ECHO (Ευρωπαϊκή Επιτροπή)
Το τμήμα Ανθρωπιστικής Βοήθειας και Πολιτικής Προστασίας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής (ECHO), παλαιότερα γνωστό ως Υπηρεσία Ανθρωπιστικής Βοήθειας της Ευρωπαϊκής Κοινότητας, είναι το τμήμα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής που είναι υπεύθυνο για την υπερπόντια ανθρωπιστική βοήθεια και πολιτική προστασία.
Το 2013 η ΕΕ διέθεσε 1,35 δισεκατομμύρια EUR για έκτακτη βοήθεια μέσω της ECHO.[1] Η ΕΕ είναι η δεύτερη μεγαλύτερη χορηγός ανθρωπιστικής βοήθειας κάθε χρόνο από το 2000 (διατίθενται στοιχεία μέχρι το 2012). Από κοινού με τα Κράτη Μέλη της, είναι η μεγαλύτερη χορηγός ανθρωπιστικής βοήθειας, παρέχοντας πάνω από 50% της συνολικής ανθρωπιστικής βοήθειας το 2009.[2] Τα χρηματοδοτούμενα έργα της ECHO επηρεάζουν τις ζωές πάνω των 120 εκατομμυρίων ανθρώπων σε 90 χώρες ετησίως.[3]
Η ECHO δεν υλοποιεί η ίδια προγράμματα αρωγής για τις ανθρωπιστικές της παρεμβάσεις, αλλά χρηματοδοτεί επιχειρήσεις μέσω ενός δικτύου με πάνω από 200 εταίρους (ΜΚΟ, υπηρεσίες ΗΕ, και διεθνείς οργανισμούς, όπως το Κίνημα Ερυθρού Σταυρού/Ερυθράς Ημισελήνου).[4] Το 2013, η ECHO είχε 44 επιτόπια γραφεία σε 39 χώρες, με 149 διεθνείς εμπειρογνώμονες του ανθρωπιστικού τομέα και 315 εθνικούς υπαλλήλους. Τα επιτόπια γραφεία παρέχουν ενημερωμένη ανάλυση υφιστάμενων και προβλεπόμενων αναγκών σε δεδομένη χώρα ή περιοχή, συμβάλλουν στην ανάπτυξη επεμβατικών στρατηγικών και πολιτικών, παρέχουν τεχνική υποστήριξη σε επιχειρήσεις χρηματοδοτούμενες από την ECHO, και εξασφαλίζουν επαρκή παρακολούθηση αυτών των επεμβάσεων και διευκολύνουν το συντονισμό του χορηγού σε τοπικό επίπεδο.[5]
Επιπλέον της παροχής χρηματοδότησης στην ανθρωπιστική βοήθεια, η ECHO είναι επίσης υπεύθυνη για το Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας της ΕΕ. Με έτος ιδρύσεως το 2001, ο Μηχανισμός καλλιεργεί τη συνεργασία μεταξύ των εθνικών αρχών πολιτικής προστασίας σε όλη την Ευρώπη. Αυτή τη στιγμή 31 χώρες είναι μέλη του Μηχανισμού - τα 28 Κράτη Μέλη της ΕΕ και επιπλέον η Ισλανδία, η Νορβηγία και η ΠΓΔ της Μακεδονίας. Ο Μηχανισμός δημιουργήθηκε για να επιτρέψει τη συντονισμένη βοήθεια από τα συμμετέχοντα κράτη προς τα θύματα των φυσικών και ανθρωπογενών καταστροφών στην Ευρώπη και αλλού.
Μετά τη βράβευση της ΕΕ με το Νόμπελ Ειρήνης το 2012, η Επιτροπή Barroso παρέλαβε το χρηματικό βραβείο εκ μέρους της ΕΕ και το διέθεσε για μια νέα πρωτοβουλία που ονομάστηκε Παιδιά της Ειρήνης. Περίπου 2 εκατομμύρια EUR διατέθηκαν για έργα της πρωτοβουλίας Παιδιά της Ειρήνης το 2013. Το ποσό αυτό αυξήθηκε σε 4 εκατομμύρια EUR το 2014.[6]
Ιστορία Επεξεργασία
Η Υπηρεσία Ανθρωπιστικής Βοήθειας της Ευρωπαϊκής Κοινότητας (ECHO) ιδρύθηκε το 1992 από τη δεύτερη Επιτροπή Delors. Με την κατάργηση της Ευρωπαϊκής Κοινότητας το 2009, η υπηρεσία άρχισε να γίνεται γνωστή ως το τμήμα Ανθρωπιστικής Βοήθειας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ή της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά διατήρησε τη συντομογραφία ECHO.
Ο διορισμός νέου επιτρόπου το 2010 με χαρτοφυλάκιο για διεθνή συνεργασία, ανθρωπιστική βοήθεια και αντιμετώπιση κρίσεων αντιστοιχεί στα άρθρα 214 και 196 της Συνθήκης της Λισαβόνας όπου η Ανθρωπιστική Βοήθεια και η Πολιτική Προστασία παίζουν σημαντικό ρόλο. Το επίσημο όνομα της ECHO άλλαξε σε Γενική Διεύθυνση Ανθρωπιστικής Βοήθειας και Πολιτικής Προστασίας. Ο μετασχηματισμός της ECHO περιλάμβανε τη μετακίνηση της μονάδας Πολιτικής Προστασίας από τη ΓΔ Περιβάλλοντος στη ΓΔ ECHO. Ο μετασχηματισμός θεωρείται ως ένα βήμα μπροστά για καλύτερη συνεργασία και διαδικασία λήψης αποφάσεων σε ένα τομέα όπου η ταχεία αντίδραση σώζει ζωές.
Ο Μηχανισμός Πολιτικής Προστασίας της ΕΕ ίδρυσε επίσης το νέο Κέντρο Συντονισμού Αντιμετώπισης Έκτακτων Αναγκών (ERCC), έναν «κόμβο» πολιτικής προστασίας για την παρακολούθηση καταστροφών και την ενίσχυση της ετοιμότητας και ικανότητας αποκατάστασης των χωρών που είναι επιρρεπείς σε καταστροφές. Η πιο πρόσφατη χρήση του μηχανισμού Πολιτικής Προστασίας υλοποιήθηκε κατά τις πλημμύρες που έπληξαν τη Βοσνία Ερζεγοβίνη και τη Σερβία.[7]
Εντολή και Αρχές Επεξεργασία
Στον τομέα της ανθρωπιστικής βοήθειας, η εντολή της ECHO είναι να παρέχει επείγοντα και σημαντικά μέτρα έκτακτης βοήθειας (υπό τη μορφή αγαθών και υπηρεσιών) στα θύματα συγκρούσεων και φυσικών ή ανθρωπογενών καταστροφών έξω από την ΕΕ. Η εντολή της επεκτείνεται επίσης σε επιχειρήσεις πρόληψης καταστροφών και αποκατάστασης μετά την κρίση.
Η Ευρωπαϊκή ανθρωπιστική βοήθεια βασίζεται στις ανθρωπιστικές αρχές του ανθρωπισμού, της ουδετερότητας, της αμεροληψίας και της ανεξαρτησίας. Συνεπώς η υλοποίηση της βασίζεται στην εφαρμογή του διεθνούς ανθρωπιστικού δικαίου (IHL).[8]
Ανθρωπισμός σημαίνει ότι όπου διαπιστώνεται ανθρώπινος πόνος πρέπει να αντιμετωπίζεται, με ιδιαίτερη προσοχή στα πλέον ευάλωτα μέλη του πληθυσμού.
Ουδετερότητα σημαίνει ότι η ανθρωπιστική βοήθεια δεν πρέπει να ευνοεί οποιαδήποτε πλευρά σε μια ένοπλη σύγκρουση ή άλλη διαμάχη.
Αμεροληψία σημαίνει ότι η ανθρωπιστική βοήθεια πρέπει να παρέχεται αποκλειστικά βάσει των αναγκών, χωρίς διακρίσεις.
Ανεξαρτησία σημαίνει την αυτονομία των ανθρωπιστικών στόχων από πολιτικούς, οικονομικούς, στρατιωτικούς ή άλλους στόχους.
Το 2007, με πρωτοβουλία του Επιτρόπου Louis Michel, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή υιοθέτησε μια «Ευρωπαϊκή Κοινή Αντίληψη για την Ανθρωπιστική Βοήθεια»" ώστε να συνταχθεί το πρώτο Ευρωπαϊκό πολιτικό κείμενο αναφοράς για την ανθρωπιστική βοήθεια.[9] Οι ΜΚΟ συμμετείχαν ενεργά στο σχεδιασμό της Ευρωπαϊκής Κοινής Αντίληψης και μπορεί να θεωρηθεί ως «το πιο περιεκτικό κείμενο και εκείνο που είναι στην πλησιέστερη κοινή θέση με τις ΜΚΟ».[10] Η Ευρωπαϊκή Κοινή Αντίληψη διαβεβαιώνει εκ νέου τις ανθρωπιστικές αρχές του ανθρωπισμού, της αμεροληψίας, της ουδετερότητας και της ανεξαρτησίας. Επίσης ορίζει σαφώς ότι «η ανθρωπιστική βοήθεια δεν είναι διαχειριστικό εργαλείο για τη διαχείριση κρίσεων».
Το 2012 η ECHO ανέπτυξε την πρώτη αναθεώρηση της Κοινής Αντίληψης από την ίδρυσή της, υπογραμμίζοντας την ανάγκη για ισχυρότερες εταιρικές σχέσεις μέσω της ποιοτικής επιλογής εταίρων και διασφαλίζοντας ενισχυμένη ευθύνη προς τους πολίτες και τα ενδιαφερόμενα μέρη.[11]
Επίσης το 2012, η ECHO και άλλοι χορηγοί συνεργάστηκαν με τη Μόνιμη Διοργανική Επιτροπή (IASC) για τη δημιουργία της Μετασχηματιστικής Ατζέντας. Συμφωνήθηκαν αρχές ανθρωπιστικής ηγεσίας, ευθύνης και συντονισμού για να βελτιωθεί η ταχύτητα, αποδοτικότητα και αποτελεσματικότητα της ανθρωπιστικής ανταπόκρισης. Επιπροσθέτως υιοθετήθηκε η πολιτική προστασία ως μέρος της εντολής της ECHO για να διασφαλιστεί η βέλτιστη συνεργασία και προστασία στις καταστροφές, μεταξύ τρίτων και περιφερειακών χωρών και διεθνών οργανισμών.
Νομοθεσία Επεξεργασία
Από τότε που τέθηκε σε ισχύ η Συνθήκη της Λισαβόνας, η δράση ανθρωπιστικής βοήθειας της Ευρωπαϊκής Ένωσης διέπεται από το Άρθρο 214 της Συνθήκης για τη λειτουργία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.[12] Η ανθρωπιστική βοήθεια είναι μια κοινή παράλληλη επάρκεια: αυτό σημαίνει ότι η Ένωση διεξάγει μια αυτόνομη πολιτική, η οποία ούτε παρεμποδίζει τα Κράτη Μέλη να εφαρμόζουν τις δικές τους επάρκειες ούτε κάνει την πολιτική της Ένωσης να είναι απλά «συμπληρωματική» σε αυτές των Κρατών Μελών.[13]
Μέχρι τότε, η ανθρωπιστική βοήθεια βασιζόταν, εξ ορισμού, στο Άρθρο 179 της Συνθήκης ΕΚ (αναπτυξιακή πολιτική). Παλαιότερα ήταν μέρος του χαρτοφυλακίου του επιτρόπου ανάπτυξης - πρώτα του Louis Michel και κατόπιν του Karel de Gucht κατά τη διάρκεια τηε πρώτης επιτροπής Barroso. Η Συνθήκη της Λισαβόνας εισήγαγε, για πρώτη φορά, την ανθρωπιστική βοήθεια ως ξεχωριστή πολιτική στη Συνθήκη ΕΚ.
Όπως ορίζεται στο άρθρο 214, οι επιχειρήσεις της ΕΕ στον τομέα της ανθρωπιστικής βοήθειας προορίζονται να παρέχουν κατά περίπτωση επείγοντα και σημαντικά μέτρα έκτακτης βοήθειας σε κατοίκους τρίτων χωρών που είναι θύματα φυσικών ή ανθρωπογενών καταστροφών. Το άρθρο 214 επαναλαμβάνει επίσης τις αρχές της ανθρωπιστικής βοήθειας, οι οποίες είναι ο σεβασμός προς το διεθνές δίκαιο και τις αρχές του ανθρωπισμού, της αμεροληψίας, ουδετερότητας και της έλλειψης διακρίσεων.[4]
Η Επιτροπή θέσπισε νέα νομοθεσία το 2013 σχετικά με το Μηχανισμό Πολιτικής Προστασίας της ΕΕ η οποία παρέχει καλύτερο συντονισμό και στήριξη για να βελτιωθεί η αποτελεσματικότητα των συστημάτων πρόληψης, προετοιμασίας και ανταπόκρισης στις καταστροφές. Η νομοθεσία συγκρότησε μια εθελοντική δεξαμενή προδεσμευμένων επαρκειών αντιμετώπισης και υλικών, ένα δίκτυο εκπαίδευσης για ομάδες άμεσης επέμβασης, και μια νέα προσέγγιση της διαχείρισης του κινδύνου καταστροφών από 31 συμμετέχοντα κράτη.[14]
Η Συνθήκη της Λισαβόνας εισάγει επίσης ένα Ευρωπαϊκό Σώμα Εθελοντών Ανθρωπιστικής Βοήθειας, (Άρθρο 214 της Συνθήκης για τη λειτουργία της ΕΕ), το οποίο επιτρέπει να συμμετέχουν Ευρωπαίοι που επιθυμούν να εμπλακούν άμεσα σε ανθρωπιστική δράση.
Εθελοντές Ανθρωπιστικής Βοήθειας της ΕΕ Επεξεργασία
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή καθόρισε μια πρωτοβουλία για τη δημιουργία πάνω από 18 000 θέσεις για πολίτες να προσφέρουν εθελοντική υπηρεσία παγκοσμίως σε ανθρωπιστικές καταστάσεις το 2014-2020. Η πρωτοβουλία εκπαιδεύει τους εθελοντές μαζί σε ένα Ευρωπαϊκό εκπαιδευτικό πρόγραμμα πριν την αποστολή με πιστοποιημένες ανθρωπιστικές οργανώσεις.[15] Το 2012 συμφωνήθηκε οικονομική στήριξη, για την επικέντρωση στην οικοδόμηση ικανότητας αποκατάστασης και επάρκειας πολιτικής προστασίας, για πέντε πιλοτικά έργα που περιλάμβαναν περίπου 150 εθελοντές.
Το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο (ΕΚ) ψήφισε υπέρ της πρωτοβουλίας το Φεβρουάριο του 2014. Οι θέσεις εθελοντών περιλαμβάνουν την αποστολή σε χρηματοδοτούμενες από την ΕΕ ανθρωπιστικές επιχειρήσεις σε όλο τον κόσμο, την εργασία σε ανθρωπιστικές οργανώσεις μέσα στην ΕΕ, ή την ηλεκτρονική βοήθεια σε επιχειρήσεις από το σπίτι.[16]
Οι ΜΚΟ που συμμετέχουν περνούν από μια διαδικασία πιστοποίησης ώστε να διασφαλιστεί ότι συμμορφώνονται με τα Ευρωπαϊκά πρότυπα για τη διαχείριση εθελοντών.
Προϋπολογισμός Επεξεργασία
Το 2013 ο προϋπολογισμός της ECHO για ανθρωπιστική βοήθεια ανερχόταν σε λιγότερο από το ένα τοις εκατό του συνολικού προϋπολογισμού της ΕΕ. Επιπροσθέτως, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή χρησιμοποίησε το αποθεματικό τους των ενισχύσεων επείγουσας ανάγκης για την αντιμετώπιση κρίσεων και απρόσμενων καταστροφών. Ο προϋπολογισμός με τα αποθεματικά ταμεία ανερχόταν σε 1,35 δισεκατομμύρια EUR το 2013. Όσο για την ανθρωπιστική βοήθεια, η ECHO παρείχε ανθρωπιστική βοήθεια σε πάνω από 124 εκατομμύρια ανθρώπους σε 90 χώρες εκτός ΕΕ, εκ των οποίων οι 39 χαρακτηρίστηκαν ότι βρίσκονταν σε κρίση. Όσο για την πολιτική προστασία, ο μηχανισμός πολιτικής προστασίας ενεργοποιήθηκε 36 φορές το 2013 για κρίσεις εντός και εκτός ΕΕ.
Το μεγαλύτερο μερίδιο της χρηματοδότησης είναι για τρόφιμα και διατροφή (40%). Οι τομείς υγείας και ιατρικής (συμπεριλαμβανομένης της ψυχοκοινωνικής στήριξης) (13%), νερού και αποχέτευσης (13%), καταφύγιου (19%) και προστασίας (7%) είναι οι άλλες βασικές περιοχές δραστηριοτήτων. Η ECHO διέθεσε 3% του προϋπολογισμού του 2013 σε ετοιμότητα για την αντιμετώπιση καταστροφών, μειωμένο από το 2012. Η Πολιτική Προστασία αντιπροσώπευε το 2% του προϋπολογισμού.
Το 2013, 40% του προϋπολογισμού διατέθηκε στην Αφρική, 18% στην Ασία, τη Λατινική Αμερική, την Καραϊβική και τον Ειρηνικό και 32% στη Μέση Ανατολή και τη Μεσόγειο.[17]
Η αναπτυξιακή ενίσχυση προσέγγισε ιστορικό ρεκόρ το 2012. Μαζί με την ενίσχυση που διατέθηκε ξεχωριστά από κράτη μέλη, η Ένωση είναι η μεγαλύτερη χορηγός αρωγής διεθνώς. Από το σύνολο των 9,8 δισεκατομμυρίων EUR της ανθρωπιστικής βοήθειας που παρασχέθηκαν παγκοσμίως το 2010, περίπου το 41 % διατέθηκε από την ΕΕ.[18]
Ο εγκεκριμένος προϋπολογισμός για το 2014 περιλαμβάνει σχεδόν 1 δισεκατομμύριο EUR σε δεσμεύσεις για ανθρωπιστική βοήθεια και πολιτική προστασία.[19]
Στρατηγική Επεξεργασία
Η ECHO έχει εντολή να σώσει και να διαφυλάξει τη ζωή σε καταστάσεις εκτάκτου ανάγκης και αμέσως μετά από αυτές, είτε πρόκειται για φυσικές ή ανθρωπογενείς. Ακολουθώντας αυτές τις αρχές, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεσμεύεται να προετοιμάσει κάθε χρόνο ένα έγγραφο Στρατηγικής με το σκοπό να συντονιστούν και να προγραμματιστούν αποδοτικά οι δραστηριότητες και κατά έναν κατάλληλο τρόπο υιοθετώντας μια αμερόληπτη προσέγγιση βασισμένη στις ανάγκες.
Το 2013, η ECHO σχεδίασε να επικεντρώσει την ανθρωπιστική της βοήθεια σε σχεδόν 90 χώρες. Προσδιόρισε τις πέντε μεγαλύτερες ανθρωπιστικές επιχειρήσεις ως εξής: την περιοχή Σαχέλ στη Δυτική Αφρική, περιλαμβάνοντας την περαιτέρω αντιμετώπιση των συγκρούσεων στο Μάλι (82 εκατομμύρια EUR), το Σουδάν και το Νότιο Σουδάν (80 εκατομμύρια EUR), τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό (54 εκατομμύρια EUR), τοΠακιστάν (42 εκατομμύρια EUR) και τη Σομαλία (40 εκατομμύρια EUR). Επίσης, το 40% της ανθρωπιστικής βοήθειας της ECHO προορίζεται για την Υποσαχάρια Αφρική.[20]
Το αποθεματικό του προϋπολογισμού χρησιμοποιήθηκε για την αντιμετώπιση των μεγάλων ανθρωπιστικών κρίσεων στη Συρία, το Μάλι, το Σαχέλ, το Νότιο Σουδάν, τη Λαϊκή Δημοκρατία του Κονγκό, το Μιανμάρ καθώς και τον οι Φιλιππίνες. Η ECHO χρηματοδοτεί επίσης ξεχασμένες κρίσεις όπως εκείνες στο Μπανγκλαντές, την Κολομβία, την Υεμένη, την Αλγερία, το Πακιστάν και το Μιανμάρ.
Κοινή γνώμη Επεξεργασία
Μια ειδική έρευνα του Ευρωβαρόμετρου σχετικά με την ανθρωπιστική βοήθεια, η οποία διεξήχθη το 2012 αποκαλύπτει τη βαθειά αίσθηση αλληλεγγύης μεταξύ των Ευρωπαίων πολιτών προς τα θύματα συγκρούσεων και φυσικών καταστροφών εκτός των συνόρων της Ευρώπης, με 9 στους 10 πολίτες να θεωρούν ότι «είναι σημαντικό να χρηματοδοτεί η ΕΕ ανθρωπιστική βοήθεια εκτός των συνόρων της» και 8 στους 10 να πιστεύουν ότι «η συντονισμένη δράση πολιτικής προστασίας είναι πιο αποδοτική από τη δράση μεμονωμένων κρατών».[21]
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ ECHO Humanitarian Aid Factsheet 2013
- ↑ «Development Data Hub». www.globalhumanitarianassistance.org (στα Αγγλικά). Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Σεπτεμβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 16 Ιανουαρίου 2018.
- ↑ ECHO Annual Report 2012
- ↑ 4,0 4,1 «Παρουσίαση | Θεματολογικά δελτία για την Ευρωπαϊκή Ένωση | Στην υπηρεσία σας | Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο». www.europarl.europa.eu. Ανακτήθηκε στις 16 Ιανουαρίου 2018.
- ↑ ECHO Field Network [1] Αρχειοθετήθηκε 2014-09-24 στο Wayback Machine., ECHO, ανακτήθηκε 29-07-2014.
- ↑ EU dedicates its Nobel Peace Prize to Education projects for Children in Conflict Αρχειοθετήθηκε 2014-04-23 στο Wayback Machine.. Ανακτήθηκε 27-06-14.
- ↑ EU Civil Protection [2], ανακτήθηκε 23-07-2014.
- ↑ «Ανθρωπιστική βοήθεια - EUR-Lex». europa.eu. Ανακτήθηκε στις 16 Ιανουαρίου 2018.
- ↑ European consensus on humanitarian aid,[3] Αρχειοθετήθηκε 2014-03-12 στο Wayback Machine. ανακτήθηκε 2014-07-03
- ↑ Pierre Salignon, «L'Europe humanitaire en question(s)» [4], Humanitaire, 19 | Καλοκαίρι 2008. 2009-10-23. Ανακτήθηκε on 2012-01-16
- ↑ Annual Report on the Implementation of the European Consensus on Humanitarian Aid – 2012 [5]
- ↑ «EUR-Lex - C2012/326/01 - EN - EUR-Lex». eur-lex.europa.eu (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 16 Ιανουαρίου 2018.
- ↑ «Συνθήκη της Λισαβόνας: Ερωτήσεις και απαντήσεις». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 15 Οκτωβρίου 2014. Ανακτήθηκε στις 21 Σεπτεμβρίου 2014.
- ↑ Trend, Eastern Partnership countries to gather for civil protection meeting Αρχειοθετήθηκε 2014-07-15 στο Wayback Machine., 10-06-14. Ανακτήθηκε 27-06-14.
- ↑ EU Aid Volunteers: Commission proposes new global humanitarian initiative [6] Αρχειοθετήθηκε 2014-07-02 στο Wayback Machine.
- ↑ New EU aid volunteers program to make a 'concrete, positive difference' [7], Richard Jones, Devex. 2014-02-26. Ανακτήθηκε 2014-06-23
- ↑ ECHO 2013 Annual Report
- ↑ ECHO ECHO's finances Αρχειοθετήθηκε 2013-07-18 στο Wayback Machine.
- ↑ ECHO, Humanitarian aid and civil protection – 2014 Adopted budget
- ↑ Where the European Commission's humanitarian aid will go in 2013 [8],10-01-2013. Ανακτήθηκε 27-06-2014.
- ↑ Eurobarometer survey on humanitarian aid: Europeans care – and endorse the Commission's mandate [9], European Commission. 2012. Ανακτήθηκε 23-07-2014
Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία