Βικιπαίδεια

Τζωρτζ Άμποτ

Αμερικανός συγγραφέας και σκηνοθέτης

Ο Τζωρτζ Φράνσις Άμποτ ή, όπως είναι ευρέως γνωστός, Τζορτζ Άμποτ[20][21][22][23][24] (αγγλικά: George Francis Abbott, 25 Ιουνίου 1887 – 31 Ιανουαρίου 1995) ήταν Αμερικανός θεατρικός συγγραφέας, παραγωγός και σκηνοθέτης, καθώς και σεναριογράφος και σκηνοθέτης του κινηματογράφου, του οποίου η σταδιοδρομία απλώθηκε σε εννέα δεκαετίες.[25] Αποκλήθηκε «ο κύριος Μπρόντγουεϊ» («Mr. Broadway»).

Τζορτζ Άμποτ
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση25  Ιουνίου 1887[1][2][3]
Chautauqua County
Θάνατος31  Ιανουαρίου 1995[1][2][3]
Μαϊάμι Μπιτς[4]
Αιτία θανάτουεγκεφαλικό επεισόδιο[5]
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένες Πολιτείες Αμερικής
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΑγγλικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά[6]
ΣπουδέςΠανεπιστήμιο Χάρβαρντ (1911–1912)
Πανεπιστήμιο του Ρότσεστερ (1907–1911)
Hamburg High School (έως 1907)[7]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταηθοποιός
σκηνοθέτης κινηματογράφου
θεατρικός συγγραφέας
σεναριογράφος[8]
παραγωγός ταινιών
συγγραφέας
αυτοβιογράφος
ηθοποιός θεάτρου
θεατρικός σκηνοθέτης
μουσικός διευθυντής
Περίοδος ακμής1915
Οικογένεια
ΣύζυγοςΜαίρι Σινκλέρ (1946–1951)[9]
ΤέκναJudith Abbott[10]
Αξιώματα και βραβεύσεις
ΒραβεύσειςΒραβείο Πούλιτζερ καλύτερου δραματικού έργου (1960)[11]
Εθνικό μετάλλιο των τεχνών (1990)[12]
Βραβείο Τόνυ Καλύτερης σκηνοθεσίας σε μιούζικαλ (1960)[13]
Βραβείο Τόνυ Καλύτερης σκηνοθεσίας σε μιούζικαλ (1963)[14]
Florida Artists Hall of Fame (1993)[15]
βραβείο Κένεντι
επίτιμος διδάκτωρ του Πανεπιστημίου του Μαϊάμι (19  Μαΐου 1974)[16]
ειδικό βραβείο Τόνυ (1976)[17]
ειδικό βραβείο Τόνυ (1987)[18]
Drama Desk Award for Outstanding Director of a Musical (1983)[19]
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Απαρχές Επεξεργασία

Ο Άμποτ γεννήθηκε στο χωριό Φόρεστβιλ της πολιτείας της Νέας Υόρκης, αλλά σε μικρή ηλικία μετακόμισε στην κωμόπολη Σαλαμάνκα της ίδιας πολιτείας, όπου ο πατέρας του, ο Τζορτζ Μπέργουελ Άμποτ (George Burwell Abbott, 1858-1942), εκλέχθηκε δήμαρχος δύο φορές. Το 1898 μετακόμισαν πάλι, αυτή τη φορά στο Σαϊέν, όπου ο Τζωρτζ Φράνσις πήγε σε στρατιωτική σχολή, και κατέληξαν στο Χάμπουργκ της Νέας Υόρκης. Το 1911 ο Τζωρτζ Φράνσις Άμποτ πήρε πτυχίο από τη φιλοσοφική σχολή του Πανεπιστημίου του Ρότσεστερ[25], όπου συνέγραψε το πρώτο θεατρικό έργο του, το Perfectly Harmless, για λογαριασμό της Δραματικής Λέσχης του πανεπιστημίου.

Στη συνέχεια παρακολούθησε ένα μάθημα θεατρικής συγγραφής στο Χάρβαρντ από τον Τζoρτζ Πiρς Μπέικερ, υπό την καθοδήγηση του οποίου έγραψε το The Head of the Family, που ανέβηκε στη Δραματική Λέσχη του Χάρβαρντ το 1912.[26] Μετά εργάσθηκε για ένα έτος ως βοηθός stage manager στο Θέατρο Bijou της Βοστώνης, όπου το έργο του The Man in the Manhole κέρδισε σε διαγωνισμό.

Σταδιοδρομία Επεξεργασία

Το 1913 ο Άμποτ άρχισε να παίζει ως ηθοποιός στο Μπρόντγουεϊ, ενώ συνέχισε να γράφει. Το πρώτο επιτυχημένο θεατρικό έργο που έγραψε ήταν το The Fall Guy[25], το 1925. Απέκτησε φήμη ως «διορθωτής των παραστάσεων» και τον καλούσαν συχνά να εποπτεύσει αλλαγές όταν μία παράσταση είχε δυσκολίες στις πρόβες ή σε δοκιμαστικές παραστάσεις πριν την επίσημη πρεμιέρα του. Η πρώτη του μεγάλη επιτυχία ήταν το Broadway (1926), γραμμένο και σκηνοθετημένο μαζί με τον Φίλιπ Ντάνινγκ (Philip H. Dunning, 1889-1968). Το έργο ολοκλήρωσε 603 παραστάσεις. Από τότε σπανίως υπήρχε χρονιά χωρίς επιτυχημένο νέο έργο του στο Μπρόντγουεϊ μέχρι και αρκετά μετά τον Β΄ Παγκόσμιο Πόλεμο. Αργότερα εργάσθηκε και στο Χόλυγουντ, ως συγγραφέας και σκηνοθέτης του κινηματογράφου, συνεχίζοντας παραλλήλως την εργασία του στο θέατρο.

Μεταξύ των προσωπικοτήτων του θεάματος και της μουσικής, τα βήματα των οποίων διασταυρώθηκαν με τον Άμποτ στην αρχή των σταδιοδρομιών τους, συγκαταλέγονται και οι Ντέζι Αρνάζ, Τζιν Τίρνεϊ, Χάρολντ Πρινς, Λέοναρντ Μπερνστάιν, Μπομπ Φόσι, Στίβεν Σόντχαϊμ, Κάρολ Μπερνέτ και Λάιζα Μινέλι.

Προσωπική ζωή Επεξεργασία

Ο Άμποτ ήταν νυμφευμένος με την Έντνα Λιούις από το 1914 μέχρι τον θάνατό της το 1930 και απέκτησαν μαζί ένα τέκνο. Δεύτερη σύζυγός του υπήρξε η ηθοποιός Μαίρη Σίνκλερ, από το 1946 μέχρι το διαζύγιό τους το 1951.[27] Ηλικιωμένος πλέον, είχε έναν μακρό έρωτα με την κατά 38 χρόνια νεότερή του ηθοποιό Μορίν Στέιπλετον, από το 1968 ως 1978 και μετά ο Άμποτ την άφησε για χάρη μιας μικρότερης γυναίκας.[28] Η τρίτη και τελευταία σύζυγός του ήταν η Τζόι Βαλντεράμα, από το 1983 μέχρι τον θάνατό του.[27]

Ο Άμποτ παρέμεινε ενεργός και μετά τα εκατοστά γενέθλιά του, παίζοντας γκολφ και χορεύοντας. Απεβίωσε από εγκεφαλικό στο Μαϊάμι Μπιτς της Φλόριντα, σε ηλικία 107 ετών. Στη νεκρολογία του στους New York Times γράφτηκε: «Η κυρία Άμποτ ανέφερε ότι μιάμιση εβδομάδα πριν πεθάνει υπαγόρευε βελτιώσεις στη β΄ πράξη του έργου του Pajama Game για μια νέα παράσταση, όπως και του Damn Yankees. Σε ηλικία 106 ετών είχε περπατήσει στον διάδρομο της πλατείας του θεάτρου κατά την πρεμιέρα του Damn Yankees και το κοινό σηκώθηκε όρθιο χειροκροτώντας τον, οπότε ακούστηκε να λέει: «Πρέπει να είναι κάποιος σημαντικός εδώ». Μόλις 13 ημέρες πριν από τα 107α γενέθλιά του, εμφανίσθηκε στην απονομή των 48ων Βραβείων Tony».

Εκτός από τη σύζυγό του, ο Άμποτ άφησε πίσω του τη νεότερη αδελφή του Ίζαμπελ Γιούργκενς (που απεβίωσε ένα έτος αργότερα, σε ηλικία 102 ετών), δύο εγγονές, έναν εγγονό και 6 δισέγγονα.[29]

Το 1963 ο Άμποτ δημοσίευσε την αυτοβιογραφία του, με τίτλο Mister Abbott.[25]

Τιμητικές διακρίσεις Επεξεργασία

Το 1965 το «Θέατρο της 54ης Οδού» στο Μανχάταν μετονομάσθηκε σε «George Abbott Theater» προς τιμή του, αλλά το κτίριο κατεδαφίσθηκε το 1970. Η George Abbott Way της Νέας Υόρκης, το τμήμα της Δυτικής 45ης οδού βορειοδυτικά της Τάιμς Σκουέρ, φέρει επίσης το όνομά του.

Ο Τζωρτζ Φράνσις Άμποτ έλαβε το Μετάλλιο Handel της πόλεως της Νέας Υόρκης το 1976. Είχε ανακηρυχθεί επίτιμος διδάκτορας από τα Πανεπιστήμια του Ρότσεστερ και του Μαϊάμι. Εισάχθηκε επίσης στο Western New York Entertainment Hall of Fame[30] και στο American Theatre Hall of Fame, ενώ το 1990 τιμήθηκε από τον Πρόεδρο των ΗΠΑ με το Εθνικό Μετάλλιο Τεχνών.[31]

Βραβεία Επεξεργασία

  • 1955 Βραβείο Tony για το καλύτερο μιούζικαλ – The Pajama Game
  • 1956: Βραβείο Tony για το καλύτερο μιούζικαλ – Damn Yankees
  • 1960: Βραβείο Πούλιτζερ Δράματος – Fiorello!
  • 1960: Βραβείο Tony καλύτερης σκηνοθεσίας μιούζικαλ – Fiorello!
  • 1960: Βραβείο Tony για το καλύτερο μιούζικαλ – Fiorello!
  • 1963: Βραβείο Tony καλύτερης σκηνοθεσίας μιούζικαλ – A Funny Thing Happened on the Way to the Forum
  • 1976: Ειδικό Βραβείο Tony («The Lawrence Langer award»)
  • 1982: Kennedy Center Lifetime Achievement Award.
  • 1983: Drama Desk Award Εξέχουσας σκηνοθεσίας μιούζικαλ – On Your Toes
  • 1987: Ειδικό Βραβείο Tony για τα εκατοστά του γενέθλια

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 7  Μαΐου 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb14659489n. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 «Encyclopædia Britannica» (Αγγλικά) biography/George-Abbott. Ανακτήθηκε στις 9  Οκτωβρίου 2017.
  4. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 30  Δεκεμβρίου 2014.
  5. ↑ web.archive.org/web/20140916215907/http://www.mkstage.com/pajamagame/abbott.htm.
  6. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb14659489n. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  7. ↑ Ανακτήθηκε στις 4  Μαρτίου 2021.
  8. ↑ www.acmi.net.au/creators/76551.
  9. ↑ (Αγγλικά) Internet Movie Database. nm0007973.
  10. ↑ «The New York Times». (Αγγλικά) The New York Times. The New York Times Company, A. G. Sulzberger. Μανχάταν, Νέα Υόρκη. Ανακτήθηκε στις 12  Ιανουαρίου 2023.
  11. ↑ www.pulitzer.org/prize-winners-by-category/218. Ανακτήθηκε στις 3  Αυγούστου 2022.
  12. ↑ www.arts.gov/honors/medals/george-francis-abbott. Ανακτήθηκε στις 3  Αυγούστου 2022.
  13. ↑ www.tonyawards.com/winners/year/1960/category/any/show/any/. Ανακτήθηκε στις 3  Αυγούστου 2022.
  14. ↑ www.tonyawards.com/winners/year/1963/category/any/show/any/. Ανακτήθηκε στις 3  Αυγούστου 2022.
  15. ↑ dos.myflorida.com/cultural/programs/florida-artists-hall-of-fame/. Ανακτήθηκε στις 3  Αυγούστου 2022.
  16. ↑ commencement.miami.edu/about-us/archives/honorary-degree-recipients/index.htm.
  17. ↑ www.tonyawards.com/winners/year/1976/category/any/show/any/. Ανακτήθηκε στις 3  Αυγούστου 2022.
  18. ↑ www.tonyawards.com/winners/year/1987/category/any/show/any/. Ανακτήθηκε στις 3  Αυγούστου 2022.
  19. ↑ awardsandwinners.com/category/drama-desk-award/1983/. Ανακτήθηκε στις 3  Αυγούστου 2022.
  20. ↑ Κουτσογιαννόπουλος, Θοδωρής (24 Φεβρουαρίου 2019). «Στάνλεϊ Ντόνεν (1924-2019): ο βασιλιάς του μοντέρνου μιούζικαλ». LiFO. Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2023. 
  21. ↑ «rizospastis.gr - Εφυγε ο Τζορτζ Αμποτ». Ριζοσπάστης. 3 Φεβρουαρίου 1995. Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2023. 
  22. ↑ «Ένα δέντρο μεγαλώνει στο Μπρούκλιν της Betty Smith». metaixmio.gr. Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2023. 
  23. ↑ «Τζιν Τίρνεϊ: Η πανέμορφη ηθοποιός του Χόλιγουντ που ενέπνευσε την Αγκάθα Κρίστι». BOVARY. 6 Αυγούστου 2020. Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2023. 
  24. ↑ Γριβογιάννη, Λίνα (13 Ιουνίου 2023). «Ο ηθοποιός Treat Williams βρήκε τραγικό θάνατο σε αυτοκινητιστικό δυστύχημα - The Issue». Ανακτήθηκε στις 11 Νοεμβρίου 2023. 
  25. ↑ 25,0 25,1 25,2 25,3 «Abbott, George». Encyclopædia Britannica. I: A– Ak–Bayes (15η έκδοση). Σικάγο: Encyclopædia Britannica, Inc.. 2010, σσ. 13. ISBN 978-1-59339-837-8. https://archive.org/details/newencyclopaedia2009ency/page/13. 
  26. ↑ Lucy E. Cross. «George Abbott». Masterworks Broadway. Ανακτήθηκε στις 20 Οκτωβρίου 2013. 
  27. ↑ 27,0 27,1 Arias, Ron: «Marking His First Century, George Abbott Once Again Brings Broadway to Broadway» Αρχειοθετήθηκε 2016-03-04 στο Wayback Machine.. People, τόμ. 28, No. 1. Ανακτήθηκε στις 28 Αυγούστου 2013.
  28. ↑ Notable Names Database (χ.χ.):«Maureen Stapleton»
  29. ↑ «George Abbott, Broadway Giant With Hit After Hit, Is Dead at 107». The NY Times - The Learning Network. Ανακτήθηκε στις 26 Οκτωβρίου 2017. 
  30. ↑ «The Western New York Entertainment Hall of Fame». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Ιανουαρίου 2012. 
  31. ↑ «National Medal of Arts». National Endowment for the Arts. Ανακτήθηκε στις 20 Οκτωβρίου 2013. .

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία

Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Τζωρτζ_Άμποτ&oldid=10415118"