Σανδαράχη (κίτρινη)
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Η κίτρινη σανδαράχη (αγγλ. orpiment) είναι θειούχο ορυκτό του αρσενικού με χημικό τύπο As2S3. Το όνομά της προέρχεται από το αρχ. "σανδαράκη", το οποίο θεωρείται δάνειο από κάποια ανατολική γλώσσα, ενώ ο αγγλικός όρος προέρχεται από το aurum pigmentum, δηλ. χρυσή χρωστική. Δεν είναι ιδιαίτερα σύνηθες ορυκτό, ενώ σπάνια σχηματίζει ευδιάκριτους κρυστάλλους - συνήθως σχηματίζει συμπαγείς ή φλοιώδεις μάζες, καθώς, με την πάροδο του χρόνου αποσυντίθεται προς κίτρινη σκόνη, η οποία, όμως, εμφανίζει λάμψη. Η διαδικασία αυτή είναι χρονοβόρα, επιταχύνεται, όμως, με την έκθεση του ορυκτού σε φως, γι' αυτό και τα δείγματά της φυλάσσονται σε ειδικές φωτοστεγείς θήκες.
 | |
| Γενικά | |
|---|---|
| Κατηγορία | Σουλφίδια |
| Χημικός τύπος | As2S3 |
| Ορυκτολογικά χαρακτηριστικά | |
| Πυκνότητα | 3,5 gr/cm3 |
| Χρώμα | Κίτρινο έως πορτοκαλοκίτρινο |
| Σύστημα κρυστάλλωσης | Μονοκλινές |
| Κρύσταλλοι | Σπάνιοι, επιμήκεις |
| Υφή | Γαιώδης ή φλοιώδης, μερικές φορές ινώδης |
| Διδυμία | - |
| Σκληρότητα | 1,5 - 2 |
| Σχισμός | Τέλειος {010}, ατελής {100} |
| Θραύση | Λεπιδοειδής |
| Λάμψη | Ρητινώδης έως μαργαριτώδης |
| Γραμμή κόνεως | Κίτρινη |
| Πλεοχρωισμός | - |
| Διαφάνεια | Ημιδιαφανής έως διαφανής |
Ανευρίσκεται συχνά, αλλά σε μικρές ποσότητες, σε υδροθερμικές φλέβες χαμηλών θερμοκρασιών, σε θερμές πηγές και σε φουμαρόλες. Είναι συχνό προϊόν εξαλλοίωσης άλλων αρσενικούχων ορυκτών, ιδιαίτερα της ερυθράς σανδαράχης. Έχει χαρακτηριστική οσμή. Απαντά (σχεδόν πάντα) με ερυθρά σανδαράχη αλλά και βαρύτη, γύψο, ασβεστίτη και ορυκτά του αργύρου και του μολύβδου. Όπως και η συγγενής ερυθρά σανδαράχη δεν έχει σημαντικές οικονομικές εφαρμογές.
Παλαιότερα είχε χρησιμοποιηθεί ως βαφή, η χρήση της όμως εγκαταλείφθηκε λόγω της εξαλλοίωσής της από την φωτεινή ακτινοβολία.
Πηγές
ΕπεξεργασίαΒιβλιογραφία
Επεξεργασία- James Dwight Dana, Manual of Mineralogy and Lithology, Containing the Elements of the Science of Minerals and Rocks READ BOOKS, 2008 ISBN 1443742244
- Frederick H. Pough, Roger Tory Peterson, Jeffrey (PHT) Scovil, A Field Guide to Rocks and Minerals, Houghton Mifflin Harcourt, 1988 ISBN 039591096X