Χεκέτ
| ||||
| Χεκέτ σε ιερογλυφικά |
Για τους αρχαίους Αιγύπτιους, ο βάτραχος ήταν σύμβολο ζωής και γονιμότητας, καθώς μετά την ετήσια πλημμύρα του Νείλου, η οποία έφερνε γονιμότητα στα κατά τ’ άλλα άγονα εδάφη, γεννιόταν εκατομμύρια βατράχια. Συνεπώς, στην Αιγυπτιακή μυθολογία, άρχισε να υφίσταται μια θεά-βάτραχος η οποία αντιπροσώπευε τη γονιμότητα και αναφέρεται από τους Αιγυπτιολόγους ως Χεκέτ (επίσης Χεκάτ, Χεκίτ, Χέκιτ, Χέκατ, Χεκκάτ, και πιο σπάνια Χεγκίτ, Χεγκέτ )[1], που γράφεται μαζί με το ιερογλυφικό που αντιπροσωπεύει το βάτραχο[2] .
Όνομα και αναπαράσταση Επεξεργασία
Το όνομά της πιθανόν προφερόταν Ḥaqā́tat στην γλώσσα της περιόδου 2000 με 1300 π.Χ. (Μέσα αρχαία Αιγυπτιακά), απ’ όπου και προέκυψε η μετέπειτα αντιστοίχησή της με την ελληνική θεότητα Εκάτη[3]. Η Χεκέτ απεικονίζονταν συχνά ως βάτραχος, ή ως γυναίκα με κεφάλι βατράχου, ή πιο σπάνια ως βάτραχος στην άκρη φαλλού, για να τονίσει ακριβώς την σύνδεσή της με τη γονιμότητα. Συχνά αναφέρεται ως η γυναίκα του Χνουμ[4].
Λατρεία της Χεκέτ Επεξεργασία
Η αρχή της λατρείας της χρονολογείται τουλάχιστον από τη Αρχαϊκή περίοδο. Το όνομά της ήταν μέρος των ονομάτων κάποιων αριστοκρατών της Δεύτερης Δυναστείας που ήταν θαμμένα στο Χελουάν, και αναφέρεται επίσης σε μια στήλη του Ουεπεμνοφρέτ και στα Κείμενα των Πυραμίδων. Πρώιμα αγαλματίδια βατράχων θεωρείται συχνά ότι είναι αναπαραστάσεις της[5].
Αργότερα, ως θεά γονιμότητας, που συνδεόταν συγκεκριμένα με τα τελευταία στάδια της πλημμύρας του Νείλου, και έτσι και με τη βλάστηση του καλαμποκιού, σχετίστηκε με τα τελευταία στάδια της γέννησης. Αυτή η σύνδεση, που φαίνεται ότι αναδέχτηκε κατά την περίοδο του Μέσου Βασιλείου, της έδωσε τον τίτλο Αυτή που επιταχύνει τη γέννα[6]. Κάποιοι πιστεύουν ότι —αν και στα αρχαία αιγυπτιακά δεν είναι γνωστός με βεβαιότητα κάποιος όρος για την έννοια "μαία"—οι μαίες συχνά αποκαλούσαν τους εαυτούς τους Υπηρέτριες της Χεκέτ, και πως οι ιέρειές της εκπαιδεύονταν στην μαιευτική[7]. Οι γυναίκες συχνά φορούσαν φυλακτό της κατά τη γέννα, που απεικόνιζε τη Χεκέτ ως βάτραχο που κάθεται σε άνθος νούφαρου.
Η Χεκέτ θεωρείται ότι είναι η γυναίκα του Χνουμ, ο οποίος έπλαθε τα προς γέννηση παιδιά στον πηλοπλαστικό τροχό του[8].
Στην ανάπτυξη του μύθου του Όσιρι, λέγεται ότι η Χεκέτ φύσηξε ζωή στο νέο σώμα του Ώρου, καθώς ήταν η θεά των τελευταίων στιγμών της γέννας. Καθώς η γέννηση του Ώρου αποκτούσε όλο και μεγαλύτερη σχέση με την ανάσταση του Όσιρι, έτσι και η Χεκέτ αποκτούσε όλο και μεγαλύτερη σχέση με την ανάσταση. Τελικά, αυτή η συσχέτιση οδήγησε στο να αποκτήσουν τα φυλακτά της τη φράση Εγώ είμαι η ανάσταση κατά τη χριστιανική εποχή μαζί με το σταυρό και το σύμβολο του αμνού[9].
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Armour, op.cit., p.116
- ↑ Erman, op.cit. vol. 3, 169.10
- ↑ McKechnie, Paul, and Philippe Guillaume. Ptolemy II Philadelphus and His World. Leiden: Brill, 2008. page 133.
- ↑ Cotterell, op.cit., p.213
- ↑ Wilkinson, Toby, p. 286
- ↑ πρβλ. το ρόλο της Χεκέτ στην ιστορία Η Γέννηση του Βασιλικού Παιδιού από τον Πάπυρο Γουέστκαρ. Lichtheim, op.cit. σ.220
- ↑ Franklin, op.cit., p.86
- ↑ Wilkinson, Richard H. (2003). The Complete Gods and Goddesses of Ancient Egypt. Thames & Hudson. p. 229
- ↑ Shier, Louise A. (1972). The Frog on Lamps from Karanis. Medieval and Middle Eastern Studies. Brill. σελ. 357.
Βιβλιογραφία Επεξεργασία
- Robert A. Armour, Gods and Myths of Ancient Egypt, American Univ. in CairoPress 2001
- Erman, Johann Peter Adolf, and Hermann Grapow, eds. 1926–1953. Wörterbuch der aegyptischen Sprache im Auftrage der deutschen Akademien. 6 vols. Leipzig: J. C. Hinrichs’schen Buchhandlungen. (Reprinted Berlin: Akademie-Verlag GmbH, 1971).
- Arthur Cotterell, The Macmillan Illustrated Encyclopedia of Myths & Legends, Macmillan 1989
- Toby A. H. Wilkinson, Early Dynastic Egypt, Routledge 1999
- Rosalind Franklin, Baby Lore: Superstitions and Old Wives Tales from the World Over Related to Pregnancy, Birth and Babycare, Diggory Press 2005
- M. Lichtheim, Ancient Egyptian Literature, Vol.1, 1973