Τσινιλί Κιοσκ
| Το λήμμα δεν περιέχει πηγές ή αυτές που περιέχει δεν επαρκούν. |
Συντεταγμένες: 41°0′43.31″N 28°58′52.31″E / 41.0120306°N 28.9811972°E
Το Τσινιλί Κιοσκ (τουρκ: Çinili Köşk) είναι ένα περίφημο ιστορικό κτίριο στη Κωνσταντινούπολη με πλούσιο εξωτερικά και εσωτερικά διάκοσμο από επισμαλτωμένες πολύχρωμες ψηφίδες (κοινώς «τσινιά», εξ ου και η ονομασία του) που το καθιστούν αριστούργημα τέχνης και αρχιτεκτονικής.
| Τσινιλί Κιοσκ | |
|---|---|
._Istanbul_Archaeology_Museums,_Turkey.jpg) Το Τσινιλί Κιοσκ (Μουσείο κεραμικής) Κωνσταντινούπολη | |
 | |
| Είδος | μουσείο τέχνης και μουσείο |
| Γεωγραφικές συντεταγμένες | 41°0′43″N 28°58′52″E |
| Διοικητική υπαγωγή | Φατίχ |
| Χώρα | Τουρκία[1] |
| Έναρξη κατασκευής | 1953 |
 Πολυμέσα | |
| δεδομένα (π) | |
Το κτίριο αυτό είναι το πρώτο που ανήγειρε ο Μωάμεθ Β΄ ο Πορθητής μετά την άλωση της Πόλης. Η αποπεράτωσή του ολοκληρώθηκε, σύμφωνα με περσική πινακίδα της πρόσοψης, το 887 έτος Εγίρας, δηλαδή το έτος 1472. Αρχικά το κτίριο αυτό χρησιμοποιήθηκε για ενδιαίτημα αναψυχής, αποτελώντας παράρτημα των Σουλτανικών ανακτόρων. Φαίνεται όμως ότι μετά το θάνατο του Πορθητή το «περίπτερο» αυτό («Κιοσκ») παραμελήθηκε για να καταστεί αργότερα τόπος προφυλάκισης των Μεγάλων Βεζύρων ή άλλων αξιωματούχων και μεγιστάνων. Στα τέλη του 16ου αιώνα ο Σουλτάνος Μουράτ Γ' το ανακαίνισε προσθέτοντας στη νοτιοδυτική αίθουσα μαρμάρινη κρήνη που διατηρείται μέχρι και σήμερα σε άριστη κατάσταση. Μετά όμως το θάνατο του Μουράτ Γ' το περίπτερο έμεινε πιθανώς και πάλι κενό όπου τελικά με αυτοκρατορικό διάταγμα παραχωρήθηκε στο Υπουργείο Παιδείας προκειμένου να χρησιμοποιθεί ως αρχαιολογικό μουσείο.
Αρχιτεκτονική περιγραφή Επεξεργασία
Το κτίριο αυτό αποτελείται από μια σχεδόν τετράγωνη ογκώδη οικοδομή διαστάσεων 34 Χ 32 μέτρων που έχει ανεγερθεί επί πλαγιάς του πρώτου λόφου επί αναγκαίας υποδομής στραμμένης βορειοανατολικά. Το εσωτερικό του περιπτέρου είναι κανονικά διαιρεμένο με σταυρό σε τέσσερα διαμερίσματα κατά τον βυζαντινό ρυθμό. Οι δύο πλάγιες πλευρές της σταυρικής διάταξης φέρουν δύο τεράστια αραβόσχημα κιγκλιδωτά παράθυρα, η δε οπίσθια πλευρά φέρει στο κέντρο θολωτή προεξοχή 7 μέτρων, που μοιάζει με την εξωτερική όψη των «ιερών» των χριστιανικών ναών. Στη πρόσοψη του κτιρίου υφίσταται σε όλο το πλάτος του, θολωτή στοά (αίθριο) που υποβαστάζεται από 14 εξωτερικούς μαρμάρινους κίονες. Προ του μέσου της στοάς αυτής υφίσταται προεξοχή θολωτής εξέδρας (ανάβαθρο) από την οποία φέρονται δύο μαρμάρινες κλίμακες σε αντιτακτή διάταξη. Οι κλίμακες αυτές προστέθηκαν στην αρχή του 19ου αιώνα πλην όμως σήμερα έχουν αφαιρεθεί για ανάγκες πεζοδρόμησης. Το όλο κτίριο καλύπτεται από θολωτά τόξα στο κέντρο των οποίων υψώνεται τρούλος.
Διάκοσμος Επεξεργασία
Ο εξωτερικός ρυθμός δίνει την εντύπωση μιας ανάμειξης περσικής, βυζαντινής και μουσουλμανικής αρχιτεκτονικής, ειδικά όμως ο εξωτερικός διάκοσμος είναι καθαρής περικής τεχνικής. Στη πρόσοψη υπάρχουν τρεις χαρακτηριστικές γωνιώδεις αψίδες με την μεσαία μεγαλύτερη, όπου και η μεγαλοπρεπής είσοδος. Το δε εσωτερικό της αψίδας είναι όλο επενδυμένο με κεραμικές ψηφίδες. Το σχέδιο της επένδυσης αυτής δεν είναι ζωγραφισμένο αλλά αποτελείται από ένα πλήθος ψηφιδωτών σε μορφή μωσαϊκού. Το δε εσωτερικό του κτιρίου παλαιότερα έφερε επένδυση από πλάκες με χρυσό διάκοσμο. Σήμερα σε μια αίθουσα διατηρείται ακόμη τμήμα εκείνου του διακόσμου. Τέλος το όλο οικοδόμημα έφερε στο άνω μέρος ξύλινο προστέγασμα, που όμως καταστράφηκε.
Σημερινή χρήση Επεξεργασία
Σήμερα το Τσινιλί Κιοσκ είναι μουσείο κεραμικής τέχνης. Σε αυτό στεγάζονται όλες οι συλλογές αρχαίας περσικής και μουσουλμανικής κεραμικής τέχνης καθώς και ψηφιδωτών. Βρίσκεται κοντά και ανατολικά του ανακτόρου Τοπ Καπί.
Παραπομπές Επεξεργασία
Εξωτερικοί Σύνδεσμοι Επεξεργασία
Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Tiled Kiosk στο Wikimedia Commons