Ribena (ορθή προφορά: Ραϊμπίνα) είναι η φίρμα υπό την οποία φέρονται στο εμπόριο τυποποιημένοι χυμοί με διάφορες γεύσεις, με προέλευση από το Ηνωμένο Βασίλειο. Δημιουργήθηκε και παραγόταν αρχικά από τη GlaxoSmithKline (GSK) μέχρι το 2013, όταν η φίρμα πωλήθηκε στην Suntory. Το προϊόν εισάγεται και στην Ελλάδα. Το φραγκοστάφυλο (blackcurrant) είναι η πιο διαδεδομένη γεύση.

Ribena
ΤύποςΧυμός
ΚατασκευαστήςSuntory
Χώρα προέλευσης Ηνωμένο Βασίλειο
Εισήλθε1938, πριν 86 έτη (1938) (H.W. Carter & Co)
ΧρώμαΜωβ
ΓεύσηΦραγκοστάφυλο
Άλλες γεύσεις
Ιστοσελίδαwww.ribena.co.uk

Η μάρκα είχε κατά τη διάρκεια του Β 'Παγκοσμίου Πολέμου την (ψευδή) φήμη ως υγιές προϊόν για τα παιδιά, ότι δήθεν αποτελεί συμπλήρωμα βιταμίνης C. Η Beecham (εταιρεία που αποτελεί μέλος της GSK από το 2000) αγόρασε το εμπορικό σήμα το 1955 και ανέπτυξε πολλές εκδόσεις χυμών. Έχει συμβει μια σειρά από σκάνδαλα η οποία έβλαψε τη φήμη της ως υγιεινό προϊόν κατά τη δεκαετία του 2000 τα οποία αφορούν τα επίπεδα βιταμίνης C, τα επίπεδα ζάχαρης και τη ποσότητα φρούτων στους χυμούς. Μέχρι το 2013, το Ribena θεωρούταν αναψυκτικό[1], όταν η εταιρεία αντικατέστησε τη ζάχαρη με ακεσουλφάμη και ασπαρτάμη στα προϊόντα της.

Το 2013, οι ετήσιες παγκόσμιες πωλήσεις ήταν περίπου 500 εκατομμύρια αγγλικές λίρες. Εκείνη τη χρονιά, η GSK πούλησε το Ribena και μια άλλη γραμμή καταναλωτών, Lucozade, στην ιαπωνική πολυεθνική Suntory για 1,35 δισεκατομμύρια σε αγγλικές λίρες. Τον Απρίλιο του 2018, στο Ηνωμένο Βασίλειο, η παλιά συνταγή της Ribena άλλαξε με την προσθήκη τεχνητών γλυκαντικών ως απάντηση στην εισαγωγή ενός φόρου για τα ποτά από ζάχαρη από την κυβέρνηση του Ηνωμένου Βασιλείου. [2]

Ελλάδα Επεξεργασία

Η Ribena εισάγεται στην Ελλάδα και διατίθεται προς πώληση σε πολλές μεγάλες αλυσίδες σουπερμάρκετ, όπως ο ΑΒ, το Bazaar και ο Σκλαβενίτης. Μέχρι τώρα, η μόνη διαδεδομένη γεύση είναι το φραγκοστάφυλο.

Άλλες γεύσεις, όπως η φράουλα και το tropical mix μπορούν να βρεθούν σπανιότερα στην Ελλάδα. Κάποια καταστήματα δέχονται εισαγωγές κατευθείαν από το εξωτερικό.

Ιστορία Επεξεργασία

Η Ribena κατασκευάστηκε αρχικά από την εταιρία τροφίμων HW Carter του Μπρίστολ ως συμπυκνωμένος χυμός φραγκοστάφυλο. [3] Αναλυτική έρευνα σε σιρόπια από αγνά φρούτα για την παρασκευή μιλκσέικ είχε πραγματοποιηθεί από τον ερευνητικό σταθμό Long Ashton για τη γεωργία και τη φυτοκομία στο North Somerset χρησιμοποιώντας μια διαδικασία ενζύμου πηκτινάσης. Η Ribena ουσιαστικά εφευρέθηκε από τον Vernon Charley, έναν επιστήμονα του Πανεπιστήμιο του Bristol [4] το 1933. [5] Έχουν ανιχνευθεί υψηλά επίπεδα βιταμίνης C στο φραγκοστάφυλο. Το ποτό ξεκίνησε το 1938 με την ονομασία Ribena (από το επιστημονικό όνομα του φραγκοστάφυλου, Ribes nigrum).

Δεύτερος Παγκόσμιος πόλεμος Επεξεργασία

Κατά τη διάρκεια του Δευτέρου Παγκοσμίου Πολέμου, άλλα φρούτα πλούσια σε βιταμίνη C, όπως τα πορτοκάλια, ήταν δυσεύρετα στο Ηνωμένο Βασίλειο, λόγω των επιθέσεων από τα γερμανικά υποβρύχια στα βρετανικά μεταφορικά πλοία. Η καλλιέργεια του φραγκοστάφυλου ενθαρρύνθηκε από την κυβέρνηση και η εθνική συγκομιδή της καλλιέργειας αυξήθηκε σημαντικά. Από το 1942, σχεδόν όλα τα βρετανικά φραγκοστάφυλα διατίθονταν στην παραγωγή είτε σιροπιού είτε συμπυκνωμένου χυμού φραγκοστάφυλου, το μεγαλύτερο ποσοστό από την Carters. Τελικά κυβέρνηση αγόρασε την εταιρεία και διένειμε το ποτό δωρεάν στα παιδιά του έθνους χωρίς το εμπορικό σήμα Ribena. Με αυτόν τον τρόπο, δημιουργήθηκε η μακροχρόνια δημοτικότητα των καρυκευμάτων από φραγκοστάφυλο στη Βρετανία.

Μεταπολεμική περίοδος Επεξεργασία

Η παραγωγή μεταφέρθηκε στο νέο Royal Forest Factory [6] στο Coleford στο δάσος του Dean στα τέλη του 1947, όπου η παραγωγή λαμβάνει χώρα σήμερα.

Ο Carters εξαγοράστηκε από τον όμιλο Beecham το 1955. [1] Το 1989, ο Όμιλος Beecham και η SmithKline Beckman συγχωνεύθηκαν για να σχηματίσουν SmithKline Beecham [7] και το 2000, οι SmithKline Beecham και GlaxoWellcome συγχωνεύθηκαν για να σχηματίσουν το GlaxoSmithKline (GSK). [8]

Μέσα από τα χρόνια η GSK και οι προκάτοχοί της ανέπτυξαν πολλές εκδόσεις αναψυκτικών της Ribena, αλλά διατήρησαν μια εικόνα ως "υγιεινό ποτό" στο Ηνωμένο Βασίλειο και σε άλλες χώρες της Κοινοπολιτείας.[1] [9]

Το 2001, μια διατύπωση του αραιωμένου συμπυκνωμένου χυμού, που πωλήθηκε ως Ribena Toothkind (και υποστηρίχθηκε από τον Βρετανικό Σύνδεσμο Οδοντιάτρων ως λιγότερο επιβλαβής για τα δόντια από άλλα αναψυκτικά) κατακρίθηκε από την Αρχή Διαφημιστικών Προτύπων του Ηνωμένου Βασιλείου, επειδή διαφημίστηκε με παραπλανητικό τρόπο ότι το ποτό δεν ενθάρρυνε τη φθορά των δοντιών. Η γνώμη επιβεβαιώθηκε από το Ανώτατο Δικαστήριο. [10] Το 2003, η Επιτροπή Τροφίμων στο Ηνωμένο Βασίλειο αποφάνθηκε ότι τα επίπεδα ζάχαρης συμβάλλουν στην παιδική παχυσαρκία.[11]

Το 2004, δύο μαθητές γυμνασίου στη Νέα Ζηλανδία πραγματοποίησαν ένα επιστημονικό πείραμα για να προσδιορίσουν τα επίπεδα βιταμινών C των αγαπημένων ποτών φρούτων τους. Ανακάλυψαν ότι το προϊόν "Ready to Drink Ribena" που είχαν δοκιμάσει είχαν μη ανιχνεύσιμα επίπεδα βιταμίνης C, σε αντίθεση με τη φήμη της μάρκας και με διαφημίσεις που ανέφεραν ότι «τα μαύρα φραγκοστάφυλα στη Ribena περιέχουν τέσσερις φορές τη βιταμίνη C των πορτοκαλιών».[9] Επικοινώνησαν με την GSK, η οποία δεν τους απάντησε, και η ιστορία τους ελήφθη από την έκθεση Fair Go των τηλεοπτικών καταναλωτών, η οποία εκπέμπει την ιστορία σε εθνικό επίπεδο τον Οκτώβριο του 2004.[9] Μετά από περαιτέρω δοκιμές, τον Μάρτιο του 2007, η Επιτροπή Εμπορίου της Νέας Ζηλανδίας υπέβαλε 15 κατηγορίες στο Επαρχιακό Δικαστήριο του Όκλαντ κατά της GlaxoSmithKline βάσει του νόμου περί δίκαιης εμπορίας.[12] Τον Μάρτιο του 2007, η GSK κρίθηκε ένοχη για όλες τις 15 κατηγορίες και επιβλήθηκε πρόστιμο ύψους 217.500 δολάρια ΗΠΑ από το περιφερειακό δικαστήριο του Auckland για παραπλανητικούς καταναλωτές και διατάχθηκε να εκτελέσει μια σειρά διορθωτικών διαφημίσεων και να καταθέσει δήλωση στην ιστοσελίδα της.[13] Η GSK διαβεβαίωσε ότι το θέμα αφορά μόνο την Αυστραλία και τη Νέα Ζηλανδία, καθώς τα προϊόντα Ribena που πωλούνται σε άλλες αγορές, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, περιέχουν τα επίπεδα βιταμίνης C που αναγράφονται στην ετικέτα του προϊόντος.[14]

Τον Ιανουάριο του 2007, μια μελέτη που διεξήχθη από την Αυστραλιανή Ένωση Καταναλωτών ανέφερε ότι το εν λόγω προϊόν περιέχει μόλις 5% χυμό φραγκοστάφυλο.[15]

Σύμφωνα με αναφορά του 2013, η μάρκα είχε φτάσει ετήσιες παγκόσμιες πωλήσεις περίπου 500 εκατομμύρια στερλίνες.[1] Τον Απρίλιο του 2013, η GSK διέθεσε το Ribena μαζί με την Lucozade προς πώληση, προκειμένου να επικεντρωθεί στην παραγωγή φαρμακών.[16] Η τελική πώληση, που έγινε για 1,35 δισ. στερλίνες από την ιαπωνική εταιρεία Suntory, ανακοινώθηκε τον Σεπτέμβριο του ίδιου έτους.[17]

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 «We have Frank and Vernon to thank for Ribena». The Bristol Post. 17 September 2013. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 18 April 2015. https://web.archive.org/web/20150418215501/http://www.bristolpost.co.uk/Frank-Vernon-thank-Ribena/story-19804329-detail/story.html. 
  2. «Sugar tax revolt: Meet the Ribena stockpilers». BBC News. 27 April 2018. https://www.bbc.co.uk/news/av/uk-43843614/sugar-tax-revolt-meet-the-ribena-stockpilers. 
  3. Philip R. Ashurst (2013). Production and Packaging of Non-Carbonated Fruit Juices and Fruit Beverages. Springer Science & Business Media. ISBN 9781475762969. .
  4. «Bristol Scientist creates Ribena». Bristol: University of Bristol. 27 March 2007. http://www.bristol.ac.uk/centenary/timeline/#/190-bristol-scientist-creates-ribena/. Ανακτήθηκε στις 4 September 2011. 
  5. «Brand Profile: Ribena». Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 29 Απριλίου 2014. Ανακτήθηκε στις 5 Ιουλίου 2011. 
  6. «Old Photos of Coleford and district — H W Carter». Sungreen.co.uk. Ανακτήθηκε στις 31 Αυγούστου 2009. 
  7. «Profile: SmithKline Beecham». BBC. 18 December 2000. http://news.bbc.co.uk/2/hi/business/606830.stm. 
  8. «The Glaxo SmithKline merger». BBC News. 17 January 2000. http://news.bbc.co.uk/2/hi/business/607187.stm. 
  9. 9,0 9,1 9,2 Tony Jaques (2008). «Pre-publication draft: When an Icon Stumbles – The Ribena Issue Mismanaged». Corporate Communications: An International Journal 13 (4): 394–406. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 2016-03-04. https://web.archive.org/web/20160304044727/http://issueoutcomes.publishpath.com/Websites/issueoutcomes/Images/Ribena%20icon%20stumbles%20CCIJ.pdf. Ανακτήθηκε στις 2019-08-11. .
  10. «Court rules against Ribena». BBC News. 17 January 2001. http://news.bbc.co.uk/1/hi/health/1121749.stm. Ανακτήθηκε στις 31 August 2009. 
  11. «Soft drinks or liquid candy?». The Food Commission. 29 Ιανουαρίου 2004. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 3 Μαρτίου 2007. 
  12. «Schoolgirls study nabs food giant». The New Zealand Herald. March 2007. http://www.nzherald.co.nz/section/1/story.cfm?c_id=1&objectid=10430610. 
  13. «Ribena maker fined $192,000». The Age. March 2007. http://www.theage.com.au/news/business/ribena-maker-fined-192000/2007/03/27/1174761427980.html. 
  14. Vasagar, Jeevan (27 March 2007). «Schoolgirls rumble Ribena vitamin claims». The Guardian (London). https://www.theguardian.com/international/story/0,,2043450,00.html?gusrc=rss&feed=1. Ανακτήθηκε στις 22 May 2010. 
  15. «Foods that make kids fatter faster». Choice magazine. Ιανουαρίου 2007. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 5 Οκτωβρίου 2009. 
  16. Rupert Neate (24 April 2013). «Lucozade and Ribena up for sale». The Guardian. https://www.theguardian.com/business/2013/apr/24/lucozade-ribena-sale-glaxosmithkline-gsk. .
  17. Angela Monaghan (9 September 2013). «Ribena and Lucozade sold to Japanese drinks giant». The Guardian. https://www.theguardian.com/business/2013/sep/09/ribena-lucozade-sold-japan-glaxosmithkline. .

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία