Υπερηφάνεια ονομάζεται η θετική στάση σε κάτι με στενή σχέση με τον ίδιο, λόγω της αντιληπτής αξίας του. Αυτό μπορεί να σχετίζεται με τις προσωπικά επιτεύγματα ή ικανότητες, θετικά χαρακτηριστικά φίλων ή οικογένειας ή της καταγωγής. Ο Ρίτσαρντ Τέιλορ όρισε την υπερηφάνεια ως «τη δικαιολογημένη αγάπη για τον εαυτό»,[1] εν αντιθέσει με τον ναρκισσισμό. Ομοίως, ο Άγιος Αυγουστίνος το όρισε ως «η αγάπη για την τελειότητα του καθενός»,[2] και ο Meher Baba το ονόμασε «το συγκεκριμένο συναίσθημα μέσα από το οποίο εκδηλώνεται ο εγωισμός».[3]

Φιλόσοφοι και κοινωνικοί ψυχολόγοι σημειώνουν ότι η υπερηφάνεια είναι ένα δευτερεύον συναίσθημα που απαιτεί την ανάπτυξη της αυτογνωσίας μέσω της αλληλεπίδρασης.[4] Ορισμένοι κοινωνικοί ψυχολόγοι προσδιορίζουν τη μη λεκτική έκφραση υπερηφάνειας ως μέσο αποστολής ενός λειτουργικού, αυτόματα αντιληπτού σήματος υψηλής κοινωνικής θέσης.[5]

Η υπερηφάνεια μερικές φορές αντιμετωπίζεται ως κάτι το κατακριτέα, μερικές φορές ως αρετή. Με αρνητική χροιά η υπερηφάνεια αναφέρεται σε μια ανόητα και άνευ λόγου[6] και παράλογα διεφθαρμένη αίσθηση της προσωπικής αξίας, της κατάστασης ή των επιτευγμάτων κάποιου,[7] που χρησιμοποιείται συνώνυμα με την ύβρη. Ενώ ορισμένοι φιλόσοφοι όπως ο Αριστοτέλης θεωρούν την υπερηφάνεια αλαζονεία, ορισμένες θρησκείες θεωρούν την θεωρούν αμαρτία, όπως εκφράζεται στις Παροιμίες 11: 2 της Βίβλου. Στον Ιουδαϊσμό, η υπερηφάνεια ονομάζεται η ρίζα κάθε κακού.

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Taylor, Richard (1995). Restoring Pride: The Lost Virtue of Our Age. Prometheus Books. ISBN 9781573920247. 
  2. "Est autem superbia amor proprie excellentie, et fuit initium peccati superbia."«Archived copy». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Νοεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 9 Νοεμβρίου 2008. 
  3. Baba, Meher (1967). Discourses. 2. San Francisco: Sufism Reoriented. p. 72. (ISBN 978-1880619094).
  4. Sullivan, GB (2007). «Wittgenstein and the grammar of pride: The relevance of philosophy to studies of self-evaluative emotions». New Ideas in Psychology 25 (3): 233–252. doi:10.1016/j.newideapsych.2007.03.003. https://archive.org/details/sim_new-ideas-in-psychology_2007-12_25_3/page/233. 
  5. Shariff, AF; Tracy, JL (October 2009). «Knowing who's boss: implicit perceptions of status from the nonverbal expression of pride». Emotion 9 (5): 631–9. doi:10.1037/a0017089. PMID 19803585. 
  6. «Definition of HUBRIS». www.merriam-webster.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Απριλίου 2016. Ανακτήθηκε στις 3 Απριλίου 2016. 
  7. Steinvorth, Ulrich (2016). Pride and Authenticity. Cham: Palgrave Macmillan. σελ. 10. ISBN 9783319341163.