Το παιχνίδι του έρωτα και της τύχης
Το παιχνίδι του έρωτα και της τύχης (γαλλικός τίτλος: Le Jeu de l'amour et du hasard) είναι κωμωδία σε τρεις πράξεις σε πρόζα του Μαριβώ, που παρουσιάστηκε για πρώτη φορά στις 23 Ιανουαρίου 1730 από τους Ιταλούς ηθοποιούς. Είναι το πιο διάσημο και πιο ερμηνευμένο έργο του συγγραφέα, τόσο στη Γαλλία όσο και στο εξωτερικό.[2]
 Εικονογράφηση του 1878 | |
| Συγγραφέας | Πιέρ Καρλέ ντε Σαμπλαίν ντε Μαριβώ |
|---|---|
| Τίτλος | Le Jeu de l'amour et du hasard |
| Γλώσσα | Γαλλικά[1] |
| Ημερομηνία δημοσίευσης | 23 Ιανουαρίου 1730 |
| Πολιτιστικό κίνημα | κλασικισμός |
| Μορφή | θεατρικό έργο |
 Σχετικά πολυμέσα | |
| δεδομένα () | |
Η υπόθεση αναφέρεται σε μια νεαρή κοπέλα καλής οικογένειας, που για να γνωρίσει τον χαρακτήρα του μελλοντικού συζύγου της, ανταλλάσσει τη θέση της με την υπηρέτριά της και μεταμφιέζεται. Ωστόσο, εν αγνοία της, ο μνηστήρας της έχει την ίδια ιδέα και υποδύεται τον υπηρέτη του. Ακολουθεί μια σειρά από παρεξηγήσεις μέχρι το αίσιο τέλος.
Σχολιασμός Επεξεργασία
Σεβόμενος τους κώδικες ευπρέπειας της εποχής του – στο τέλος οι κύριοι θα καταλήξουν μαζί και οι υπηρέτες θα ξαναπάρουν την υποδεέστερη θέση τους – ο Μαριβώ, σ' αυτή την κωμωδία με αστραφτερούς διαλόγους, αμφισβητεί την καθιερωμένη τάξη και τις κοινωνικές προκαταλήψεις αντιστρέφοντας τους ρόλους μεταξύ κυρίων και υπηρετών, αν και τελικά επιβεβαιώνει την αρμονία του έρωτα και της κοινωνικής τάξης.[3]
Το θέμα της ανταλλαγής ρόλων μεταξύ κυρίου και υπηρέτη υπάρχει ήδη στην αρχαία κωμωδία και ο Μολιέρος χρησιμοποίησε αυτό το τέχνασμα στο έργο του Οι Γελοίες Κομψευόμενες. Τον 18ο αιώνα, κι άλλα έργα, όπως η Ιστορία του Ζιλ Μπλας ντε Σαντιλιάν, χρησιμοποίησαν το ίδιο κωμικό τέχνασμα.
Όπως πολλές από τις άλλες κωμωδίες του Μαριβώ, το θεατρικό έργο χρησιμοποιεί χαρακτήρες από την Κομέντια ντελ άρτε. Σ' αυτό το έργο εμφανίζεται ο Αρλεκίνος. Παρουσιάζεται επίσης η Λιζέτ, η οποία εμφανίζεται και σε άλλα θεατρικά έργα του συγγραφέα, στον ρόλο της έξυπνης και πιστής υπηρέτριας.
Περίληψη υπόθεσης Επεξεργασία
Η Σίλβια είναι αρραβωνιασμένη με τον γιο ενός από τους παλιούς φίλους του πατέρα της, τον Ντοράντ, έναν άντρα που δεν έχει γνωρίσει ποτέ αλλά φοβάται να τον παντρευτεί χωρίς να ξέρει τι άνθρωπος είναι. Ο νεαρός πρόκειται να την επισκεφτεί πολύ σύντομα για να επισημοποιήσουν τον αρραβώνα. Προκειμένου να παρατηρήσει την αληθινή προσωπικότητα του Ντοράντ κατά την επίσκεψή του, ζητά την άδεια από τον πατέρα της να αλλάξουν ρόλους με την υπηρέτρια της, τη Λιζέτ, ώστε να τον παρακολουθήσει χωρίς αυτός να γνωρίζει την ταυτότητά της. Ο κύριος Οργκόν, ευχόμενος η κόρη του να παντρευτεί με τη θέλησή της, συμφωνεί αμέσως, έχοντας λάβει κατά σύμπτωση ένα γράμμα από τον πατέρα του Ντοράντ που εξηγούσε πώς ο γιος του σχεδίαζε να μεταμφιεστεί σε υπηρέτη για να πετύχει τον ίδιο στόχο με τη Σίλβια. Ο κύριος Οργκόν, όπως εξηγεί στον γιο του Μάριο, βλέπει αυτό το παιχνίδι της αγάπης και της τύχης ως μια ευκαιρία να διασκεδάσουν, επιτρέποντας στους δύο νέους να ερωτευτούν άθελά τους.[4]
Ο Ντοράντε φτάνει στο σπίτι του κυρίου Οργκόν μεταμφιεσμένος σε έναν υπηρέτη που ονομάζεται Μπουργκινιόν, ενώ ο Αρλεκίνος έρχεται ντυμένος ως Ντοράντ. Ωστόσο, η εκλεπτυσμένη συμπεριφορά της Σίλβια και του Ντοράντ είναι εμφανής, παρά την ενδυμασία του υπηρέτη, αντίθετα, ο Αρλεκίνος και η Λιζέτ δεν είναι σε θέση να αναγνωρίσουν τη διαφορά μεταξύ των πραγματικών καλών τρόπων και των χονδροειδών υπερβολών και κάνουν φοβερές γκάφες καθώς παίζουν τον ρόλο τους ως κύριοι.[5]
Η περιπέτεια, διασκεδαστική στην αρχή, μετατρέπεται σε εφιάλτη για τη Σίλβια όταν συνειδητοποιεί ότι, παρά τη θέλησή της, την ελκύει ο υπηρέτης, ο οποίος τη φλερτάρει διακριτικά, ενώ η αλαζονεία και η επιπολαιότητα που επιδεικνύει εκείνος που παρουσιάζεται ως μελλοντικός σύζυγος προκαλούν αμέσως την αποστροφή της και την απωθούν. Η Λιζέτ, από την πλευρά της, μαγεύεται με τον ψεύτικο Ντοράντ και προειδοποιεί τον κύριο Οργκόν, τον πατέρα, και τον παρακαλεί να σταματήσει αυτή την κατάσταση γιατί έχει πάρει άσχημη τροπή, αλλά αυτός, που διασκεδάζει και προβλέπει την εξέλιξη, αρνείται να διακόψει το παιχνίδι και την ενθαρρύνει να συνεχίσει. [6]
Η Σίλβια και ο Ντοράντ τελικά ερωτεύονται, αλλά καθώς κανείς δεν γνωρίζει την πραγματική θέση του άλλου, βρίσκονται σε ένα κοινωνικό δίλημμα, καθώς ο καθένας πιστεύει ότι έχει ερωτευθεί έναν υπηρέτη, κάτι απόλυτα αδιανόητο για την εποχή. Τελικά, ο Ντοράντ, κουρασμένος από αυτό το σκληρό παιχνίδι, υποχωρεί και αποκαλύπτει την ταυτότητά του στη Σίλβια. Ανακουφισμένη, η Σίλβια αποφασίζει ωστόσο να συνεχίσει να παίζει το παιχνίδι, επιζητώντας μια πολύ υψηλή απόδειξη της αγάπης του: ελπίζει ότι ο Ντοράντ θα φτάσει στο σημείο να απαρνηθεί την περιουσία του για να την παντρευτεί, παρόλο που πιστεύει ότι είναι η υπηρέτρια.[7]
Το έργο τελειώνει με την ένωση των δύο ζευγαριών: της Σίλβια με τον Ντοράντ και της Λιζέτ με τον Αρλεκίνο.
Ελληνικές μεταφράσεις Επεξεργασία
- Το παιχνίδι του έρωτα και της τύχης, μετάφραση: Ζωή Σαμαρά, εκδόσεις University studio press, 1996
- Το παιχνίδι του έρωτα και της τύχης, μετάφραση: Γιάννης Βαρβέρης, εκδόσεις Ηριδανός, 2008
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ catalog for the project of the Conseil québécois du théâtre. 22 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 19 Φεβρουαρίου 2021.
- ↑ . «lesresumes.com/litterature/marivaux-le-jeu-de-lamour-et-du-hasard-resume-personnages-et-analyse/».
- ↑ . «gallica.bnf.fr/essentiels/marivaux/jeu-amour-hasard».
- ↑ . «theatreclassique.fr/pages/pdf/MARIVAUX_JEUDELAMOURETDUHASARD.pdf» (PDF).
- ↑ . «gallica.bnf.fr/essentiels/marivaux/jeu-amour-hasard/resume-oeuvre».
- ↑ . «interlettre.com/bac/fiche-le-jeu-de-l-amour-et-du-hasard-de-marivaux-resume-et-analyse».
- ↑ . «bacdefrancais.net/jeu-amour-hasard-marivaux-resume».