Τρίχρωμη κονκάρδα

σύμβολο της Γαλλίας

H Τρίχρωμη κονκάρδα (Γαλλικά: la Cocarde tricolore) είναι ένα από τα ανεπίσημα εθνικά σύμβολα της Γαλλικής Δημοκρατίας, αποτελούμενο από τα τρία χρώματα της σημαίας της Γαλλίας, με μπλε στο κέντρο, λευκό στη μέση και κόκκινο στο εξωτερικό.

Η τρίχρωμη κονκάρδα της Γαλλίας

Ιστορικό Επεξεργασία

 
Ο φρυγικός σκούφος με την τρίχρωμη κονκάρδα
 
Καμίγ Ντεμουλέν, ο εμπνευστής της γαλλικής κονκάρδας
 
Αξιωματικός της Εθνοφρουράς με την τρίχρωμη κονκάρδα στο καπέλο

H Τρίχρωμη κονκάρδα επινοήθηκε στην αρχή της Γαλλικής Επανάστασης. Στις 12 Ιουλίου 1789 - δύο ημέρες πριν από την άλωση της Βαστίλης - ο επαναστάτης δημοσιογράφος Καμίγ Ντεμουλέν, καλώντας το παρισινό πλήθος σε εξέγερση, ρώτησε τους διαδηλωτές τί χρώμα να υιοθετήσουν ως σύμβολο της επανάστασης, προτείνοντας είτε το πράσινο, που αντιπροσώπευε την ελπίδα, είτε το μπλε της Αμερικανικής επανάστασης, σύμβολο της ελευθερίας και της δημοκρατίας. [1]Οι διαδηλωτές απάντησαν «Το πράσινο! Το πράσινο! Θέλουμε πράσινες κονκάρδες!» Ο Ντεμουλέν τότε πήρε ένα πράσινο φύλλο από το έδαφος και το έβαλε στο καπέλο του. Ωστόσο, το πράσινο εγκαταλείφθηκε μετά από μία μόνο ημέρα, επειδή ήταν επίσης το χρώμα του αδελφού του βασιλιά, του αντιδραστικού κόμη του Αρτουά, που αργότερα έγινε βασιλιάς ο Κάρολος Ι΄ της Γαλλίας. [2]

Την επόμενη μέρα, με το διάταγμα της 13ης Ιουλίου, ιδρύθηκε η Εθνική Φρουρά, παρισινή πολιτοφυλακή, ώστε να περιοριστούν οι επαναστατικές υπερβολές αλλά και να περιορισθεί κάθε βασιλική αντίδραση. Αποφασίστηκε ότι οι Εθνοφρουροί θα έπρεπε να φέρουν διακριτικό σήμα με τη μορφή μιας δίχρωμης κονκάρδας στα παλιά χρώματα του Παρισιού, το μπλε και το κόκκινο.[3]

Τη νύχτα της 13ης και 14ης Ιουλίου, με διάταγμα ορίστηκε ότι οι πολίτες έπρεπε να φορούν τρίχρωμη κονκάρδα προσθέτοντας μεταξύ μπλε και κόκκινου το λευκό, σύμβολο του έθνους (τα προσωπικά χρώματα του βασιλιά ήταν ήδη μπλε, λευκό και κόκκινο εκείνη την εποχή). Μια άλλη πηγή δείχνει, την ίδια ημερομηνία, ότι το παρεμβαλλόμενο λευκό ήταν «το λευκό χρώμα του στρατού, για να σηματοδοτήσει καλύτερα τη στενή συμμαχία που πρέπει να υπάρχει μεταξύ των πολιτών και του στρατού».

Την Παρασκευή 17 Ιουλίου 1789, τρεις μέρες μετά την άλωση της Βαστίλης, ο Λουδοβίκος ΙΣΤ', συνοδευόμενος από μερικούς αυλικούς, μερικούς σωματοφύλακες και 32 βουλευτές, πήγε στο Δημαρχείο του Παρισιού, όπου τον υποδέχθηκαν 100.000 Εθνικοί Φρουροί που δεν φώναζαν «Ζήτω ο βασιλιάς!» αλλά «Ζήτω το έθνος!» και που φορούσαν την μπλε και κόκκινη κονκάρδα της πολιτοφυλακής. Έγινε δεκτός από τον επαναστάτη νέο δήμαρχο Ζαν-Σιλβαίν Μπαγί. Ο μαρκήσιος Λαφαγιέτ, επικεφαλής της Εθνοφρουράς, έδωσε στον βασιλιά τη νέα τρίχρωμη κονκάρδα. Σύμφωνα με τον μύθο, ήταν εκείνη τη στιγμή που ο Λαφαγιέτ πρόσθεσε το λευκό από σεβασμό προς τον βασιλιά, καθώς το λευκό ήταν το χρώμα των Βουρβόνων. Ο βασιλιάς την έβαλε στο καπέλο του, και ενέκρινε - με κάποια απροθυμία - τον διορισμό του Μπαγί ως δήμαρχου του Παρισιού, καθώς και τον σχηματισμό της Εθνικής Φρουράς, με επικεφαλής τον Λαφαγιέτ.[4] Έτσι γεννήθηκε η γαλλική τρίχρωμη κονκάρδα. [5]Την ίδια ημέρα, ο αδελφός του βασιλιά κόμης του Αρτουά έφυγε από τη Γαλλία, μαζί με μέλη της αριστοκρατίας που υποστήριζαν την απόλυτη μοναρχία.

H τρίχρωμη κονκάρδα έγινε το επίσημο σύμβολο της επανάστασης το 1792, με τα τρία χρώματα να αντιπροσωπεύουν τις τρεις τάξεις της γαλλικής κοινωνίας: τον κλήρο (μπλε), την αριστοκρατία (λευκό) και την τρίτη τάξη (κόκκινο). Η χρήση των τριών χρωμάτων γενικεύθηκε, και ένας νόμος της 15ης Φεβρουαρίου 1794 τα όρισε ως χρώματα της γαλλικής εθνικής σημαίας.[4]

Από τον Αύγουστο του 1789, οι Ιταλοί διαδηλωτές σε συμπαράσταση προς τη Γαλλική επανάσταση άρχισαν να χρησιμοποιούν κονκάρδες από πράσινα φύλλα εμπνευσμένα από την αρχική γαλλική κονκάρδα. Από αυτά εξελίχθηκε η κόκκινη, λευκή και πράσινη ιταλική τρίχρωμη κονκάρδα. [6]

Χρήση Επεξεργασία

 
Λεπτομέρεια της προεδρικής Citroën SM
 
Μαχητικό αεροσκάφος Dassault Rafale με την κονκάρδα

Χρήση σε κρατικά οχήματα Επεξεργασία

 
Διαδηλώτριες με τον φρυγικό σκούφο και την κονκάρδα

Το διάταγμα αρ. 89-655 της 13ης Σεπτεμβρίου 1989 απαγορεύει τη χρήση της τρίχρωμης κονκάρδας σε όλα τα χερσαία, θαλάσσια και αεροπορικά οχήματα, με τις ακόλουθες εξαιρέσεις:

  • από τον πρόεδρο της Γαλλικής Δημοκρατίας
  • από μέλη της κυβέρνησης της Γαλλίας
  • από μέλη του γαλλικού κοινοβουλίου
  • από τον πρόεδρο του Συνταγματικού Συμβουλίου
  • από τον αντιπρόεδρο του Συμβουλίου της Επικρατείας
  • από τον Πρόεδρο του Οικονομικού, Κοινωνικού και Περιβαλλοντικού Συμβουλίου
  • από τους νομάρχες στους δικούς τους νομούς και από τους αντινομάρχες με επίσημα καθήκοντα στα διαμερίσματα των νομών τους.

Η χρήση της τρίχρωμης κονκάρδας δεν επιτρέπεται για τα οχήματα των δημάρχων και οι παραβάτες κινδυνεύουν με φυλάκιση έως ένα έτος και πρόστιμο 15.000 ευρώ.

Χρήση σε κρατικά επίπεδα Επεξεργασία

 
Μις Γαλλία 2012

Η χρήση της τρίχρωμης κονκάρδας στα γαλλικά στρατιωτικά αεροσκάφη έγινε για πρώτη φορά από το 1912 και στη συνέχεια γενικεύθηκε κατά τη διάρκεια του Α' Παγκοσμίου Πολέμου. Η γαλλική πρακτική ενέπνευσε την υιοθέτηση ενός παρόμοιου στρογγυλού (με χρώματα που αντιστράφηκαν) από την Βασιλική Πολεμική Αεροπορία του Ηνωμένου Βασιλείου, και παραπλήσιων διακριτικών από άλλα έθνη. Οι κονκάρδες σχεδιάστηκαν, και εξακολουθούν να υπάρχουν, στις ατράκτους των αεροσκαφών ως τα κύρια διακριτικά στα στρατιωτικά αεροσκάφη της Γαλλικής Πολεμικής Αεροπορίας. Τροποποιημένα σχέδια χρησιμοποιούνται και για άλλα γαλλικά κυβερνητικά αεροσκάφη. [7]

Άλλες χρήσεις Επεξεργασία

H τρίχρωμη κονκάρδα χρησιμοποιείται επίσης σε ορισμένες στολές, τόσο στρατιωτικές όσο και πολιτικές, οι οποίες περιλαμβάνουν καπέλα διακοσμημένα με αυτήν. Είναι επίσης ένα χαρακτηριστικό της Μαριάν, της εθνικής αλληγορικής προσωποποίησης της Γαλλίας, η οποία συμβατικά απεικονίζεται φορώντας έναν φρυγικό σκούφο, μερικές φορές διακοσμημένο με την τρίχρωμη κονκάρδα. H τρίχρωμη κονκάρδα εμφανίζεται μεταξύ άλλων και στα διακριτικά σήματα των δημάρχων καθώς και στην ταινία που φορά η Μις Γαλλία.

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. . «anecdotrip.com/louis-xvi-et-la-cocarde-tricolore-a-lhotel-de-ville-de-paris-par-vinaigrette». 
  2. L. Vivien, Histoire générale de la Révolution française, de l'Empire, etc. [1789-1840] Tome 1, Livre deuxième, page 67 , Pourrat Frères, 26 rue Jacob, Paris, 1843
  3. . «contreculture.org/AT%20Cocardetricolore.html». 
  4. 4,0 4,1 . «elysee.fr/la-presidence/le-drapeau-francais». 
  5. . «chateau-lafayette.com/La-cocarde-tricolore». 
  6. Ferorelli, Nicola (1925). "La vera origine del tricolore italiano Αρχειοθετήθηκε 2019-03-31 στο Wayback Machine.". Rassegna Storica del Risorgimento (in Italian). 12 (fasc. 3): 668.
  7. Patoz, Jacques; Saint-Ouen, Jean-Michel (1999). L'Armée de l'air (in French). Méréal. ISBN 978-2-84480-017-6.