Ιωάννης Δεσποτόπουλος

Ο Ιωάννης Δεσποτόπουλος ή Jan Despo (Σμύρνη, 7 Ιανουαρίου 1903 - Αθήνα, 1 Οκτωβρίου 1992) ήταν Έλληνας Μικρασιάτης, διεθνούς φήμης και πρωτοπόρος αρχιτέκτων και πολεοδόμος, καθηγητής του ΕΜΠ.

Ιωάννης Δεσποτόπουλος
Ο Ιωάννης Δεσποτόπουλος
Γέννηση	7  Ιανουαρίου 1903 Σμύρνη
Θάνατος	1  Οκτωβρίου 1992
Χώρα πολιτογράφησης	Ελλάδα
Σπουδές	Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο και Μπάουχαους
Ιδιότητα	διδάσκων πανεπιστημίου και αρχιτέκτονας
Σημαντικά έργα	Ωδείο Αθηνών και Γενικό Νοσοκομείο Νοσημάτων Θώρακος Αθηνών «Η Σωτηρία»

Βιογραφικό σημείωμα

Νεανικά χρόνια - σπουδές

Ο Ιωάννης Δεσποτόπουλος γεννήθηκε στη Σμύρνη της Μικράς Ασίας στις 7 Ιανουαρίου 1903. Αποπεράτωσε τις εγκύκλιες σπουδές του στη Χίο, όπου είχε μετακομίσει η οικογένειά του λίγο μετά από τη γέννησή του. Το 1921 έγινε φοιτητής της Αρχιτεκτονικής Σχολής στην Αθήνα, αλλά σύντομα έφυγε για τη Γερμανία, όπου φοίτησε στη περίφημη σχολή Bauhaus στη Βαϊμάρη. Αποφοίτησε το 1927 από την Αρχιτεκτονική Σχολή του Πανεπιστήμιο του Ανόβερου. Μετά τη διπλωματική του εργασία, εργάστηκε στο Γραφείο του Έριχ Μέντελσον στο Βερολίνο.

Καριέρα

Επέστρεψε στην Ελλάδα το 1930 κι έγραψε αρκετά άρθρα, υπερασπίζοντας τη μοντέρνα αρχιτεκτονική και πολεοδομία. Ήταν ένα από τα μέλη της ελληνικής επιτροπής του 4ου Διεθνούς Συνεδρίου της Μοντέρνας Αρχιτεκτονικής (CIAM), που έγινε στο πλοίο Πατρίς ΙΙ από τη Μασσαλία στην Αθήνα και πάλι πίσω στη Μασσαλία, μαζί με το Στάμο Παπαδάκη. Την ίδια εποχή έχτισε το μοντέρνο σχολικό συγκρότημα στην Ακαδημία Πλάτωνος, συμμετέχοντας στο πρόγραμμα της κυβέρνησης Βενιζέλου για την ανέγερση σχολικών κτηρίων. Το 1943 εκλέχτηκε καθηγητής στο ΕΜΠ, απολύθηκε όμως το 1946 λόγω πολιτικών πεποιθήσεων. Στη συνέχεια, εγκαταστάθηκε μόνιμα στη Γερμανία, όπου έγινε μόνιμος καθηγητής πρώτα στο Μόναχο και μετά στο Βερολίνο, ως μέλος της Ακαδημίας. Τελικά το 1961 επανεκλέχτηκε καθηγητής στο ΕΜΠ, μέχρι το 1968 που συνταξιοδοτήθηκε. Πέθανε την 1η Οκτωβρίου 1992 στην Αθήνα.

Βραβεύσεις και εκτίμηση του έργου του

Το 1959 κέρδισε το Α΄ βραβείο και την ανάθεση έργου σε πολεοδομικό διαγωνισμό ιδεών για το πνευματικό κέντρο της Αθήνας. Τα κτίρια του στην Ελλάδα θεωρούνται από τα πιο σημαντικά της πρωτοπόρας σύγχρονης αρχιτεκτονικής, ενώ και τα κτίρια του στη Σουηδία έχουν κηρυχθεί διατηρητέα.

Αξιοσημείωτα έργα

• Σχολικό συγκρότημα στην Ακαδημία Πλάτωνος
• Ωδείο Αθηνών 37°58′24.48″N 23°44′39.86″E
• Νοσοκομείο Σωτηρία (1932-35) 37°59′41.82″N 23°47′00.84″E
• Σανατόριο Αρκαδίας στην Τρίπολη (1936-40)
• Κτίριο του Ερυθρού Σταυρού στην Αθήνα, το οποίο όμως ανατινάχθηκε
• Ναός Παναγίας Μαγαζιώτισσας Χίου
• Δημοτικά λουτρά Χίου
• Νοσοκομείο Ασβεστοχωρίου (1937-40)
• Κινηματοθέατρο Χίου

Πηγές

• Μουσείο Μπενάκη. «Δεσποτόπουλος Ιωάννης (1903-1992)». www.benaki.gr. Ανακτήθηκε στις 30 Ιουλίου 2018. 

• Δ.Φιλιππίδης, Νεοελληνική Αρχιτεκτονική, εκδ. Μέλισσα, Αθήνα.

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Σπύρος Παπαδόπουλος:Πορτραίτα και διαδρομές Ελλήνων αρχιτεκτόνων ΕΡΤ Ιωάννης Δεσποτόπουλος – Το μυστικό αξίωμα (Τηλεοπτικό πορτρέτο), σελ. 2-3 (.doc 5,05 MB)
• www.answers.com, (Αγγλικά)
• [https://web.archive.org/web/20101122062806/http://www.nba.fi/tiedostot/c760469d.pdf Υποψηφιότητα του νοσοκομείου Paimio για συμπερίληψη στα Μνημεία Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO Νοσοκομείο Σωτηρία, σελ. 41 (.pdf 5,73 MB), (Αγγλικά)
• Architekturmuseum München Ausstellung Architektur im Kreis der Künste – 200 Jahre Kunstakademie München, σελ. 34, σελ. 72 (.pdf 6,6 MB) (Γερμανικά)
• Ωδείο Αθηνών (πανοραμική φωτογραφία)
• Η «Σωτηρία» των μεσοπολεμικών κτιρίων, Τάσσης Παπαϊωάννου, Ελευθεροτυπία 17/02/2005, ανακτήθηκε 13/11/2008
• Μελέτη εξοχικής κατοικίας Αρχεία Νεοελληνικής Αρχιτεκτονικής, Μουσείο Μπενάκη, ανακτήθηκε 13/11/2008
• Δημήτρης Φιλιππίδης: Από τον Καλλικράτη στον Καλατράβα ΕΡΤ Αρχιτεκτονικοί οραματισμοί για την ιδανική πόλη και κοινωνία