Σερενές
Ο Σερενές (1936 - 2021) ήταν Έλληνας ποιητής και γιατρός από την Πύλο.
Βιογραφία
ΕπεξεργασίαΟ Παρασκευάς - Αλέξανδρος Σερενές (όπως είναι το πλήρες όνομα του ποιητή Σερενέ) γεννήθηκε στην Πύλο το 1936.Αποφοίτησε από το Δημοτικό και το Γυμνάσιο της Πύλου. Έκανε σπουδές Ιατρικής στη Γερμανία και εργάστηκε ως Ορθοπαιδικός στην Γερμανία και την Ελλάδα. Η πρώτη του ποιητική συλλογή Περπατώντας στον Κόσμο εκδόθηκε το 1990. Έφυγε από τη ζωή το 2021, την ημέρα των γενεθλίων του (3 Ιανουαρίου).
Σταδιοδρομία
Επεξεργασία| Σερενές | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 3 Ιανουαρίου 1936 Πύλος |
| Θάνατος | 3 Ιανουαρίου 2021 Αθήνα |
| Χώρα πολιτογράφησης | Ελλάδα |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ποιητής και γιατρός |
| Οικογένεια | |
| Σύζυγος | Σωτηρία Μαυρογιαννίδη |
| Τέκνα | Φαίδρα - Άρτεμις Σερενέ και Πέτρος Σερενές |
Σπούδασε Ιατρική στα Πανεπιστήμια του Marburg και του Mainz της πρώην Δυτικής Γερμανίας. Έλαβε το πτυχίο της Ιατρικής το 1963.Ανακηρύχθηκε Διδάκτωρ Ιατρικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Mainz, το 1964, με ειδικότητες: α. Γενική Χειρουργική, β. Ορθοπαιδική, γ. Τραυματιολογία. Παρέμεινε στη Γερμανία 19 συνολικά έτη, ως φοιτητής και εν συνεχεία ως γιατρός στην Πανεπιστημιακή Γενική Χειρουργική Κλινική του Mainz, στην Πανεπιστημιακή Τραυματιολογική Κλινική του Mainz και σε Κρατικά Νοσοκομεία. Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1974 και εργάστηκε στα νοσοκομεία ΚΑΤ και Παπαδημητρίου. Από το 1985 ως το 2002 διετέλεσε διευθυντής της Ορθοπαιδικής Κλινικής του Κρατικού Νοσοκομείου Πειραιά.
Προσωπική ζωή
ΕπεξεργασίαΟ Σερενές ήταν παντρεμένος με την γιατρό Σωτηρία Μαυρογιαννίδη. Απέκτησε δύο παιδιά, την Φαίδρα - Άρτεμι Σερενέ και τον Πέτρο Σερενέ και δύο εγγόνια, την Δάφνη Φράγκου - Σερενέ και την Άλκηστη Φράγκου - Σερενέ.
Έργο
ΕπεξεργασίαΟ Σερενές εμφανίστηκε στην ποίηση το 1990 με τη συλλογή “Περπατώντας στον κόσμο”. Τις πρώτες του συλλογές τις υπογράφει ως Αλέξανδρος Σερενές ή Παρασκευάς Σερενές. Ωστόσο στην ώριμη ποιητική του περίοδο καθιερώνεται με το όνομα Σερενές, με το οποίο τον γνώριζαν όλοι. Εξέδωσε συνολικά 20 ποιητικές συλλογές, και δύο μελέτες- δοκίμια για την ιδιαίτερη πατρίδα του, ενώ υπάρχει και ποιητικό υλικό, το οποίο δεν έχει ακόμα δημοσιευθεί.
Ο Σερενές τιμήθηκε στους Δελφούς με το Α' Βραβείο με Απολλώνεια Δάφνη από την Πανελλήνια Ένωση Λογοτεχνών στις 26 Μαΐου 1995 για το ποίημά του "Ο Θάνατος των Κορμοράνων Ι (πόλεμος στον Περσικό Κόλπο)"[1]:
Γυμνός Εγώ, η Γη και η Θάλασσα,
ξεφορτώσαμε τον Ήλιο από τη ράχη μας
και σκύβουμε να δούμε τον ίσκιο μας που μικραίνει.
Κρέμασα τις Λέξεις μου, τη Λέξη Ειρήνη,
στο λαιμό των πουλιών
να τις φέρουν στο Γύρο του Κόσμου.
Σκάβω στο σκοτάδι,
Ψάχνω να βρω το Φως.
Η ποίηση για τον Σερενέ δεν είναι μια απλή καλλιτεχνική ενασχόληση, αλλά συνδέεται άμεσα με το λειτούργημα του γιατρού, γιατί "πιστεύει πως η λογοτεχνία και ειδικότερα η Ποίηση, είναι κάτι σαν αντίβαρο στο καταλυτικό δόσιμο του επιστήμονα στην πιο ανθρωπιστική αλλά και την πιο σκληρή επιστήμη, αφού αφορά την ίδια τη ζωή, και την ποιότητα αυτής της ζωής. Τη μάχη που δίνεται καθημερινά για να αντιπαλεύεις τη Νόσο, που μάχεται αυτή την ζωή και τους κινδύνους της, του αγώνα για να επιτύχεις την Νίκη και την απομάκρυνση αυτής της επικίνδυνης κατάστασης[2]."
Σε πολλές ομιλίες του στην ιατρική κοινότητα διατύπωνε την πεποίθηση πως η τεχνολογική πρόοδος στην Ιατρική δεν πρέπει να ανακόψει την ανθρώπινη σχέση ασθενούς-γιατρού, την οποία τη χαρακτήριζε "μυστήριο", επειδή το κέντρο της Ιατρικής ήταν, είναι και παραμένει ο άνθρωπος: " Το ιατρικό ιστορικό, κορυφαία πράξη εκμυστήρευσης του ασθενούς στον γιατρό, συνιστά εμπιστευτική βιογραφία, είναι «μυστήριο», εξ ου και το ιατρικό απόρρητο.[...] Ιδιαίτερη σχέση διέπει, συνδέει και δένει τον χειρουργό με τον ποιητή, ο πρώτος τέμνει με το χέρι του το σώμα, ο δεύτερος γράφει στο χαρτί, ιατρική και ποίηση δύο ποτάμια κυλούν να συναντήσουν την θάλασσα. [...] Ο καθένας πεθαίνει μόνος του, η θλίψη είναι δική του, φρόντισέ τον γιατρέ, ανίσχυρος, μην του αφαιρείς την συμπαράστασή σου, όταν στο Τέλος γυρίζει στους χρόνους του παιδιού, στους τόπους, στην περιπλάνησή του στις ακτές, δείξε του τον ήλιο, το κόκκινο χρώμα ακόμα και στην δύση του. Δεν μπορείς να ασκήσεις την μία χωρίς την άλλη, νύχτωσε, ο θάνατος δεν σου ζητάει συγγνώμη, σκέψου λοιπόν τους αρραβώνες της Ποίησης με την Ιατρική όταν τελεύει ο ήλιος. Η λογοτεχνία στην Ιατρική σπουδή είναι μία αισθητική προσέγγιση και συμπληρώνει το στεγνό τεχνικό περιεχόμενό της, αμβλύνει το απρόσωπο στην άσκησή της, μην χαθεί η Vertrauen Basis, η εμπιστοσύνη γιατρού-ασθενή, καίριο και κύριο στοιχείο.[3]
Μέσα από το βίωμα του πόνου και της ίασης, η αποκάλυψη της αληθινής φύσης του Ανθρώπου είναι ζήτημα υπαρξιακό στην ποίηση του Σερενέ. Την αναζητά κυρίως μέσα από την Φύση, στην οποία αποδίδει όλες τις θεϊκές ιδιότητες, όπως αυτές έχουν αναγνωριστεί στο πέρασμα της ανθρωπότητας από την Γη, καθώς και στον τρόπο, με τον οποίο ο σύγχρονος άνθρωπος επιλέγει να σταθεί απέναντί της, έχοντας μία και μόνη βεβαιότητα: το αναπόφευκτο του θανάτου. Παράλληλα, η μυθολογία και η ιστορία προσφέρουν έτοιμα σύμβολα στον Σερενέ∙ άμεσα κατανοητά, ως λέξεις, με έτοιμο συναισθηματικό φορτίο μεταφέρουν τον αναγνώστη αυθόρμητα στους χρονικούς κυματισμούς του στίχου. Έτσι, "η υπαρξιακή ποίησή του χαρακτηρίζεται από ιστορικότητα και κοινωνικές αλλά και ενδοσκοπικές-ψυχογραφικές αναζητήσεις[4]", όπως γράφεται χαρακτηριστικά στο αφιέρωμα για τον θάνατό του στην Εθνική Εταιρεία Ελλήνων λογοτεχνών.
Ιδιαίτερη θέση στην ποίηση του Σερενέ κατέχει η θάλασσα και ιδίως το Ιόνιο πέλαγος, όπως το βίωνε στην αγαπημένη του πατρίδα την Πύλο." Η ποίησή του είναι γεμάτη φως, ενώ η θάλασσα γίνεται το σύμβολο για κάθε θηλυκή δημιουργική ύπαρξη. "Το νερό και η θάλασσα, ο ήλιος και το φεγγάρι, τα δέντρα, καθρεφτίζονται σε μία ιμπρεσιονιστική απόδοση σε όλες σχεδόν τις συνθέσεις, όπως λέει χαρακτηριστικά ο Χλωπτσιούδης (2016), ο οποίος αναγνωρίζει στον Σερενέ χαρακτηριστικά της «ποίησης της περιφέρειας»[5].Δεν είναι τυχαίο ότι η θάλασσα αποτελεί θέμα ή αναφορά σε πάνω από 400 από τα ποιήματά του που έχουν εκδοθεί και σε πολλά από τα ανέκδοτα ποιήματά του!
Ας δούμε ένα χαρακτηριστικό του ποίημα με τίτλο Του Ιονίου Πελάγου λέξεις από τη Συλλογή Γραμμική γραφή βήτα (2015), Εκδόσεις Γαβριηλίδης[6] :
Του Ιονίου Πελάγου λέξεις
Η υπόσχεση, ανερμήνευτη κατακλύζει τη στιγμή,
βυθίζει την σιωπή σε κλειστές σελίδες,
με προτάσεις ο Αύγουστος ανασαίνει ήλιο,
το βράδυ δίπλα στις όχθες της θάλασσας,
στην βρεγμένη άμμο
φτιάχνει πύργους να κατοικήσουν στίχοι του Κάλβου,
απολογείται μόνο στο φως (της Σελήνης).
Συνηθισμένες λέξεις μεταμορφώνουν (τα) σκοτάδια,
αδέσποτα κύματα γκρεμίζουν (τους) φράχτες της ανάγκης
που είχαν στηθεί προαιώνια
με πρόσχημα το αμάρτημα του πατρός
επειδή έλειπαν οι ελάχιστοι σπουδαίοι
με τις Κυριακές μέσα στο σώμα τους
να ανατρέψουν (τις) σκοπιμότητες.
Του Ιονίου Πελάγου είναι οι σελίδες που ξεφυλλίζω,
εκεί, πέρα, ξεκίνησαν τριήρεις με αρχαία χέρια στα κουπιά (,)
αντίκρυ πάντα τον ήλιο στα μάτια
σημάδευαν το ταξίδι
στις φωνές υπακούοντας της Γης που πρωτο- γνώρισαν
(που) φιλοξενούσε τα κύματα, (και) τις αισθήσεις.
Στέγνωσε ο παλιός καιρός
καθότι σε πιθάρια στοίβαζαν πινακίδες Γραμμικής Βήτα γραφής
με κατάληξη τις λέξεις ανεβασμένες στο Λευκό.
Οι φιμωμένοι άνεμοι έλυσαν τα δεσμά τους,
στην θέση τους χρυσές γραμμές στενογραφούσαν
το απαραίτητο, το εκλεκτό.
Το νερό γέννησε την αποκάλυψη(,)
στην ημαθόεσσα Πύλο,
η θάλασσά της την ανέσυρε στην αωνιότητα.
Περισσότερο πλούτο δεν ζήτησα
(για) να διασχίσω την φθορά,
η πόλη μου τα έσχατα όρια.
Ποίηση
ΕπεξεργασίαΠερπατώντας στον Κόσμο (1990)
Θερμοπύλες (1991)
Γίγνεσθαι (1991)
Αλκυονίδες (1991)
Λόγος Πολύτοκος (1991)
Τέμνειν το Φως (1993)
Τέμνειν το φως (2003), Παπαδήμας Δημ. Ν. (Ε)
Equus του ανεξήγητου ωραίου (2004), Παπαδήμας Δημ. Ν.
Ες Πύλον ημαθόεντα (2004), Παπαδήμας Δημ. Ν.
Ιθώμη Μεσσανίων (2005)
Πύλου Πάροδοι (2006)
Πυρρίχιος (2010), Παπαδήμας Δημ. Ν.
Ο Χρυσός της Πύλου, Αιώνων Ιστορίη (2010), Παπαδήμας Δημ. Ν.
Δανείζομαι Φως (2011), Παπαδήμας Δημ. Ν.
Ηνίοχος (2011), Παπαδήμας Δημ. Ν.
Κιβωτός (2012)
Γραμμική γραφή βήτα (2015), Γαβριηλίδης
Στίχοι (2016)
Τριήρεις Νέστορος (2018), Γαβριηλίδης
Ανάγνωση κειμένου (2019), Οδός Πανός
Δοκίμια-Μελέτες
ΕπεξεργασίαΙθώμη Μεσσανίων (2005),Παπαδήμας
Πύλου πάροδοι (2006), Παπαδήμας
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ Σερενές, Αλέξανδρος. Λόγος Πολύτοκος. Αθήνα: Π.Σερενές. σελ. 23.
- ↑ «Αριστέα (Τούλα) Μπούτου». aristeaboutou.blogspot.com. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουλίου 2024.
- ↑ Ιατρική, Ποίηση – Παράλληλοι βίοι: Ομιλία στην τελετή έναρξης του Σεμιναρίου Μικροχειρουργικής των Πανεπιστημιακών Ορθοπαιδικών κλινικών Αθηνών και Ιωαννίνων, 15-18 Ιουνίου 2016, Πανεπιστημιακό Γενικό Νοσοκομείο «Αττικόν».
- ↑ «ΠΑΡΑΣΚΕΥΑΣ ΣΕΡΕΝΕΣ (1936-2021) - Εθνική Εταιρεία Λογοτεχνών». ethnikietairialogotechnon.gr. Ανακτήθηκε στις 9 Ιουλίου 2024.
- ↑ https://tvxs.gr/politismos/vivlio/me-tis-triireis-tis-poiisis/
- ↑ Σερενές. Γραμμική Γραφή Β. Γαβριηλίδης. σελ. 12. ISBN 978-960-576-443-2.
Εξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία- https://deyteros.com/paraskevas-serenes/
- https://enmesi.gr/index.php/writers/item/14-serenes-paraskevas
- http://www.iskiosiskiou.com/2009/12/1990.html?m=1
- https://ethnikietairialogotechnon.gr/enimerosi/paraskevas-serenes-1936-2021
- https://tvxs.gr/politismos/vivlio/me-tis-triireis-tis-poiisis/
- https://dimitriosgogas.blogspot.com/search?q=%CE%A3%CE%B5%CF%81%CE%B5%CE%BD%CE%AD%CF%82
- τίτλοςhttps://www.vakxikon.gr/%CF%80%CF%81%CE%BF%CF%83%CE%B5%CE%B3%CE%B3%CE%AF%CE%B6%CE%BF%CE%BD%CF%84%CE%B1%CF%82-%CF%84%CE%B7%CE%BD-%CF%80%CE%BF%CE%AF%CE%B7%CF%83%CE%B7-%CF%84%CE%B7%CF%82-%CF%80%CE%B5%CF%81%CE%B9%CF%86%CE%AD/