Μπάουχαους

Το Μπαουχάους (γερμ. Staatliches Bauhaus ή Bauhaus) ήταν καλλιτεχνική και αρχιτεκτονική σχολή που ιδρύθηκε από τον Βάλτερ Γκρόπιους και λειτούργησε κατά την περίοδο 1919-1933 στη Γερμανία, και έγινε διάσημη για την προσέγγιση του σχεδιασμού που δημοσιοποίησε και δίδασκε.

Η σχολή Μπάουχαους στο Ντέσαου το 2003.

Γενικά

Το ύφος της σχολής Μπαουχάους επέδρασε καταλυτικά στην εξέλιξη της σύγχρονης τέχνης, της αρχιτεκτονικής και του βιομηχανικού σχεδιασμού, ενώ, τα έργα που παράχθηκαν μέσα από τα εργαστήρια της σχολής έγιναν αντικείμενα εκτεταμένης αναπαραγωγής και συλλογής.

Λειτούργησε σε τρεις διαφορετικές πόλεις της Γερμανίας, στη Βαϊμάρη (1919-25), στο Ντέσαου (1925-32) και στο Βερολίνο (1932-33), υπό την διεύθυνση των Βάλτερ Γκρόπιους (1919-28), Χάνες Μάγερ (1928-30) και Μις βαν ντερ Ρόε (1930-33), αντίστοιχα. Οι αλλαγές στην έδρα και την ηγεσία της συνδέονταν με αντίστοιχες διαφοροποιήσεις στην πολιτική της, καθώς και στα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ύφους της. Ανάμεσα στις κεντρικές ιδέες που προώθησε η σχολή, ήταν η χρήση της τεχνολογίας για καλλιτεχνικούς σκοπούς, η απουσία διάκρισης μεταξύ καλών και εφαρμοσμένων τεχνών, καθώς, και η αναγκαιότητα της σφαιρικής διδασκαλίας όλων των μορφών τέχνης. Επανέφερε τη διδασκαλία σε εργαστήρια, σε αντίθεση με τον τρόπο λειτουργίας των ακαδημιών, και στο μικρό χρονικό διάστημα που λειτούργησε, δίδαξαν επιφανείς καλλιτέχνες του 20ού αιώνα, όπως, ο Βασίλι Καντίνσκι, ο Γιοχάνες Ίτεν, ο Μαρσέλ Μπρόιερ και ο Πάουλ Κλέε.

Ιστορία

Η σχολή της Βαϊμάρης (1919-π. 1925)

Βάλτερ Γκρόπιους

Οι ιστορικές ρίζες του Μπαουχάους τοποθετούνται, συχνά, στα μέσα του 19ου αιώνα και το βρετανικό κίνημα Arts and Crafts του Γουίλιαμ Μόρις και συνδέεται με τις ευρύτερες προσπάθειες ενοποίησης της καλλιτεχνικής έκφρασης, με τη δημιουργία πρακτικών κατασκευών, οι οποίες σημειώθηκαν μετά τη βιομηχανική επανάσταση. Η σχολή του Μπαουχάους ιδρύθηκε το 1919 από τον Βάλτερ Γκρόπιους, στη συντηρητική πόλη της Βαϊμάρης και, αρχικά, αποτέλεσε ένα είδος συγχώνευσης της Ακαδημίας Καλών Τεχνών της Βαϊμάρης (γερμ. Grossherzogliche Sächsische Hochschule für Bildende Kunst) με την Σχολή Εφαρμοσμένων Τεχνών της Βαϊμάρης (γερμ. Kunstgewerbeschule). Το όνομά της προήλθε από αντιστροφή της γερμανικής λέξης Hausbau («οικοδόμηση»). Ο απώτερος σκοπός του Μπαουχάους ήταν να αποτελέσει μια ενιαία σχολή, τόσο στην αρχιτεκτονική όσο και στις καλές τέχνες. Βασική αρχή της σχολής ήταν το ανοιχτό πνεύμα μπροστά στις νέες προκλήσεις της εποχής, αλλά και ειδικότερα, η προσέγγισή τους, περισσότερο από μια πρακτική άποψη και λιγότερο θεωρητικά. Στο μανιφέστο του Μπαουχάους, που δημοσιεύτηκε το 1919, ο Γκρόπιους ανέλυσε το εκπαιδευτικό πρόγραμμα της σχολής και τόνισε την αναγκαιότητα κατάργησης τής διάκρισης μεταξύ σπουδαστών στην τέχνη και την τεχνική κατάρτιση, οραματιζόμενος τη δημιουργία ενός νέου τύπου κτιρίου του μέλλοντος, το οποίο θα συνδύαζε την αρχιτεκτονική, τη γλυπτική και τη ζωγραφική σε μία ενιαία μορφή (φόρμα).

Ο Γκρόπιους επιθυμούσε να αναλάβουν το ρόλο των καθηγητών, διακεκριμένοι και διάσημοι καλλιτέχνες, ακόμα και αν το έργο τους ήταν δυσπρόσιτο. Μεταξύ των πρώτων που δίδαξαν στη σχολή ήταν οι ζωγράφοι Γιοχάνες Ίτεν, Λάιονελ Φάινινγκερ, Πάουλ Κλέε και Βασίλι Καντίνσκι, καθώς και οι γλύπτες Γκέρχαρντ Μαρκς και Όσκαρ Σλέμερ. Ο Ίτεν υπήρξε μία από τις πιο επιδραστικές προσωπικότητες της σχολής και εκείνος που διαμόρφωσε τον πρώτο κύκλο σπουδών στη σχολή. Το πρόγραμμα σπουδών περιλάμβανε ένα αρχικό προπαρασκευαστικό στάδιο (Vorlehre) διάρκειας έξι μηνών και στη συνέχεια ακολουθούσε μία τριετής περίοδος φοίτησης, κατά την οποία οι σπουδαστές εκπαιδεύονταν πρακτικά, σε εργαστήρια (Werklehre), λαμβάνοντας παράλληλα θεωρητικά μαθήματα (Formlehre). Κάθε εργαστήριο διέθετε ως επικεφαλής δύο δασκάλους, έναν καλλιτέχνη (Meister der Form) και έναν τεχνίτη ή τεχνικό (Meister des Handwerks), που ειδικεύονταν σε μία ή περισσότερες μορφές τέχνης. Η εκπαίδευση αποσκοπούσε στην απόκτηση, τόσο πρακτικών τεχνικών γνώσεων, όσο και καλλιτεχνικών δεξιοτήτων, με κύρια φιλοσοφία την μάθηση μέσα από την πράξη. Στα εργαστήρια, οι σπουδαστές διδάσκονταν ελεύθερο σχέδιο, μεταλλοτεχνία, υφαντουργική, ξυλοτεχνία, κεραμεική, τυπογραφία, βιβλιοδεσία και εν γένει τη χρήση διαφορετικών υλικών, όπως, γυαλί, ξύλο, μέταλλο κ.λπ. Αξιοσημείωτες θεωρητικές διαλέξεις υπήρξαν αυτές των Κλέε, πάνω σε βασικά προβλήματα της μορφής, καθώς και τα σεμινάρια του Καντίνσκι.

Weissenhof Siedlung, Στουτγκάρδη (1927)

Παρά τις επιδιώξεις της σχολής, στα πρώτα στάδια της λειτουργίας της, δεν κατόρθωσε να εφαρμόσει, πλήρως, το πρόγραμμά της. Η συνεργασία μεταξύ των διαφορετικών εργαστηριών ήταν, συχνά, περιορισμένη, ενώ δεν υπήρξε από την αρχή τμήμα αρχιτεκτονικής. Τα πρώτα χρόνια του Μπαουχάους σημαδεύτηκαν, επίσης, από τη διαμάχη μεταξύ του Γκρόπιους και του Ίτεν, τόσο σε επίπεδο προσωπικών διαφορών, όσο και σε επίπεδο αρχών. Ο Ίτεν έδινε ιδιαίτερη έμφαση στην αυτόνομη καλλιτεχνική δημιουργία, που θα μπορούσε να είναι ασύμβατη με τις κοινωνικές ανάγκες, ενώ αντίθετα, ο Γκρόπιους ενδιαφερόταν, πρωτίστως, για την ένταξη του καλλιτέχνη στο κοινωνικό σώμα, υποστηρίζοντας τη μετατόπιση της σχολής προς το βιομηχανικό σχεδιασμό, σύμφωνα με το δόγμα «τέχνη και τεχνολογία, μία νέα ενότητα». Η θέση του Γκρόπιους ήταν πως μια νέα ιστορική περίοδος ξεκινούσε με το τέλος του πολέμου και πως ένα νέο αρχιτεκτονικό ύφος θα έπρεπε να απεικονίσει και να συμβολίσει αυτή τη νέα εποχή, όντας λειτουργικό, φθηνό, αλλά ταυτόχρονα, με καλλιτεχνικές αξιώσεις. Τη θέση του Ίτεν ανέλαβε το 1923 ο Λάσλο Μόχοϊ-Νάγκυ, ο οποίος δίδαξε το προπαρασκευαστικό μάθημα της σχολής μέχρι το 1928, διατηρώντας, όμως, κάποιες βασικές αρχές που κληροδότησε από τον Ίτεν. Οι νέες τάσεις που ακολούθησε η σχολή, κατά το επόμενο διάστημα, παρουσιάστηκαν στην έκθεση Μπαουχάους, το 1923, η οποία περιελάμβανε αρχιτεκτονικά σχέδια του J. J. P. Oud, του Λε Κορμπυζιέ, του Γκρόπιους και του Georg Muche, καθώς και τοιχογραφίες των Γιοστ Σμίντ, Χέρμπερτ Μπάγιερ και Όσκαρ Σλέμερ.

Η σχολή της Βαϊμάρης επιχορηγήθηκε από τη Δημοκρατία της Βαϊμάρης και, ως κρατική σχολή, βρισκόταν σε μεγάλη εξάρτηση από την κυβέρνηση. Από τα πρώτα χρόνια τής λειτουργίας της, υποβλήθηκε σε έντονη κριτική, προερχόμενη, κυρίως, από συντηρητικές πολιτικές δυνάμεις, παρά την επιθυμία του Γκρόπιους να διαμορφωθεί μία απολιτική σχολή. Η άνοδος των συντηρητικών κομμάτων της δεξιάς – που επιθυμούσαν από νωρίς το κλείσιμό της – στις εκλογές του 1924, σηματοδότησαν την παύση της λειτουργίας της σχολής της Βαϊμάρης.

Η σχολή του Ντέσαου (1925–π. 1932)

Σχολή Μπαουχάους στο Ντέσαου.

Μετά την πολιτική απόφαση διακοπής τής λειτουργίας της σχολής της Βαϊμάρης, αρκετές γερμανικές πόλεις εξέφρασαν ενδιαφέρον να φιλοξενήσουν τη σχολή Μπαουχάους, μεταξύ αυτών το Μόναχο, το Αμβούργο, το Ντάρμσταντ και η Φραγκφούρτη, προκειμένου να συνεχιστεί το έργο της. Τελικά, η σχολή μεταφέρθηκε στο Ντέσαου, πόλη περισσότερο προοδευτική και βιομηχανική. Το κτίριο της σχολής στο Ντέσαου, καθώς και οι κατοικίες των δασκάλων που σχεδίασε ο Γκρόπιους, αποτέλεσαν την επιτομή της μοντέρνας αρχιτεκτονικής στη Γερμανία και κατατάσσονται στα σημαντικότερα κτίρια του 20ού αιώνα.

Η αλλαγή στην έδρα της σχολής συνοδεύτηκε από βαθύτερες διαφοροποιήσεις στον τρόπο λειτουργίας της. Η διάρκεια του προπαρασκευαστικού μαθήματος διπλασιάστηκε, ενώ ο αριθμός των εργαστηρίων μειώθηκε με την κατάργηση του εργαστηρίου κεραμικής. Η σχολή έλαβε, επίσης, τον τίτλο του ινστιτούτου σχεδιασμού (Hochschul für Gestaltung) και αναβαθμίστηκε στο ίδιο επίπεδο με άλλες ακαδημίες καλών τεχνών. Το Νοέμβριο του 1925, ο Γκρόπιους ίδρυσε την εταιρεία Μπαουχάους (Bauhaus GmbH), γεγονός που επέτρεπε την εμπορική εκμετάλλευση προϊόντων Μπαουχάους, ενώ από τον Απρίλιο του 1927 λειτούργησε τμήμα αρχιτεκτονικής, υπό την εποπτεία του Χάνες Μάγερ. Το ύφος του Μπαουχάους και οι αρχιτέκτονες που δίδαξαν σε αυτή, επηρέασαν σημαντικά την έκθεση Die Wohnung (Η Κατοικία) που οργανώθηκε από την Deutscher Werkbund στη Στουτγκάρδη. Ένα σημαντικό συστατικό της έκθεσης αποτέλεσε το πρόγραμμα Weissenhof Siedlung, ένα σχέδιο ανέγερσης κατοικιών. Στις αρχές του 1928, ο Γκρόπιους υπέβαλε την παραίτησή του, ως διευθυντής της σχολής, επιλέγοντας να εργαστεί ως αυτόνομος αρχιτέκτονας. Περίπου την ίδια περίοδο, αποχώρησαν, επίσης, οι Μοχόλι-Νάγκυ, Μπάγερ και Μπρόιερ, ενώ τη διεύθυνση της σχολής ανέλαβε ο αρχιτέκτονας Χάνες Μάγερ, μέχρι τον Αύγουστο του 1930.

Τελευταία περίοδος

Υπό τη διεύθυνση του Μάγερ, προωθήθηκαν σημαντικές αλλαγές, τόσο στη λειτουργία της σχολής όσο και στις βασικές αρχές πάνω στις οποίες στηρίχθηκε. Ο Μάγερ υπήρξε υποστηρικτής της μαρξιστικής ιδεολογίας και αντιλαμβανόταν τη σχολή περισσότερο ως ένα κοινωνικό φαινόμενο. Το πρόγραμμα σπουδών της στράφηκε, κατ' επέκταση, στη μαζική παραγωγή, με σκοπό την ικανοποίηση κοινωνικών αναγκών, εγκαταλείποντας τις αρχικές διακηρύξεις για μία ολιστική αντιμετώπιση των μορφών τέχνης. Το τμήμα αρχιτεκτονικής εξελίχθηκε σε έναν από τους κυριότερους τομείς της σχολής, όχι όμως σύμφωνα με τις αρχές που διατυπώθηκαν στο μανιφέστο του Γκρόπιους, αλλά, περισσότερο, ως ένα αυτόνομο τμήμα της σχολής. Ο Μάγερ προώθησε, επίσης, την είσοδο μαθητών που δεν διέθεταν απαραίτητα την απαιτούμενη κλίση στις τέχνες, θεωρώντας πως ο ρόλος της σχολής ήταν η προσέλκυση περισσότερων ανθρώπων και η ενσωμάτωσή τους στην κοινωνία. Η προσήλωση του Μάγερ στις μαρξιστικές ιδέες και ο ισχυρός πολιτικός χαρακτήρας που αποκτούσε η σχολή, συνέβαλαν στην αποχώρησή του διευθυντή της, το 1930, και την αντικατάστασή του από τον Μις βαν ντερ Ρόε, που αποτελούσε επιφανές μέλος της γερμανικής αβαν-γκαρντ αρχιτεκτονικής. Ο βαν ντερ Ρόε επιχείρησε να συνδυάσει τον κοινωνικό χαρακτήρα της σχολής, τον οποίο παράλληλα περιόρισε, με υψηλά αισθητικά κριτήρια. Υπό τη διεύθυνσή του, απαγορεύτηκε κάθε είδους πολιτική δράση εκ μέρους των σπουδαστών, περιορίζοντας τους σκοπούς του προγράμματος σπουδών στη χειροτεχνική και καλλιτεχνική εκπαίδευση των μαθητών. Συνολικά, η σχολή στράφηκε, κυρίως, στην αρχιτεκτονική, ενώ τα εργαστήρια της έπαψαν να παράγουν οικονομικά εκμεταλλεύσιμα προϊόντα, γεγονός που προκάλεσε την αντίδραση των σπουδαστών. Οι αποφάσεις και οι κατευθύνσεις που ακολούθησε ο βαν ντερ Ρόε έχουν γίνει αντικείμενο ανάμεικτης κριτικής από τους ιστορικούς, ανάλογη με τις αντιλήψεις τους για την πορεία που έπρεπε να ακολουθήσει η σχολή Μπαουχάους.

Άποψη των κατοικιών των δασκάλων της σχολής του Ντέσαου.

Κάτω από έντονες πολιτικές πιέσεις, η σχολή του Ντέσαου έπαψε να λειτουργεί το 1932. Λειτούργησε εκ νέου στο Βερολίνο, με πρωτοβουλία του βαν ντερ Ρόε, μέχρι το καλοκαίρι του 1933, αυτή τη φορά ως ιδιωτικό «Ανεξάρτητο Εκπαιδευτικό και Ερευνητικό Ινστιτούτο». Η σχολή του Βερολίνου είχε διαφορετικό πρόγραμμα σπουδών, διάρκειας επτά εξαμήνων, που αποσκοπούσε στην εκπαίδευση των σπουδαστών πάνω σε κάθε τομέα της αρχιτεκτονικής. Μετά την ανάληψη της εξουσίας από τον αδόλφο Χίτλερ, το 1933, η σχολή Μπαουχάους έπαψε τη λειτουργία της, άπαξ διά παντός. Το Ναζιστικό κόμμα είχε αντιταχθεί στο Μπαουχάους καθ'όλη τη διάρκεια της δεκαετίας του '20, καθώς, το εκλάμβανε ως ένα μέτωπο κομμουνιστών, ιδιαίτερα, επειδή πολλοί Ρώσοι καλλιτέχνες αναμίχθηκαν σε αυτό. Ο υπουργός εσωτερικών και εκπαίδευσης, Βίλχελμ Φρικ, υπήρξε ο πρώτος πολέμιος των ρευμάτων της μοντέρνας τέχνης, που από το 1934 χαρακτηρίζονταν από το ναζιστικό καθεστώς ως «μη γερμανικά».

Βασικές αρχές και αντίκτυπος

Η καρέκλα Βασσίλυ (Wassily), ένα από τα διασημότερα αντικείμενα που σχεδίασε ο Μαρσέλ Μπρόιερ.

Βασικά χαρακτηριστικά του Μπαουχάους ήταν η απλότητα, η λειτουργικότητα και η χρηστικότητα, με ιδιαίτερη έμφαση σε γεωμετρικές φόρμες και στο χρώμα. Η σχολή Μπαουχάους απέρριπτε κάθε περιττό διακοσμητικό στοιχείο, θεωρώντας πως η ίδια η πρώτη ύλη περιέχει ένα είδος φυσικής και εγγενούς διακοσμητικής ικανότητας. Στόχος της σχολής Μπαουχάους ήταν η αναβάθμιση των προϊόντων μαζικής παραγωγής, όπως τα έπιπλα, αλλά και ολόκληρης της έννοιας της κατοικίας, αν και τάχθηκε απέναντι στην τάση πλήρους εμπορευματοποίησης, κρατώντας τους καθηγητές που δίδασκαν έξω από τα στενά πλαίσια της παραγωγής, προτρέποντάς τους να θεωρούν το έργο τους ως έκφραση δημιουργικότητας και τέχνης. Η βαθύτερη θεωρία πάνω στην οποία στηρίχθηκε και η εκπαιδευτική δομή της σχολής Μπάουχαους ήταν πως ο τελικός στόχος είναι ένα ολοκληρωμένο και ενιαίο κτίσμα. Με αυτό τον τρόπο, το κίνημα του Μπαουχάους προσπάθησε να ενοποιήσει την έννοια της τέχνης με τη διαδικασία της παραγωγής, υποτάσσοντας, παράλληλα, τα τεχνικά μηχανικά μέσα στην ανθρώπινη δημιουργικότητα. Η σχολή αξιοποίησε την ανθρώπινη ατομική προσπάθεια στο πλαίσιο μιας βιομηχανικής παραγωγής, που στο παρελθόν ήταν απόλυτα τυποποιημένη.

Το Μπαουχάους άσκησε σημαντική επίδραση στις τάσεις της τέχνης και της αρχιτεκτονικής στη δυτική Ευρώπη αλλά και στις Ηνωμένες Πολιτείες όταν πολλοί από τους καλλιτέχνες που αναμίχθηκαν σε αυτό εξορίστηκαν από το ναζιστικό καθεστώς και αναζήτησαν την τύχη τους εκεί. Οι μέθοδοι διδασκαλίας και οι ιδέες που προώθησε η σχολή, μεταδόθηκαν μέσα από τους σπουδαστές και άλλους φορείς. Οι Βάλτερ Γκρόπιους, Μαρσέλ Μπρόιερ και Μόχοϊ-Νάγκυ εργάστηκαν μαζί στα μέσα της δεκαετίας του '30 στην Αγγλία, για την εταιρεία Isokon, μέχρι το ξέσπασμα του πολέμου. Στα τέλη της δεκαετίας του '30, ο βαν ντερ Ρόε εγκαταστάθηκε στο Σικάγο, όπου συνέχισε με επιτυχία το αρχιτεκτονικό του έργο, αναλαμβάνοντας τη διεύθυνση του τμήματος αρχιτεκτονικής του ινστιτούτου τεχνολογίας τού Ιλινόις (Armour Institute). Ο Μόχοϊ-Νάγκυ ίδρυσε το 1937, στο Σικάγο, το «Νέο Μπαουχάους» (New Bauhaus, μετέπειτα Institute of Design), χάρη στη χορηγία του βιομηχάνου Βάλτερ Πέπκε. Ο Χέρμπερτ Μπάγερ, με την υποστήριξη του Πέπκε, συμμετείχε σε αρκετά προγράμματα για το Άσπεν των ΗΠΑ, συμμετέχοντας και στη δημιουργία του Ινστιτούτου Άσπεν. Τόσο ο Γκρόπιους, όσο και ο Μπρόιερ δίδαξαν στη σχολή σχεδίου του Χάρβαρντ (Harvard Graduate School of Design), ενώ, συνεργάστηκαν και επαγγελματικά μέχρι το 1941. Το τμήμα του Χάρβαρντ είχε μεγάλη επιρροή στα τέλη της δεκαετίας του '40 και τις αρχές της δεκαετίας του '50, με αποφοίτους, όπως, οι Φίλιπ Τζόνσον, Ι.Μ. Πέι, Λώρενς Χάλπριν και Πωλ Ρούντολφ.

Άποψη του κτιρίου του Αρχείου Μπαουχάους στο Βερολίνο.

Την περίοδο 1953-1968, λειτούργησε στη Δυτική Γερμανία η Hochschule für Gestaltung, γνωστή ως Σχολή του Ουλμ, αποτελώντας σε ένα βαθμό διάδοχο του Μπαουχάους. Το 1960 ιδρύθηκε το Αρχείο Μπαουχάους (Bauhausarchiv) στο Ντάρμσταντ, από τον Χανς Μαρία Βίνγκλερ, με σκοπό την έρευνα και την προβολή της ιστορίας και της επίδρασης της σχολής. Το 1971 μεταφέρθηκε στο δυτικό Βερολίνο και στεγάστηκε σε κτίριο που σχεδίασε ο Βάλτερ Γκρόπιους, ενώ εξελίχθηκε, παράλληλα, σε μουσείο για τον βιομηχανικό σχεδιασμό. Το 1994, ιδρύθηκε το δημόσιο ίδρυμα Μπάουχαους-Ντεσάου, χάρη στο οποίο το κολέγιο Μπάουχαους-Ντεσάου άρχισε, από το 1999, να προσφέρει μεταπτυχιακά προγράμματα με συμμετέχοντες από όλο τον κόσμο.

Σήμερα, η σχολή του Μπαουχάους είναι σύμβολο του μοντερνισμού, με μεγάλη επίδραση στην εξέλιξη του λειτουργισμού (φονξιοναλισμός). Η σημαντικότερη συμβολή του βρίσκεται στον τομέα του σχεδιασμού βιομηχανικών προϊόντων και ειδικότερα ταυτού των επίπλων. Πολλά χαρακτηριστικά προϊόντα Μπαουχάους κυκλοφορούν απαράλλακτα ως σήμερα, όπως, οι ταπετσαρίες, τα υφάσματα, τα φωτιστικά και οι διάσημες μεταλλικές πολυθρόνες.

Αρχιτεκτονική παραγωγή

Το γερμανικό περίπτερο στην παγκόσμια έκθεση 1929 στη Βαρκελώνη του Μις βαν ντερ Ρόε.

Εντός της σχολής διδασκόταν ό,τι είχε σχέση με την αρχιτεκτονική, το σχέδιο, καθώς, και την τελική κατασκευή. Το παράδοξο στα πρώτα έτη λειτουργίας της ήταν πως αν και υποστήριζε ότι ο απώτερος στόχος όλης της δημιουργικής δραστηριότητας ήταν το χτίσιμο και η κατασκευή έργων, η σχολή δεν πρόσφερε μαθήματα αρχιτεκτονικής παρά μόνο μετά το 1927. Κατά την περίοδο τής διεύθυνσης της σχολής από τον Βάλτερ Γκρόπιους και τον Χάνες Μάγερ, η αρχιτεκτονική παραγωγή του Μπαουχάους ανήκε, ουσιαστικά, στους ίδιους, με αξιοσημείωτα έργα , όπως, η κατοικία του Άντολφ Ζόμερφελντ και η οικία Όττε στο Βερολίνο, καθώς και τα σχέδια για τον πύργο Tribune Tower στο Σικάγο, που υπέβαλε το γραφείο του Γκρόπιους, στο πλαίσιο διαγωνισμού. Τα κτίρια της σχολής Μπάουχαους στο Ντέσαου θεωρούνται, επίσης, πολύ σημαντικά. Οι σπουδαστές της σχολής συνεισέφεραν, κυρίως, σε μικρότερης εμβέλειας εργασίες στους εσωτερικούς χώρους (σχεδίαση γραφείων, αγγειοπλαστική, εσωτερική διακόσμηση κ.τ.λ). Στα δύο χρόνια της διεύθυνσης του Μάγερ, η φιλοσοφία της σχολής μετατοπίστηκε από την αισθητική αρτιότητα προς τη λειτουργικότητα και την ικανοποίηση των απαιτήσεων του χρήστη. Σε αυτή την περίοδο ανατέθηκαν στη σχολή σημαντικά έργα, μεταξύ των οποίων, ένα για την πόλη του Ντέσαου, που αφορούσε στην κατασκευή πέντε διαμερισμάτων που διατηρούνται έως σήμερα και ένα για την πόλη του Μπέρναου και την κατασκευή των γραφείων του Ομοσπονδιακού Σχολείου των Γερμανικών Συνδικάτων (ADGB).

Όταν ανέλαβε τη διεύθυνση της σχολής ο Μις φαν ντερ Ρόε, αποκήρυξε τις προγενέστερες πολιτικές των Γκρόπιους και Μάγερ, καθώς και όλους τους υποστηρικτές τους, ωστόσο, σε αυτή την περίοδο δεν σημειώνεται κανένα υλοποιημένο πρόγραμμα ή έργο από τη σχολή. Σε ότι αφορά την αρχιτεκτονική παραγωγή, η άποψη πως η σχολή Μπάουχαους ευθύνεται για ένα εκτενές έργο κατασκευής πολλών κατοικιών δεν είναι ακριβής. Άλλωστε, δεν ήταν η πρώτη προτεραιότητα των Γκρόπιους και βαν ντερ Ρόε.

Το Μπάουχαους δεν αποτελούσε τη μοναδική πρωτοπορία κατά την διάρκεια του Λειτουργισμού, Στην Φρανκφούρτη, ο Ερνστ Μάυ είχε ξεκινήσει το πόνημα (project) Νέα Φρανκφούρτη (Neues Frankfurt) κι είναι υπεύθυνο για πλήθος πρωτοποριακών κατοικιών που κτίστηκαν την περίοδο εκείνη στη Φρανκφούρτη.

Βασικοί εκπρόσωποι

Είσοδος του κτιρίου στο Ντέσαου.

Μερικοί από τους, πλέον, σημαντικούς καλλιτέχνες και αρχιτέκτονες που δίδαξαν στη σχολή Bauhaus είναι:

Βιομηχανικοί σχεδιαστές και αρχιτέκτονες

• Μις βαν ντερ Ρόε (Mies van der Rohe)
• Βάλτερ Γκρόπιους (Walter Gropius)
• Μαριάνε Μπραντ (Marianne Brandt)
• Μαρσέλ Μπρόιερ (Marcel Breuer)
• Κρίστιαν Ντελ (Christian Dell)
• Ludwig Hilberseimer
• Ιωάννης Δεσποτόπουλος (Jan Despo)

Ζωγράφοι και γλύπτες

• Γιόζεφ Άλμπερς
• Γιοχάνες Ίττεν
• Βασίλι Καντίνσκυ (Wassily Kandinsky)
• Πάουλ Κλέε (Paul Klee)
• Γκέρχαρντ Μαρκς
• Λάσλο Μόχολι-Νάγκι
• Λάιονελ Φάινινγκερ

Βιβλιογραφία

• Λαμπράκη-Πλάκα Μαρίνα, Μπάουχαους: Από τον ιδεαλισμό στον φονκσιοναλισμό, εκδ. Νεφέλη 1986
• Droste Magdalena, Μπάουχαους 1919-1933, Taschen/Γνώση 2006
• Franciscono M., Walter Gropius and the Creation of the Bauhaus, University of Illinois Press, 1971
• Girard Xavier, Μπαουχάους, εκδόσεις Άγρα, 2005
• Gropius W., The New Architecture and the Bauhaus, MIT Press, 1965
• Hochman E. S., Bauhaus: Crucible of Modernism, Fromm International, 1999.
• Wingler H. M., The Bauhaus, MIT Press, 1983
• Wingler Hans, Bauhaus: Weimar, Dessau, Berlin, Chicago, MIT Press, 1978

Δείτε επίσης

• Μοντέρνα τέχνη
• Αρχιτεκτονική
• Βιομηχανικός σχεδιασμός

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Αρχείο Bauhaus (Βερολίνο)
• Ίδρυμα Bauhaus-Dessau
• Busch-Reisinger Museum - Harvard University Art Museums
• UNESCO - Κτίρια των σχολών της Βαϊμάρης και του Ντεσάου, ως Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO
• Bauhaus, Έλλη Οικονομίδη
• Άρθρο από aegean.gr (Δικτυακή Πύλη myAegean) Αρχειοθετήθηκε 2012-01-11 στο Wayback Machine.
• (Άρθρο για Bauhaus)