Φρειδερίκος Ε΄ της Δανίας

Ο Φρειδερίκος Ε΄ (Frederik 5, 31 Μαρτίου 1723 - 14 Ιανουαρίου 1766) ήταν βασιλιάς της Δανίας και της Νορβηγίας και δούκας του Σλέσβιχ και του Χόλσταϊν (1746-1766) από τον Οίκο των Όλντενμπουργκ. Ήταν γιος του Χριστιανού ΣΤ΄ και της Σοφίας Μαγδαληνής των Χοεντσόλερν, κόρης του Χριστιανού Ερρίκου, μαργράβου του Βρανδεμβούργου-Μπαϊρόιτ-Κούλμπαχ.

Φρειδερίκος Ε΄ της Δανίας
Γενικές πληροφορίες
Γέννηση	31  Μαρτίου 1723 Κάστρο της Κοπεγχάγης
Θάνατος	14  Ιανουαρίου 1766 Παλάτι του Κρίστιανμποργκ
Συνθήκες θανάτου	φυσικά αίτια
Τόπος ταφής	Καθεδρικός Ναός του Ρόσκιλε
Χώρα πολιτογράφησης	Βασίλειο της Δανίας
Θρησκεία	Λουθηρανισμός
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητα	μονάρχης
Οικογένεια
Σύζυγος	Λουίζα της Μεγάλης Βρετανίας (από 1743) Ιουλιάνα Μαρία του Μπράουνσβαϊγκ-Βολφενμπύτελ (από 1752)
Τέκνα	Σοφία Μαγδαληνή της Δανίας Βιλελμίνη Καρολίνα της Δανίας Χριστιανός Ζ΄ της Δανίας Λουίζα της Δανίας Φρειδερίκος διάδοχος της Δανίας και Νορβηγίας Christian, Crown Prince of Denmark
Γονείς	Χριστιανός ΣΤ΄ της Δανίας και Σοφία Μαγδαληνή του Βρανδεμβούργου-Κούλμπαχ
Αδέλφια	Λουίζα της Δανίας
Οικογένεια	Οίκος του Όλντενμπουργκ
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμα	Μονάρχης της Δανίας (1746–1766) Μονάρχης της Νορβηγίας (1746–1766)
Βραβεύσεις	Βασιλικό Τάγμα των Σεραφείμ (23  Νοεμβρίου 1752) τάγμα του Ελέφαντα (1723) Τάγμα του Ντάνεμπρογκ
Θυρεός
Σχετικά πολυμέσα

Τα νεανικά χρόνια

Γεννήθηκε στο κάστρο της Κοπεγχάγης (τώρα στη θέση του είναι το ανάκτορο Κρίστιανσμποργκ). Το 1730 ο πάππος του Φρειδερίκος Δ΄ απεβίωσε και τον διαδέχθηκε ο Χριστιανός ΣΤ΄. Οι γονείς του ήταν βαθιά αφοσιωμένοι στον ευσεβισμό, έτσι είχε αυστηρά θρησκευτική ανατροφή. Μιλούσε γερμανικά και περιστασιακά δανικά. Παρόλα τα θρησκευτικά του αισθήματα, μεγαλώνοντας του άρεσαν οι απολαύσεις, όπως το ποτό και οι γυναίκες. Η ροπή αυτή επιτάχυνε την εύρεση συζύγου: νυμφεύτηκε το 1743 την Λουίζα της Βρετανίας, κόρη του Γεωργίου Β΄. Έκαναν πέντε παιδιά. Ταυτόχρονα έκανε σχέσεις με άλλες γυναίκες, όπως την κυρία Χάνσεν, που της έκανε πέντε παιδιά. Η Λουίζα έκανε ότι δεν καταλάβαινε. Το 1744 έγινε μέλος της Τεκτονικής Στοάς του Αγ. Μαρτίνου της Κοπεγχάγης, κάτι που μάλλον εμπνεύσθηκε από τον Φρειδερίκο Β΄ της Πρωσίας, που έκανε το ίδιο στα νιάτα του. Το 1749 ίδρυσε την Τεκτονική Στοά της Νορβηγίας.

Τα πρώτα έτη της βασιλείας του

Το 1746 διαδέχθηκε τον πατέρα του που απεβίωσε. Η τελετή στέψης έγινε το επόμενο έτος στο ανάκτορο του Φρέντερικσμποργκ. Ελάχιστα επηρέασε η προσωπικότητά του την πολιτική του κράτους. Αν και έπαιρνε μέρος ως διάδοχος στις συνεδριάσεις του Κυβερνητικού Συμβουλίου, αργότερα ο αλκοολισμός τον εμπόδιζε. Ευτυχώς είχε πολύ καλούς υπουργούς όπως ο Α. Γκ. Μόλτκε, ο Μπέρνστορφ και ο Σίμελμαν. Αυτοί οι άνδρες ευνόησαν την ανάπτυξη του εμπορίου και την αναδυόμενη βιομηχανία πυρίτιδας και κανονιών. Απέφυγαν να εμπλέξουν τη χώρα στους ευρωπαϊκούς πολέμους, μένοντας ουδέτεροι ακόμη και στον Επταετή πόλεμο, όπου συμμετείχαν η Ρωσία και η Σουηδία. Στην κοινή αντίληψη έμεινε ως η ευτυχισμένη περίοδος. Το 1753 ιδρύθηκε το Νοσοκομείο του Φρειδερίκου, ένα Ορφανοτροφείο που ήταν σχολείο για φτωχά παιδιά και η Λοταρία της Κοπεγχάγης, το πρώτο λαχείο.

Ο έμπιστός του, Μόλτκε τοποθετήθηκε ως λόρδος Καγκελάριος, ένα ως πριν δικαστικό αξίωμα που έγινε εξέχουσα θέση, η οποία έδινε την ευκαιρία στον Μόλτκε να βρίσκεται όλη την ημέρα κοντά στον Φρειδερίκο Ε΄. Ο βασιλιάς του έλεγε ό,τι σκεπτόταν και ο Μόλτκε τον επηρέαζε στους τομείς που ήθελε. Ο Μόλτκε μερίμνησε ώστε η έκλυτη ζωή του Φρειδερίκου Ε΄ να μη βλάψει την φήμη της οικογένειάς του. Τη φιλοπόλεμη διάθεση του βασιλιά εξισορροπούσαν οι ειρηνόφιλοι υπουργοί του. Αγαπούσε το κυνήγι στο δάσος "Κήπος των Ελαφιών".

Ο υποκριτικός ευσεβισμός των χρόνων του πατέρα του έπαυσε: τώρα η ελευθερία έκφρασης και η ψυχαγωγία έκαναν να ανθίσουν οι Τέχνες και οι Επιστήμες. Την αλλαγή επέφερε η επιρροή της συζύγου του. Το 1748 ο αρχιτέκτονας Νικολάι Έιγκβεντ έκτισε το Βασιλικό Θέατρο της Δανίας και το 1754 ιδρύθηκε η Βασιλική Ακαδημία της Τέχνης. Ο Φρειδερίκος Ε΄ αγόρασε από την Δανική Εταιρεία Δυτικών Ινδιών τρία νησιά στις Αντίλλες στην Καραϊβική, που αποτέλεσαν τις Δανικές Δυτικές Ινδίες.

Μετά τον δεύτερο γάμο

Η Λουίζα, ενώ ήταν έκτη φορά έγκυος, απεβίωσε αιφνίδια το 1751 προκαλώντας μεγάλη λύπη στην οικογένειά της που τη λάτρευε, αλλά και στην Αυλή. Τάφηκε με λαμπρότητα στον Καθεδρικό ναό του Ρόσκιλε. Ο Μόλτκε κανόνισε το επόμενο έτος τον δεύτερο γάμο του Φρειδερίκου Ε΄ με την Ιουλιάνα του Μπράουνσβαϊγκ, που η αδελφή της Ελισάβετ ήταν σύζυγος του Φρειδερίκου Β΄, βασιλιά της Πρωσίας. Πολλοί είπαν ότι ο νέος γάμος έγινε γρήγορα. Η Ελισάβετ έφερε μαζί της την άκαμπτη εθιμοτυπία των γερμανικών Αυλών, πράγμα που την έκανε να φανεί λιγότερο φιλική από τη Λουίζα.

Το 1760 ενώ ήταν μεθυσμένος είχε ένα ατύχημα, όπου έσπασε το χέρι του. Αυτό τον εξασθένησε τόσο, που δεν μπορούσε να φορέσει το καπέλο του χωρίς βοήθεια. Απεβίωσε έπειτα από 20 ετών βασιλεία, στα 42 έτη του. Η εποχή του ήταν ευχάριστη, μετά από τον αυστηρό ευσεβισμό του πατέρα του και γι' αυτό τον πένθησαν πολλοί. Ο ίδιος είπε προς το τέλος: "έχω ήσυχη τη συνείδησή μου, μια που δεν πρόσβαλα εσκεμμένα κανέναν και δεν έχω κηλίδα αίματος στα χέρια μου". Ετάφη στον Καθεδρικό ναό του Ρόσκιλε, δίπλα στη Λουίζα.

Πέντε έτη μετά στήθηκε στην πλατεία Αμαλίενμποργ της Κοπεγχάγης ο έφιππος ανδριάντας του με τον Φρειδερίκο Ε΄ να φέρει ένδυμα Ρωμαίου αυτοκράτορα, ένα έργο του γλύπτη Ζ. Φ. Σαλύ. Το όνομά του δόθηκε σε μια πόλη στη νήσο Ζήλαντ, σε μια πόλη στη νήσο του Αγ. Σταυρού στις Δανικές Δυτικές Ινδίες (τώρα ανήκει στις ΗΠΑ). Η πόλη Σεραμπόρε της Δυτικής Βεγγάλης είχε το όνομά του όταν ανήκε στις Δανικές Ινδίες (1755-1845) και η Παραμιούτ της Γροιλανδίας. Η ψυχική ασθένεια του υιού του έγινε αφορμή να γραφτούν μυθιστορήματα, στα οποία παρουσιάζεται ότι η αγέρωχη και περιφρονητική στάση του απέναντι στον υιό του προκάλεσε ένα μέρος των προβλημάτων. Ο πλήρης τίτλος του ήταν: Φρειδερίκος Ε' θεού χάριτι βασιλιάς της Δανίας και Νορβηγίας, των Βένδων και των Γότθων, δούκας των Σλέσβιχ, Χόλσταϊν, Στόρμαρν, Ντίτμαρσεν, κόμης του Ολδενβούργου και του Ντέλμενχορστ.

Οικογένεια

Από την πρώτη του σύζυγο Λουίζα των Βέττιν-Αννόβερου, κόρη του Γεωργίου Β΄ της Βρετανίας είχε:

• Σοφία-Μαγδαληνή 1746-1813, παντρεύτηκε τον Γουσταύο Γ΄ των Σ.Χ.Γκόττορπ βασιλιά της Σουηδίας.
• Βιλελμίνη-Καρολίνα 1747-1820, παντρεύτηκε τον Γουλιέλμο Α΄ εκλέκτορα της Έσσης.
• Χριστιανός Ζ΄ 1749-1808, βασιλιάς της Δανίας.
• Λουίζα 1750-1831, παντρεύτηκε τον Κάρολο πρίγκιπα της Έσσης-Κάσσελ. Ο εγγονός της Χριστιανός Θ΄ διαδέχτηκε τον άτεκνο μικρανιψιό της Φρειδερίκο Ζ΄.
• Χριστιανός 1745-1747, διάδοχος, απεβ. 2 ετών.

Από τη δεύτερη σύζυγό του Ιουλιάνα-Μαρία των Γουέλφων, κόρη του Φερδινάνδου-Αλβέρτου Β΄ δούκα του Μπράουνσβαϊγκ-Βόλφενμπυτελ, είχε τέκνο:

• Φρειδερίκος 1753-1805, διάδοχος της Δανίας. Τον άτεκνο εγγονό του Φρειδερίκο Ζ΄ διαδέχτηκε ο μικρανιψιός του Χριστιανός Θ΄.

Πηγές

• The Royal Lineage at the website of the Danish Monarchy
• Frederik V at the website of the Royal Danish Collection at Rosenborg Castle

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

• Πολυμέσα σχετικά με το θέμα Frederik V of Denmark στο Wikimedia Commons