι σωστά γι' αυτήν να λάβει από εμάς· έχουμε αποφασίσει, όπως διορίστηκαν σε όλο το βασίλειο πρωθιερείς για εμάς, έτσι να τοποθετηθούν στις ίδιες περιοχές και πρωθιέρειες γι' αυτήν επίσης. Εκείνες θα φέρουν χρυσά στέμματα με την εικόνα της και θα αναφέρονται μετά από τους πρωθιερείς των προγόνων μας και ημών. Στις περιοχές υπό τη διοίκησή σου η Βερενίκη, κόρη του συγγενούς μας Πτολεμαίου, γιου του Λυσιμάχου, έχει διοριστεί. Κάνε σύμφωνα με ό,τι είναι ανωτέρω γραμμένο και φτιάξε αντίγραφα της επιστολής σε στήλες και τοποθέτησέ τες σε εμφανή σημεία, έτσι ώστε τώρα και στο μέλλον να είναι δήλον σε όλους αυτά τα θέματα και η πολιτική μας προς την αδελφή μας".
Η δεύτερη επιστολή απευθύνεται από τον στρατηγό της Καρίας στον ύπαρχο (σατράπη): "Ο Αναξίμβροτος στον Διονύτα, χαίρειν. Εσωκλείω αντίγραφο διατάγματος γραμμένου από τον βασιλιά, που αφορά τον διορισμό της Βερενίκης, κόρης του Πτολεμαίου του Λυσιμάχου, ως πρωθιέρειας της βασίλισσας στη σατραπεία. Εκτέλεσε το θέμα σύμφωνα με τις οδηγίες, όπως επιβάλλεται και δες, ότι αντίγραφα χαραγμένα σε λίθινες στήλες, είναι τοποθετημένα στις πιο εμφανείς θέσεις. Έρρωσθε, έτος 119, μηνός Αρτεμισίου 19 (9 Μαΐου 193 π.Χ.)".
Περί την εποχή που η Βερενίκη ορίστηκε πρωθιέρεια, ο Πτολεμαίος Β΄ πώλησε μέρος των γαιοκτησιών του της Τελμησσού στον Αντίοχο Γ΄. Και αυτό διότι ο βασιλιάς ήθελε να εγκαταστήσει μισθοφόρους από το Κορντάκ της Περσίας κοντά στην Τελμησσό. Εκείνοι είναι πιθανοί πρόγονοι των Κούρδων.
Κατά τη συνθήκη της Απάμειας το 188, ο Αντίοχος Γ΄ αναγκάστηκε να αποδώσει τη Λυκία στον Ευμένη Β΄ της Περγάμου. Στη συνθήκη η θέση του Πτολεμαίου Β΄ εξασφαλίστηκε ρητά. Σύμφωνα με αφιερωτικές επιγραφές στη νήσο Δήλο, ο Πτολεμαίος Β΄ έκανε ευχαριστήριες προσφορές για την Ειρήνη της Απάμειας. Αυτές περιελάμβαναν μία προσφορά σε σχέση με τον εξάδελφό του Αντίπατρο Επίγονο.
Από το 188 ως το 181 τουλάχιστον, ο Πτολεμαίος Β΄ ήταν υποτελής ηγεμόνας του Ευμένη Β΄. Αυτός ήταν σύμμαχος της Ρώμης και μάλλον ο Πτολεμαίος Β΄ πήρε το μέρος της. Η οικογένειά του δεν εμφανίζεται σε πηγές μετά το 181.
Οικογένεια Επεξεργασία
Είχε τέκνο:
- Βερενίκη, πρωθιέρεια της Λαοδίκης Γ΄ στην Καρία.
Πηγές Επεξεργασία
- R.S. Bagnall, The administration of the Ptolemaic possessions outside Egypt, Brill Archive, 1976
- R.A. Billows, Kings and colonists: aspects of Macedonian imperialism, BRILL, 1995
- M.G. Cohen, The Hellenistic settlements in Europe, the Islands, and Asia Minor, University of California Press, 1995
- J.D. Grainger, A Seleukid prosopography and gazetteer, BRILL, 1997
- R.S. Bagnall & P. Derow, The Hellenistic Period: historical sources in translation, Wiley-Blackwell, 2004