Τόμισλαβ Κρίζμαν
Ο Τόμισλαβ Κρίζμαν (1882–1955), ήταν Κροάτης ζωγράφος, γραφίστας, ενδυματολόγος και σκηνογράφος, δάσκαλος, συγγραφέας και διοργανωτής πολιτιστικών εκδηλώσεων. Ζωγράφιζε με λάδια και τέμπερες, αν και τον θυμούνται κυρίως για την αξιοσημείωτη γραφική του τέχνη.
| Τόμισλαβ Κρίζμαν | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 21 Ιουλίου 1882[1][2] Κάρλοβατς |
| Θάνατος | 24 Οκτωβρίου 1955[1][3][2] Ζάγκρεμπ |
| Τόπος ταφής | νεκροταφείο Μιριγκόι |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | Κροατικά[4][5] |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | ζωγράφος καλλιτέχνης γραφικών τεχνών[6] σκηνογράφος ενδυματολόγος |
Ήταν από τους ιδρυτές της Εταιρείας Μέντουλιτς και του Ανοιξιάτικου Σαλονιού του Ζάγκρεμπ του 1916. Έκανε εκθέσεις στο Ζάγκρεμπ, το Βελιγράδι, τη Λιουμπλιάνα, τη Βιέννη, το Παρίσι και τη Ρώμη.[7]
Βιογραφία Επεξεργασία
Ο Τόμισλαβ Κρίζμαν γεννήθηκε στις 21 Ιουλίου 1882 στο Όρλοβατς (τώρα μέρος του Κάρλοβατς). Παρακολούθησε την Εμπορική Ακαδημία (Trgovačka akademija), ενώ παράλληλα σπούδασε ζωγραφική και σχέδιο με τους Μπέλα Τσίκος Σέσιγια, Ρόμπερτ Όερ και Μέντσι Κλέμεντ Τσρντσιτς. Από το 1903 έως το 1907 πήγε στη Βιέννη, όπου παρακολούθησε τη Σχολή Χειροτεχνίας και την Ακαδημία Καλών Τεχνών με τον Ουίλιαμ Ούνγκερ.[7]
Ο Κρίζμαν παρέμεινε στη Βιέννη για δέκα χρόνια, μια σημαντική στιγμή στην καλλιτεχνική του εξέλιξη, περνώντας χρόνο με άλλους καλλιτέχνες της αβάν-γκαρντ απόσχισης. Ενσωμάτωσε τις ιδέες τους στη δική του τέχνη και συμμετείχε στις ομαδικές εκθέσεις Χαγκενμπούντ, Γιούνγκμπουντ, Οίκος Τέχνης (Künstlerhaus) και Secesija ("Απόσχιση").
Εξέθεσε τα έργα του ως μέρος του περιπτέρου του Βασιλείου της Σερβίας στη Διεθνή Έκθεση Τέχνης του 1911 . [8]
Από το 1912, ο Κρίζμαν εργάστηκε στο Ζάγκρεμπ, αρχικά ως δάσκαλος στη Σχολή Τεχνών και Χειροτεχνίας (Škola primijenjene umjetnosti i dizajna), στη συνέχεια από το 1922 στο Τμήμα Γραφικών της Ακαδημίας Καλών Τεχνών στο Ζάγκρεμπ.
Πέθανε στις 24 Οκτωβρίου 1955 στο Ζάγκρεμπ.
Κληρονομιά Επεξεργασία
Ο Κρίζμαν μνημονεύεται κυρίως για την αξιοσημείωτη γραφική του δουλειά. Του άρεσε να ταξιδεύει και να ζωγραφίζει ό,τι έβλεπε: τοπία στη Βιέννη, στο Χρβάτσκο Ζαγκόριε, στη Βοσνία και στη Δαλματία. Τα ασυνήθιστα τοπία του για τη Βοσνία, την Ερζεγοβίνη, το Κοσσυφοπέδιο και τη Μακεδονία είναι πολύ υποβλητικά και φρέσκα. Δημιούργησε μερικά αξιομνημόνευτα πορτρέτα, συμπεριλαμβανομένων των Μαρία Ντέλβαρντ, Portret djevojčice ("Πορτρέτο ενός κοριτσιού"), Autoportret ("Αυτοπροσωπογραφία"), Μέστροβιτς και Brat Hinko ("Αδελφός Χίνκο").
Οι γνώσεις του στις γραφικές τεχνικές δημοσιεύτηκαν σε βιβλίο «Περί Γραφικών Τεχνών» (O grafičkim vještinama), (1952).
Έγραψε βιβλία και άρθρα σε περιοδικά και εργάστηκε ως ενδυματολόγος και σκηνογράφος για όπερα και δράμα.
Η εμφάνιση των αφισών αντιστοιχεί με την εμφάνιση των κινημάτων απόσχισης ή Αρ νουβό, που έφτασαν στο Ζάγκρεμπ το 1898. Η αφίσα ήταν μια δημοφιλής μορφή εικόνας της νέας εποχής και ο Κρίζμαν δημιούργησε αξέχαστες καλλιτεχνικές αφίσες για διάφορες εκδηλώσεις πολιτισμού, αθλητισμού, ψυχαγωγίας και πολιτικής. Μία από τις πρώτες του αφίσες ήταν της τραγουδίστριας του καμπαρέ Μαρίας Ντέλβαρντ, η οποία είχε ενθουσιάσει το κοινό στη Βιέννη και το Μόναχο πριν φτάσει στο Ζάγκρεμπ το 1907. Η εικόνα του Κρίζμαν αποτύπωσε τέλεια τον βασικό γυναικείο τύπο της αρ νουβό γυναίκας.
Έργα Επεξεργασία
- Πορτρέτο της Μαρίας Ντέλβαρντ[9]
- Πορτρέτο ενός κοριτσιού ( Portret djevojčice )
- Αυτοπροσωπογραφία ( Autoportret )
- Πορτρέτο του Ίβαν Μέστροβιτς
- Αδελφός Χίνκο (Brat Hinko)
- Ένας δρόμος στην Οχρίδα (Ulica u Ohridu), 1930
- Ταξιδιωτικά σχέδια και γκραβούρες.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. 11701227b.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 Dalibor Brozović, Tomislav Ladan: «Hrvatska enciklopedija» (Κροατικά) Ινστιτούτο Λεξικογραφίας «Μίροσλαβ Κρλέζα». 1999. 34071. ISBN-13 978-953-6036-31-8. ISBN-10 953-6036-31-2.
- ↑ «Hrvatski biografski leksikon» (Κροατικά) 1983. 11204.
- ↑ plus
.si .cobiss .net /opac7 /conor /54079075. - ↑ CONOR.SI. 54079075.
- ↑ Dalibor Brozović, Tomislav Ladan: «Hrvatska enciklopedija». (Κροατικά) Croatian Encyclopedia. Ινστιτούτο Λεξικογραφίας «Μίροσλαβ Κρλέζα». 1999. Ανακτήθηκε στις 26 Μαρτίου 2021. ISBN-13 978-953-6036-31-8. ISBN-10 953-6036-31-2.
- ↑ 7,0 7,1 dizajn, Virtus. «Galerija Kaptol». www.galerijakaptol.hr (στα Κροατικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 4 Μαρτίου 2016. Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2022.
- ↑ Elezović, Zvezdana (2009). «Kosovske teme paviljona Kraljevine Srbije na međunarodnoj izložbi u Rimu 1911. godine». Baština 27.
- ↑ «Αρχειοθετημένο αντίγραφο». web.archive.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 21 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 14 Απριλίου 2022.
Βιβλιογραφία Επεξεργασία
- Περί Γραφικών Τεχνών (O grafičkim vještinama), Τόμισλαβ Κρίζμαν, Ζάγκρεμπ, Κροατική Ακαδημία Επιστημών και Τεχνών, 1952.