Σχίσμα Φηλικισσίμου
| Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Το σχίσμα του Φηλικίσσιμου ήταν μια τοπική απόσχιση που δημιουργήθηκε στην Εκκλησία της Βόρειας Αφρικής, με αφορμή τη επιστροφή των πεπτωκότων στους κόλπους της Εκκλησίας. Ο Φηλικίσσιμος ένας πλούσιος και λαϊκός, ο οποίος είχε χειροτονηθεί διάκονος απο το Νοβάτο, ήταν ο προεξάρχων αυτής της απόσχισης, εκμεταλλευόμενος την διαμάχη που ξέσπασε, αφού τόσο οι Μοντανιστές, όσο και «ομολογητές» στο ζήτημα της μετάνοιας των «πεπτωκότων», διαφωνούσαν με τις ενέργειές του.
Τα αίτια Επεξεργασία
Στη Ρώμη ο Νοβατιανισμός την ίδια εποχή είχε ήδη αναπτυχθεί. Οι σχέσεις των δύο εκκλησιών επίσης ήταν αρκετά στενές και σε ένα περιβάλλον το οποίο επηρεαζόταν απο Μοντανιστικές-ενθουσιαστικές τάσεις, αμέσως άναψε η θρυαλλίδα της διαμάχης μεταξύ, των μοντανιζόντων και αυστηρών, κατά όσων επεδίωκαν επιείκεια στα ζητήματα μετάνοιας. Ο Κυπριανός Καρθαγένης ενώ στο παρελθόν είχε ταχθεί υπέρ της αυστηρής μεθόδου της μετανοίας επί «επιθανάτιας κλίνης», τώρα προέκρινε την επιεική μεταχείριση, όσων δεν είχαν θυσιάσει στα είδωλα. Αυτή η ενέργεια εξόργισε τους τασσόμενους υπέρ της αυστηρότητας. Αντίθετα από αυτούς, δημιουργήθηκε και μια νέα αντίρροπη τάση, η οποία προέκρινε πλήρη επιεικεία. Αυτοί μάλιστα ονομάζονταν «ομολογηταί». Όμως οι ομολογητές προέβηκαν αργότερα, λόγω της αρχικής εύνοιας της εκκλησίας, σε πράξεις που αντιτίθονταν της δικαιοδοσίας τους, όπως την παράδοση συστατικών επιστολών, οι οποίες θεωρούνταν συγχωρητικές. Ο Κυπριανός αντιτάχθηκε σε αυτές τις ενέργειες θεωρώντας τες, άκυρες. Μετά από αυτό δημιουργήθηκε ένταση, ενώ οι «ομολογητές» κληρικοί δέχονταν χωρίς την έγκριση του επισκόπου, σε πλήρη κοινωνία τους «πεπτωκότες». Έτσι συνασπίστηκαν εν τέλει με τους οπαδούς του Νοβατιανού, ο οποίος είχε δει με κακό μάτι τη πολεμική που δέχθηκε από τον Κυπριανό, στην προσπάθεια που διενήργησε, με την απόσχισή του στη Ρώμη.
Το σχίσμα Επεξεργασία
Ο συνασπισμός των δύο πλευρών, παρά τις αποκλίνουσες απόψεις στόχο είχαν τον επισκοπικό θρόνο. Τελικά αποσχίστηκαν χειροτονώντας επίσκοπο το Φορτουνάτο, πίσω όμως από αυτόν, τα νήματα κινούνταν από τον Φηλικίσσιμο. Ο Κυπριανός σε όλο αυτό το διάστημα της ραγδαίας απόσχισης, έλλειπε από την Καρθαγένη λόγω εξορίας. Μετά από 15 μήνες όμως επέστρεψε με πλήθος πιστών και συγκαλώντας σύνοδο, απέκοψε τους σχισματικούς από την εκκλησιαστική κοινωνία και έθεσε σαφές πλαίσιο για το ζήτημα μετάνοιας των «πεπτωκότων», σύμφωνα με τις θέσεις που είχε αρχικά εισάγει. Οι σχισματικοί δε, αγνοήθηκαν παντελώς. Μάλιστα πάρθηκαν και σκληρά μέτρα κατά τον αποσχισθέντων κληρικών, οι οποίοι έπρεπε οπωσδήποτε να καθαιρεθούν χωρίς καμία πιθανότητα επιστροφής και με δια βίου μετάνοια. Ο Κυπριανός ως ένας εξαιρετικός θεολόγος με άριστη βιβλική κατάρτιση συνέταξε την ίδια εποχή το έργο «Περί ενότητας της Καθολικής εκκλησίας», που αναπτύχθηκαν γενικότερες απόψεις της ενότητας της τοπικής εκκλησίας υπό τον επίσκοπο. Σύμφωνα με αυτή ο επίσκοπος είναι «εν τη εκκλησία» και η «εκκλησία εν τω επισκόπω» και όποιος δεν είναι μαζί του αποκόπτεται[1], «εκτός εκκλησίας δεν υπάρχει σωτηρία»[2], η ενότητα του σώματος των επισκόπων διασφαλίζει τη ενότητα της εκκλησίας[3], η ενότητα της εκκλησίας εκφράζεται με τις ευχαριστίες των τοπικών εκκλησιών που παριστούν τον Μυστικό Δείπνο[4]. Το έργο αυτό έφερε σε δύσκολη θέση τους απολογητές, αλλά και τους πρεσβύτερους και είχε σημαντική απήχηση στην τοπική εκκλησία της Βορείου Αφρικής. Τελικώς το σχίσμα σταδιακά άρχισε να εγκαταλείπεται και να επικρατεί η τάξη της τοπικής εκκλησίας.
Υποσημειώσεις Επεξεργασία
Βιβλιογραφία Επεξεργασία
- «Εκκλησιαστική Ιστορία» - Βλάσιος Φειδάς, Εκδόσεις Διήγηση, Αθήνα, 2003.
- Felicissimus, Schism of., Christian Cyclopedia, Lutheran Church, Missouri Synod