Βικιπαίδεια

Σονάτα για πιάνο No. 14 (Μπετόβεν)

σονάτα για πιάνο του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν
(Ανακατεύθυνση από Σονάτα του Σεληνόφωτος (Μπετόβεν))

Η Σονάτα για πιάνο αρ. 14 σε Ντο δίεση ελάσσονα, έργο 27, αρ. 2, κοινώς γνωστή ως Σονάτα του Σεληνόφωτος (γερμανικά: Mondscheinsonate‎‎), είναι σονάτα για πιάνο του Λούντβιχ βαν Μπετόβεν, που ολοκληρώθηκε το 1801 και αφιερώθηκε, το 1802, στη μαθήτρια του Τζουλιέτα Τζικάρντι.[2]

Ο τίτλος της σονάτας στην πρώτη έκδοση της, δημοσιευμένη το 1802, στη Βιέννη, από τον Τζιοβάννι Κάππι.[1]
Πρώτο μέρος (6:00)
Δεύτερο μέρος (2:05)
Τρίτο μέρος (6:55)
Δημιουργήθηκε με MIDI και ηχογραφήθηκε με ψηφιακό πιάνο.
Έχετε προβλήματα με αυτά τα αρχεία; Δείτε βοήθεια πολυμέσων.

Το συγκεκριμένο έργο του Μπετόβεν είναι από την εποχή του ακόμα έως και σήμερα ένα από τα δημοφιλέστερα κομμάτια του.[3] Ο Μπετόβεν ολοκλήρωσε αυτό εξαίσιο έργο κατά τις αρχές της τρίτης δεκαετίας της ζωή του, αφότου τελείωσε κάποια άλλα έργα που του είχαν ανατεθεί, παρ'όλα αυτά δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι έγραψε αυτό το έργο επειδή του ανατέθηκε.[3]

Όνομα

Επεξεργασία

Κατά την πρώτη έκδοση της σονάτας ο τίτλος της ήταν Sonata quasi una fantasia, τίτλος που μοιράστηκε και το άλλο No. 1 από τα Opus 27 του συνθέτη.[4] Το Grove Music Online μεταφράζει τον ιταλικό τίτλο ως «σονάτα με τον τρόπο φαντασίας».[5] Με ελεύθερη μετάφραση: «σονάτα σχεδόν μία φαντασία».

Το όνομα Σονάτα του Σεληνόφωτος προήλθε από τον Γερμανό κριτικό Λούντβιχ Ρέλσταμπ. Το 1832, πέντε χρόνια μετά τον θάνατο του Μπετόβεν, ο Ρέλσταμπ παρομοίασε το πρώτο μέρος της σονάτας με το σεληνόφως που λάμπει στη λίμνη της Λουκέρνης.[6] Μέσα στα επόμενα δέκα χρόνια ο τίτλος επικράτησε και χρησιμοποιήθηκε τόσο στις γερμανικές (Mondscheinsonate) όσο και στις αγγλικές (Moonlight Sonata) εκδόσεις.[7][8] Στα τέλη του 19ου αιώνα, η σονάτα ήταν ήδη παγκοσμίως γνωστή με αυτήν την ονομασία.[9]

Πολλοί κριτικοί έχουν εναντιωθεί σε αυτό, καθότι ο τίτλος "σεληνόφως" έχει ρομαντική φύση και αποπροσανατολίζει στην προσέγγιση της σονάτας, καθώς αυτή προσεγγίζει (στο πρώτο μέρος) τον χαρακτήρα νεκρώσιμης ακολουθίας.[10] Άλλοι κριτικοί έχουν ενθαρρύνει τη χρήση του εν λόγω ονόματος, βρίσκοντας το υποβλητικό.[11] Ο ιδρυτής τους περιοδικού Gramophone Κόμπτον ΜαΚένζι βρίσκει τον τίτλο "αβλαβή", σημειώνοντας ότι «είναι ανόητο κριτικοί να ασχολούνται με τόσο υστερική διάθεση για τη δήλωση του Ρέλσταμπ», συμπληρώνοντας ότι «αυτό που δεν μπορούν να καταλάβουν αυτοί οι αυστηροί κριτικοί είναι ότι αν ο τίτλος δεν είχε τόση απήχηση στο κοινό, το σχόλιο του Ρέλσταμπ θα είχε απλά ξεχαστεί από καιρό».[12]

Μορφή

Επεξεργασία

Δεν υπάρχει κανένα στοιχείο που να αποκαλύπτει γιατί ο συνθέτης επέλεξε τον τίτλο Sonata quasi una fantasia για τις Opus 27, μπορεί να έπαιξε σημαντικό ρόλο η διάταξη της σονάτας η οποία δεν ταιριάζει με τη δομή της κλασικής εποχής (γρήγορα-αργά-[γρήγορα] γρήγορα). Αντιθέτως, η σονάτα κατέχει ένα δεύτερο μέρος γρήγορο, το οποίο διατηρείται έως και το τέλος του τρίτου μέρους. Στην ανάλυσή του ο Γερμανός κριτικός Πολ Μπέκερ αναφέρει:[13] «Το εναρκτήριο μέρος της σονάτας έδωσε συγκεκριμένες κατευθυντήριες γραμμές για τη συνέχεια... το οποίο μπορούσε να συνεχιστεί αλλά όχι να αλλάξει. Ο Μπετόβεν επαναστάτησε σε αυτόν τον ορισμένο τρόπο που του πρώτου μέρους».

Η Σονάτα, που συνολικά διαρκεί περίπου 15 λεπτά, αποτελείται από τρία μέρη:

  1. Adagio sostenuto - σε Ντο δίεση ελάσσονα: Σε μορφή σονάτας είναι το τμήμα στο οποίο οφείλει τη δημοφιλία του το έργο του Μπετόβεν. Ο γάλλος συνθέτης Εκτόρ Μπερλιόζ (1803-1869) το χαρακτήρισε «ποίημα, που η ανθρώπινη γλώσσα αδυνατεί να περιγράψει». Ο μαθητής του Μπετόβεν, Καρλ Τσέρνι, (1791-1857), «νυχτερινή σκηνή, στην οποία ακούγεται μια θρηνητική απόκοσμη φωνή». Ήταν αρκετά γνωστό από την εποχή του Μπετόβεν κιόλας και συχνά προκαλούσε την ενόχληση του σπουδαίου συνθέτη, ο οποίος έλεγε στον Τσέρνι «Έχω γράψει και καλύτερα πράγματα». [14]
  2. Allegretto - 3/4 σε Ρε ύφεση μείζονα: Το δεύτερο μέρος είναι ένα συμβατικό σκέρτσο και τρίο, μία στιγμή σχετικής ηρεμίας. Ο ούγγρος συνθέτης Φραντς Λιστ (1811-1886) το περιέγραψε σαν «ένα λουλούδι ανάμεσα σε δύο χάσματα». [14]
  3. Presto agitato - σε Ντο δίεση ελάσσονα: Το θυελλώδες τρίτο μέρος (σε μορφή σονάτας) με τον πειραματικό του χαρακτήρα έχει το μεγαλύτερο ειδικό βάρος στο όλο έργο. O αμερικανός πιανίστας Τσαρλς Ρόζεν (γ. 1927) έχει πει ότι «εκφράζει την πιο αχαλίνωτη εκπροσώπηση των συναισθημάτων. Ακόμα και σήμερα, 200 χρόνια αργότερα, η αγριότητά του είναι κάτι το καταπληκτικό». Το τρίτο μέρος του έργου έχει αποτελέσει πηγή έμπνευσης για τον Σοπέν στο Fantaisie - Impromptu (Φαντασία - Αυτοσχεδιασμός) σε ντο δίεση ελάσσονα, έργο 66. Στη δομή του έργου (αργό-αργό-γρήγορο), που ξεφεύγει από τη μορφή της σονάτας της εποχής του Μπετόβεν (γρήγορο-αργό-γρήγορο), ίσως να οφείλεται ο υπότιτλος του έργου: Quasi una fantasia (Με τον τρόπο της Φαντασίας). [14]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ The title page is in Italian, and reads SONATA quasi una FANTASIA per il Clavicembalo o Piano=forte composta e dedicata alla Damigella Contessa Giulietta Guicciardi da Luigi van Beethoven Opera 27 No. 2. In Vienna presso Gio. Cappi Sulla Piazza di St. Michele No. 5. (In English, "Sonata, almost a fantasia for harpsichord or pianoforte. Composed, and dedicated to Mademoiselle Countess Giulietta Guicciardi, by Ludwig van Beethoven. Opus 27 No. 2. Published in Vienna by Giovanni Cappi, Michaelerplatz No. 5.") The suggestion that the work could be performed on the harpsichord reflected a common marketing practice of music publishers in the early 19th century (Siepmann 1998, 60).
  2. ↑ Αυτή η αφιέρωση δεν ήταν η αρχική πρόθεση του Μπετόβεν, και δεν είχε στο μυαλό του την Τζικάρντι όταν έγραφε αυτό το έργο. Αρχικά στο Life of Beethoven είχε πει ότι το έργο που ήθελε να αφιερώσει στην Τζικάνρτι ήταν το Rondo in G, Op. 51 No. 2, αλλά οι καταστάσεις τον ανάγκασαν να το αφιερώσει στην Λιχνόβσκι. Έτσι αποφάσισε να αφιερώσει τούτο το έργο στην Τζικάρντι. Βλέπε: Thayer, Alexander Wheelock (1921). Elliot, Forbes, επιμ. Thayer's Life of Beethoven  (revised έκδοση). Princeton: Princeton University Press (δημοσιεύτηκε 1967). p. 291 and p. 297. ISBN 0-691-02702-1. 
  3. ↑ 3,0 3,1 Jones, Timothy. Beethoven, the Moonlight and other sonatas, op. 27 and op. 31. Cambridge University Press, Cambridge, pp. 19, 43 and back cover.
  4. ↑ «Ludwig van Beethoven, Sonate für Klavier (cis-Moll) op. 27, 2 (Sonata quasi una fantasia), Cappi, 879». Beethovenhaus. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Δεκεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 12 Ιανουαρίου 2012. 
  5. ↑ «Quasi». Grove Music Online (Oxford Music Online). Ανακτήθηκε στις 7 Ιανουαρίου 2012. 
  6. ↑ Beethoven, Ludwig van (2004). Beethoven: The Man and the Artist, as Revealed in His Own Words. 1st World Publishing. σελ. 47. ISBN 978-1-59540-149-6. 
  7. ↑ See. e.g., Allgemeiner musikalischer Anzeiger. Vol. 9, No. 11, Tobias Haslinger, Vienna, 1837, p. 41.
  8. ↑ See, e.g., Ignace Moscheles, ed. The Life of Beethoven. Henry Colburn pub., vol. II, 1841, p. 109.
  9. ↑ Aunt Judy's Christmas Volume. H.K.F. Gatty, ed., George Bell & Sons, London, 1879, p. 60.
  10. ↑ Kennedy, Michael. "Moonlight Sonata", from Oxford Dictionary of Music 2nd edition. Oxford University Press, Oxford, 2006 rev., p. 589.
  11. ↑ Dubal, David. The Art of the Piano. Amadeus Press, 2004, p. 411.
  12. ↑ Mackenzie, Compton. "The Beethoven Piano Sonatas" Αρχειοθετήθηκε 2012-08-01 at Archive.is, from The Gramophone, Aug. 1940, p. 5.
  13. ↑ Maynard Solomon, Beethoven (New York: Schirmer Books, 1998), p. 139
  14. ↑ 14,0 14,1 14,2 https://www.sansimera.gr/articles/497

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία


Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Σονάτα_για_πιάνο_No._14_(Μπετόβεν)&oldid=10579830"