Φαταλισμός
Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Ο Φαταλισμός αποτελεί μια φιλοσοφική πνευματική στάση που αποδέχεται πως ο,τι συμβαίνει είναι προκαθορισμένο και προδιαγεγραμμένο να συμβεί, υπονοώντας έτσι κάποια ανώτερη δύναμη που προσδιορίζει και επιτάσσει αυτή. Ο όρος προήλθε από τη ρωμαϊκή μυθολογία από τη προσωποποίηση της θεάς Μοίρας, της Fata. Κατά συνέπεια ο όρος φαταλισμός πραγματεύεται τους μεταγενέστερους τρόπους σκέψης και στάσης και όχι τους προγενέστερους της ρωμαϊκής περιόδου. Ο Φαταλισμός αποδίδεται επίσης και με τους όρους μοιροκρατία, ή και μοιρολατρία, όχι όμως με την έννοια που απέδιδαν οι αρχαίοι Έλληνες.
Πολλοί θεωρούν τον Φαταλισμό να προσεγγίζει τον Ντετερμινισμό πλην όμως διαφέρουν μεταξύ τους. Χαρακτηριστική διαφορά τους είναι ότι ο μεν ντετερμινισμός εμφανίζεται με μια θετική ηθική στάση, ενώ ο φαταλισμός, υπό τη αυστηρή του έννοια, το ηθικό μέρος το παρουσιάζει ως συμβουλή απάθειας στη πορεία γεγονότων. Έτσι υπό την άποψη αυτή ο φαταλισμός δεν ανιχνεύεται στις ενδοχριστιανικές διενέξεις που σημειώθηκαν κατά καιρούς και ειδικότερα σε ότι αφορούσε την ελεύθερη βούληση, της θείας Χάριτος και του απόλυτου προορισμού. Με την ιδέα του φαταλισμού περισσότερο προσέγγιζαν στην πράξη οι Ησυχαστές οι οποίοι διατηρούσαν ανεπιφύλακτη εμπιστοσύνη στη Θεία Χάρη σε αντίθεση με άλλα δόγματα που αναπτύχθηκαν περισσότερο ντετερμινιστικά όπως ήταν π.χ. ο Καλβινισμός, καθώς και κάποια αρχαία δόγματα της Μεσοποταμίας.
Κατά δε το ισλαμικό δόγμα τα πάντα υπόκεινται υπό τον παντοδύναμο Αλλάχ. Μετά όμως την επαφή του Ισλαμισμού με άλλες ανατολικές θρησκείες όπου φαίνεται να επέδρασαν φαταλιστικές δοξασίες όπως του Ζουρβανισμού που αποτελούσε αίρεση του Ζωροαστρισμού η επ΄ αυτού σκέψη μετεξελίχθηκε σε πίστη στην αναπότρεπτη μοίρα, στο λεγόμενο κισμέτ. Έτσι υπό αυτή την αντίληψη σκέψης και θέσης η υποταγή στη θεία βούληση εξελίχθηκε σε παραίτηση στα δρώμενα της μοίρας.
Πηγές
Επεξεργασία- "Εγκυκλοπαίδεια Πάπυρος Larousse Britannica" τομ.59ος, σελ.198.
Δείτε επίσης
ΕπεξεργασίαΕξωτερικοί σύνδεσμοι
Επεξεργασία