Βικιπαίδεια

’u’

όπερα του Έεφ φαν Μπρέεν στη γλώσσα Κλίνγκον

’u’ [α] ([ʔuʔ][β]) είναι ο τίτλος της πρώτης όπερας στη γλώσσα Κλίνγκον. Την συνέθεσε ο Έεφ βαν Μπρέεν σε λιμπρέτο των Κέες Λίγκτελεν (Kees Ligtelijn) και Μάρκ Όουκραντ υπό την καλλιτεχνική επίβλεψη του Φλόρις Σένφελντ (Floris Schönfeld). Η ιστορία του ’u’ βασίζεται στον επικό θρύλο του Κέιλες (Kahless), μεσσιανική προσωπικότητα στην φανταστική αφήγηση της ιστορίας των Κλίνγκον. Η πρεμιέρα της όπερας δόθηκε στη Χάγη στις 10 Σεπτεμβρίου 2010 και σημείωσε επιτυχία, ενώ έκτοτε έχει ανέβει και άλλες φορές.

’u’
Τίτλος
ΓλώσσαΚλίνγκον γλώσσα
Μορφήόπερα
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα (π • σ • ε )

Υπόβαθρο Επεξεργασία

Η γλώσσα Κλίνγκον ήταν ιδέα του ηθοποιού Τζέιμς Ντούχαν (James Doohan), ο οποίος έπαιζε τον ρόλο του Μοντγκόμερι Σκοτ («Σκότι») στην αρχική τηλεοπτική σειρά του Star Trek, για να χρησιμοποοιηθεί στην ταινία Star Trek: The Motion Picture (1979). Επινόησε μερικές λέξεις με τραχύ άκουσμα για να μιλιούνται από τους χαρακτήρες Κλίνγκον. Για τις επόμενες ταινίες, οι παραγωγοί προσέλαβαν τον γλωσσολόγο Μαρκ Όουκραντ ώστε να δημιουργήσει με βάσει αυτές μια πλήρως λειτουργική γλώσσα, με το δικό της λεξιλόγιο, γραμματική και ιδιωματισμούς.[1] Ο Όουκραντ σχεδίασε τη γλώσσα ώστε να ακούγεται «εξωγήινη», χρησιμοποιόντας σπάνια τυπολογικά χαρακτηριστικά. Καθώς οι Κλίνγκον αρχισαν να γίνονται ολοένα και πιο σημαντικοί στις επακόλουθες ταινίες και τηλεοπτικές σειρές, ο Όουκραντ συνέχισε να επεκτείνει τη γλώσσα, και αυτή εξελίχθηκε σε ομιλούμενη γλώσσα έχοντας και κάποιους ομιλητές που την μιλούν με ευχέρεια.[2]

Οι Κλίνγκον παρουσιάζονται στο Star Trek ως φανατικοί λάτρεις της όπερας.[3][4] Σύμφωνα με την επίσημη ιστοσελίδα της όπερας, «η Κλίνγκον όπερα χρησιμοποιεί την αρχή της μουσικής μάχης. Η ομορφιά στην Κλίνγκον μουσική αναδύεται από την σύγκρουση δύο αντίθετων δυνάμεων.»[5] Η λέξη ’u’ μεταφράζεται ως «σύμπαν» ή «συμπαντικό».[γ][6][7]

Οι προετοιμασίες για την όπερα ξεκίνησαν το 2008 στην Ευρώπη και στο Watermill Center for the Performing Arts στο Γουότερμιλ της Νέας Υόρκης.[8][9] Ο Φλόρις Σένφελντ (Floris Schönfeld), καλλιτεχνικός διευθυντής, σκηνοθέτης και «επικεφαλής ερευνητής» του ’u’ και του Klingon Terran Research Ensemble (KTRE), μελέτησε προσεκτικά όλες τις αναφορές και τα παραδείγματα όπερας Κλίνγκον στις διάφορες εκδοχές του Star Trek ώστε να κάνει την όπερα όσο πιο «αυθεντική» μπορούσε στο να ακολουθήσει τις συμβάσεις της πολεμικής όπερας Κλίνγκον. Δημιούργησε μια «αρχαία πραγματεία» ονόματι paq’jachchu’, ή «το βιβλίο της τέλειας στριγγλιάς»[δ] ως «χειρόγραφο θεωρίας της μουσικής Κλίνγκον».[9] Το KTRE κατασκεύασε «ιθαγενή» κλίνγκον μουσικά όργανα, κρουστά, πνευστά και έγχορδα, τα οποία σχεδιάστηκαν από τον Ξαβιέρ βαν Βερς, για να συνοδεύσουν την όπερα.[10][11]

Η διαφημιστική εκστρατεία για το ’u’ περιλάμβανε διαλέξεις και εκτελέσεις από τον Σένφελντ και το KTRE σε συνέδρια επιστημονικής φαντασίας και αλλού. Στις 18 Απριλίου, ο Όουκραντ εκ μέρους του KTRE, εξέπεμπψε μήνυμα από το ραδιοτηλεσκόπιο CAMRAS προς τις υποθετικές συντεταγμένες του Qo’noS, του πλανήτη των Κλίνγκον, στο ηλιακό σύστημα του Αρκτούρου. Το μήνυμα, στη γλώσσα Κλίνγκον, καλούσε τους Κλίνγκον στην πρεμιέρα της όπερας, ωστόσο το μήνυμα δεν έφτασε στον πλανήτη εγκαίρως για την παράσταση καθώς ο Qo’noS απέχει 36 έτη φωτός από τη Γη.[4][12]

Παραγωγές Επεξεργασία

Η επίσημη πρεμιέρα έγινε στο Θέατρο Ζέεμπελτ της Χάγης στην Ολλανδία, στις 10 Σεπτεμβρίου 2010 (είχε προηγηθεί αβάν πρεμιέρ προηγουμένως) για τέσσερεις παραστάσεις.[5][13] Αφηγητής στο ρόλο του Master of the Scream (άρχοντας της κραυγής) ήταν ο ολλανδός καλλιτέχνης Χένρι βαν Ζάντεν.[14] Η παραγωγή της όπερας έγινε από το Ζέεμπελτ και το KTRE,[15] σε συνεργασία με το τμήμα ArtScience του Βασιλικού Ωδείου της Χάγης.[5]

Το κοινό μετά την αβάν πρεμιέρ ήταν ενθουσιώδες,[12] ενώ για την ημέρα της πρεμιέρας, στην οποία παραβρέθηκε και ο Όουκραντ,[16] τα εισητήρια ξεπουλήθηκαν.[17] Η όπερα ανέβηκε ξανά αργότερα στον Σεπτέμβριο του 2010 στη συνάντηση φίλων του Star Trek «Qetlop"» στο Φαρνσμπεργκ. κοντά στο Μπαντ Μπρούκεναου, της Γερμανίας.[18] Εκτελέστηκε ξανά στις 23 και 24 Νοεμβρίου στο θέατρο Frascati στο Άμστερνταμ.[19] Το 2011 η όπερα ανέβηκε στο φεστιβάλ όπερας Voi-Z στο Zwolle στις 5 Απριλίου[20] και στο Μουσικό Φεστιβάλ Huygens στο Λάιντσενταμ στις 28 Μαΐου.[21]

Παραστάσεις του ’u’ έγιναν στο Θέατρο Ζέεμπελτ της Χάγης στις 17 Φεβρουαρίου 2012 και στη Ριέκα της Κροατίας στις 25 Φεβρουαρίου 2012.[22] Η όπερα ανέβηκε επίσης στο Βερολίνο στις 22 Φεβρουαρίου 2013.[23]

Ρόλοι και ερμηνευτές στην πρεμιέρα Επεξεργασία

Σημειώσεις Επεξεργασία

  1. ↑ Για το κείμενο στα Κλίνγκον σε αυτό το λήμμα χρησιμοποιείται το λατινικό αλφάβητο σε  γραμματοσειρά γραφομηχανής, και με κυρτές αποστρόφους ( ’ ) αντί των ίσιων αποστρόφων του ASCII ( ' ), σύμφωνα με τις παραδοσιακές συμβάσεις.
  2. ↑ ξεκινά και τελειώνει με γλωττιδικό κλειστό, glottal stop
  3. ↑ Στα αγγλικά "universe" ή "universal"
  4. ↑ Στα αγγλικά: "book of the perfect scream"

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. ↑ Shiga, David. "It ain't over till the fat Klingon sings". New Scientist, 17 Σεπτεμβρίου 2010
  2. ↑ Ινστιτούτο Γλώσσας Κλίνγκον Αρχειοθετήθηκε 2010-11-13 στο Wayback Machine. επίσημος ιστότοπος
  3. ↑ "Klingon Opera Comes to the Netherlands" Αρχειοθετήθηκε 2011-08-13 στο Wayback Machine.. Gather Entertainment, 31 Αυγούστου 2010
  4. ↑ 4,0 4,1 "First Klingon opera set to launch in the Netherlands". Dutch Daily News, 6 Σεπτεμβρίου 2010
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 "Klingon opera uses the principle of musical combat. Beauty in Klingon music comes from the impact of two opposing forces." Official website Αρχειοθετήθηκε 2013-05-26 στο Wayback Machine. ανακτήθηκε 8 Σεπτεμβρίου 2010
  6. ↑ Jacobson, Aileen. "An Otherworldly Opera That Speaks Klingon". The New York Times, 7 Νοεμβρίου 2008, ανακτήθηκε 8 Σεπτεμβρίου 2010
  7. ↑ Okrand, Marc. The Klingon Dictionary, New York: Pocket Books, 1992, ISBN 0-671-74559-X, p. 117
  8. ↑ Pellegrinelli, Lara. "The Fat Alien Sings: A Klingon-Language Opera". NPR Music, 2 Μαΐου 2009
  9. ↑ 9,0 9,1 Michaels, Sean. "First Klingon opera lifts off". The Guardian, 13 Σεπτεμβρίου 2010
  10. ↑ Hart, Hugh. "Klingon Opera Ramps Up for Earth-Bound Premiere". Wired, 26 Αυγούστου 2010
  11. ↑ Theatre programme, Zeebelt Theatre, 10 Σεπτεμβρίου 2010 (reverse side of programme), ανακτήθηκε 6 Ιουνίου 2011
  12. ↑ 12,0 12,1 Berkowitz, Ben. "Klingon opera prepares for interstellar debut". Reuters, 10 Σεπτεμβρίου 2010
  13. ↑ Time magazine, 13 Σεπτεμβρίου 2010, p. 17
  14. ↑ Cast list at KTRE.nl Αρχειοθετήθηκε 2008-08-03 στο Wayback Machine. Αρχειοθετήθηκε 3 Αύγουστος 2008 στη Wayback Machine του Internet Archive
  15. ↑ "World's First Klingon Opera Premieres in the Netherlands" Αρχειοθετήθηκε 2010-10-11 στο Wayback Machine.. News round-up – 22 Σεπτεμβρίου 2010. Opera Now magazine, accessed 22 Οκτωβρίου 2010
  16. ↑ Marc Okrand speciale gast bij Klingon Opera! (archive), The Flying Dutch, Dutch Star Trek fanclub (Ολλανδικά)
  17. ↑ Tyler, John. "Dutch first to hear Klingon opera" Αρχειοθετήθηκε 2011-06-09 στο Wayback Machine.. Radio Netherlands Worldwide, 10 Σεπτεμβρίου 2010
  18. ↑ Pellegrinelli, Lara. "First 'Authentic' Klingon Opera By Terrans (That's You, Earthlings) Premieres". NPR Music, 9 Σεπτεμβρίου 2010
  19. ↑ «'u' at the Frascati». Theaterfrascati.nl. 18 Ιουνίου 2012. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2014. 
  20. ↑ "’U’: Huy’reH en Qich’lut" Αρχειοθετήθηκε 2017-06-07 στο Wayback Machine. Voi-Z Festival 2011, ανακτήθηκε 13 Μαρτίου 2011
  21. ↑ «'U', een Klingon Opera». Huygens Muziekfestival. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 8 Ιουλίου 2011. Ανακτήθηκε στις 6 Ιουλίου 2011. 
  22. ↑ «Project Information – U the Opera». U-theopera.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 10 Δεκεμβρίου 2016. Ανακτήθηκε στις 16 Δεκεμβρίου 2011. 
  23. ↑ «U-theopera.org». U-theopera.org. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 26 Μαΐου 2013. Ανακτήθηκε στις 24 Ιουνίου 2014. 
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=’u’&oldid=10128985"