Dands23072011

Λίγα λόγια για το χωριό Λαγουδερά

Στην περιοχή Πιτσιλλιάς της επαρχίας Λευκωσίας, στις παρυφές της Μαδαρής, είναι κτισμένο το χωριό Λαγουδερά. Λέγεται ότι την ονομασία του την έχει πάρει λόγο τον πολλών λαγών που βρίσκονταν στη περιοχή . Είναι γνωστό για την μονή της Παναγίας του Άρακα, όπου βρίσκεται στα βορειοδυτικά του χωριού.

Γενικά

Η Μονή της Παναγίας του Άρακα ανάγεται στις εκκλησίες όπου δημιουργήθηκαν στη Μέση Βυζαντινή Περίοδο, γύρω στον 12ο αιώνα. Παρήκμασε τον 18ο αιώνα και σήμερα σώζεται το διώροφο μοναστηριακό κτήριο στην βόρεια πλευρά της εκκλησίας που χρησιμοποιείται σαν κατοικία του ιερέα. Η προέλευση του ονόματος Άρακος, ίσως να προέρχεται από το φυτό αρακάς ή από την λέξη ιέρακας, το γεράκι.

Αρχιτεκτονική και Διακόσμηση

Είναι μονόκλιτου τύπου με τρούλο. Εξωτερικά η στέγη διαμορφώνεται σε σχήμα σταυρού. Η εκκλησία είναι διακοσμημένη με εξαιρετικής τέχνης τοιχογραφίες με δαπάνη του Λέοντος του Αυθέντη το 1192. Αυτή είναι και η μεγάλη σημασία της εκκλησίας, ότι παρουσιάζει μια συμπληρωμένη σειρά με τοιχογραφίες του νεοκλασικού ρυθμού της Βυζαντινής τέχνης. Οι κομψές και εκλεπτυσμένες μορφές με ελληνιστική επίδραση, η πλούσια κίνηση τον ενδυμάτων, με ελευθερία στη κίνηση, απλώνουν την ομορφιά τους και τη χάρη τους, σε όλους τους τοίχους της εκκλησίας. Στην αψίδα οι τοιχογραφίες διαφέρουν τεχνοτροπικά από τις άλλες τοιχογραφίες του ναού, χωρίς αυτό να σημαίνει ότι έγιναν σε προγενέστερη εποχή αλλά μάλλον έγιναν από άλλο ζωγράφο. Τον 14ο αιώνα ο ζωγράφος Λεόντιος ζωγράφισε τη Θεοτόκο στο τυφλό τόξο πάνω από την βόρεια είσοδο του ναού και την εξωτερική πλευρά του αρχικού δυτικού τοίχου. Τον 17ο αιώνα ζωγραφίστηκαν διάφοροι άγιοι στην εξωτερική πλευρά του βόρειου τοίχου.

Γνωστές Εικόνες Εκκλησίας

Οι πιο διάσημες εικόνες της εκκλησίας θεωρούνται αυτές του Χριστού και της Θεοτόκου Αρακιώτισσας, οι οποίες έχουν αποδοθεί στον Θεόδωρο Αψευδή και χρονολογούνται στο τέλος του 12ου αιώνα. Ο ζωγράφος αποδίδει με πολλή προσοχή της λεπτομέρειες και με έντονη αντιπαράθεση φωτός και σκιάς στο πρόσωπο, ιδιαίτερα εκείνο του Χριστού, όπου ο λαδοπράσινος σκοτεινός προπλασμός έρχεται σε πλήρη αντίθεση με τις πλατειές κόκκινες επιφάνειες που αποδίδουν τα ζυγωματικά του προσώπου. Χαρακτηριστική είναι επίσης η επιμέλεια με την οποία ο ζωγράφος αποδίδει τη κόμη και τη γενειάδα του Χριστού. Στην εικόνα όμως της Παναγίας που ανήκει στον τύπο της Οδηγήτριας, χρησιμοποιεί λιγότερο θερμά χρώματα. Αν και ζωγράφισε το κεφάλι της Παναγίας όρθιο, σχεδόν σε αγέρωχη στάση, έδωσε μελαγχολική έκφραση στον πρόσωπο. Ο τρόπος απόδοσης του προσώπου με την περιορισμένη σκιά και τους φωτεινούς τόνους της σάρκας και τις έντονες κόκκινες βούλλες στα μάγουλα και τη κόκκινη γραμμή που τονίζει τα βλέφαρα και τη μύτη συνδέουν την εικόνα με άλλες σύγχρονες εικόνες.

Πηγές

• Οδοιπορικό στις αγιογραφημένες Εκκλησίες της Κύπρου , Δομετίου μοναχού , Κύπρος 2005
• Εικόνες της Κύπρου , Α.Παπαγεωργίου, έκδοση Ιεράς Αρχιεπισκοπής Κύπρου , Λευκωσία 1991