Η Συνθήκη της Κραϊόβα (βουλγαρικά: Крайовска спогодба‎‎, ρουμανικά: Tratatul de la Craiova‎‎) υπογράφηκε στις 7 Σεπτεμβρίου 1940 και επικυρώθηκε στις 13 Σεπτεμβρίου 1940 από το Βασίλειο της Βουλγαρίας και το Βασίλειο της Ρουμανίας. Σύμφωνα με τους όρους της, η Ρουμανία έπρεπε να επιτρέψει στη Βουλγαρία να ανακαταλάβει τη Νότια Δοβρουτσά, την οποία είχε κερδίσει η Ρουμανία μετά το Β΄ Βαλκανικό Πόλεμο του 1913. Η Βουλγαρία έπρεπε να πληρώσει 1 εκατομμύρια λέου ως αποζημίωση για την επένδυση που παρείχε η Ρουμανία στην περιοχή.

Συνθήκη της Κραϊόβα
Χάρτης της Νότιας Δοβρουτσάς, η οποία εκχωρήθηκε από τη Ρουμανία στη Βουλγαρία σύμφωνα με τη Συνθήκη της Κραϊόβα
Υπογραφή7 Σεπτεμβρίου 1940, πριν 83 έτη (1940-09-07)
Γλώσσεςγαλλικά και Ρουμανικά

Η συνθήκη όριζε ότι έπρεπε να γίνει ανταλλαγή πληθυσμών μεταξύ Βουλγαρίας και Ρουμανίας. Έτσι, 103.711 Ρουμάνοι, Αρμάνοι και Βλαχομογλενίτες που ζούσαν στη Νότια Δοβρουτσά αναγκάστηκαν να μετακομίσουν στη Βόρεια Δοβρουτσά (τμήμα της Ρουμανίας) και 62.278 Βούλγαροι που βρίσκονταν στα βόρεια μετακινήθηκαν εξαναγκαστικά προς τα νότια. Οι Γερμανοί Δοβρουτσάνοι, που επηρεάστηκαν από αυτές τις μετεγκαταστάσεις, θα μεταφέρονταν τελικά στη Ναζιστική Γερμανία.

Ιστορικό Επεξεργασία

 
Εδαφικές απώλειες της Ρουμανίας του 1940, συμπεριλαμβανομένης της Νότιας Δοβρουτσάς

Η Δεύτερη Απόφαση της Βιέννης, με διαιτησία από τη Ναζιστική Γερμανία και τη Φασιστική Ιταλία, που υπογράφηκε στις 30 Αυγούστου 1940, εκχωρούσε το έδαφος της Βόρειας Τρανσυλβανίας από τη Ρουμανία στην Ουγγαρία. Αν και η αποκέντρωση της Βόρειας Τρανσυλβανίας είχε γίνει υπό τη διπλωματική πίεση της Γερμανίας, η χώρα δεν παρενέβη άμεσα στη Συνθήκη της Κραϊόβα. Ωστόσο, εφαρμόστηκε επίσης με υπόδειξη του Αδόλφου Χίτλερ, ο οποίος στις 31 Ιουλίου 1940 εξέφρασε την επιθυμία του να επιστραφεί το νότιο τμήμα της Δοβρουτσάς στη Βουλγαρία για να αποκατασταθούν τα σύνορα Βουλγαρίας-Ρουμανίας του 1912.[1]

Η κυβέρνηση της Ρουμανίας έλαβε το μήνυμα του Χίτλερ με έκπληξη και εξέφρασε την επιθυμία να διατηρήσει τουλάχιστον το λιμάνι του Μπαλτσίκ και την πόλη Σιλίστρα. Ο Γερμανός πρέσβης δήλωσε ότι οι θυσίες της Ρουμανίας στη Βουλγαρία θα έκαναν τον Χίτλερ πιο συμπαθητικό προς τη Ρουμανία στις διαπραγματεύσεις μεταξύ Ουγγαρίας και Ρουμανίας για τη διαμάχη της Τρανσυλβανίας. Οι Ρουμάνοι προσπάθησαν να κρατήσουν και τις δύο πόλεις, αλλά η βουλγαρική κυβέρνηση αρνήθηκε, καθώς γνώριζε τη γερμανική υποστήριξη.[1]

Οι επίσημες διαπραγματεύσεις ξεκίνησαν στις 19 Αυγούστου 1940 στην πόλη Κραϊόβα μετά από προηγούμενες επαφές στις οποίες είχαν γίνει σαφείς οι θέσεις των δύο πλευρών. Οι διαπραγματεύσεις δεν ήταν εύκολες και μόνο μπροστά στην απειλή της ιταλο-γερμανικής διαιτησίας κατά τις ουγγρορουμανικές διαπραγματεύσεις στις 29 Αυγούστου, στις οποίες η Ρουμανία προσπαθούσε να επιτύχει την ευεργεσία των Δυνάμεων του Άξονα, η ρουμανική αντιπροσωπεία ανακοίνωσε ετοιμότητα να εκχωρήσει όλη τη Νότια Δοβρουτσά. Οι Ρουμάνοι προσπάθησαν επίσης να καθυστερήσουν τις συνομιλίες, ενώ προσπάθησαν να πείσουν τους Γερμανούς να διατηρήσουν την εδαφική ακεραιότητα της Ρουμανίας.[1]

Όροι Επεξεργασία

 
Εθνοτική και θρησκευτική σύνθεση της Νότιας Δοβρουτσάς το 1930

Η Συνθήκη της Κραϊόβα τελικά αποκρυσταλλώθηκε σε μια επιστροφή στα σύνορα του 1912. Το νότιο τμήμα της Δοβρουτσάς, το οποίο είχε κατακτηθεί από τη Ρουμανία κατά τη διάρκεια του Β΄΄Βαλκανικού Πολέμου,[2] επιστράφηκε στη Βουλγαρία, που σήμαινε για τη Ρουμανία την απώλεια ενός εδάφους με έκταση 7.142 χλμ2 και πληθυσμό του οποίου οι Ρουμάνοι αποτελούσαν το 25% ή το 28,4% (ανάλογα με την πηγή).[3][4] Η συμφωνία υπεγράφη στις 7 Σεπτεμβρίου 1940 από τους Αλεξάντρου Κρετσιάνου και Χένρι-Τζόρτζες Μεϊτάνι, που εκπροσωπούσαν τον βασιλιά Μιχαήλ Α΄ της Ρουμανίας, και τους Σβέτοσλαβ Πόμενοφ και Τεοχάρ Παπάζοφ, εκπροσωπώντας τον Τσάρο Βόρις Γ΄ της Βουλγαρίας.[5] Η συνθήκη επικυρώθηκε από τη ρουμανική πλευρά στις 13 Σεπτεμβρίου από τον πρωθυπουργό Ιόν Αντονέσκου, αλλά όχι από τον βασιλιά Μιχαήλ Α΄.

Η απώλεια της Νότιας Δοβρουτσάς δεν προκάλεσε σάλο στη Ρουμανία, σε αντίθεση με τη μεταφορά της Βόρειας Τρανσυλβανίας στην Ουγγαρία στην σχεδόν ταυτόχρονη Δεύτερη Απόφαση της Βιέννης, αφού η Βόρεια Τρανσυλβανία ήταν πιο σημαντική στο εθνικιστικό ιδεώδες, με τις ρουμανικές κυβερνήσεις να επιμένουν διαδοχικά να την ανακτήσουν.[2] Η παράδοση του Cadrilater («Τετράπλευρο», άλλο όνομα για τη Νότια Δοβρουτσά) ερμηνεύτηκε από τη ρουμανική πολιτική τάξη ως «ακρωτηριασμός της χώρας» που εξαναγκάστηκε από τις πιέσεις του Άξονα και από τις αρχές στη Βουλγαρία ως «διόρθωση μια αδικίας».[6]

Με την επιμονή της Ρουμανίας, η συνθήκη περιελάμβανε ανταλλαγή πληθυσμών.[7] Οι 103.711 Ρουμάνοι που ζούσαν στην περιοχή αναγκάστηκαν να εγκαταλείψουν τα σπίτια τους και να μετακομίσουν στη Βόρεια Δοβρουτσά και οι 62.278 Βούλγαροι που κατοικούσαν στο βόρειο τμήμα αναγκάστηκαν να μετακομίσουν στο νότο.[2] Οι περισσότεροι από αυτούς τους Ρουμάνους ήταν έποικοι που είχαν μεταναστεύσει στη Νότια Δοβρουτσά μετά τη Συνθήκη του Βουκουρεστίου, η οποία ανέθεσε την περιοχή στη Ρουμανία.[8] Οι Αρμάνοι άποικοι, οι περισσότεροι από τους οποίους ήταν γηγενείς στην Ελλάδα, μετρήθηκαν ως Ρουμάνοι και επίσης εγκατέλειψαν τη ζώνη.[9] Η περίπτωση των Βλαχομογλενίτων εποίκων δεν ήταν διαφορετική. Απελάθηκαν από τη Νότια Δοβρουτσά και εγκαταστάθηκαν στο χωριό Τσέρνα εντός των ρουμανικών συνόρων.[10]

Η Βουλγαρία έπρεπε να αποζημιώσει τους εκτοπισμένους Ρουμάνους για τις απώλειες ιδίων κεφαλαίων τους,[3] και να πληρώσει στη Ρουμανία 1 εκατομμύρια λέου για επενδύσεις στην περιοχή.[9] Αν και η διμερής συνθήκη αφορούσε τον αναγκαστικό εκτοπισμό εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων, πραγματοποιήθηκε ειρηνικά και σύμφωνα με τους τότε διεθνείς νόμους. Η Ρουμανία πρότεινε την ανταλλαγή όλων των μελών των αντίστοιχων εθνοτικών μειονοτήτων που κατοικούν στις υπόλοιπες δύο χώρες, αλλά αυτό απορρίφθηκε από τη Βουλγαρία.[3]

Οι αναγκαστικές μετεγκαταστάσεις επηρέασαν επίσης τους Γερμανούς Δοβρουτσάνους, οι περισσότεροι από τους οποίους ζούσαν στη Βόρεια Δοβρουτσά, υπό ρουμανική κυριαρχία, αν και ορισμένοι από αυτούς ζούσαν επίσης στο βουλγαρικό νότιο τμήμα. Τελικά μεταφέρθηκαν στη Ναζιστική Γερμανία μέσω της πολιτικής Heim ins Reich («πίσω στο σπίτι Ράιχ»).[11]

Δείτε επίσης Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 Χάινς, Ρεμπέκα (2000). Romanian policy towards Germany, 1936-40. Palgrave Macmillan. σελ. 205. ISBN 9780312232603. 
  2. 2,0 2,1 2,2 Solonari, Vladimir (2007). «An important new document on the Romanian policy of ethnic cleansing during World War II». Μουσείο Μνήμης του Ολοκαυτώματος των Ηνωμένων Πολιτειών 21 (2): 268–297. doi:10.1093/hgs/dcm039. http://hgs.oxfordjournals.org/content/21/2/268.abstract?etoc. 
  3. 3,0 3,1 3,2 Deletant, Dennis (2006). Hitler's forgotten ally: Ion Antonescu and his regime, Romania 1940-1944. Palgrave Macmillan. σελ. 376. ISBN 9781403993410. 
  4. Dan-Străulești, Petre (2017). Atlas istoric ilustrat al României. Βουκουρέστι: Editura Litera. σελ. 87. ISBN 9786063319006. 
  5. «Tratat din 7 septembrie 1940 între România și Bulgaria» (στα Ρουμανικά). Ανακτήθηκε στις 9 Αυγούστου 2020. 
  6. Mihailov, Paula (29 Αυγούστου 2005). «Hoinarii Balcanilor» (στα Ρουμανικά). Ανακτήθηκε στις 9 Αυγούστου 2020. 
  7. Bolovan, Sorina· Bolovan, Ioan. «Inițiative românești privind problema schimbului de populație în primii ani ai celui de'al Doilea Război Mondial (1939–1941)» (PDF) (στα Ρουμανικά). Ανακτήθηκε στις 9 Αυγούστου 2020. 
  8. Ther, Philipp (2011). Die dunkle Seite der Nationalstaaten: "ethnische Säuberungen" im modernen Europa (στα Γερμανικά). Vandenhoeck & Ruprecht. σελ. 304. ISBN 9783525368060. 
  9. 9,0 9,1 Costea, Maria (2009). «Aplicarea tratatului româno-bulgar de la Craiova (1940)» (στα ρουμανικά). Anuarul Institutului de Cercetări Socio-Umane "Gheorghe Șincai" al Academiei Române (12): 267–275. http://ceeol.com/search/article-detail?id=257706. 
  10. Țîrcomnicu, Emil (2014). «Historical aspects regarding the Megleno-Romanian groups in Greece, the FY Republic of Macedonia, Turkey and Romania». Memoria Ethnologica 14 (52–53): 12–29. https://www.memoria-ethnologica.ro/wp-content/uploads/me_vol_52_53/pdf/me_52_53_p_012_029_emil_tircomnicu.pdf. 
  11. Jachomowski, Dirk (1984). Die Umsiedlung der Bessarabien-, Bukowina- und Dobrudschadeutschen (στα Γερμανικά). Μόναχο: R. Oldenbourg. σελ. 273. ISBN 9783486524710. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία