Συντεταγμένες: 37°38′19.327″N 21°37′45.667″E / 37.63870194°N 21.62935194°E / 37.63870194; 21.62935194

Το Φιλιππείο ήταν ναός εντός του ιερού χώρου της Άλτεως, δυτικά του ναού της Ήρας και ήταν το μοναδικό κυκλικό οικοδόμημα στην αρχαία Ολυμπία.

Φιλιππείο
Χάρτης
Είδοςμνημείο, Θόλος και ερείπια
Αρχιτεκτονικήαρχαιοελληνική αρχιτεκτονική και Ιωνικός ρυθμός
Γεωγραφικές συντεταγμένες37°38′19″N 21°37′46″E
Διοικητική υπαγωγήΔήμος Αρχαίας Ολυμπίας
ΤοποθεσίαΟλυμπία
ΧώραΕλλάδα
Έναρξη κατασκευής338 π.Χ.[1]
ΑρχιτέκτοναςΛεωχάρης
ΔημιουργόςΛεωχάρης
ΧρηματοδότηςΦίλιππος Β΄ της Μακεδονίας
Προστασίααρχαιολογικός χώρος στην Ελλάδα
Commons page Πολυμέσα
Καλλιτεχνική αναπαράσταση του ναού (κάθετη τομή) από τον αρχιτέκτονα Φρίντριχ Άντλερ.

Περιγραφή και ιστορικά στοιχεία

Επεξεργασία

Το Φιλιππείο, σύμφωνα με τον Παυσανία, ήταν κυκλικός περίστυλος ναός με κίονες πάνω σε κυκλική μαρμάρινη κρηπίδα με τρία σκαλοπάτια. Υπήρχαν δεκαοκτώ ιωνικοί κίονες με βάσεις απλού αττικού ιωνικού ρυθμού που πάνω τους στηρίζεται πώρινος ιωνικός θριγκός, ενώ στο εσωτερικό του σηκού, περιμετρικά, υπήρχαν εννέα κορινθιακοί ημικίονες[2] και ημικυκλικό βάθρο, όπου τοποθετήθηκαν 5 χρυσελεφάντινα αγάλματα της μακεδονικής βασιλικής οικογένειας.[3] Η κορυφή της στέγης κατέληγε σε κεφάλι παπαρούνας[4] που συγκρατούσε όλες τις δοκούς και ήταν καλυμένη με μαρμάρινα κεραμίδια[2]. Οι Γερμανοί αρχαιολόγοι κατατάσσουν την εσωτερική του αίθουσα στον ιωνικό ρυθμό. Το επιστύλιο και η ζωφόρος είναι από ένα ενιαίο μάρμαρο. Η σίμη είναι μαρμάρινη, διακοσμημένη με λεοντοκεφαλές.

 
Αναπαράσταση του ναού (οριζόντια τομή).

Η κατασκευή του ναού ξεκίνησε από τον Φίλιππο Β' μετά τη νίκη του στη μάχη της Χαιρώνειας το 338 π.Χ. και ήταν αφιερωμένος στον Δία. Η κατασκευή ολοκληρώθηκε από τον γιο του, Μέγα Αλέξανδρο, ο οποίος πρόσθεσε στο εσωτερικό του ναού χρυσελεφάντινα αγάλματα, φιλοτεχνηθέντα από τον γλύπτη Λεωχάρη, που απεικόνιζαν μέλη της οικογένειάς του. Το μνημείο, εκτός από αναθηματικό χαρακτήρα είχε και λατρευτικό, αφού χρησιμοποιήθηκε για τη λατρεία της βασιλικής οικογένειας της Μακεδονίας[2].

Σύμφωνα με τον Παυσανία

Επεξεργασία

[20.9]....ἔστι δὲ ἐντὸς τῆς Ἄλτεως τό <τε> Μητρῷον καὶ οἴκημα περιφερὲς ὀνομαζόμενον Φιλιππεῖον: ἐπὶ κορυφῇ δέ ἐστι τοῦ Φιλιππείου μήκων χαλκῆ σύνδεσμος ταῖς δοκοῖς.
[20.10] τοῦτο τὸ οἴκημα ἔστι μὲν κατὰ τὴν ἔξοδον τὴν κατὰ τὸ πρυτανεῖον ἐν ἀριστερᾷ, πεποίηται δὲ ὀπτῆς πλίνθου, κίονες δὲ περὶ αὐτὸ ἑστήκασι: Φιλίππῳ δὲ ἐποιήθη μετὰ τὸ ἐν Χαιρωνείᾳ τὴν Ἑλλάδα ὀλισθεῖν. κεῖνται δὲ αὐτόθι Φίλιππός τε καὶ Ἀλέξανδρος, σὺν δὲ αὐτοῖς Ἀμύντας ὁ Φιλίππου πατήρ: ἔργα δέ ἐστι καὶ ταῦτα Λεωχάρους ἐλέφαντος καὶ χρυσοῦ, καθὰ καὶ τῆς Ὀλυμπιάδος καὶ Εὐρυδίκης εἰσὶν αἱ εἰκόνες. - Παυσανίου Ἑλλάδος Περιήγησις 5. Ἠλιακῶν Α' [5]

[20.9]...Το Μητρώο βρίσκεται μέσα στην Άλτη, όπως και το κυκλικό χτίσμα που ονομάζεται Φιλιππείο• στην κορυφή του Φιλιππείου υπάρχει χάλκινη υποδοχή που συνδέει τα δοκάρια.
[20.10] Αυτό το οίκημα βρίσκεται αριστερά της εξόδου που είναι δίπλα από το Πρυτανείο και είναι κτισμένο με πλίνθους ψημένες και περιστοιχισμένο από κίονες. Το έκτισε ο Φίλιππος μετά την υποχώρηση της Ελλάδας στη Χαιρώνεια. Εδώ υπάρχουν ανδριάντες του Φιλίππου και του Αλέξανδρου, καθώς και του Αμύντα, πατέρα του Φιλίππου. Είναι όλα χρυσελεφάντινα έργα του Λεωχάρη, όπως και οι εικόνες της Ολυμπιάδας και της Ευρυδίκης.

Έκθεση φωτογραφιών

Επεξεργασία
Φωτογραφίες
 
Το Φιλιππείο σήμερα.
Το Φιλιππείο σήμερα.  
 
Το Φιλιππείο σήμερα.
Το Φιλιππείο σήμερα.  
 
Το Φιλιππείο σήμερα.
Το Φιλιππείο σήμερα.  
 
Το Φιλιππείο σήμερα.
Το Φιλιππείο σήμερα.  
 
Το Φιλιππείο (πληροφορίες.
Το Φιλιππείο (πληροφορίες.  
 
Το Φιλιππείο σήμερα.
Το Φιλιππείο σήμερα.  
 
Το Φιλιππείο σήμερα.Ηνίοχου.
Το Φιλιππείο σήμερα.Ηνίοχου.  
 
Το Φιλιππείο σήμερα.
Το Φιλιππείο σήμερα.  

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. odysseus.culture.gr/h/2/eh251.jsp?obj_id=538.
  2. 2,0 2,1 2,2 «από τον κόμβο Οδυσσεύς του Υπουργείου Πολιτισμού και Αθλητισμού». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Δεκεμβρίου 2011. Ανακτήθηκε στις 18 Μαρτίου 2015. 
  3. Εγκυκλοπαίδεια Δομή, τομ.12, σελ.96, Αθήνα
  4. ... καὶ οἴκημα περιφερὲς ὀνομαζόμενον Φιλιππεῖον: ἐπὶ κορυφῇ δέ ἐστι τοῦ Φιλιππείου μήκων χαλκῆ σύνδεσμος ταῖς δοκοῖς. -Παυσανίου Ἑλλάδος Περιήγησις 5.20.9 Ἠλιακῶν Α'
  5. από τη Βικιθήκη -Παυσανίου Ἑλλάδος Περιήγησις 5. Ἠλιακῶν Α'
  • Josef Wilhelm Durm (1837-1919) (1910). Die Baukunst der Griechen. Leipzig: A. Kröner. σελίδες 408-409. Ανακτήθηκε στις 30 Μαρτίου 2012. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία