Nefeli ignatiou

Το κάστρο του Φουμόνε

Ιστορία

Η ιστορία του κάστρου του Φουμόνε ( Fumone) έχει αρχαίες και σκοτεινές ρίζες. Από την αρχαιότητα, το κάστρο αποτελούσε σημαντικό φρούριο καθώς και σημείο επικοινωνίας και κατέχει ιστορία χιλίων χρόνων.

Το Κάστρο του Φουμόνε, φτάνει σε ύψος τα 800 μέτρα από την θάλασσα, καθιστώντας το έτσι ύψιστης στρατηγικής σημασίας, ενώ παράλληλα, έχει γεωγραφική προβολή σε όλη την κοιλάδα Sacco, καθώς και στην κύρια οδό που συνδέει την Ιταλία με την Νάπολη: την Via Latina.

Το “Fumone” πήρε την ονομασία του από τον αρχαίο τρόπο επικοινωνίας μέσω σημάτων καπνού (“fumo”) που ανήγγελλαν την εισβολή εχθρών από τον Νότο με κατεύθυνση προς την Ρώμη.

Φρούριο

Το Φουμόνε διαδραμάτισε σημαντικό στρατιωτικό ρόλο κατά την εισβολή του Αννίβα στην Ιταλία λόγω της στρατηγικής του τοποθεσίας, παρακολουθώντας και διαβιβάζοντας πληροφορίες σχετικά με τον Καρχηδόνιο εισβολέα Στρατηγό που είχε έδρα στην Κάπουα (Capua). Τόσο η πόλη Κάπουα, όσο και ο δρόμος Via Latina είναι σε κοινή θέα από τα τείχη του Φουμόνε σε απόσταση 50 χιλιομέτρων και τα νέα της πορείας του Αννίβα μπορούσαν να μεταδοθούν.

Η στρατιωτική σημασία του Φουμόνε συνεχίζεται με το ξέσπασμα των εμφυλίων πολέμων μεταξύ  Γάιου Μάριου και Λεύκιου Κορνήλιου Σύλλα καθώς και μεταξύ των Καίσαρα και Πομπήιου. Το Φουμόνε διατήρησε την θέση του, όντας ιδιαίτερα σημαντική, αφού λειτουργούσε ως βασικό κέντρο μετάδοσης και επικοινωνίας για τον συντονισμό των πληροφοριών με τις λεγεώνες της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Στην εναπομείναντα περίοδο της Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας, το σχετικό κλίμα ειρήνης που επικράτησε στην περιοχή, επέτρεψε στο Φουμόνε να συνεχίσει να στέλνει σήματα καπνού με μηνύματα ενδιαφέροντος στη Ρώμη, ενώ παράλληλα παρακολουθούσε ειρηνικά την γύρω περιοχή για τυχόν νέα συμβάντα.  

Παρ’όλα αυτά, τα πράγματα άρχισαν να αλλάζουν κατά το 455 μ.Χ ( 5^ο αι.) με την έναρξη των βαρβαρικών επιδρομών, και με το Φουμόνε να επιστρέφει πάλι στον κρίσιμο στρατιωτικό ρόλο αποστολής προειδοποιητικών σημάτων καπνού για την στρατιωτική επαγρύπνηση της Ρώμης.

Κατά τον 10^ο αιώνα, ο ρόλος του Φουμόνε ξεκίνησε να αλλάζει και να μετατρέπεται από στρατιωτικό φυλάκιο σε μέρος στενά συνδεδεμένο με την Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία. Μερικά από τα πρώτα διαθέσιμα επίσημα έγγραφα παρουσιάζουν το όνομα του Fumone ως «Δωρεά από τον Οίκο των Οθωνιδών» ("Donation Ottonian"), ενώ το 962 μ.Χ ο Αυτοκράτορας της Γερμανίας Όθων Α΄ της Σαξονίας, έδωσε στην Άγια Έδρα και στον Πάπα της Ιωάννη ΙΒ΄, την πόλη Τέραμο, την επαρχία του Ριέτι, το χωριό Νόρτσια (Norcia), την κοινότητα Cagnano Amiterno και το κάστρο του Φουμόνε ( “ Arx Fumonis”).

Η δωρεά αυτή στον Πάπα Ιωάννη ΙΒ΄ τον 10^ο αιώνα, αντανακλά την σημασία του Φουμόνε ως δοκιμασμένο φρούριο καθώς δώρα τέτοιας φύσης δίνονταν στον Πάπα μόνο εάν θεωρούνταν αντάξια του τίτλου του.

Φυλακή

Επί 500 χρόνια, το Φουμόνε αποτελούσε ανεπιθύμητο φρούριο για τους Πάπες. Για τον λόγο αυτό, οι Πάπες της Ρώμης χρησιμοποιούσαν το Φουμόνε ως εμπροσθοφυλακή για τον Νότο και παπική φυλακή για τους πολιτικούς κρατούμενους.

Έγιναν πολλές βίαιες προσπάθειες κατάκτησης του φρουρίου του Φουμόνε . Κάποιες από αυτές έγιναν από τους αυτοκράτορες Φρειδερίκο Α΄ Βαρβαρόσσα και Ερρίκο ΣΤ΄ της Αγίας Ρωμαϊκής Αυτοκρατορίας. Παρ’όλα αυτά, οι αποτυχημένες πολιορκίες τους, τους οδήγησαν στο να εξαπολύσουν την οργή τους καταστρέφοντας τις γειτονικές πόλεις και την νότια ύπαιθρο της Ρώμης. Το Φουμόνε, υπέκυψε τελικά στην πολύμηνη πολιορκία από τον Πάπα Γρηγόριο Θ΄ κατά τον 13^ο αιώνα και άνοιξε τις πόρτες του ειρηνικά μεν, αλλά με την καταβολή υψηλού ποσού λύτρων.

Οι Πάπες παραχώρησαν το φρούριο του Fumone με σύμβαση μίσθωσης για 3 γενιές (περίπου 50 ετών) σε ισχυρές ρωμαϊκές οικογένειες λόγω της στρατηγικής σημασίας του.  Ο μισθωτής ( που είχε το όνομα «Φύλακας»), ήταν ένας σημαντικός Ρωμαίος πολιτικός ο οποίος με τη σειρά  του έχριζε έναν Άρχοντα του Φουμόνε  της επιλογής του. Συνήθως επρόκειτο για στρατιωτικό πρόσωπο το οποίο είχε την υποχρέωση να προστατεύει το κάστρο κατά την απουσία του φύλακα. Ο Άρχοντας ήταν υπεύθυνος για τα σήματα καπνού, για την κράτηση των πολιτικών κρατούμενων που έστελναν οι Πάπες, για την διατήρηση της στρατιωτικής πειθαρχίας στο κάστρο,  για την εξασφάλιση της διατήρησης και της ενίσχυσης του τείχους καθώς και για την υπεράσπιση των συμφερόντων της Εκκλησίας στην συγκεκριμένη εδαφική επικράτεια.

Πάπας Κελεστίνος Ε΄

Ο Πάπας Κελεστίνος Ε΄ εκλέχθηκε Πάπας στην ηλικία των 86 ετών, μετά από 30 μήνες άκαρπων κονκλαβίων. Η επιλογή του ιδίου οφειλόταν στον ιερό τρόπο ζωής του , στην φήμη του ως θαυματουργός  και κυρίως σε πολιτικούς λόγους, δεδομένης της ανικανότητας των κυρίαρχων οικογενειών των καρδιναλίων , Κολόνα και Ορσίνι να καταλήξουν σε συμφωνία. Ωστόσο, η επιλογή τους να βασιστούν σε αυτόν αποδείχθηκε λάθος.

Η θητεία του Πάπα Κελεστίνο Ε’ διήρκησε μόλις λίγους μήνες. Η αγνή και ιερή ψυχή του δεν μπορούσε να δεχτεί τους συμβιβασμούς  στις πολιτικές αποφάσεις του παπισμού, που έπρεπε να γίνουν για τα συμφέροντα της Εκκλησίας. Τελικά, παραιτήθηκε από το αξίωμά του ως Πάπας το 1925 και τον διαδέχθηκε ο Πάπας Βονιφάτιο Η΄.

Ο νέος Πάπας σύντομα κατάλαβε ότι η εκλογή του έγινε παράνομα λόγω της παραίτησης του Πάπα Κελεστίνο Ε’, ο οποίος ήταν ο μόνος Πάπας που παραιτήθηκε , και αποφάσισε την εγκάθειρξη του σε παπική φυλακή υψίστης ασφαλείας. Ο Πάπας Κελεστίνο Ε’ πέθανε στις 19 Μαΐου, 1926 κάνοντας στον τόπο της 10μηνης φυλάκισής του στο Φουμόνε το πρώτο του θαύμα μετά το θάνατό του. Το 1313 ανακυρήχθηκε Άγιος.

Το Φουμόνε ήταν πάντοτε γνωστό για την στρατιωτική σημασία που κατείχε, όμως μετά την φυλάκιση του Πάπα Κελεστίνο Ε’, έγινε επίσης γνωστό για την πνευματική του σημασία.

Κατά τη δεκαετία του 1500, το κάστρο έχασε την στρατιωτική του σημασία και χωρίς την απαραίτητη προσοχή και συντήρηση, άρχισε να καταρρέει και να φθείρεται.

Αριστοκρατική κατοικία

Έτσι το 1584, ο Πάπας Σίξτος Ε΄ αποφάσισε να διατηρήσει την ιστορική μνήμη του κάστρου ως το τελευταίο μέρος ανάπαυσης του Πάπα Κελεστίνο Ε’ και ανέθεσε την συντήρηση του σε μία αριστοκρατική οικογένεια της Ρώμης: την Marquises Longhi.

Στο πέρασμα των αιώνων, το κάστρο του Φουμόνε μεταμορφώθηκε από την οικογένεια Longhi, σε εξοχική κατοικία. Οι απόγονοι του Καρδινάλιου Guglielmo ήθελαν να μεταμορφώσουν το φρούριο.Την τότε εποχή, η δημιουργία κήπου ήταν επίδειξη εξουσίας και πλούτου. Έτσι, δημιούργησαν μία βάση στον κεντρικό πύργο και έχτισαν ένα τεράστιο κήπο στην στέγη του κάστρου διευρύνοντας το βασικό κτίριο. Για την δημιουργία του κήπου χρειάστηκε η οικογένεια να μεταφέρει χώμα από το γειτονικό χωριό και χρειάστηκε 10 χρόνια για να γίνει. Από τότε, κάθε μέλος της οικογένειας Longhi βαφτιζόταν στο ιερό παρεκκλήσι του κάστρου που χτίστηκε προς τιμήν του Πάπα Κελεστίνο Ε’, δίπλα από το σημείο φυλάκισής του, και διδασκόταν την παράδοση της οικογένειας Κελεστίνο.

Σήμερα

Το 1990, οι Marquises Fabio και Stefano, οι σημερινοί ιδιοκτήτες του Κάστρου του Φουμόνε, άνοιξαν το κάστρο στο κοινό και ακολουθούν τα βήματα των προγόνων τους προς τιμήν του Αγίου Πέτρου Κελεστίνο.