Νίκολα Ντομπρόβιτς (Nikola Dobrović)

Επεξεργασία
Ο Νίκολα Ντομπρόβιτς (Nikola Dobrović, 12 Φεβρουαρίου 1897 – 11 Ιανουαρίου 1967) ήταν Σέρβος αρχιτέκτονας και πολεοδόμος. Γεννήθηκε στο Pécs. Σπούδασε αρχιτεκτονική στο King Franz Josef University της Βουδαπέστης (1915-1916) και στο Technical University της Πράγας (1919-1923).
Μετά την αποφοίτησή του, πήγε στο Βελιγράδι με σκοπό να εγκατασταθεί και να εργαστεί ως αρχιτέκτονας, ενθουσιασμένος από το κλίμα των καλλιτεχνικών κύκλων, με τους οποίους ήρθε σε επαφή μέσω του αδερφού του Petar που ήταν ζωγράφος. Καθώς οι προσπάθειές του να βρει δουλειά εκεί απέβησαν άκαρπες, επέστρεψε στην Πράγα, συνεχίζοντας ωστόσο να επισκέπτεται συχνά το Βελιγράδι. Αρχικά εργάστηκε σε δύο μεγάλες εταιρείες, ενώ από το 1929 άρχισε να εργάζεται μόνος του. Ο φονξιοναλισμός της Τσεχίας, τον οποίο προωθούσε οKarel Teige και το κίνημα Devětsil, τον επηρέασαν στα πρώτα έργα του. Το σημαντικότερο έργο του κατά την περίοδο αυτή, ήταν η Εστία Φοιτητών της Γιουγκοσλαβίας King Aleksandar I College στην Πράγα (1932-1933). Όλο αυτό το διάστημα διατηρούσε επαφή με την πατρίδα του μέσα από εκθέσεις της δουλειάς του. Παράλληλα συμμετείχε σε εθνικούς και διεθνείς διαγωνισμούς όπου έλαβε διακρίσεις, με σημαντικότερο το 1ο βραβείο για το Terazije Terrace στο Βελιγράδι το 1930.
Το 1934, όταν του ανατέθηκε η κατασκευή του Grand Hotel στο νησί Lopud κοντά στο Dubrovnic, εγκατέλειψε την Πράγα και εγκαταστάθηκε στο Dubrovnic μέχρι τον Β’ Παγκόσμιο Πόλεμο. Εκτός από το αριστούργημα Grand Hotel, στο Dubrovnic κατασκεύασε και μια σειρά από ιδιωτικές κατοικίες από τις οποίες ξεχωρίζει η Villa Vesna.
Το 1945 έγινε διευθυντής του Ινστιτούτου Πολεοδομίας της Σερβίας και το 1946-1947 έγινε διευθυντής του Τμήματος Πολεοδομίας της πόλης του Βελιγραδίου.
Σύμφωνα με τον Theo van Doesburg, ο Nikola Dobrović μαζί με τον Σλοβένο Jože Plečnik τον Κροάτη Viktor Kovačić, είναι οι τρεις σημαντικότεροι εκπρόσωποι του πνεύματος χειραφέτησης της αρχιτεκτονικής στην Γιουγκοσλαβία.

Σημαντικότερα Έργα

Επεξεργασία
  • King Aleksandar I College, Πράγα (1932-1933), [Yugoslav Student Hall]
Το κτίριο είναι σχεδιασμένο σαν μια ανοιχτή, σχήματος-Η δομή με εγκαταστάσεις αναψυχής στο προαύλιο. Ακολουθεί τα πέντε σημεία του Le Corbusier (φέρων οργανισμός από οπλισμένο σκυρόδεμα, κήπος στο δώμα, ελεύθερη κάτοψη, ελεύθερη όψη και οριζόντια παράθυρα).
Όπως αναφέρει ο Ντομπρόβιτς « η αρχιτεκτονική θέλει να είναι η έκφραση της αντικειμενικότητας σε ένα νέο κτίριο. Σκοπιμότητα στην εσωτερική σύνδεση των δωματίων, καθώς και στη χρήση των δομικών στοιχείων, πουρισμός στη λογική έκφραση των εσωτερικών λειτουργιών πάνω στις εξωτερικές όψεις – αυτά είναι τα δυνατότερα σημεία αυτού του έργου ».
  • Grand Hotel, Island of Lopud κοντά στο Dubrovnic (1934-1936)
Το σημαντικότερο έργο του Ντομπρόβιτς στο Dubrovnic, με κύρια χαρακτηριστικά την καθαρή επίλυση της κάτοψης, την οποία όπως και ο Le Corbusier θεωρεί γεννήτορα, την χρήση οπλισμένου σκυροδέματος, την σύνδεση με το περιβάλλον, καθώς και την αισθητική πλοίου.
  • Villa Vesna, Island of Lopud κοντά στο Dubrovnic (1939)
Τα δύο πρώτα επίπεδα είναι μερικώς θαμμένα στη γη. Οι ημιυπαίθριοι χώροι στο επίπεδο του ισογείου προσφέρονται για καθημερινή χρήση. Βρέθηκαν λείψανα από παλαιότερες κατοικίες τα οποία χρησιμοποίησε για την κατασκευή κήπου πάνω σε φέροντες τοίχους. Το δώμα προσφέρει ένα ευχάριστο περιβάλλον μετά τη δύση του ήλιου.
Όπως αναφέρει και η Marina Oreb Mojas για τις κατοικίες που κατασκεύασε ο Ντομπρόβιτς στην Δαλματία « συνδυάζουν την συμμετρία και την τυπολογία της παραδοσιακής μεσογειακής κατοικίας με το σύγχρονο πνεύμα των πλοίων»
  • Υπουργείο Άμυνας, Belgrade (1954-1963)

Διαγωνισμοί – Διακρίσεις

Επεξεργασία
  • National Competition of Theater in Novi Sad (1929) - έπαινος
  • International Competition of Terazije Terrace in Belgrade ( 1930) - 1ο βραβείο
Πρόκειται για ένα οικοδομικό τετράγωνο κοντά στο κέντρο του Βελιγραδίου του οποίου το έδαφος έχει φυσική κλίση προς το ποτάμι Sava και εντυπωσιακή θέα στη δυτική του όχθη.Ο Ντομπρόβιτς αξιοποίησε πλήρως το δυναμικό της περιοχής με ένα έργο που αντιμετωπίζει όχι μόνο αρχιτεκτονικά ζητήματα, αλλά και ευρύτερα θέματα σχεδιασμού. Συνέδεσε το Τerazije με την απόληξη του ποταμού καθώς και τον σιδηροδρομικό σταθμό, δημιουργώντας μία μνημειακή πλατεία η οποία πλαισιώνεται από δύο πλευρικά κτίρια σχεδιασμένα σε απόλυτη συμμετρία σύμφωνα με το πρωταρχικό πολεοδομικό σχέδιο, ενώ δύο πύργοι είναι τοποθετημένοι τολμηρά, εκτός βασικού σχεδίου και σηματοδοτούν την είσοδο.Πλήρη και κενά δημιουργούν τις βασικές αρχές του χώρου.
Το έργο δεν πραγματοποιήθηκε εωσότου ο Ντομπρόβιτς να γίνει διευθυντής του Τμήματος Πολεοδομίας της πόλης του Βελιγραδίου και να αναδιαμορφώσει το σχέδιο δίνοντάς του κυβιστική μορφή.Πάνω στη λογική του έργου του Ντομπρόβιτς βασίστηκε ο σχεδιασμός της νέας πόλης του Βελιγραδίου.
  • International Competition of Regional Hospital in Split (1930) - 1ο βραβείο
  • International Competition of Bathing Complex at Bačvice Bay in Split (1930) - 1ο βραβείο

Εκθέσεις

Επεξεργασία
  • Arts Pavillion, Belgrade (1930) όπου συμμετείχε μαζί με τον αδερφό του Petar Dobrović και τον γλύπτη Rista Stijović
  • Ljubljana (1925)
  • Novi Sad (1927)
  • Sombor (1928)
  • Zagreb (1928)

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία
  • ’’’Blagojević Ljiljana’’’, ‘‘’Modernism in Serbia, The Elusive Margins of Belgrade Architecture 1919-1941’’’, (The MIT Press:2003), ISBN 0-262-02537-X