Το σύστημα της Φύσης (Système de la Nature ou Des Loix du Monde Physique et du Monde Moral) είναι ένα έργο φιλοσοφίας του Βαρόνου του Χόλμπαχ. Αρχικά δημοσιεύτηκε με το όνομα του γραμματέα της γαλλικής ακαδημίας Jean-Baptiste de Mirabaud ο οποίος είχε πεθάνει πριν 10 χρόνια. Ο Χόλμπαχ έγραψε το βιβλίο, πιθανόν, με την βοήθεια του Ντιντερό. [1]. Περιγράφει το σύμπαν με όρους του φιλοσοφικού υλισμού: το μυαλό είναι ταυτόσημο με τον εγκέφαλο, δεν υπάρχει ψυχή έξω από το ζωντανό σώμα, ο κόσμος κυβερνάται από αυστηρούς ντετερμινιστικούς κανόνες, η ελεύθερη βούληση είναι μια ψευδαίσθηση,[2] και δεν υπάρχει κανένας τελικός σκοπός αλλά οτιδήποτε συμβαίνει, πραγματοποιείται εξ αιτίας των προηγούμενων συνθηκών. Το βιβλίο είναι πιο γνωστό γιατί αρνείται την ύπαρξη του θεού επιχειρηματολογώντας πως η πίστη σε ένα ανώτερο όν είναι προϊόν φόβου, έλλειψης κατανόησης και ανθρωπομορφισμού.

Το σύστημα της Φύσης
ΣυγγραφέαςΒαρόνος Χόλμπαχ
ΓλώσσαΓαλλικά
Ημερομηνία δημοσίευσης1770

Αν και ο Χόλμπαχ δεν ήταν επιστήμονας, ήταν επιστημονικά καταρτισμένος και προσπάθησε να αναπτύξει την φιλοσοφία του σύμφωνα με τα γνωστά τότε επιστημονικά δεδομένα και την τότε κατανόηση της φύσης. Για παράδειγμα, παραπέμπει στα πειράματα του John Needham για απόδειξη πως η ζωή μπορεί να εμφανιστεί από μόνη της, χωρίς την παρέμβαση θεότητας. Διαχωρίζει μεταξύ της καλοήθους μυθολογίας και της θεολογίας, η οποία διαχωρίζεται από την φύση και στην ουσία προκαλεί κακό στην κοινωνία.[3] Οι αρχές του, περιγράφονται περιληπτικά στο έργο του Bon Sens, ou idées naturelles opposees aux idées surnaturelles.[4]

Κριτική Επεξεργασία

Το βιβλίο θεωρήθηκε εξαιρετικά ριζοσπαστικό και υπήρχαν μακριοί κατάλογοι με ανθρώπους οι οποίοι το αποκήρυσσαν. Ο καθολικός θεολόγος και ιερέας Nicolas-Sylvestre Bergier έγραψε ένα έργο για να το αντικρούσει Examen du matérialisme ("Εξετάζοντας τον υλισμό").Ο Μέγας Φρειδερίκος της Πρωσσίας απάντησε πως «όταν κάποιος μιλά δημόσια, πρέπει να σκέφτεται τα εύθραυστα αυτιά που τον ακούνε. Δεν πρέπει να προκαλεί σοκ, πρέπει να περιμένει μέχρι η κοινωνία να είναι μορφωμένη να τον αφήσει να σκεφτεί μεγαλόφωνα»[5]. Η απόρριψη του Φρειδερίκου, ίσως υποκινήθηκε από το ότι το βιβλίο περιείχε κεκαλυμμένη επίθεση κατά της μοναρχίας.[5]


Παραπομπές Επεξεργασία

  1. See Virgil V. Topazio, "Diderot's Supposed Contribution to D'Holbach's Works", in Publications of the Modern Language Association of America, LXIX, 1, 1954, pp. 173-188.
  2. System of Nature Vol. 1, Chap XI "Of the System of Man's free agency": "In despite of the gratuitous ideas which man has formed to himself on his pretended free-agency; in defiance of the illusions of this suppose intimate sense, which, contrary to his experience, persuades him that he is master of his will, -- all his institutions are really founded upon necessity: on this, as on a variety of other occasions, practice throws aside speculation."
  3. System of Nature, Ch. I. Essentially a condensed form of what is also stated by Robert Richardson's preface which he condenses from his translation of Ch. I.
  4. Open Library (pdf in French). Amsterdam, 1772
  5. 5,0 5,1 Will Durant (1965). The Story of Civilization Volume 9:The Age of Voltaire. Simon&Schuster. σελ. 711. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία