Ροδακανάκειο Παρθεναγωγείο και Νηπιαγωγείο Οδησσού
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Το Ροδακανάκειο Παρθεναγωγείο και Νηπιαγωγείο Οδησσού ήταν ελληνικό εκπαιδευτικό ίδρυμα της Οδησσού που λειτούργησε από το 1872 μέχρι το 1918.
Συνθήκες ίδρυσης Επεξεργασία
Στην ελληνική κοινότητα της Οδησσού ήταν εμφανής η έλλειψη ελληνικού Παρθεναγωγείου που θα μπορούσε να εξυπηρετήσει τις εκπαιδευτικές και μορφωτικές ανάγκες των Ελληνίδων κοριτσιών της κοινότητας. Τον Δεκέμβριο του 1870 πραγματοποιείται η Γενική Συνέλευση των μελών της Ελληνικής κοινότητας της Οδησσού και εκλέγεται μια δωδεκαμελής επιτροπή, η οποία ήταν επιφορτισμένη με τη μελέτη του ζητήματος. Μέλη της επιτροπής ήταν οι Στέφανος Ράλλης, Απόστολος Παρασκευάς, Γρηγόρης Μαρασλής, ο Α Ζαφίρης, ο Κ. Κοντόπουλος, ο Α. Βουλησμάς αρχιμανδρίτης της ελληνικής εκκλησίας Αγίας Τριάδος, ο Σ. Κομποθέλκας, Κ. Καλαφάτης, Δαμιανός Παπαδόπουλος, Κ.Καραβίας, Γ. Κεφαλάς, Α. Τζιμόπουλος. Μέχρι το 1871 καμία απόφαση επί του θέματος δεν είχε ληφθεί όταν διακόσιοι ομογενείς ξαναέκαναν κρούση με επιστολή τους για την επίλυση του ζητήματος. Τελικά το 1872 ο πρόεδρος της ελληνικής κοινότητας Θεόδωρος Ροδακανάκης, απευθύνθηκε στις εκπαιδευτικές αρχές της Οδησσού και ζήτησε να χορηγηθεί άδεια λειτουργίας ελληνικού παρθεναγωγείου δευτέρας κατηγορίας-προγυμνάσιο. Η άδεια χορηγήθηκε την ίδια χρονιά και ξεκίνησε τη λειτουργία του στις 9 Νοεμβρίου. Ως προς το καθεστώς του δεν ανήκε στην ιδιοκτησία της Ελληνικής εκκλησίας της Αγίας Τριάδος Οδησσού αλλά είχε καθεστώς ιδιωτικού διακαίου. Το 1896 τέθηκε υπό την προστασία της Ελληνικής Βασιλείας.
Η στέγασή του Επεξεργασία
Αρχικά στεγαζόταν σε διάφορα ιδιόκτητα κτήρια με ενοίκιο. Το στεγαστικό ζήτημα του Παρθεναγωγείου απασχόλησε την Ελληνική κοινότητα από το 1872 μέχρι το 1874, οπότε λύθηκε οριστικά το ζήτημα με πρωτοβουλία του Θεόδωρου Ροδακανάκη, ο οποίος ελλείψει ικανών οικονομικών πόρων για την ανέγερση του κτηρίου –το κόστος ανέγερσής του υπολογιζόταν σε 50.000 ρούβλια και το αποθεματικό της κοινότητας δεν ξεπερνούσε τα 13.000- θα κάλυπτε εξ ολοκλήρου τη δαπάνη. Στη συνέλευση που πραγματοποιήθηκε και στην οποία ο Ροδακανάκης προσφέρθηκε να καλύψει τη σχετική δαπάνη, τιμητικά προτάθηκε από τον αρχιμανδρίτη Ευστάθιο Βουλησμά να ονομαστεί το σχολείο ’’Ροδακανάκειο Παρθεναγωγείο και Νηπιαγωγείο’’. Το κτήριο οικοδομήθηκε στην γωνία του περιβολιού της ελληνικής εκκλησίας Αγίας Τριάδας και τα θεμέλιά του τέθηκαν στις 24 Ιουλίου του 1874. Η κατασκευή του διήρκεσε 3-4 μήνες (Ιούλιος –Δεκέμβριος) και το συνολικό κόστος της αποπεράτωσής του ανήλθε στ 60.000 ρούβλια. Συνολικά διέθετε 15 αίθουσες, επτά από τις οποίες για τις κατώτερες και ανώτερες τάξεις ,δύο για τον παιδικό σταθμό, αίθουσα χειροτεχνίας.
Οργάνωση- Εκπαιδευτικό προσωπικό Επεξεργασία
Η σχολή είχε τέσσερις τάξεις δημοτικού και γυμνασίου και τέσσερις νηπιαγωγείου. Από το 1872 μέχρι το 1873 δίδαξαν δυο μόνο δασκάλες (Ελένη Νικολαΐδου, Αμαλία Σμυρνοπούλου), ενώ τον Ιούνιο του 1874 είχε έξι άτομα προσωπικό ( 4 δασκάλες, ο αρχιμανδρίτης Άγγελος Πεφάνης, διευθύντρια η Ευφροσύνη Αντωνιάδου). Το 1890 είχε 14 δασκάλες και δασκάλους με του νηπιαγωγούς έφτανε τα 25 άτομα. Το εκπαιδευτικό προσωπικό ήταν απόφοιτοι ελληνικών εκπαιδευτικών ιδρυμάτων (Αρσάκειο Λύκειο Αθηνών, Πανεπιστήμιο Αθηνών). Για την εύρυθμη λειτουργία του υπήρχε τριμελής σχολική Εφορία και ένα συμβουλευτικό όργανο, εκέινο των κοσμητορισσών, οι οποίες επέβλεπαν την καθαριότητα στις τάξεις και τη διδασκαλία.
Εκπαιδευτικό πρόγραμμα Επεξεργασία
Τα μαθήματα που διδάσκονταν ήταν : ελληνικά, ρωσικά, γαλλικά, ιστορία, γεωγραφία, θρησκευτικά, αριθμητική, εργόχειρο, ραπτική, χοροί. Τα μαθήματα γίνονταν στην ελληνική γλώσσα, εκτός της ρωσικής γλώσσας, της ιστορίας και γεωγραφίας της ρωσίας. Η ρωσική γλώσσα ήταν υποχρεωτική για όλες τις τάξεις.
Η φοίτηση Επεξεργασία
Η φοίτηση ήταν επί πληρωμή και τα δίδακτρα ανέρχονταν σε 36 ρούβλια ετησίως. Το ύψος των διδάκτρων κυμαινόταν ανάλογα με την οικονομική δυνατότητα των οικογενειών των μαθητριών: έτσι χωρίζονταν σε τέσσερις κατηγορίες. Στην τελευταία ανήκαν οι άπορες μαθήτριες. Αυτές ενισχυόταν με τη δωρεάν χορήγηση βιβλίων, ενδυμασίας και σίτισης. Στο σχολείο φοιτούσαν όχι μόνο ομογενείς της Οδησσού μα και από άλλα μέρη της Ρωσίας όπως από τις περιοχές της Αζοφικής και της Βεσσαραβίας. Από το 1898 μέχρι το 1914 φοίτησαν συνολικά 3.934 μαθήτριες δηλαδή ετησίως 246 μαθήτριες.
Οικονομικοί πόροι του Παρθεναγωγείου Επεξεργασία
Οι πηγές των οικονομικών ήταν τέσσερις: α)οι χορηγήσεις της Ελληνικής Αγαθοεργούς Κοινότητος Οδησσού, β)η ετήσια οικονομική προσφορά της Ελληνοεμπορικής Σχολής, γ)κληροδοτήματα ομογενών δ)δίδακτρα. Το Ρωσικό κράτος καμία οικονομική επιχορήγηση δεν πραγματοποίησε.
Μετά της Οκτωβριανή Επανάσταση Επεξεργασία
Μετά το 1918 μετατράπηκε σε εργατική σχολή Νο 46 όπου φοιτούσαν και αγόρια. Λειτούργησε μέχρι το 1936 οπότε έπαυσε η λειτουργία της.
Πηγές Επεξεργασία
- Κωνσταντίνος Αυγητίδης, « Τα Ελληνικά εκπαιδευτικά ιδρύματα της Οδησσού: Ελληνοεμπορική Σχολή, Ροδακανάκειο Παρθεναγωγείο και Νηπιαγωγείο» , στο: Τασούλα Μανδάλα (επίμ.), Πρακτικά Συνεδρίου, Ελληνικά Ιστορικά Εκπαιδευτήρια στη Μεσόγειο. Από την αρχαιότητα μέχρι σήμερα. Χίος, 18-21/10/2001, εκδ.Υπουργείο Παιδείας και Θρησκευμάτων-Δήμος Χίου, Χίος, 2002, σελ.217-232