Βικιπαίδεια

Σχολή Αρχιτεκτονικής και Πολεοδομίας του Πανεπιστημίου του Σάο Πάολο

Η Σχολή Αρχιτεκτονικής και Πολεοδομίας του Πανεπιστημίου του Σάο Πάολο (πορτογαλικά: FAU USP, Faculdade de Arquitetura e Urbanismo da Universidade de São Paulo), η Σχολή Αρχιτεκτονικής και Πολεοδομίας βρίσκεται στο Σάο Πάολο της Βραζιλίας και ιδρύεται το 1948. Το σημερινό κτίριο της σχολής ξεκινά να χτίζεται το 1966, στην Πανεπιστημιούπολη του Σάο Πάολο και είναι έργο του αρχιτέκτονα João Batista Vilanova Artigas[1] , που αποτέλεσε  και ιδρυτικό της μέλος, με συνεργάτη τον αρχιτέκτονα Carlos Cascaldi[2]. Το κτίριο αποτελεί ένα δείγμα του βραζιλιάνικου μπρουταλισμού στην αρχιτεκτονική.

Εικόνα από το εσωτερικό της σχολής

Ιστορικό Επεξεργασία

Η FAU USP ιδρύεται το 1948 στο Σάο Πάολο της Βραζιλίας, ως ένα τμήμα της Πολυτεχνικής Σχολής του Πανεπιστημίου του Σάο Πάολο[3]. Στα πρώτα χρόνια λειτουργίας της το πρόγραμμα σπουδών επικεντρώνεται κυρίως σε μαθήματα προσανατολισμένα στην μηχανική, εξαιτίας της ραγδαίας ανοικοδόμησης που γνώριζε η Βραζιλία τότε. Η αρχιτεκτονική θεωρούνταν δευτερεύον πεδίο και το δίπλωμα του αρχιτέκτονα από τη συγκεκριμένη σχολή συνιστούσε μια επιπλέον εξειδίκευση του πολιτικού μηχανικού.[4]

Έτσι, το 1962, ο ίδιος ο Artigas με συνεργάτες του Carlos Milan και Lourival Gomes Machado, αναδιαμορφώνουν το πρόγραμμα σπουδών της σχολής και στρέφουν το αντικείμενο των σπουδών της στο design, την τεχνική κατάρτιση και την ιστορία της αρχιτεκτονικής, συνδυάζοντας τα περιεχόμενα των σπουδών της Πολυτεχνικής Σχολής (POLI) και της Εθνικής Σχολης Καλών Τεχνών (National School of Fine Arts) σε ένα ενιαίο πρόγραμμα σπουδών, με κεντρικό διδακτικό μοντέλο εκείνο του «συνολικού αρχιτέκντονα» (total architect)[5], ενός επιστήμονα καταρτισμένου τόσο στον τομέα της μηχανικής και του σχεδιασμού, όσο και σε εκείνους της πολιτικής φιλοσοφίας και ιστορίας. Ακόμη, ο Artigas επιχειρεί να εναρμονίσει τον τρόπο διδασκαλίας με τα διδάγματα του Bauhaus και όσων είχε μάθει κατά τη διάρκεια της φοίτησής του στις ΗΠΑ. [6]

Σήμερα, η FAU USP «φιλοξενεί» προπτυχιακές, μεταπτυχιακές και διδακτορικές σπουδές καθώς και εκτεταμένη ερευνητική δραστηριότητα στους τομείς του Design, της Αρχιτεκτονικής, της Πολεοδομίας και άλλων συγγενών επιστημονικών πεδίων, όπως ο Σχεδιασμός Τοπίου (Landscace Design) κ.ά.. Επιπλέον, διαθέτει μια από τις μεγαλύτερες και πληρέστερες βιβλιοθήκες της χώρας στον τομέα της.[7]

Ο Αρχιτέκτονας Επεξεργασία

Ο João Batista Vilanova Artigas (1915-1985), στα πρώτα χρόνια της δημιουργίας του επηρεάζεται από το έργο των αρχιτεκτόνων Frank Loyd Wright και Le Corbusier και τη σχολή  του Bauhaus. Παρόλο που εν τέλει υιοθετεί τον Βραζιλιάνικο μπρουταλισμό, τα προγενέστερα καλλιτεχνικά ερεθίσματά του είναι εμφανή στο έργο του. Ο Artigas ήταν στρατευμένος πολιτικά ως κομμουνιστής και αντιλαμβανόταν την αρχιτεκτονική σαν ένα τρόπο να αποτυπώνει την κοινωνική πολλαπλότητα. Οι απόψεις του σχετικά με την σημασία της κοινοτικής ζωής και της εναντίωσης στη λογική της ατομικότητας θα αποτυπωθούν εμφανώς στο σχεδιασμό της FAU.

Η αρχιτεκτονική του κτιρίου Επεξεργασία

Η όψη Επεξεργασία

 
εξωτερική όψη

Πρόκειται για ένα μεγάλο πρίσμα από σκυρόδεμα που χωρίζεται σε δύο ζώνες. Η κατώτερη ζώνη συνίσταται από έναν όγκο δύο επιπέδων σε υποχώρηση, με συνεχόμενα υαλοστάσια, ενώ η ανώτερη ζώνη διαμορφώνεται από μια «σκληρή» και «τυφλή» περιμετρική όψη εμφανούς σκυροδέματος. Περιμετρικά του κτηρίου σε ρόλο υποστηρικτικό του ανώτερου όγκου και σε συμφωνία με τον δομικό κάναβο τοποθετούνται μπετονένια υποστυλώματα. Οι μορφολογία τους ομοιάζει με τα υποστηλώμτατα που χρησιμοποιεί ο Όσκαρ Νίεμάιερ (Oscar Niemeyer[8]) στο έργο του Palacio do Planalto[9], το Προεδρικό Μέγαρο της Βραζιλίας. Το παραπάνω καταδεικνύει τόσο τις επιρροές που δέχονται οι αρχιτέκτονες, όσο και τη σύγκλιση των τάσεων του βραζιλιάνικου μπρουταλισμού της εποχής.

Τα υλικά Επεξεργασία

 
Τα χαρακτηριστικά υποστηλώματα

Ο Vilanova Artigas και ο Cascaldi  σχεδιάζουν ένα κτήριο εξ ολοκλήρου από οπλισμένο, γυμνό σκυρόδεμα ενώ σαν στοιχείο πλήρωσης χρησιμοποιείται ευρέως το γυαλί. Βασισμένοι στις πολλές δυνατότητες διαχείρισης του υλικού αυτού οι αρχιτέκτονες δημιουργούν ένα λεξιλόγιο από όγκους που διαρθρώνονται με ιδιαίτερη συνθετότητα ενώ παράλληλα επιτρέπουν τη δυνατότητα ύπαρξης φωτεινών και ανοιχτών χώρων. Ο σχεδιασμός των φατνωμάτων της οροφής αλλά και των υποστυλωμάτων στην όψη αποτελούν τέτοια παραδείγματα της «ευπλαστότητας» του υλικού. Η κατασκευαστική ευκολία που προσδίδει το μπετόν δεν είναι ο μόνος λόγος που χρησιμοποιήθηκε με τόση έκταση το συγκεκριμένο οικοδομικό υλικό. Αποτελούσε, ταυτόχρονα, μια προσπάθεια ανάδειξης της τοπικής οικονομίας του Σάο Πάολο και κατ’ επέκταση ενίσχυσης της εικόνας της Βραζιλίας. Άλλωστε δεν είναι η πρώτη φορά που το μπετόν υιοθετείται ως πρωταρχικό κατασκευαστικό υλικό στην Βραζιλιάνικη αρχιτεκτονική, καθώς υπάρχουν ήδη εκείνη την εποχή τα παραδείγματα αρχιτεκτόνων όπως ο Oscar Niemeyer και ο Lucio Costa. [10]

Ο σχεδιασμός Επεξεργασία

 
Το μεγάλο αίθριο και οι ράμπες που συνδέουν τα επίπεδα των ορόφων.

Πιστοί στις αρχές της ανοιχτότητας και του δημόσιου χαρακτήρα, οι Artigas και Cascaldi δομούν τη σύνθεσή τους πάνω στην κεντρική ιδέα της χωρικής συνέχειας. Αυτό σημαίνει ότι δημιουργούν ένα χώρο ανοικτό και ολοκληρωμένο, χωρίς τμηματοποίηση σε επιμέρους μικρότερους χώρους. Ο δημόσιος χαρακτήρας του κτιρίου ενισχύεται από ανοιχτή προς τα έξω είσοδο, αφού δεν υπάρχουν πόρτες ή οποιοδήποτε άλλο εμπόδιο που να την οριοθετεί. Έτσι ο χώρος συλλαμβάνεται με ενιαίο τρόπο.

 
Η φατνωματική οροφή και η διαμόρφωση των αιθουσών

Στο εσωτερικό του κτιριακού πρίσματος δημιουργείται ένα μεγάλο αίθριο, το επονομαζόμενο «Caramel Hall» που φωτίζεται από ψηλά, μέσω μιας φατνωματικής οροφής με φεγγίτες, ενώ οι διαφορετικοί χώροι της σχολής αναπτύσσονται γύρω από αυτό, επιτρέποντας τις οπτικές φυγές και την επικοινωνία των χρηστών και στα έξι επίπεδα του κτιρίου. Το κεντρικό αυτό αίθριο αποτελεί ταυτόχρονα και πυρήνα όλων των δραστηριοτήτων, ενώ μπορεί να φιλοξενήσει οποιαδήποτε λειτουργία. Η ύπαρξη του αιθρίου είναι καίριας σημασίας για τους αρχιτέκτονες. Ενσαρκώνει το όραμα του Artigas για έναν «οικουμενικό ναό» αφιερωμένο στη γνώση και την ανταλλαγή ιδεών μέσω του διαλόγου και της γόνιμης αντιπαράθεσης. Στα πρότυπα της αρχιαοελληνικής αγοράς[11], ο Artigas επιχειρεί να δημιουργήσει μια κλειστή πλατεία, περιτοιχισμένη από ένα μπετονένιο κάδρο, διατηρώντας τη ταυτόχρονα, απολύτως δημόσια και προσβάσιμη. Έτσι, το αίθριο ανάγεται σε συμβολισμό της παιδαγωγικής λογικής που ο αρχιτέκτονας οραματιζόταν και εφάρμοζε στη διδασκαλία του. [12][13]

Ιδιαίτερη σημασία δίνεται στην κατακόρυφη σύνδεση μεταξύ των ορόφων μέσω ενός συστήματος με ράμπες που τοποθετούνται πλευρικά του αιθρίου. Η κίνηση σε κάθε όροφο πραγματοποιείται μέσω διαδρόμων οι οποίοι έχουν άμεση επικοινωνία και αυτοί με το αίθριο. Οι χώροι γύρω από το αίθριο που χρειάζεται να έχουν μια σχετική απομόνωση, όπως η βιβλιοθήκη, κλείνονται με υαλοστάσια επιτρέποντας ωστόσο  και πάλι την οπτική επαφή. Τέλος οι αίθουσες διδασκαλίας βρίσκονται στην εξωτερική περίμετρο του κτηρίου με θέα προς τον κήπο. Έτσι, η  διαχείριση της τομής του κτιρίου ακολουθεί επίσης της αρχές της «ανοιχτότητας» και της σύνδεσης των χώρων και των χρηστών.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ «Vilanova Artigas» (στα αγγλικά). Wikipedia. 2017-11-06. https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Vilanova_Artigas&oldid=809071434. 
  2. ↑ «Carlos Cascaldi» (στα pt). Wikipédia, a enciclopédia livre. 2017-09-26. https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Carlos_Cascaldi&oldid=49957933. 
  3. ↑ «Cidade universitária» (στα pt). Wikipédia, a enciclopédia livre. 2016-06-28. https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=Cidade_universit%C3%A1ria&oldid=46026339. 
  4. ↑ «FAU USP Urbanism and Architecture University / Vilanova Artigas ⋆ ArchEyes» (στα αγγλικά). ArchEyes. 2016-08-24. http://archeyes.com/fau-urbanism-and-architecture-university-in-sao-paulo-vilanova-artigas/. Ανακτήθηκε στις 2018-08-30. 
  5. ↑ «Clássicos da Arquitetura: Faculdade de Arquitetura e Urbanismo da Universidade de São Paulo (FAU-USP) / João Vilanova Artigas e Carlos Cascaldi» (στα pt-BR). ArchDaily Brasil. 2011-12-07. https://www.archdaily.com.br/br/01-12942/classicos-da-arquitetura-faculdade-de-arquitetura-e-urbanismo-da-universidade-de-sao-paulo-fau-usp-joao-vilanova-artigas-e-carlos-cascaldi. Ανακτήθηκε στις 2018-08-30. 
  6. ↑ «FAU USP Urbanism and Architecture University / Vilanova Artigas ⋆ ArchEyes» (στα αγγλικά). ArchEyes. 2016-08-24. http://archeyes.com/fau-urbanism-and-architecture-university-in-sao-paulo-vilanova-artigas/. Ανακτήθηκε στις 2018-08-30. 
  7. ↑ «Ιστότοπος». 
  8. ↑ «Oscar Niemeyer» (στα αγγλικά). Wikipedia. 2018-07-16. https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Oscar_Niemeyer&oldid=850582164. 
  9. ↑ «Palácio do Planalto» (στα αγγλικά). Wikipedia. 2018-05-03. https://en.wikipedia.org/w/index.php?title=Pal%C3%A1cio_do_Planalto&oldid=839405079. 
  10. ↑ «AD Classics: Faculty of Architecture and Urbanism, University of São Paulo (FAU-USP) / João Vilanova Artigas and Carlos Cascaldi» (στα αγγλικά). ArchDaily. 2016-11-12. https://www.archdaily.com/799088/ad-classics-faculty-of-architecture-and-urbanism-university-of-sao-paulo-fau-usp-joao-vilanova-artigas-and-carlos-cascaldi. Ανακτήθηκε στις 2018-08-30. 
  11. ↑ «Pólis» (στα pt). Wikipédia, a enciclopédia livre. 2018-08-24. https://pt.wikipedia.org/w/index.php?title=P%C3%B3lis&oldid=52976099. 
  12. ↑ «Clássicos da Arquitetura: Faculdade de Arquitetura e Urbanismo da Universidade de São Paulo (FAU-USP) / João Vilanova Artigas e Carlos Cascaldi» (στα pt-BR). ArchDaily Brasil. 2011-12-07. https://www.archdaily.com.br/br/01-12942/classicos-da-arquitetura-faculdade-de-arquitetura-e-urbanismo-da-universidade-de-sao-paulo-fau-usp-joao-vilanova-artigas-e-carlos-cascaldi. Ανακτήθηκε στις 2018-08-30. 
  13. ↑ «Spirit of Sao Paulo - Archpaper.com». archpaper.com (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 30 Αυγούστου 2018. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Σχολή_Αρχιτεκτονικής_και_Πολεοδομίας_του_Πανεπιστημίου_του_Σάο_Πάολο&oldid=7204163"