Χιτοτσούμε-κοζό
Το Χιτοτσούμε-κοζό (一つ目小僧, Hitotsume-kozō) είναι ένα Γιόκαϊ (υπερφυσικό ον) της Ιαπωνίας, που παίρνει την όψη ενός φαλακρού παιδιού με ένα μάτι στο κέντρο του μετώπου του, παρόμοιο με έναν κύκλωπα.
Περίληψη Επεξεργασία
Γενικά δεν προκαλούν κανέναν τραυματισμό, λέγεται ότι εμφανίζονται ξαφνικά και εκπλήσσουν τους ανθρώπους και είναι ένας σχετικά ακίνδυνος τύπος γιόκαϊ. Με αυτό, μπορεί να ειπωθεί ότι η συμπεριφορά τους θα μπορούσε επίσης να γίνει κατανοητή από την άποψη του καρακάσα-ομπάκε (karakasa-obake). Ίσως επειδή δεν κάνουν κακές πράξεις, όταν απεικονίζονται σε εικόνες, συχνά απεικονίζονται χαριτωμένα ή με χιουμοριστικό σχέδιο.
Στο γιόκαϊ καρούτα, τα χιτοτσούμε-κοζό (hitotsume-kozō) απεικονίζονται να κουβαλούν τόφου, αλλά σύμφωνα με τον ερευνητή των γιόκαϊ Κατσούμι Τάντα, αφού το "μαμετσούμπου (豆粒, κομμάτια φασολιών)" οδηγεί στο " μαμέτσου (魔滅, καλή υγεία)", τα χιτοτσούμε-κοζό υποτίθεται ότι αντιπαθούν τα φασόλια, αλλά κάπως πριν το καταλάβει κανείς, το χιτοτσούμε-κοζό άλλαξε στο να έχει το τόφου (φτιαγμένο από σόγια) ως το αγαπημένο του φαγητό. Επιπλέον, αυτό λέγεται ότι σχετίζεται με το τόφου-κοζό.[1]
Παίρνουν την εμφάνιση ενός κοζό (εκπαιδευόμενος μοναχός), αλλά υπάρχει επίσης η θεωρία ότι προέρχονται από τους γιόκαϊ (yōkai) από το όρος Χιέι, τους ιτσιγκάν χιτόασι χόσι (一眼一足法師, ichigan hitoashi hōshi, Βουδιστής ιερέας με ένα μάτι και ένα πόδι) για να είναι αυτό στο οποίο μετατράπηκε ο Τενταϊζασού Ριόγκεν το 18ο αιώνα.[3]
Στα κλασικά Επεξεργασία
Μπορούν συχνά να τα δει κανείς σε καϊντάν, δοκίμια και σε σύγχρονο λαογραφικό υλικό, αλλά η ιστορία από το "Καϊντανόι νο τσούε (怪談老の杖)" του Τόσακου Ικό είναι ιδιαίτερα γνωστή. Στο Γιοτσούγια, στο Έντο, ζούσε ένας άντρας ονόματι Οτζίμα Γιακιεμόν (小嶋弥喜右衛門) και κατευθύνθηκε προς το κτήμα της οικογένειας των σαμουράι Ασανούνο για δουλειές και όταν περίμενε στο δωμάτιο, εμφανίστηκε ένας κοζό περίπου δέκα ετών και τύλιξε και κατέβασε τον κρεμαστό κύλινδρο στο τοκονόμα ξανά και ξανά. Όταν ο Γιακιεμόν τον προειδοποίησε να κάνει μια φάρσα, ο κοζό είπε "σκάσε" ενώ γύριζε, και υπήρχε μόνο ένα μάτι στο πρόσωπό του. Ο Γιακιεμόν έβγαλε μια κραυγή και έπεσε κάτω και τον έστειλαν πίσω στο σπίτι του οι άνθρωποι του κτήματος που ξαφνιάστηκαν από τη φωνή του. Στη συνέχεια, σύμφωνα με τους ανθρώπους του κτήματος, αυτό το περίεργο περιστατικό συμβαίνει περίπου τέσσερις ή πέντε φορές κάθε χρόνο, αλλά δεν κάνει τίποτα ιδιαίτερα κακό. Παρόλο που ο Γιακιεμόν κοιμήθηκε για περίπου 20 ημέρες, επέστρεψε στο να είναι τόσο δυνατός όσο πριν. [4]
Λέγεται ότι το χιτοτσούμε-κοζό εμφανίζεται πιο συχνά έξω παρά μέσα σε εσωτερικό χώρο. Σύμφωνα με το "Αϊζού Καϊντάν Σου (会津怪談集)", κοντά στο Χόνσι νο Τσο (本四ノ丁, Honshi no Chō) στο Αϊζουβακαμάτσου, ένα κορίτσι συνάντησε ένα παιδί οκτώ ή εννέα ετών, που ρώτησε "onee-san, θέλεις χρήματα;" και μόλις απάντησε «Θέλω», το παιδικό πρόσωπο είχε μόνο ένα μάτι, και αυτό το ένα αμυδρό μάτι κοιτούσε το κορίτσι με άγριο βλέμμα ακριβώς εκεί. [5] Επίσης, στο "Οκαγιάμα νο Καϊντάν", στο Καμιμομιιμαϊντάνι, στην Κουμέναν, στην περιοχή Κούμε, στο νομό Οκαγιάμα, υπήρχε ένας λόφος, που ονομαζόταν Χιτοκουτσιζάκα (一口坂, "one mouth hill") και στο παρελθόν, όταν κάποιος περπατούσε αυτό το μονοπάτι τη νύχτα, θα εμφανιζόταν ένα φωτεινό μπλε φως μαζί με ένα χιτοτσούμε-κοζό, και όσοι δεν μπορούσαν να σταθούν λόγω έκπληξης/φόβου θα γλείφονταν από μια μπουκιά με μακριά γλώσσα, και από εδώ προήλθε το όνομα Χιτοκουτσιζάκα. [6]
Σε απεικονίσεις γιόκαϊ από την περίοδο Έντο, όπως το Χιακκάι Ζούκαν, το "Μπακεμόνο Ζουκούσι" και το "Μπακεμόνο Εμάκι", απεικονίστηκε με το όνομα Μεχιτότσου-μπο (目一つ坊, Mehitotsu-bō). [7] Επίσης, στο Όσου, ονομάζονται "χιτότσου μανάγκου". [8]
Επίσης στο ρακούγκο εμφανίζονταν άτομα με ένα μάτι (συμπεριλαμβανομένων των παιδιών) και στο πρόγραμμα " Ιτσιγκανκόκου (一眼国, Ichigankoku "Χώρα ανθρώπων με ένα μάτι")", αναφερόταν πώς ένας τσαρλατάνος άκουσε για ένα μονόφθαλμο άτομο, που τον είδαν περίπου 120 ή 130 ρι βόρεια του Έντο σε ένα άδειο χωράφι. Βγήκε να συλλάβει ένα για να το δείξει ως έκθεμα για χάρη του κέρδους. Βρήκε ένα μονόφθαλμο παιδί και όταν προσπάθησε να το πάρει, έγινε μεγάλη αναταραχή και περικυκλώθηκε από πολύ κόσμο, που τον συνέλαβε. Όλοι οι άνθρωποι ήταν μονόφθαλμοι, και τελείωνε με το "τι περίεργος που είναι, έχει δύο μάτια" και "γρήγορα, ας τον βάλουμε ως έκθεμα" (επιπλέον, γεωγραφικά, 120 ρι βόρεια του Έντο θα ήταν περίπου 470 χιλιόμετρα, που θα ήταν ο νομός Ιβάτε ή Άκιτα).
Στη λαϊκή θρησκεία Επεξεργασία
Στην περιοχή Καντό, υπάρχει ο θρύλος ότι τη νύχτα του Κοτογιόκα (事八日, Kotoyōka), την όγδοη ημέρα του δεύτερου μήνα και την όγδοη ημέρα του 12ου μήνα στο σεληνιακό ημερολόγιο, θα ερχόντουσαν από ορεινά χωριά μαζί με ένα μικαριμπάμπα, και έχουν το έθιμο να βάζουν ένα καλάθι από μπαμπού μπροστά από το σπίτι τους για να το διώξουν. Επίσης, ανάλογα με την περιοχή, τα χιιράγκι χρησιμοποιούνται, για να τρυπήσουν καλάθια, αλλά αυτό σημαίνει «να μαχαιρώνεις το ένα μάτι» σε εκείνα τα μέρη. [9] Στο Κοτογιόκα, στο παρελθόν υπήρχαν πολλές περιοχές όπου οι άνθρωποι δεν έκαναν τη δουλειά τους και έμεναν περιορισμένοι στα σπίτια τους, αλλά μερικές φορές, αυτό το τελετουργικό της απομόνωσης στο σπίτι ερμηνευόταν ως παραμονή στο σπίτι, αφού εμφανίζονταν τέρατα. Υπάρχει επίσης μια θεωρία ότι αυτά τα τέρατα είναι το χιτοτσούμε-κοζό και το μικαριμπάμπα. [10]
Επίσης, στους θρύλους της περιοχής Καντό, το χιτοτσούμε-κοζό γυρνούσε σε σπίτια κουβαλώντας ένα σημειωματάριο στο Κοτογιόκα και ερευνούσε σπίτια, που είχαν κακή ασφάλεια στις πόρτες ή είχαν κακούς τρόπους και καθόριζε την τύχη τους, [11] ή το ανέφερε στον γιακουμπιογκάμι και προκαλούσε κακοτυχία. [12] Σε αυτήν την περίπτωση, την όγδοη ημέρα του 12ου μήνα, το χιτοτσούμε-κοζό έγραφε σε ένα σημειωματάριο τα λάθη κάθε σπιτιού και το έδινε προσωρινά στον ντόσοτζιν και αφού το ανακτούσαν την όγδοη ημέρα του δεύτερου μήνα, και ως πρακτική για να κάψουν το σημειωματάριο, στο Σεγιά-κου, στη Γιοκοχάμα, στο νομό Καναγκάβα, έφτιαχναν ένα προσωρινό ιερό στο ντόσοτζιν και τη 14η ημέρα του πρώτου μήνα, το έκαιγαν σε ντοντογιάκι. [13] Στην περιοχή Ίζου στην επαρχία Σιζουόκα, τη 15η ημέρα του πρώτου μήνα, υπάρχει το έθιμο να καίγεται ένα άγαλμα ενός ντόσοτζιν σε μία φωτιά στο φεστιβάλ ντόσοτζιν. [11] Με αυτό, το χιτοτσούμε-κοζό, που υποτίθεται ότι θα έπαιρνε το σημειωματάριο από το ντόσοτζιν την όγδοη ημέρα του δεύτερου μήνα δεν θα ήταν πλέον εκεί, αποφεύγοντας έτσι την ατυχία. [11] [12]
Άτυποι θεοί (κάμι) Επεξεργασία
Ο Κουνίο Γιαναγκίτα, μια μεγάλη αυθεντία στη λαογραφία, με βάση τη σκέψη ότι «οι γιόκαϊ είναι θεοί (kami) που έχουν έρθει, για να καταστρέψουν», έχει εξηγηθεί ότι οι χιτοτσούμε-κοζό είναι θεοί των βουνών, που έχουν εκπέσει. Υπάρχουν πολλές περιοχές που έχουν τον μύθο ότι «οι θεοί του βουνού είναι αλλήθωροι (στραβισμός)», και επειδή το «έχει ένα μάτι» ήταν ένας συνηθισμένος τρόπος για να λέμε «αλλήθωρος», αυτό προέρχεται επίσης από τα θεϊκά πνεύματα των βουνών. Επίσης, υπάρχουν υπαινιγμοί ότι υπήρχαν άνθρωποι που έχασαν ένα πόδι και ένα μάτι ως θυσία σε παλιές τελετουργίες, και σύμφωνα με κυνηγούς και ξυλοκόπους, σε έναν θρύλο που σχετίζεται με θεούς της φύσης, που θεοποιούνται στα βουνά, μπορεί κανείς να ρίξει μια ματιά σε άτυπους θεούς, που πήραν μια εμφάνιση με ένα μάτι και ένα πόδι. Εκτός από αυτό, δεδομένου ότι, μεταξύ αυτών που εργάζονταν στην τήξη σιδήρου σε ένα τατάρα, υπήρχαν πολλοί άνθρωποι που έχασαν το ένα μάτι, υπάρχει η θεωρία ότι σχετίζεται με τον μονόφθαλμο θεό, τον Άμε νο Μαχιτότσου νο Κάμι, στον οποίο πίστευαν οι άνθρωποι, που εργάζονταν στην τήξη του σιδήρου.
Κυκλωπία Επεξεργασία
Υπάρχει μια κληρονομική παραμόρφωση, που ονομάζεται κυκλωπία. Όταν η μητέρα έχει ανεπάρκεια σε βιταμίνη Α ή άλλα θρεπτικά συστατικά, ο εγκέφαλος δεν μπορεί να διαιρεθεί προς τα αριστερά και προς τα δεξιά, και ως επακόλουθο υπάρχει επίσης μόνο ένας βολβός του ματιού. Περισσότερο από απλώς ανωμαλίες με τον εγκέφαλο, τα νεύρα ή το αναπνευστικό σύστημα, είναι μια κατάσταση που οδηγεί σε θάνατο στη μήτρα πριν ακόμη τη γέννηση. Η βιταμίνη Α, εκτός από τα πράσινα λαχανικά, περιέχεται επίσης σε πολλές ζωικές τροφές, και στην Ιαπωνία, η οποία δεν είχε ιδιαίτερη κουλτούρα στην κατανάλωση κρέατος, μπορεί να μην ήταν περίεργο να υπάρχει έλλειψη βιταμίνης Α. Με αυτό το υπόβαθρο, αφού τα χιτοτσούμε-κοζό έχουν την εμφάνιση ενός παιδιού και τα ρούχα ενός νεαρού ιερέα, πιστεύεται ότι τα μωρά που γεννιούνταν με ένα μάτι ονομάζονταν έτσι, από όπου αυτό ξεκίνησε. [14] [15]
Στη Ζάμα, στο νομό Καναγκάβα, το 1932 (Σόουα 7), ένα κρανίο με μόνο μια κόγχη των ματιών ανασύρθηκε από το νεκροταφείο μέσα στην πόλη και εικάζεται ότι ήταν το αποτέλεσμα κάποιου, που δέχθηκε επίθεση από άγρια σκυλιά μετά από πτώση και ένας "Χιτοτσούμε-κοζό Τζίζο" κατασκευάστηκε ως μνημείο για αυτό, και στη συνέχεια οι άνθρωποι το συνέδεσαν με τον θρύλο του χιτοτσούμε-κοζό και το διέδωσαν μεταξύ των ανθρώπων. [16] Υπάρχει επίσης η άποψη ότι ο ιδιοκτήτης του κρανίου είχε κυκλωπία. [15]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ 1,0 1,1 多田克己編 (1998). 江戸妖怪かるた. 国書刊行会. σελίδες 49頁. ISBN 978-4-3360-4112-8.
- ↑ アダム・カバット校注・編 (1999). 江戸化物草紙. 小学館. σελίδες 43頁. ISBN 978-4-0936-2111-3.
- ↑ 京極夏彦・多田克己編著 (2000). 妖怪図巻. 国書刊行会. σελίδες 164–165頁. ISBN 978-4-336-04187-6.
- ↑ 平秼東作 (2008). «怪談老の杖». Στο: 柴田宵曲編. 奇談異聞辞典. ちくま学芸文庫. 筑摩書房. σελίδες 551–552頁. ISBN 978-4-480-09162-8.
- ↑ 川口芳昭編 (1978). 会津ふるさと夜話. 2. 歴史春秋社. σελίδες 28頁.
- ↑ 佐藤米司 (1979). 岡山の怪談. 岡山文庫. 日本文教出版. σελίδες 42頁.
- ↑ 日本妖怪大事典. σελίδες 5頁.
- ↑ 柳田國男 『日本の伝説』 角川文庫 初版1953年（15版1977年） 65頁。
- ↑ 村上健司編著 (2005). 日本妖怪大事典. Kwai books. 角川書店. σελίδες 274–276頁. ISBN 978-4-04-883926-6.
- ↑ 日本妖怪大事典. σελίδες 310頁.
- ↑ 11,0 11,1 11,2 柳田國男 (September 1933). «年中行事調査標目». 旅と伝説 6巻 (9号（通巻69号）): 86頁.
- ↑ 12,0 12,1 多田克己 (1990). 幻想世界の住人たち. Truth in fantasy. IV. 新紀元社. σελίδες 281頁. ISBN 978-4-915146-44-2.
- ↑ «瀬谷区の民話と昔話 第十五話：一つ目小僧». 横浜市瀬谷区 区政推進課. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 22 Σεπτεμβρίου 2013. Ανακτήθηκε στις 25 Δεκεμβρίου 2008.
- ↑ 山田敏之 (29 Ιουνίου 2007). «第2回 『一眼国』と複眼思考 解説編». 落語に学ぶ (Rakugo ni Manabu). ソニー教育財団. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Νοεμβρίου 2007. Ανακτήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2009.
- ↑ 15,0 15,1 «まめこぞうの旅 座間の歴史探検 第34話 一つ目小僧地蔵». あなたの知らない座間がある 0462.net. 座間市商店会連合会. 8 Ιανουαρίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Ιανουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 5 Δεκεμβρίου 2009.
- ↑ 座間市文化財調査委員会執筆編集 (1984). 座間市文化財調査報告書. 第9集. 座間市教育委員会. σελίδες 96–97頁.