Βικιπαίδεια

Στίρμπιορν ο Ισχυρός

Ο Στίρμπιορν ο Ισχυρός (Styrbjorn Sterki, πέθανε το 985) ισχυρός Σουηδός πρίγκιπας από τον Οίκο του Μούνσο ήταν γιος του Όλαφ Β΄ Μπιόρνσον ο οποίος ήταν συμβασιλέας του αδελφού του Ερρίκου του Νικηφόρου, του πρώτου ιστορικού βασιλιά της Σουηδίας. Ο θείος του Ερρίκος ο Νικηφόρος ο οποίος βρισκόταν σε σύγκρουση μαζί του για το θέμα της διαδοχής νίκησε και σκότωσε τον Στίρμπιορν στη μάχη του Φιρισβέλιρ.[1] Η ιστορική του ύπαρξη αμφισβητείται αλλά υπάρχει ένα σύγχρονο Σκανδιναβικό ποίημα που περιγράφει τη μάχη και αναφέρεται στον ίδιον.[2] Ο θρύλος περιγράφει το αρχικό του όνομα ως "Μπειορν", το "Στιρ" προστέθηκε στη συνέχεια λόγω των προσωπικών του χαρακτηριστικών κατά μια έννοια σημαίνει αναποφάσιστος κατά άλλη ορμητικός και βίαιος.[3]

Στίρμπιορν ο Ισχυρός
Γενικές πληροφορίες
Θάνατος985
Fyrisvellir
Χώρα πολιτογράφησηςΣουηδία
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταεξερευνητής
στρατιωτικός ηγέτης
διεκδικητής θρόνου
Οικογένεια
ΣύζυγοςΤάιρα της Δανίας
ΓονείςΌλαφ Β΄ Μπιόρνσον
ΑδέλφιαΓκύριντ της Σουηδίας
ΟικογένειαΔυναστεία του Μούνσε
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Πολλοί πιστεύουν ότι υπάρχει κάποιο Σάγκα που αναφέρεται στον ίδιο αλλά δεν έχει βρεθεί, οι περισσότερες αναφορές για τον Στίρμπιορν είναι αποσπασματικές σε διάφορα μεγάλα Σάγκας όπως στο Γκέστα Ντανόρουμ του Σάξων του Γραμματικού, στα Σάγκας των Κνύτινγκα και στα Σάγκας του Ερβαράρ. Αναφέρεται επίσης στα αρχαία Νορβηγικά Σάγκας και στα Σάγκας του Ινγκβάρ σύμφωνα με τα οποία ο Ινγκβάρ ο πολυταξιδεμένος παρομοιάζεται με τον Στίρμπιορν. Ο Όντρ Σνόρρασον αναφέρει επίσης στα Σάγκας του Τρίγκβασοναρ του 1190 ότι ο Στίρμπιορν ηττήθηκε στη μάχη με μαγεία. Τη σύγχρονη εποχή ο συγγραφέας Έρικ Ράκερ Έντισον (1882 - 1945) έγραψε ένα μυθιστόρημα με τίτλο "Στίρμπιορν ο Ισχυρός" (1926).[4]

Εμφύλια σύγκρουση με τον θείο του Επεξεργασία

Ο θρύλος αναφέρει ότι ο πατέρας του Όλαφ συμβασιλιάς με τον αδελφό του Ερρίκο πέθανε δηλητηριασθείς όταν ο ίδιος ο Στίρμπριον ήταν μικρό παιδί, σε ηλικία 12 ετών ζήτησε από τον θείο του Ερρίκο να συμβασιλεύσει μαζί του αλλά εκείνος του απάντησε ότι δεν μπορεί να το κάνει αν δεν φτάσει 16 ετών. Μια μέρα σε μάχη σκότωσε αιφνίδια έναν αυλικό χτυπώντας τον στη μύτη με ένα κέρατο για ποτά. Όταν ο Στίρμπιορν έφτασε 16 ετών το Συμβούλιο αποφάσισε ότι δεν ήταν ικανός να γίνει βασιλιάς και διόρισε αντί γι'αυτόν στη θέση του έναν ευγενή χαμηλής καταγωγής. Ο θείος του από την άλλη πλευρά δεν τον δεχόταν στο σπίτι του λόγω του βίαιου χαρακτήρα του και για τα παράπονα των μελών της οικογένειας του, του παραχώρισε 60 εξοπλισμένα πλοία με τα οποία έφυγε μαζί με την αδελφή του Γκύριντ της Σουηδίας, ο θείος του Ερρίκος τον ονόμασε "Στίρμπιορν" λόγω του άστατου και οξύθυμου χαρακτήρα του.

Μετέβη στη Βαλτική Θάλασσα και λεηλάτησε τις ακτές της περιοχής, όταν έφτασε σε ηλικία 20 ετών κατέλαβε τη Γιόμσμπουργκ και έγινε ο κυβερνήτης των Γιόμσβικινγκ. Στη συνέχεια συμμάχησε με τον Χάραλντ Α΄ της Δανίας στον οποίο έδωσε σύζυγο την αδελφή του Γκύριντ, ο ίδιος ο Στίρμπιορν παντρεύτηκε την κόρη του Χάραλντ Τάιρα της Δανίας. Ο Χάραλντ ο Κυανόδους έδωσε περισσότερες στρατιωτικές ενισχύσεις με τις οποίες ο Στίρμπιορν ένοιωσε έτοιμος να εκστρατεύσει στη Σουηδία για να καταλάβει τον θρόνο της χώρας από τον θείο του, απέπλευσε με 200 Δανικά πλοία σε συνδυασμό με τις ενισχύσεις από τους Γιόμσβικινγκ. Όταν έφτασε στην Άππλαντ έκαψε τα πλοία του στόλου του για να αναγκάσει τους άντρες του να πολεμήσουν μέχρι το τέλος, αυτή η πράξη εξόργισε τους Δανούς που τους ανάγκασε να επιστρέψουν στην πατρίδα τους, ο ίδιος ο Στίρμπιορν παρέμεινε να πολεμήσει μόνος του με τους Γιόμσβικινγκ. Ο θείος του Έρικ έκανε έντονες προετοιμασίες για να αντιμετωπίσει την επίθεση συγκεντρώνοντας δυνάμεις από όλες τις κατευθύνσεις.

Αναφορές των Σάγκας Επεξεργασία

Τις δυο πρώτες μέρες η μάχη δεν ξεκίνησε, ο Ερρίκος ο Νικηφόρος πήγε στο άγαλμα του Όντιν στον ναό της Ουψάλα τον οποίο λάτρευε, έκανε τάμα στον Όντιν ότι αν κερδίσει τη μάχη θα φτάσει στη Βαλχάλλα και θα μείνει 10 μέρες μαζί του. Την επόμενη μέρα ο Ερρίκος έριξε το βέλος στον εχθρό του φωνάζοντας τη φράση "Σας θυσιάζω όλους στον Όντιν", ο Στίρμπιορν έπεσε νεκρός. Τα Σάγκας των Ειρμίγκζα αναφέρουν:

"Όταν ο Μπιορν έφτασε γύρω από τη θάλασσα μετέβη νότια στη Δανία και στη συνέχεια ακόμα νοτιότερα στη Γιόμσμπουργκ στην οποία ο Παλνατόκι ήταν ο αρχηγός των Βίκινγκ. Ο Μπιορν προχώρησε σε συμφωνία μαζί τους και τον ανακήρυξαν αρχηγό τους, στη συνέχεια ακολούθησαν τον Στίρμπιορν τον Ισχυρό στη Σουηδία και πολέμησαν στο πλευρό του στη μάχη του Φιρισβέλιρ στην οποία έπεσε, οι Βίκινγκ που διασώθηκαν δραπέτευσαν στα δάση. Ο Παλνατόκι επέζησε από την καταστροφική μάχη, θεωρήθηκε για τις πράξεις του ο πιο γενναίος άντρας σε ολόκληρο τον στρατό."[5]

Τα Σάγκας του Ερβαράρ αναφέρουν :

"Ο Όλαφ ήταν ο πατέρας του Στίρμπιορν του Ισχυρού, στις μέρες του πέθανε ο Χάραλντ Χορφάγκρε, ο Στίρμπιορν πολέμησε εναντίον του αδελφού του πατέρα του Ερρίκου στη μάχη του Φιρισβέλιρ στην οποία έπεσε, ο θείος του Ερρίκος βασίλευσε στη Σουηδία μέχρι τον θάνατο του".[6]

Τα Σάγκας των Κνύτινγκα αναφέουν :

"Ο Στίρμπιορν ήταν γιος του Σουηδού βασιλιά Όλαφ την ίδια εποχή ο Χάραλντ ο Κυανόδους βασίλευε στη Δανία, ο Στίρμπιορν πήγε να πολεμήσει στην ανατολή, στη συνέχεια μετέβη στη Δανία και συνέλαβε αιχμάλωτο τον Χάραλντ. Ο Χάραλντ έδωσε σύζυγο στον Στίρμπιορν την κόρη του Τάιρα και συμμάχησε μαζί του σε εκστρατεία στη Σουηδία για να ανακτήσει τον θρόνο. Όταν έφτασαν στη Σουηδία ο Στίρμπιορν έκαψε τα πλοία των Δανών και ο Χάραλντ επέστρεψε στη Δανία μαζί με τους άντρες του αποσύροντας τη στήριξη του. Ο Στίρμπιορν πολέμησε με τις δικές του δυνάμεις του εναντίον του θείου του στη μάχη του Φιρισβέλιρ στην οποία ηττήθηκε και έπεσε μαζί με τους περισσότερους από τους άντρες του".

Ο Δανός εθνικός συγγραφέας Σάξων ο Γραμματικός δίνει μια διαφορετική εκδοχή στο έργο του Γκέστα Ντανόρουμ, Τόμος 10 το οποίο αναφερόταν στην προϊστορική Δανία. Ο Σάξων ο Γραμματικός αναφέρει :

"Ο Στίρμπιορν ήταν γιος του Σουηδού βασιλιά Μπιορν, ο Στίρμπιορν είχε έναν θείο με το όνομα Όλαφ του οποίο ο γιος του Έρικ είχε σφετεριστεί τον θρόνο της Σουηδίας από τον ίδιο. Ο Στίρμπιορν κατέφυγε στον βασιλιά της Δανία Χάραλντ τον Κυανόδου μαζί με την αδελφή του Γκύριντ την οποία του προτεινε σύζυγο, ο Χάραλντ δέχτηκε όλες τις προσφορές του και πήρε σύζυγο την Γκύριντ. Ο Χάραλντ κατέκτησε τη γη των Σλάβων, τη Γιόμσμποργκ και βοήθησε τον Στίρμπιορν παράχοντας του ισχυρές δυνάμεις, σε λίγο καιρό κατέκτησε όλες τις περιοχές γύρω από τη θάλασσα. Ο Στίρμπιορν αναζητούσε εκδίκηση και ανακατάληψη του θρόνου της Σουηδίας από τον Έρικ, ετοιμάστηκε για εκστρατεία σε συμμαχία με τον Χάραλντ. Την τελευταία στιγμή ο Χάραλντ ο Κυανόδους άκουσε ότι ο Όθων Γ΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας ήταν έτοιμος να επιτεθεί στη Γιουτλάνδη τότε αποφάσισε να αποσύρει τις δυνάμεις του προκειμένου να τις χρησιμοποιήσει για να προστατεύσει τη χώρα του από τον Γερμανό αυτοκράτορα. Ο Στίρμπιορν πήγε μόνος του χωρίς βοήθεια στη Σουηδία για να αντιμετωπίσει τον Έρικ με αποτέλεσμα να ηττηθεί και να πέσει στη μάχη".

Νεώτερες ιστορικές αναφορές Επεξεργασία

Τον 18ο αιώνα ο Δανός ιστορικός Γιάκομπ Λάνγκεμπεκ αναφέρει ότι ο Στίρμπιορν και η Τάιρα ήταν οι γονείς του Θόρκελ Σπράκαλεγκ ο οποίος ήταν ο πατέρας του Ουλφ Γιαρλ και της Γκύτα Θορελσντοτίρ συζύγου του Γκόντουιν του Ουέσσεξ και παππούδες των Σβεν Β΄ της Δανίας και Χάρολντ Β΄ της Αγγλίας.[7][8] Η παλιότερη γνωστή πηγή για τον πατέρα του Θόρκελ Σπράκαλεγκ ήταν τα Χρονικά του Ιωάννη του Γούστερ ο οποίος αναφέρει ότι ο "Σπρακλίνγκους" ήταν γιος του "Ούρσο" μια Λατινική μετάφραση του ονόματος του Μπιορν. Ο Σάξων ο Γραμματικός και τα Γκέστα αναφέρουν ότι ο Θόρκελ γεννήθηκε από τη διασταύρωση μιας "αρκούδας" με μια "ευγενή", ο γιος τους ήταν ο Θοργκίλους Σπράγκελεγκ, αντίστοιχα τα Γκέστα τον αναφέρουν σαν "Ούρσο" πατέρα του Σπρατλίνγκους σύμφωνα με τις αναφορές του Ιωάννη του Γούστερ σχετικά με την αρκούδα.[9] Ο Λάγκεμπεκ γράφει ότι οι ιστορίες του Σάξων του Γραμματικού ήταν αλληγορική αναφορά του Μπιορν σαν πατέρα του Θόρκελ.[10] Ο συγγραφέας Όθων Μπρένερ (1907 - 1972) αντίθετα στο έργο του που σχετίζεται με τους προγόνους του Γκορμ του Παλαιού απορρίπτει τον Στίρμπιορν και την Τάιρα σαν γονείς του Θόρκιλ.[11]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ Maj Odelberg (1995). Styrbjorn Starke. Vikingatidens ABC. Statens historiska museum.
  2. ↑ Nationalencyklopedin short-form article Styrbjorn Starke, jomsvikingarnas hovding vars existens har betvivlats, "chief of the Jomsvikings whose existence has been doubted."
  3. ↑ C. Georg Starback in Berattelser ur Swenska Historien Forsta delen: Sagoaldern Norrkoping 1860 p. 230-231
  4. ↑ Andrew Wawn, Philology and Fantasy before Tolkien, archived from the original on 2005-03-07
  5. ↑ The Story of the Ere-Dwellers, trans.William Morris and Eirikr Magnusson London: Quaritch, 1892, chapter 29
  6. ↑ Nora Kershaw Chadwick, Stories and Ballads of the Far Past: Translated from the Norse Icelandic and Faroese, Cambridge University Press, 1921, "The Saga of Hervor and Heithrek" Archived 2006-12-27 at the Wayback Machine.
  7. ↑ Jacob Langebek (1774), Scriptores Rerum Danicarum Medii ?vi, vol. 3, pp. 281-282
  8. ↑ P. A. Munch (1853), Det Norske Folks Historie, vol. 1, no. 2, p. 101
  9. ↑ Timothy Bolton (2007), "Was the Family of Earl Siward and Earl Waltheof a Lost Line of the Ancestors of the Danish Royal Family", Nottingham Medieval Studies, 51:41-71
  10. ↑ Jacob Langebek (1774), Scriptores Rerum Danicarum Medii ?vi, vol. 3, pp. 281-282
  11. ↑ Siegfried Otto Brenner (1964), "Nachkommen Gorms des Alten (Konig von Danemark - 936 -): I. - XVI", pp. 1-3

Πηγές Επεξεργασία

  • Henrikson, Alf: Stora mytologiska uppslagsboken.
  • Jómsvíkíngasaga ok Knytlínga 1828 edition
  • Carl L. Thunberg (2012): Slaget på Fyrisvallarna i ny tolkning (The Battle of Fýrisvellir in a New Interpretation)
  • S. Tunberg (1918). "Styrbjörn". Nordisk familjebok.
  • Verner von Heidenstam (1908). "Hjälmdis rider till Erik Segersäll". Svenskarna och deras hövdingar. (with the tale of Styrbjörn)
  • Cultural Paternity in the Flateyjarbók Óláfs saga Tryggvasonar by Elizabeth Ashman Rowe (this scholar has got Eric's agreement with Odin slightly wrong. Eric did not promise 10 years to Odin, he promised to belong to Odin after 10 years)
 
  		Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Styrbjorn the Strong της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Στίρμπιορν_ο_Ισχυρός&oldid=9841244"