Φράγκο του Σάαρ
Το φράγκο του Σάαρ (γερμανικά: Saar-Franken) αναφέρεται στο γαλλικό φράγκο (γερμανικά: Franken) που χρησιμοποιήθηκε ως το επίσημο νόμισμα του Σάαρ κατά τις δύο φορές όπου το έδαφος του Σάαρ ήταν οικονομικά χωρισμένο από τη Γερμανία, δηλαδή από το 1920 έως το 1935 ως Έδαφος της Λεκάνης του Σάαρ και από το 1947 έως το 1957, ως Προτεκτοράτο του Σάαρ και 1957-1959 ως πολιτεία του Σάαρλαντ στην τότε Δυτική Γερμανία. Αν και εκδίδονταν τοπικά χαρτονομίσματα και νομίσματα κατά τη διάρκεια των δύο περιόδων, νομικά το φράγκο του Σάαρ δεν ήταν ποτέ ένα ανεξάρτητο νόμισμα.
Ιστορία Επεξεργασία
1920-1935 Επεξεργασία
Η Συνθήκη των Βερσαλλιών ανέφερε στο άρθρο 45 ότι το νεοσυσταθέν έδαφος θα διοικείται από την Κοινωνία των Εθνών για 15 χρόνια, και ότι κατά την περίοδο αυτή η Γαλλία λάμβανε το πλήρες όφελος των ανθρακωρυχείων του Σάαρ. Η νέα γαλλική διοίκηση των ορυχείων είχε το δικαίωμα να επεξεργάζεται όλες οι οικονομικές συναλλαγές με γαλλικά φράγκα. Ως εκ τούτου, από το 1921 έως το 1923 το γαλλικό φράγκο χρησιμοποιούταν παράλληλα με το γερμανικό μάρκο (ℳ), και από το 1923, όταν το Έδαφος του Σάαρ ενσωματώθηκε επίσημα στη γαλλική οικονομία, το φράγκο έγινε το μόνο έγκυρο νόμισμα. Λόγω της έλλειψης των μη σιδηρούχων μετάλλων, η διοίκηση των ανθρακορυχείων άρχισε να εκτυπώνει τα δικά του χαρτονομίσματα, τα λεγόμενα "Γκρούμπενγκελντ" ("χρήματα του ανθρακωρυχείου"). Μετά το 1930, αυτά τα χαρτονομίσματα αντικαταστάθηκαν από τα συνηθισμένα γαλλικά χαρτονομίσματα.
Μετά το δημοψήφισμα του 1935, όταν το Έδαφος του Σάαρ επανενώθηκε με το Γερμανικό Ράιχ, το Ράιχσμαρκ (ℛℳ) εισήχθη αμέσως. Η επίσημη ισοτιμία ήταν 1 φράγκο = 0.1645 ℛℳ.[1]
1947-1959 Επεξεργασία
Στις 16 Ιουλίου 1947, τα τραπεζογραμμάτια που εκδίδονταν για το Σάαρ εκφράζονταν σε μάρκα, τα οποία αντικατέστησαν το γερμανικό Ράιχσμαρκ. Αλλά τον Νοέμβριο του 1947, η γαλλική κυβέρνηση επανέφερε το γαλλικό φράγκο ως το επίσημο νόμισμα. Μεταξύ της 20ης Νοεμβρίου 1947 και της 15ης Ιανουαρίου 1948, όλα τα χαρτονομίσματα και τα κέρματα έπρεπε να ανταλλαχθούν, με την ισοτιμία κατά την ανταλλαγή να είναι 20 μάρκα Σάαρ = 1 φράγκο. Δεν ήταν πριν από το 1954 όταν η κυβέρνηση του Προτεκτοράτου εξέδωσαν κέρματα των 10, 20, 50 και 100 φράγκων.[2] Αλλά τα νομίσματα έμοιαζαν με τα κέρματα του γαλλικού φράγκου και ήταν επίσημα και νομικά δεν ήταν δικό τους νόμισμα, αλλά μόνο τοπική έκδοση του γαλλικού φράγκου.
Μετά από ένα δημοψήφισμα για το μελλοντικό καθεστώς της περιοχής, το Σάαρλαντ ενσωματώθηκε στην Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας ως Μπούντεσλαντ κατά την 1η ιανουαρίου 1957. Η οικονομική ενοποίηση με τη Γερμανία ολοκληρώθηκε με την αποχώρηση όλων των φράγκων του Σάαρ δύο χρόνια αργότερα. Στις 29 Ιουνίου 1959 το ομοσπονδιακό διάταγμα "Verordnung zur Einführung der Deutschen Mark im Saarland"[3], όριζε ότι, με ισχύ από τις 6 Ιουλίου (§ 1) – όλα τα χρέη, πιστώσεις, καταθέσεις, μισθούς, ενοίκια, δίδακτρα, τόκοι εξυπηρέτησης, ή χρεολύσια, και άλλες υποχρεώσεις, καθώς και ταμειακά αποθέματα και οι τιμές που εκφράζονταν σε φράγκα έπρεπε να μετατραπούν στην αναλογία των 100 φράγκων = 0.8507 γερμανικά μάρκα (§ 2).[4] Η μετατροπή είχε διατυπωθεί από μισό χρόνο, λόγω της επιτάχυνσης στην υποτίμηση του γαλλικού φράγκου. Η ημερομηνία κρατήθηκε μυστική (και ονομάστηκε ως "ημέρα Χ") για να αποφευχθεί η κερδοσκοπία νομίσματος, και η είδηση δημοσιεύθηκε δύο ημέρες εκ των προτέρων. Η ελευθερία καθορισμού νέων τιμών διατηρήθηκε, αλλά ειδικά στις προσωρινές ή μόνιμα σταθερές υποχρεώσεις, δεν έπρεπε να τροποποιηθεί ανά πάσα στιγμή, δεν ήταν για επαναδιαπραγμάτευση αλλά μετατρέπονταν στη σταθερή ισοτιμία.
Εμφάνιση και αποδοχή Επεξεργασία
Οι εικόνες από νομίσματα του Προτεκτοράτου του Σάαρ απεικόνιζε πάντα τα πράγματα που σχετίζονταν με τη βιομηχανία και τα μεταλλεία της περιοχής. Επίσης, το εθνόσημο του Προτεκτοράτου του Σάαρ εμφανιζόταν σε κάθε νόμισμα. Τα κέρματα των 10, 20 και 50 φράγκων απεικόνιζαν ένα εργοστάσιο και ένα πύργο μεταλλείων, με το εθνόσημο του Προτεκτοράτου του Σάαρ μπροστά τους. Τα νομίσματα των 100 φράγκων απεικόνιζαν ένα οδοντωτό τροχό, εμφανίζοντας επίσης το εθνόσημο του Προτεκτοράτου του Σάαρ μπροστά του.
Τα τέσσερα νομίσματα ήταν ταυτόσημα με τα επίσημα γαλλικά κέρματα στο χρώμα, το μέγεθος και το βάρος, Μόνο η επιγραφή και η εικόνα ήταν διαφορετική. Δεν υπάρχουν γνήσια μικρότερα νομίσματα, όπως τα συνηθισμένα γαλλικά νομίσματα (1, 2, 5 φράγκα) που χρησιμοποιούνταν αντ'αυτού. Όλα τα γαλλικά νομίσματα ήταν δεκτά στο προτεκτοράτο, ενώ τα νομίσματα του Σάαρ συνήθως δεν γίνονταν δεκτά στη Γαλλία, εκτός από τις μεγαλύτερες πόλεις πλησίον των συνόρων.
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ «The Saar money». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 1 Μαΐου 2018. Ανακτήθηκε στις 15 Αυγούστου 2018.
- ↑ Linzmayer, Owen (2012). «Saar». The Banknote Book. San Francisco, CA: www.BanknoteNews.com.
- ↑ Bundesgesetzblatt (BGBl., federal law gazette) I, p. 402
- ↑ Η Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας καθιέρωσε αυτή την αναλογία και μετέτρεψε παλαιότερες υποχρεώσεις εκφρασμένες σε φράγκα του Σάαρ σε αυτή την αναλογία στο γερμανικό μάρκο. Βλέπε επίσης τον γερμανικό νόμο περί αποζημιώσεων. "Bundesgesetz zur Einführung des Bundesgesetzes zur Regelung der rückerstattungsrechtlichen Geldverbindlichkeiten des Deutschen Reichs und gleichgestellter Rechtsträger (Bundesrückerstattungsgesetz – BRüG) im Saarland", όπου – στο Άρθρο II, Αρ. 8 του – αναφέρει την επίσημη αναλογία.