Τέμενος Σελιμιγιέ Λευκωσίας

τζαμί και πρώην χριστιανική εκκλησία στη Λευκωσία
(Ανακατεύθυνση από Σελιμιγιέ τζαμί)
Για άλλες χρήσεις, δείτε: Σελιμιγιέ.
Αυτό το λήμμα αφορά το Τέμενος στην Λευκωσία. Για για το ομόνυμο Τέμενος στην Αδριανούπολη, Τουρκία, δείτε: Τέμενος Σελιμιγιέ.

Το τέμενος Σελιμιγιέ της Λευκωσίας είναι ο πρώην καθολικός γοτθικός καθεδρικός ναός της Αγίας Σοφίας, ο οποίος μαζί με το ναό του Αγίου Νικολάου της Αμμοχώστου (Τέμενος Λαλά Μουσταφά Πασά ) αποτελούν τα σημαντικότερα δείγματα γοτθικής αρχιτεκτονικής στην Κύπρο. Μετά την κατάληψη της Κύπρου από τους Οθωμανούς το 1571, ο ναός μετατράπηκε σε μουσουλμανικό τέμενος.

Σελιμιγιέ Τζαμί
Βασικές πληροφορίες
Τοποθεσίαde facto Βόρεια Λευκωσία, Βόρεια Κύπρος
de jure Λευκωσία, Κύπρος
Γεωγραφικές συντεταγμένες35°10′35″N 33°21′52″E / 35.1765°N 33.3645°E / 35.1765; 33.3645Συντεταγμένες: 35°10′35″N 33°21′52″E / 35.1765°N 33.3645°E / 35.1765; 33.3645
Υπαγωγή
Περιφέρειαde facto Επαρχία Λεφκόσα
de jure Επαρχία Λευκωσίας
ΧώραΚύπρος
Έτος αφιέρωσης1326
ΚαταστατικόΛειτουργικό ως τζαμί
Αρχιτεκτονική περιγραφή
Αρχιτεκτονικός ρυθμόςΓοτθικός
Έναρξη ανέγερσης1209
Λεπτομέρειες
Χωρητικότητα2500
Μιναρές/Μιναρέδες2

Ιστορία και γεωγραφική θέση Επεξεργασία

Ο καθεδρικός ναός της Αγίας Σοφίας βρίσκεται στο κέντρο της Λευκωσίας και είναι ένα από τα σπουδαιότερα μεσαιωνικά μνημεία της Κύπρου. Η ονομασία του προέρχεται από μια παλαιά ομώνυμη εκκλησία που βρισκόταν χτισμένη εκεί κατά τα πρώτα βυζαντινά χρόνια. Μετά την απόκτηση της Κύπρου από τον Γκυ ντε Λουζινιάν και τον ερχομό των καθολικών Φράγκων και Λατίνων, προέκυψε το ζήτημα της κατασκευής ενός καθεδρικού ναού για τις λατρευτικές τους ανάγκες. Στα πρώτα κιόλας χρόνια του νεοσύστατου φραγκικού βασιλείου καταβλήθηκαν συστηματικές προσπάθειες κατασκευής ενός επιβλητικού ναού, οι οποίες, σύμφωνα με την άποψη του Καμίλ Ανλάρ (Camille Enlart) ευοδώθηκαν το 1209, όταν ο καθολικός αρχιεπίσκοπος Τιερού έθεσε τον πρώτο θεμέλιο λίθο. Το σύνθετο έργο κράτησε αρκετά χρόνια και ο ναός αποπερατώθηκε το 1232.

Αρχιτεκτονική Επεξεργασία

Την περίοδο αυτή, η Γοτθική αρχιτεκτονική ακμάζει στη Γαλλία. Έτσι οι Φράγκοι αποφασίζουν να κτίσουν ένα ναό στην Κύπρο εμπνευσμένοι από τον ναό της Παναγίας των Παρισίων, προσαρμόζοντάς τον στις τοπικές συνήθειες. Ο ναός ποτέ δεν ολοκληρώθηκε, αφού ο νοτιοδυτικός πύργος και ο άνω όροφος του πρόπυλου δεν κτίστηκαν ποτέ.

Εξωτερικά ο ναός διακοσμείται με πολύ σημαντικά δείγματα αρχιτεκτονικής γλυπτικής. Τρία από τα τέσσερα τόξα φέρουν ανάγλυφες μορφές βασιλέων, προφητών, αποστόλων και επισκόπων. Μπροστά από τις τρεις πύλες ανοίγεται ο νάρθηκας. Εσωτερικά διακρίνεται ο τύπος της τρίκλιτης βασιλικής με τεράστιες κυλινδρικές κολώνες και οι διαστάσεις του είναι 70 μ. Χ 40 μ.

Όταν οι Τούρκοι κατέλαβαν την Κύπρο, πρόσθεσαν δύο μιναρέδες στο δυτικό τμήμα της εκκλησίας, καταστράφηκε ο πλούσιος γλυπτός διάκοσμος, οι τοιχογραφίες, τα αγάλματα που περιείχε και οι υαλοπίνακες των παραθύρων της (βιτρό) που απεικόνιζαν σκηνές από την Παλαιά και την Καινή Διαθήκη. Ακόμη καταστράφηκαν ταφικά μνημεία βασιλέων και πριγκίπων της δυναστείας των Λουζινιάν.

 
Σελιμιγιέ Τζαμί (1878)

Σήμερα το Τέμενος της Σελιμιέ, όπως το ονόμασαν οι Τούρκοι, χρειάζεται άμεση επιδιόρθωση. Η έλλειψη κυβερνητικού ενδιαφέροντος προς αυτό το ιστορικό κτίριο σιγά σιγά το οδηγεί στην καταστροφή. Τα θεμέλια μετακινήθηκαν, άρχισαν να πέφτουν εξωτερικά οι πέτρες του, υπάρχουν σχισμές και οι κολώνες του γέρνουν. Οι αρχαιολόγοι προειδοποιούν ότι αν δεν ληφθούν αυστηρά μέτρα για τη συντήρηση του ναού, θα καταρρεύσει σε περίπου 50 χρόνια.

Βιβλιογραφία Επεξεργασία

  • Camille Enlart, Gothic Art and the Renaissance in Cyprus, (Αγγλική μτφ. D. Hunt), London: Trigraph/A. G. Leventis Foundation, 1987.
  • Cyprus Today, October 22-28, 2005
  • Thomson John, Through Cyprus with the camera, in the autumn of 1878. London : Sampson Low, Marston, Searle, and Rivington, 1879.
  • Αθηνά Ταρσούλη, ΚΥΠΡΟΣ, Αθήναι: Εκδόσεις ΑΛΦΑ, 1955. (Κεφ. Εκκλησίες της Λευκωσίας)
  • Μεγάλη Κυπριακή Εγκυκλοπαίδεια. Υπεύθυνος έκδοσης Αντρος Παυλίδης, Λευκωσία: Εκδ. Φιλόκυπρος, 1984.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία