Σταμάτης Μπασιάς

Κρητικός επαναστάτης του 18ου αιώνα


Ο Σταμάτης Μπασιάς ήταν Έλληνας επαναστάτης του 18ου αιώνα, ο οποίος γεννήθηκε στο χωριό Επανοχώρι της επαρχίας Σελίνου κοντά στα Χανιά το έτος 1728.

Σταμάτης Μπασιάς
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα
Stamátis Basiás (Ελληνικά)
Γέννηση1728
Επαρχία Σελίνου
Θάνατος1770
Ανώπολη Χανίων
Χώρα πολιτογράφησηςΟθωμανική Αυτοκρατορία
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΕλληνικά
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταστρατιωτικός

Οπως αναφέρουν οι προφορικές παραδόσεις οι οποίες μεταδόθηκαν από γενιά σε γενιά αλλά και όπως προκύπτει από αρκετά γραπτά στοιχεία που υπάρχουν, όταν ο Δασκαλογιάννης το 1770 κάλεσε τους Κρητικούς να έλθουν να τον βοηθήσουν στην επανάσταση που κήρυξε εναντίον των Τούρκων, ο Σελινιώτης Σταμάτης Μπασιάς αμέσως ανταποκρίθηκε θετικά. Ετσι αφού τέθηκε επικεφαλής των συνεπαρχιωτών του καθώς και μερικών ανδρών από άλλες επαρχίες έτρεξε για να τον βοηθήσει με δύναμη γύρω στους 150 γενναίους πολεμιστές. Πολεμώντας με τους άνδρες του δίπλα στους Σφακιανούς επαναστάτες, πήρε μέρος σ’ όλες τις μάχες που διεξήχθησαν εκείνη την περίοδο, όπως π.χ.στην Κράπη , στον Καλλικράτη, στα Ασκύφου, στην Ανώπολη, στο Λουτρό και αλλού.

Ο Σταμάτης Μπασιάς πολεμώντας στη μάχη της Ανώπολης Σφακίων κυκλώθηκε με πολλούς άνδρες του από τους Τούρκους. Τότε επιτέθηκε με το ξίφος του κατά των εχθρών και κατόρθωσε να διασπάσει την ζώνη που είχαν δημιουργήσει γύρω του. Ομως πληγώθηκε βαριά. Οι άνδρες του τον μετέφεραν σε ένα γειτονικό σπήλαιο και φρόντισαν τα τραύματα του, αλλά σύντομα ξεψύχησε. Οι άνθρωποι της περιοχής προκειμένου να τον τιμήσουν, ονόμασαν το σπήλαιο στο οποίο ξεψύχησε «του Μπασιά το σπηλιάρι». Η ονομασία αυτή διατηρήθηκε από τότε μέχρι και σήμερα. Το σπήλαιο βρίσκεται κοντά στην Ανώπολη Σφακίων και είναι μέσα στο φαράγγι που τελειώνει στην παραλία Ιλιγγας της επαρχίας Σφακίων.

Αυτό που κάνει τον Σταμάτη Μπασιά να ξεχωρίζει είναι ότι όταν ο Δασκαλογιάννης κάλεσε όλους τους άλλους Κρητικούς να τον βοηθήσουν αυτός δεν σκέφθηκε όπως όλοι τους, πλην των Σφακιανών, και δεν συμμετείχαν στην επανάσταση. Ηταν δηλαδή ο μοναδικός μη Σφακιανός αρχηγός, που συμμετείχε στην επανάσταση του Δασκαλογιάννη και αυτοθυσιάστηκε.

Πηγές Επεξεργασία

  • Ιστορία: Ι. Μουρέλλου
  • Ιστορία: Παν. Κριάρη
  • Ιστορία: Βασ.Ψυλάκη
  • Αρχείο οικ. Μπασιά στο ΙΑΚ στα Χανιά
  • Εφημερίδα Σελινιώτικα Νέα στις 16-10-2008 και 23-10-2008.
  • Εφημερίδες "Αγώνας της Κρήτης" στις 31-10-2008 και "Χανιώτικα Νέα" στις 23-3-2009.
  • Εφημερίδα "Χανιώτικα Νέα" στις 18-3-2011

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία