Ο Τζίζο Jizō ή Ojizō-sama (地蔵) είναι το ιαπωνικό όνομα του Κσιτιγκάρμπα (Ksitigarbha) (地藏菩薩),[1] ενός δημοφιλούς Μποντισάτβα του Μαχαγιάνα Βουδισμού.[2] [3][4]Στην Ιαπωνία ο Τζίζο (Jizō) θεωρείται πως είναι ο προστάτης των μικρών παιδιών, των ταξιδιωτών, των πυροσβεστών και των εγκύων γυναικών.[5] Προστατεύει ιδιαίτερα τα παιδιά, που πέθαναν πριν από τους γονείς τους. Αγάλματα του Τζίζο τοποθετούνται όχι μόνο σε ναούς αλλά και σε νεκροταφεία ή στις άκρες των δρόμων.[6][7] Τα αγάλματα είναι συνήθως κατασκευασμένα από πέτρα, μπρούτζο ή ξύλο. Τα αγάλματα κάποιες φορές συνοδεύονται από έναν σωρό από μικρές πέτρες με την ελπίδα ότι τα νεκρά παιδιά θα υποφέρουν μικρότερο χρονικό διάστημα στον κάτω κόσμο. Τα αγάλματα κατασκευάζονται πολλές φορές έτσι ώστε να μοιάζουν με μικρά παιδιά.[8] Ο Τζίζο μεταφράζεται ως «μήτρα της Γης», επειδή τζι (地) σημαίνει γη και ζο ( 蔵) σημαίνει μήτρα. Επίσης, μπορεί να αποδοθεί με τη φράση «θησαυρός της γης». Ο Τζίζο είναι μία από τις 13 θεότητες της Σινγκόν σέκτας του εσωτερικού βουδισμού στην Ιαπωνία. Οι Ιάπωνες έχουν αποδώσει πάνω από 70 ονόματα στον Τζίζο ανάλογα με τη σωτηριολογική αποστολή του και την ομάδα πιστών (π.χ. Shōgun Jizō για προστασία των στρατιωτών, Kuro Jizō ή Hitaki Jizō για προστασία από τη φωτιά, Koyasu Jizō για εύκολη σύλληψη και απόκτηση τέκνων, Chūji Jizō για θεραπεία της παράλυσης, Amagoi Jizō, ο οποίος ικετεύει τον ουρανό να βρέξει, Kinomoto Jizō, ο οποίος είναι ικανός να θεραπεύει ασθένειες ματιών).[9] [10][11]Σύμφωνα με έναν θρύλο το πρώτο άγαλμα Τζίζο ήρθε στην Ιαπωνία κατά τη διάρκεια της βασιλείας του βασιλιά Σόμου (724-749) και τοποθετήθηκε στo βουδιστικό ναό Τασιμπαναντέρα (Tachibanadera) και μετά στο ναό Χοριουτζί (Hōryū-ji).[12]

Λατρευτικές και θρησκευτικές αντιλήψεις Επεξεργασία

Ο Τζίζο λατρεύεται ως προστάτης των ψυχών των παιδιών, που πέθαναν κατά τη γέννησή τους από κάποια αιτία, όπως αποβολή, ασθένεια ή έκτρωση. Διεξάγεται ειδική τελετή στην Ιαπωνία εδώ και 250 τουλάχιστον χρόνια, που ονομάζεται μιζούκο κουγιό (mizuko kuyō).[13][14] Έχουν δημιουργηθεί και ιερά για την διεξαγωγή αυτής της τελετής στην Ιαπωνία. Οι λόγοι, που συντέλεσαν στη δημιουργία αυτής της τελετής είναι διάφοροι μεταξύ των οποίων η ενοχή για την έκτρωση, η επιθυμία για την ανάπαυση της ψυχής του εμβρύου, η θλίψη των γονέων, ή ο φόβος για ανταπόδοση από κάποιο κακό πνεύμα. Ο όρος mizuko (水子) είναι ένας ιαπωνικός όρος για ένα θνησιγενές παιδί, ενώ ο όρος kuyō (供養) αναφέρεται σε μία επιμνημόσυνη τελετή. Κατά τη διάρκεια της τελετής δίνονται προσφορές στον Τζίζο. Στην περίοδο Έντο, που ο λιμός είχε οδηγήσει κάποιους φτωχούς ανθρώπους στην βρεφοκτονία και στην άμβλωση, η τελετή προσαρμόστηκε, για να καλύψει και αυτές τις καταστάσεις. Η τελετή μιζούκο κουγιό περιλαμβάνεται ανάμεσα στις πρακτικές, που συνδέονται με τη λατρεία των προγόνων. Έτσι, κάποιες από τις πιο δημοφιλείς ημέρες για την τελετή μιζούκο κουγιό είναι οι παραδοσιακές βουδιστικές γιορτές κατά τις οποίες γίνονται προσφορές σε προγόνους. Η αύξηση των αμβλώσεων στην Ιαπωνία μετά τον Β' Παγκόσμιο Πόλεμο έδωσε ώθηση στην ευρεία χρήση αυτής της τελετής από τους Ιάπωνες. Η οικονομική ευμάρεια και η σεξουαλική ελευθερία οδήγησαν στην μεγάλη διάδοση της τελετής αυτής στην σύγχρονη εποχή.[13][11]

Στην ιαπωνική μυθολογία πιστεύεται ότι οι ψυχές των παιδιών, που πεθαίνουν πριν από τους γονείς τους, δεν μπορούν να διασχίσουν τον μυθικό ποταμό Σανζού στη μεταθανάτια ζωή τους, γιατί δεν είχαν συσσωρεύσει καλές πράξεις σε ικανοποιητικό βαθμό. Ο Τζίζο σώζει αυτές τις ψυχές από το να αναγκάζονται να συσσωρεύουν πέτρες στις όχθες του ποταμού ως μετάνοια. Το βράδυ οι δαίμονες καταστρέφουν αυτές τις σωρούς από πέτρες και μιλούν άσχημα στα παιδιά. Ο Τζίζο κρύβει αυτές τις ψυχές από τους δαίμονες μέσα στην ρόμπα του. Οι γονείς τοποθετούν στα αγάλματα καπέλα, σκούφους, σαλιάρες και παιδικά παιχνίδια, έτσι ώστε ο Τζίζο να προστατεύει τα παιδία τους, που έχουν πεθάνει ή για να τον ευχαριστήσουν για τη διάσωση των παιδιών τους από ένα ατύχημα ή μία ασθένεια.[8] Τα καπέλα, οι σκούφοι και οι σαλιάρες έχουν κόκκινο χρώμα, γιατί σύμφωνα με την ιαπωνική παράδοση το κόκκινο χρώμα διώχνει μακριά τους δαίμονες και τις ασθένειες.[10][15]

Ο Τζίζο προέρχεται από την Ινδία και την Κίνα αλλά στην Ιαπωνία ενσωμάτωσε πολλές νέες αντιλήψεις από την περίοδο Καμακούρα και έπειτα. Στην Ιαπωνία ο Τζίζο εμφανίστηκε στην περίοδο Νάρα στις Δέκα Τσάκρας Σούτρα, αλλά άρχισε να γίνεται πιο δημοφιλής στην περίοδο Χεϊάν. Εξαιτίας της σύνδεσης του Τζίζο με το βασίλειο του θανάτου και με τις ψυχές, που υποφέρουν, ο Τζίζο συνδέεται με τον Αμίντα και την αντίληψη ενός ουράνιου παραδείσου, όπου οι πιστοί επιθυμούν να βρεθούν, για να αποφύγουν τα βάσανα της κόλασης. Ο Τζίζο παρουσιάζει πολλά κοινά σημεία με την Κάννον Μποντισάτβα στην Ιαπωνία και συνδέεται με την Σχολή της καθαρής χώρας.[10]

Στην Ιαπωνία είναι συχνό το φαινόμενο να υπάρχουν έξι αγάλματα Τζίζο μαζί σε μία τοποθεσία και ονομάζονται Ρόκου Τζίζο (Roku Jizō) (六地蔵) (κυριολεκτικά έξι Τζίζο). Το κάθε άγαλμα συνδέεται με καθένα από τα έξι βασίλεια της επιθυμίας και της καρμικής αναγέννησης. Ο Τζίζο κρατάει μία ράβδο με έξι κρίκους, που τη κουνάει, για να διώξουν οι πιστοί τις ψευδαισθήσεις τους. Οι έξι κρίκοι συμβολίζουν τις έξι καταστάσεις της επιθυμίας και της καρμικής αναγέννησης.[10] Η συνήθεια των έξι Τζίζο ίσως προήλθε από την Κίνα, επειδή στην Σούτρα των 10 Βασιλέων γίνεται αναφορά σε έξι φιγούρες του Τι-Τσάνγκ (Ti-Tsang).[11] Η λατρεία των έξι Τζίζο ανάγεται στον 11ο αιώνα στην Ιαπωνία. Υπάρχει μια αντίστοιχη ομάδα έξι Κάννον, μία για καθένα από τα έξι βασίλεια, που διαμορφώθηκε από τη σχολή Τεντάι τον 10ο αιώνα.[10]Καθένας από τους έξι Τζίζο κρατάει διαφορετικά αντικείμενα στα χέρια του. Έτσι, ο Τζίζο, που επισκέπτεται την κόλαση κρατάει μία ράβδο, που έχει στην κορυφή της ένα κρανίο ή ανθρώπινο κεφάλι. Ο Τζίζο, που επισκέπτεται το βασίλειο των πεινασμένων φαντασμάτων, μεταφέρει ένα μπολ, για να ταΐσει τους πεινασμένους. Ο Τζίζο, που επισκέπτεται το βασίλειο των ανθρώπων, έχει μαζί του ένα ροζάριο.

Ο Τζίζο δεν θέτει όρους και προϋποθέσεις για τη σωτηρία των ανθρώπων. Εμφανίζεται γεμάτος έλεος και συμπόνοια για τους ανθρώπους. Μπορεί να σώσει κάποιον άνθρωπο ακόμα κι αν δεν κάνει καμία προσπάθεια να τον λατρέψει.[12]

Εικόνες Επεξεργασία

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «Kshitigarbha | Buddhism». Encyclopedia Britannica (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2020. 
  2. Visser, Marinus Willem de (1914). The Bodhisattva Ti-Tsang (Jizo) in China and Japan [microform]. Berlin : Oesterheld. 
  3. «Kṣitigarbha | Encyclopedia.com». www.encyclopedia.com. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2020. 
  4. «Ksitigarbha Bodhisattva - Chinese Buddhist Encyclopedia». www.chinabuddhismencyclopedia.com. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 27 Οκτωβρίου 2020. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2020. 
  5. Heath, Will (3 Μαΐου 2020). «The Jizo Statue: Japan's most helpful Buddhist icon». Japan Journeys (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2020. 
  6. Dykstra, Yoshiko Kurata (1978). «Jizō, the Most Merciful. Tales from Jizō Bosatsu Reigenki». Monumenta Nipponica 33 (2): 179–200. doi:10.2307/2384125. ISSN 0027-0741. https://www.jstor.org/stable/2384125. 
  7. Shimizu, Kunihiko. «The Jizo of Kanazawa City» (PDF). Kanazawa University Public E-course. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2020. 
  8. 8,0 8,1 «Ksitigarbha - New World Encyclopedia». www.newworldencyclopedia.org. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2020. 
  9. Writers, YABAI. «The Importance of Jizo and Jizo Statues to the Japanese People | YABAI - The Modern, Vibrant Face of Japan». YABAI. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2020. 
  10. 10,0 10,1 10,2 10,3 10,4 «Jizo Bodhisattva (Bosatsu), Ksitigarbha, Savior from Torments of Hell, Patron of Expectant Mothers. Protector of Children & Aborted Souls, Others». www.onmarkproductions.com. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2020. 
  11. 11,0 11,1 11,2 Bays, Jan Chozen· Sure, Heng (10 Νοεμβρίου 2015). Jizo Bodhisattva: Modern Healing & Traditional Buddhist Practice. Tuttle Publishing. ISBN 978-1-4629-1805-8. 
  12. 12,0 12,1 Dykstra, Yoshiko Kurata (1978). «Jizō, the Most Merciful. Tales from Jizō Bosatsu Reigenki». Monumenta Nipponica 33 (2): 179–200. doi:10.2307/2384125. ISSN 0027-0741. https://www.jstor.org/stable/2384125. 
  13. 13,0 13,1 «Wayback Machine» (PDF). web.archive.org. 3 Μαΐου 2004. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαΐου 2004. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2020. 
  14. Moto-Sanchez, Milla Micka (2016). «Jizō, Healing Rituals, and Women in Japan». Japanese Journal of Religious Studies 43/2. σελίδες 307–331. Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2020. 
  15. Blogger, Guest (17 Ιουλίου 2018). «Jizo: The patron saint of travellers in Japan». InsideJapan Blog (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 10 Οκτωβρίου 2020. 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία