Τραγική ειρωνεία

Ο όρος τραγική ειρωνεία είναι θεατρικός χαρακτηρισμός της δραματικής τέχνης. Με τον όρο αυτό χαρακτηρίζεται ειδικότερα η στιγμή της πλοκής της υπόθεσης, όπου οι πρωταγωνιστές αγνοούν την αλήθεια, ή εκλαμβάνουν κάτι ψευδές ως αληθές και συνεχίζουν να δρουν και να συμπεριφέρονται απελπισμένοι και πάσχοντας, ενώ την ίδια στιγμή οι θεατές γνωρίζοντας τις πραγματικές αληθείς διαστάσεις των γεγονότων συμμετέχουν στο δράμα αγωνιώντας για την εξέλιξη της υπόθεσης. Αυτή η αντίφαση δημιουργεί έντονη συναισθηματική φόρτιση και τονίζει τη διαδραστικότητα της θεατρικής πράξης, ενώ ταυτόχρονα προοικονομεί την εξέλιξη της πλοκής.

Μια χαρακτηριστική τέτοια σκηνή τραγικής ειρωνείας είναι η «Ηλέκτρα» στο ομώνυμο δράμα του Σοφοκλή που μαθαίνοντας τον τραγικό θάνατο του αδελφού της εκλαμβάνει αυτόν ως αληθή, θρηνολογεί, ενώ οι θεατές γνωρίζοντας την αλήθεια και συμμετέχοντας στο πάθος της ηρωίδας αδημονούν για τη λύση της δραματικής σκηνής. Και η «Ελένη» του Ευριπίδη που σε πολλές σκηνές του δράματος η «πρωταγωνίστρια» και άλλα πρόσωπα χρησιμοποιούν την τραγική ειρωνεία για διάφορους λόγους όπως για να μην υπάρξει πρόωρη λύση.

Εκφράσεις

Ως σύγχρονη έκφραση λέγεται σε πολλές περιπτώσεις που συμβαίνει ένα τραγικό γεγονός παράλληλα με ευτυχές.

Πηγές

• Νεωτερον Εγκυκλοπαιδικόν Λεξικόν Ηλίου τομ.6ος, σελ.426.

https://web.archive.org/web/20081018195919/http://www.alfavita.gr/OdigosEkpaideytikou/od8516b.php