Φρούριο της Αγίας Ελισάβετ

Συντεταγμένες: 48°29′53″N 32°15′14″E / 48.49806°N 32.25389°E / 48.49806; 32.25389

Το Φρούριο της Αγίας Ελισάβετ (ουκρανικά: Фортеця Святої Єлисавети) είναι πρώην φρούριο στο Κροπιβνίτσκι της Ουκρανίας.

Φρούριο της Αγίας Ελισάβετ
Χάρτης
Είδοςφρούριο
Γεωγραφικές συντεταγμένες48°29′53″N 32°15′14″E
Διοικητική υπαγωγήΚροπιβνίτσκι[1]
ΧώραΟυκρανία
Commons page Πολυμέσα
Αεροφωτογραφία του φρουρίου.

Μετά το σχηματισμό της Νέας Σερβίας στα εδάφη των Ουκρανών Κοζάκων, το φρούριο δημιουργήθηκε για να προστατεύσει τα εδάφη των Σέρβων εποίκων από τις επιδρομές των Τατάρων και χτίστηκε σύμφωνα με το διάταγμα της Γερουσίας. Το διάταγμα υπογράφηκε από την αυτοκράτειρα Ελισάβετ στις 4 Ιανουαρίου 1752. Με βάση το διάταγμα, ο Σέρβος συνταγματάρχης Ιβάν Χόρβαθ έλαβε ένα πιστοποιητικό ευγνωμοσύνης και ο Ιβάν Χίλμποβ έλαβε μια οδηγία[2][3].

Ένα σύνταγμα Ουκρανών Κοζάκων (1.390 άνδρες) έφτασε για να χτίσει το φρούριο και ολοκλήρωσε τις κύριες εργασίες σε τέσσερις μήνες: από τον Ιούνιο έως τον Οκτώβριο του 1754. Κατά τη διάρκεια των εργασιών, 72 Ουκρανοί πέθαναν, 233 αρρώστησαν και 855 κατέφυγαν στο Σίτσι.[4].

Το φρούριο συμμετείχε σε εχθροπραξίες μόνο μία φορά. Αυτό συνέβη κατά τη διάρκεια του Ρωσοτουρκικού πολέμου (1768–1774), η πρώτη εκστρατεία του οποίου ξεκίνησε το 1769 με την εισβολή του Χαν της Κριμαίας Kirim Girey στην Ουκρανία. Στις 4 Ιανουαρίου, ο 70.000 Τουρκοταταρικός στρατός με επικεφαλής τον ίδιο πέρασε τα σύνορα και στις 7 Ιανουαρίου σταμάτησε κοντά στο φρούριο όπου κρυβόταν ο στρατηγός Ισάκοφ με τη φρουρά και τους ντόπιους κατοίκους. Οι Κριμαίοι λεηλάτησαν τα γύρω χωριά και υποδούλωσαν τους ντόπιους κατοίκους, αλλά οι υπερασπιστές της πόλης απέκρουσαν με επιτυχία τις επιθέσεις των Τατάρων και έδιωξαν τους εισβολείς μακριά. Αυτή ήταν η τελευταία επίθεση των Τατάρων της Κριμαίας στην Ουκρανία[5].

Από το 1775, το φρούριο τελικά έχασε την αμυντική του σημασία και εκκαθαρίστηκε το 1784, και όλο το πυροβολικό μεταφέρθηκε στο Χερσώνα. Σταδιακά, μετά από αρκετά χρόνια, το φρούριο αφοπλίστηκε. Το 1794, 162 όπλα ήταν ακόμα αποθηκευμένα εδώ, τα οποία εξυπηρετούσαν 277 σκοπευτές. Κανόνια και προμήθειες πυροβολικού εξάγονταν στις παραμεθόριες πόλεις, κυρίως στη Χερσώνα. Τον Απρίλιο του 1795 στάλθηκαν 5 κανόνια στο Novomyrhorod. Μόνο δύο κανόνια έχουν σωθεί στο πρώην φρούριο - είναι τοποθετημένα σε πέτρινα βάθρα στην είσοδο από την πρώην κύρια πύλη[6].

 
Κανόνια κοντά στην πρώην κεντρική πύλη.

Η πλήρης κατάργηση του καθεστώτος του φρουρίου έγινε στις 15 Μαρτίου 1805, το περίγραμμά του έγινε το οικόσημο της πόλης[7].

Στο έδαφος του πρώην φρουρίου υπάρχουν αναμνηστικά συγκροτήματα αφιερωμένα στους ήρωες του Β΄ Παγκοσμίου Πολέμου και του Ρωσο-Ουκρανικού Πολέμου (2014-)[8]. Ένα μνημείο στα θύματα του Γολοντομόρ ανεγέρθηκε επίσης το 2016[9].

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. Wiki Loves Monuments monuments database. 5  Σεπτεμβρίου 2023. heritage.toolforge.org/api/api.php?action=search&format=json&srcountry=ua&srlanguage=uk&srid=35-101-9012. Ανακτήθηκε στις 6  Σεπτεμβρίου 2023.
  2. на доповіді Сената «Генваря 4 дня 1752 года подписано Ея императорского Величества рукою тако: быть по сему, а данную генерал майору Глебову инструкцию велено оной крепости учинить наперед план и для рассмотрения прислать в военную коллегию». Центральний державний військово-історичний архів Росії Ф.349, інв.№ 9, спр.1445, стор.2-4
  3. Хто креслив перші плани фортеці Святої Єлисавети
  4. Фортеця Святої Єлисавети
  5. О устройстве новых укреплений по границам Екатеринославской губернии
  6. Об учреждении Губернского города в Екатеринославском Наместничестве, под названием Екатеринославля, и о составлении сего Наместничества из 15 уездов
  7. Кривенко В. Герб і прапор Кіровограда // Знак. — 1998. — № 17. — С. 5.
  8. Історичні вали фортеці Св. Єлисавети
  9. Загальноукраїнський том Національної книги пам'яті жертв Голодомору 1932–1933 років в Україні

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία
  • Соколов Г. И. Историческая и статистическая записка о военном городе Елисаветграде // Записки Одесского общества истории и древностей. — Т. 2. — 1848. — С. 386–395;
  • Українське козацтво: Мала енциклопедія. — Київ; Запоріжжя, 2005.
  • Архів фортеці Єлисавети в ІР НБУВ / Інгульський степ, альманах. К. 2016.