Η τραπεζική ως υπηρεσία (banking as a service, BaaS), επίσης γνωστή ως ενσωματωμένη χρηματοοικονομική[1], είναι ένα μοντέλο με το οποίο μη τραπεζικές επιχειρήσεις ενσωματώνουν απευθείας στα προϊόντα τους υπηρεσίες ψηφιακής τραπεζικής που παρέχονται από αδειοδοτημένες τράπεζες μέσω διεπαφών προγραμματισμού εφαρμογών (API).[2][3]

Περιγραφή

Επεξεργασία

Η τραπεζική ως υπηρεσία επιτρέπει την απρόσκοπτη ενσωμάτωση χρηματοοικονομικών υπηρεσιών και προϊόντων σε μη τραπεζικές δραστηριότητες των καταναλωτών, που συνήθως πραγματοποιούνται σε μη χρηματοοικονομικές πλατφόρμες. Οι καταναλωτές χρησιμοποιούν όλο και περισσότερο αυτές τις πλατφόρμες για πρόσβαση σε υπηρεσίες όπως το ηλεκτρονικό εμπόριο, τα ταξίδια, το λιανικό εμπόριο, η υγεία και οι τηλεπικοινωνίες. Οι χρηματοοικονομικές υπηρεσίες που παρέχουν τέτοιες πλατφόρμες μπορεί να είναι, για παράδειγμα, η παροχή ενός μικρού δανείου όταν κάποιος πληρώνει για διακοπές σε έναν ταξιδιωτικό ιστότοπο ή ο άμεσος υπολογισμός και η πώληση μιας μικροασφάλισης κατά την αγορά ενός προϊόντος ή η άμεση παροχή κεφαλαίου κίνησης προς μια μικρή επιχείρηση από έναν ιστότοπο ηλεκτρονικού εμπορίου.[4]

Η παροχή χρηματοοικονομικών υπηρεσιών απαιτεί αδειοδότηση. Επομένως, οι επονομαζόμενοι πάροχοι υπηρεσιών τραπεζικής αποτελούν τη βάση του μοντέλου. Οι επιχειρήσεις συνεργάζονται με τράπεζες που διαθέτουν την αντίστοιχη άδεια. Σήμερα, ένας μεγάλος αριθμός παρόχων που καλύπτουν διαφορετικούς τύπους προϊόντων έχουν καθιερωθεί σε αυτό τον τομέα. Εκτός από την τραπεζική άδεια, προσφέρουν κατάλληλες λύσεις που κυμαίνονται από τμήματα της υποδομής έως ολόκληρη την τεχνολογία και την πλατφόρμα προϊόντων. Από την σκοπιά του καταναλωτή, οι επιχειρήσεις παραμένουν πάντα στο προσκήνιο, ενώ ο πάροχος της τραπεζικής υπηρεσίας παραμένει στο παρασκήνιο.[3]

Η τραπεζική ως υπηρεσία δεν ταυτίζεται με την ανοικτή τραπεζική. Τα δύο μοντέλα συχνά συγχέονται, καθώς η ανοιχτή τραπεζική περιλαμβάνει επίσης τη σύνδεση τραπεζών με τρίτους παρόχους υπηρεσιών μέσω API. Ωστόσο, τα δύο μοντέλα εξυπηρετούν εντελώς διαφορετικούς σκοπούς. Σε μια υλοποίηση τραπεζικής ως υπηρεσία, μια μη τραπεζική επιχείρηση ενσωματώνει ολοκληρωμένες τραπεζικές υπηρεσίες στα δικά της προϊόντα. Από την άλλη, σε μια υλοποίηση ανοικτής τραπεζικής, ένας τρίτος πάροχος υπηρεσιών χρησιμοποιεί απλώς τα δεδομένα της τράπεζας στο δικό του προϊόν.[2]

Προέλευση

Επεξεργασία

Η ιδέα της τραπεζικής ως υπηρεσία εμφανίστηκε πριν από σχεδόν 100 χρόνια. Το 1926, η Ford Credit Bank ήταν η πρώτη «τράπεζα αυτοκινήτων» που ιδρύθηκε στη Γερμανία. Σήμερα, σχεδόν όλοι οι μεγάλοι κατασκευαστές αυτοκινήτων παγκοσμίως έχουν τράπεζες ως μέρος της εταιρικής τους δομής: για τους περισσότερους ανθρώπους, το αυτοκίνητο ήταν και είναι μια αγορά που απαιτεί χρηματοδότηση. Σε αυτό το πλαίσιο, έχει αξία για τους κατασκευαστές να προσφέρουν οι ίδιοι αυτήν τη χρηματοδότηση.[3]

Μέσω της τραπεζικής ως υπηρεσία μια μη χρηματοοικονομική επιχείρηση μπορεί να διανέμει χρηματοοικονομικά προϊόντα με τη δική της επωνυμία, έτσι ώστε η εμπειρία των πελατών είναι ότι χρησιμοποιεί ένα προϊόν της επιχείρησης - αλλά το χρηματοοικονομικό προϊόν παρέχεται στην πραγματικότητα από ένα χρηματοπιστωτικό ίδρυμα. Για ένα χρηματοπιστωτικό ίδρυμα, είναι μια ευκαιρία να προσεγγίσει μεγαλύτερο αριθμό πελατών με χαμηλότερο κόστος. Το κόστος απόκτησης ενός πελάτη κυμαίνεται συνήθως από 100 έως 200 δολάρια, σύμφωνα με τις έρευνες.[4] Με τη χρήση τεχνολογιών τραπεζικής ως υπηρεσία, το κόστος μπορεί να κυμαίνεται μεταξύ 5 και 35 δολάρια. Για την επιχείρηση, η προσφορά χρηματοοικονομικών προϊόντων ανοίγει νέες γραμμές εσόδων με ελκυστικά περιθώρια κέρδους και μπορεί να εμβαθύνει τις σχέσεις της με τους πελάτες και, στη συνέχεια, να οδηγήσει σε ευκαιρίες cross-selling.[4] Επίσης η τραπεζική ως υπηρεσία επιτρέπει στις επιχειρήσεις να παρέχουν βελτιωμένες υπηρεσίες ενώ ταυτόχρονα συμμορφώνονται με τους κανονισμούς των ρυθμιστικών αρχών.[1]

Παραδείγματα

Επεξεργασία

Τον Αϋγουστο 2019 παρουσιάστηκε η Apple Card, η οποία είναι μια πιστωτική κάρτα που δημιουργήθηκε από την Apple και εκδίδεται από την Goldman Sachs, σχεδιασμένη κυρίως για χρήση με την υπηρεσία Apple Pay σε συσκευές όπως iPhone, iPad, Apple Watch ή Mac.[5] Προς το παρόν, η κάρτα είναι διαθέσιμη μόνο στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η υπηρεσία Apple Pay είναι μια υπηρεσία πληρωμών μέσω κινητού και ένα ψηφιακό πορτοφόλι που επιτρέπει στους χρήστες να πραγματοποιούν πληρωμές αυτοπροσώπως, σε εφαρμογές iOS και στο διαδίκτυο. Μπορεί να αντικαταστήσει μια συναλλαγή με πιστωτική ή χρεωστική κάρτα και PIN σε οποιοδήποτε τερματικό με δυνατότητα ανέπαφων συναλλαγών.

Τον Οκτώβριο 2019 παρουσιάστηκε το Uber Money που έδινε τη δυνατότητα στους οδηγούς της Uber να έχουν πρόσβαση σε πραγματικό χρόνο στα κέρδη τους μετά από κάθε διαδρομή μέσω ενός νέου λογαριασμού, του Uber Debit, αντί να περιμένουν τις εβδομαδιαίες πληρωμές ή την εξαργύρωση των άμεσων πληρωμών.[6] Η υπηρεσία των λογαριασμών Uber Debit είναι πλήρως ενσωματωμένη στην εφαρμογή των οδηγών και παρέχεται από την Green Dot, που είναι εκδότης προπληρωμένων καρτών MasterCard και Visa στις Ηνωμένες Πολιτείες. Η υπηρεσία ενσωματώνεται στην εφαρμογή Uber Wallet όπου οι χρήστες μπορούν να παρακολουθούν το ιστορικό εσόδων και εξόδων τους, να διαχειρίζονται και να μεταφέρουν τα χρήματά τους.

Στα τέλη Οκτωβρίου 2020, η εταιρεία ηλεκτρονικών Samsung ξεκίνησε την υπηρεσία Samsung Pay στη Γερμανία. Η Samsung υποστηρίζεται από τη Solarisbank, η οποία εκδίδει μια πιστωτική κάρτα και ένα δωρεάν λογαριασμό για συναλλαγές. Η υπηρεσία ενσωματώνει μια επιλογή τύπου "αγορά τώρα, πληρωμή αργότερα" που ονομάζεται "Splitpay": Για αγορές άνω των 100 ευρώ, ο πελάτης μπορεί να επιλέξει να πληρώσει το ποσό σε δόσεις, αντί να πληρώσει αμέσως. Οι πληρωμές με την υπηρεσία Samsung Pay μπορούν να γίνουν μέσω διαφόρων συσκευών, όπως κινητά τηλέφωνα ή το Galaxy Watch.[7][8]

Η ANNA Money είναι μια εφαρμογή εσόδων-εξόδων για μικρές επιχειρήσεις και ελεύθερους επαγγελματίες στη Μεγάλη Βρετανία που συμπληρώνεται με μια εταιρική χρεωστική κάρτα με εκδότη τη MasterCard. Εκτός από την παρακολούθηση των οικονομικών μιας μικρής επιχείρησης, η εφαρμογή μπορεί να αποστέλλει και να πληρώνει τιμολόγια. Με χρήση τεχνητής νοημοσύνης μπορεί να αναλύει οφειλές και να αποστέλλει υπενθυμίσεις. Αντίστοιχα, όταν οι χρήστες λαμβάνουν ένα τιμολόγιο, μπορούν να προωθήσουν οδηγίες στην εφαρμογή, η οποία προετοιμάζει εντολές πληρωμής και συμπληρώνει πληροφορίες όπως επώνυμα και κωδικούς ταξινόμησης, ώστε η πληρωμή να είναι έτοιμη να πραγματοποιηθεί όποτε απαιτηθεί.[9][10]

Η γερμανική εταιρεία Tomorrow GmbH προσφέρει διάφορες χρηματοοικονομικές υπηρεσίες μέσω της εφαρμογής για κινητά "Tomorrow App". Οι υπηρεσίες της εφαρμογής παρέχουν στους πελάτες τη δυνατότητα να πραγματοποιούν τραπεζικές συναλλαγές, όπως μεταφορές ποσών, π.χ. πληρωμές λογαριασμών κινητής τηλεφωνίας, αλλά και διαχείριση λογαριασμών, μεταφορές Giro και άμεσες χρεώσεις (εισερχόμενες και εξερχόμενες), κατηγοριοποίηση εσόδων και δαπανών. Σε συνεργασία με τη Solarisbank μπορεί να εκδοθεί φυσική χρεωστική κάρτα. Η εφαρμογή υπολογίζει το αποτύπωμα άνθρακα μεμονωμένων συναλλαγών με βάση τις συναλλαγές που πραγματοποιήθηκαν με τον λογαριασμό ή τη χρεωστική κάρτα και πρόσθετες πληροφορίες.[11] Η εταιρεία προωθεί τη λεγόμενη βιώσιμη τραπεζική.[12]

Κανονισμοί

Επεξεργασία

Οι τραπεζικές υπηρεσίες είναι μια στενά ρυθμιζόμενη βιομηχανία σε όλο τον κόσμο και οι διαδικτυακές υπηρεσίες που παρέχονται στα πλαίσια της τραπεζικής ως υπηρεσία δεν αποτελούν εξαίρεση.

Στην Ευρώπη, η τραπεζική ως υπηρεσία για εταιρείες χρηματοοικονομικής τεχνολογίας εποπτεύεται από την οδηγία για τις υπηρεσίες πληρωμών (γνωστή ως PSD2) που εγκρίθηκε τον Νοέμβριο του 2015.[13] Οι άδειες τραπεζών εποπτεύονται από τις αρμόδιες εθνικές αρχές σύμφωνα με την οδηγία 2013/36/ΕΕ και το άρθρο 14 του κανονισμού 1024/2013.[14] Ο κανονισμός eIDAS περιλαμβάνει απαιτήσεις για έλεγχο ταυτότητας και ηλεκτρονική αναγνώριση και υπηρεσίες εμπιστοσύνης για ηλεκτρονικές συναλλαγές καθ' όλη τη διαδικασία.[15] Πρόσθετη εποπτεία για χρηματοοικονομικές και ασφαλιστικές συναλλαγές παρέχεται μέσω της οδηγίας 2004/39/ΕΚ [16] και της οδηγίας 2016/97/ΕΕ. [17]

Ηνωμένες Πολιτείες

Επεξεργασία

Στις Ηνωμένες Πολιτείες, οι τράπεζες ρυθμίζονται σε μεγάλο βαθμό τόσο σε επίπεδο πολιτείας όσο και σε ομοσπονδιακό επίπεδο. Η Επιτροπή Κεφαλαιαγοράς (SEC) εποπτεύει μεγάλο μέρος των κανονισμών.[18][19] Η τραπεζική ως υπηρεσία στις ΗΠΑ προωθείται μέσω συνεργασιών παρόχων υπηρεσιών με μικρές τράπεζες που εκμεταλλεύονται τις προβλέψεις της Τροποποίησης Ντάρμπιν του 2010.[20] Η τροποποίηση Ντάρμπιν, γνωστή για τα όρια στις χρεώσεις (που οι εκδότες καρτών μπορούν να χρεώνουν τους εμπόρους), απαιτεί από τους εκδότες καρτών να (1) παρέχουν τουλάχιστον δύο μη συνδεδεμένα δίκτυα καρτών πληρωμής για την επεξεργασία ηλεκτρονικών χρεώσεων, αποτρέποντας την αποκλειστικότητα του δικτύου και (2) απαγορεύει στους εκδότες καρτών να εμποδίζουν τους εμπόρους να κατευθύνουν τη δρομολόγηση μιας συναλλαγής ηλεκτρονικής χρέωσης μέσω οποιουδήποτε δικτύου μπορεί να επεξεργαστεί αυτήν τη συναλλαγή.[21]

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 Ζοπουνίδης, Κωνσταντίνος· Χούρλιας, Παύλος· Ντινούδης, Βασίλης (30 Απριλίου 2021). «Η χρονιά της Ενσωματωμένης Χρηματοοικονομικής». Ναυτεμπορική. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 20 Ιουλίου 2021. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουλίου 2021. 
  2. 2,0 2,1 Bessenbach, James (30 Μαρτίου 2021). «What the hell is Banking as a Service? And what is it not?». Finextra. 
  3. 3,0 3,1 3,2 Huchzermeier, Dennis· Kleibrink, Jan· Matthee-Will, Gudrun· Zoglauer, Cornelia (31 Μαρτίου 2021). «Embedded Finance Study: When Brands Become Banks». Solarisbank AG. 
  4. 4,0 4,1 4,2 Jones, Dan (2021). «The rise of banking as a service» (PDF). Oliver Wyman. 
  5. «How to make purchases with Apple Card». Apple. 24 Μαΐου 2021. 
  6. Hazlehurst, Peter (28 Οκτωβρίου 2019). «Introducing Uber Money». Uber. 
  7. «Simpler, Safer, Smarter. Samsung Pay». Samsung. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουλίου 2021. 
  8. Bessenbach, James (24 Σεπτεμβρίου 2020). «How Solarisbank and Visa enable Samsung Pay in Germany». Solarisbank Blog. 
  9. Hughes, Suman (4 Αυγούστου 2020). «Mastercard and ANNA Money extend partnership». Mastercard. 
  10. Lunden, Ingrid (14 Μαΐου 2020). «UK's ANNA raises $21M for its SMB-focused business account and tax app». techcrunch.com. 
  11. «Tomorrow». crunchbase. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουλίου 2021. 
  12. «Be part of a new way of banking». Tomorrow. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουλίου 2021. 
  13. The European Parliament and the Council. «Directive (EU) 2015/2366 on payment services in the internal market, amending Directives 2002/65/EC, 2009/110/EC and 2013/36/EU and Regulation (EU) No 1093/2010, and repealing Directive 2007/64/EC». Official Journal of the European Union. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2017. 
  14. The European Parliament and the Council. «Directive 2013/36/EU on access to the activity of credit institutions and the prudential supervision of credit institutions and investment firms, amending Directive 2002/87/EC and repealing Directives 2006/48/EC and 2006/49/EC». Official Journal of the European Union. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2017. 
  15. Turner, Dawn M. «Understanding eIDAS». Cryptomathic. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2017. 
  16. Commission of the European Communities. «Commission Directive implementing Directive 2004/39/EC of the European Parliament and of the Council as regards organisational requirements and operating conditions for investment firms, and defined terms for the purposes of that Directive» (PDF). European Commission. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2017. 
  17. The European Parliament and the Council. «Directive (EU) 2016/97 on insurance distribution (recast)». EUR-Lex. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2017. 
  18. Marino, Jon. «A wave of regulation is coming for fintech». CNBC. Ανακτήθηκε στις 17 Ιανουαρίου 2017. 
  19. Scholten, Ulrich (20 Δεκεμβρίου 2016). «Banking-as-a-Service - what you need to know». Venture Skies. 
  20. Taylor, Simon (7 Αυγούστου 2020). «What is Banking as a Service?». 11:FS Explores. 
  21. «Federal Reserve Proposes Changes to Modernize the Durbin Amendment to Prevent Exclusivity in Online Purchases». JD Supra. 17 Μαΐου 2021.