Ωρίων ο Θηβαίος
Ο Ωρίων από την Αίγυπτο, ήταν γραμματικός του 2ου αιώνα ο οποίος συνέθεσε ανθολόγιο κειμένων αρχαίων συγγραφέων, θραύσματα του οποίου διασώθηκαν σε χειρόγραφο του 12ου ή της αρχής του 13ου αιώνα το οποίο βρίσκεται στην Αυστριακή Εθνική Βιβλιοθήκη το οποίο αποδίδεται στον Ωρίωνα, γραμματικό Καισαρείας. Πληροφορίες για τον Ωρίωνα προέρχονται από το λεξικό του Σουίδα του 11ου αιώνα όπου αναφέρονται δυο πρόσωπα, ο Ωρίων ο Αλεξανδρεύς (δείχνοντας ότι έδρασε τον 2ο αιώνα) και ο Ωρίων ο Θηβαίος (δείχνοντας ότι συνέγραψε τον 5ο αιώνα). Αναφέρεται ότι μετά τη δημοσίευση του Wendel του 1942 (RE XVIII, 1), έγινε αποδεκτό ότι πρόκειται για το ίδιο πρόσωπο[2], όπου γίνεται σύγχυση με γραμματικό του 5ου αιώνα οικογένειας ιερέων από τις Θήβες της Αιγύπτου ο οποίος αναφέρεται αλλού ανάμεσα στους δασκάλους του Πρόκλου.
| Ωρίων ο Θηβαίος | |
|---|---|
| Γενικές πληροφορίες | |
| Γέννηση | 5ος αιώνας Θήβαι Αιγύπτου |
| Θάνατος | Δεκαετία του 460[1] |
| Χώρα πολιτογράφησης | Βυζαντινή Αυτοκρατορία |
| Εκπαίδευση και γλώσσες | |
| Ομιλούμενες γλώσσες | αρχαία ελληνικά |
| Πληροφορίες ασχολίας | |
| Ιδιότητα | γραμματικός συγγραφέας |
Οι αναφορές στον Σουίδα
ΕπεξεργασίαΣτο λεξικό του Σουίδα αναφέρεται ο Ωρίων ο Αλεξανδρεύς, ως γραμματικός που συνέθεσε ανθολόγιο, την «Αττικών λέξεων συναγωγή», σχετικό με ετυμολογία, με εγκώμιο στον Καίσαρα Αδριανό (76-138), δείχνοντας ως περίοδο δράσης του Ωρίωνα τον 2ο αιώνα.
Εκεί αναφέρεται και ο Ωρίων ο Θηβαίος από την Αίγυπτο, ο συγγραφέας του έργου «Συναγωγή γνωμών» (σε τρία βιβλία), το οποίο ήταν ένα ανθολόγιο, γραμμένο προς την Αιλία Ευδοκία (401 - 460), σύζυγο του αυτοκράτορα Θεοδοσίου Β´ του Μικρού[3] η οποία προώθησε πολύ την παιδεία. Από την αναφορά στην Αιλία Ευδοκία, συνάγεται περίοδος δράσης του ο 5ος αιώνας,
Όπως ήδη αναφέρθηκε, σήμερα θεωρείται ότι τα δυο λήμματα του λεξικού του Σουίδα αφορούν το ίδιο πρόσωπο[2].
Το ανθολόγιο του Ωρίωνα
ΕπεξεργασίαΑπό το έργο του Ωρίωνα, σώζονται 122 θραύσματα σε 8 κεφάλαια καθώς επίσης και 25 θραύσματα από τον Ευριπίδη (supplementum Euripideum). Πηγή τους είναι το χειρόγραφο Vindobonensis phil. gr. 321[2][4] το οποίο επιγράφεται «Εκ του Ανθολογίου Γνωμικού Ωρίωνος Γραμματικού Καισαρείας». Απόγραφο του χειρογράφου αυτού από τον H. Chr. Schubart - με προβλήματα / ελλείψεις - χρησιμοποιήθηκε για την πρώτη έκδοσή του, από τον Schneidewin το 1839. Η πληρέστερη μέχρι σήμερα έκδοση είναι το έργο του Medard Haffner, Das Florilegium des Orion το οποίο είχε υποβληθεί ως διδακτορική διατριβή στο Universität des Saarlandes το 1997[5].
Σύγκριση του έργου του Ωρίωνα με το ανθολόγιο του Στοβαίου, δείχνει ότι υπάρχουν 59 κοινά θραύσματα και θεωρείται ότι οι δυο ανθολογίες είχαν ίδιες πηγές[2].
Ενδεικτικά, το ανθολόγιο του Ωρίωνα περιέχει ρήσεις από τον Ησίοδο, του Ισοκράτη, του Δημοσθένη, από την απολογία και άλλα κείμενα του Πλάτωνα, από το Θουκυδίδη, από τον Ευριπίδη, από την Ιλιάδα, την Οδύσσεια, από τον Φωκυλίδη, από τον Θέογνι, από τον Αριστοφάνη, τον Μένανδρο, τον Σοφοκλή και άλλους[6].
Τα κεφάλαια του έργου είναι:
- 1. Περί λόγου και φρονήσεως
- 2. Περί φύσεως
- 3. Περί ευσεβείας
- 4. Περί προνοίας
- 5. Περί θεού
- 6. Περί δίκης και δικαιοσύνης
- 7. Περί αρετής
- 8. Περί του ανθρωπίνου βίου
Επιπλέον βιβλιογραφία
ΕπεξεργασίαMedard Haffner (2001), Das Florilegium des Orion, Stuttgart: Franz Steiner Verlag, 3515077588, ISBN 3515077588, OCLC 48576655, http://openlibrary.org/books/OL3539710M/Das_Florilegium_des_Orion
(το βιβλίο στα google books, εν μέρει ελεύθερο σε πρόσβαση: εδώ)
Αναφορές
Επεξεργασία- ↑ Ανακτήθηκε στις 27 Νοεμβρίου 2018.
- ↑ 2,0 2,1 2,2 2,3 Van Looy Herman. Medard HAFFNER, Das Florilegium des Orion. Mit einer Einleitung, herausgegeben, übersetzt und kommentiert.. στο: L'antiquité classique, Tome 72, 2003. σελ. 376. Πρόσβαση στις 09 Μαρτίου 2014
- ↑ Suidae lexicon ex recognitione Immanuelis Bekkeri, Σουίδας, 1854, σελ. 1154, λήμμα «Ωρίων Θηβαίος της Αιγύπτου»
- ↑ Pseudoplatonica, Klaus Döring, Michael Erler, Stefan Schorn Franz Steiner Verlag, 2005, σελ. 200
- ↑ Medard Haffner (2001), Das Florilegium des Orion, Stuttgart: Franz Steiner Verlag, 3515077588, ISBN 3515077588, OCLC 48576655, http://openlibrary.org/books/OL3539710M/Das_Florilegium_des_Orion
- ↑ Κείμενο του ανθολογίου, Medard Haffner, Das Florilegium des Orion, 2001