Άγιος Σάββας ο Ηγιασμένος

Ο Άγιος Σάββας ο Ηγιασμένος (Μουταλάσκη της Καππαδοκίας, Ιανουάριος 439 - Ιερουσαλήμ 5 Δεκεμβρίου 532) ήταν Μικρασιάτης μοναχός, ιερέας και ασκητής ο οποίος έζησε κυρίως στην Κύπρο.

Άγιος Σάββας ο Ηγιασμένος
Ηγούμενος
ΓέννησηΙανουάριος 439
Καισάρεια (Καππαδοκία), Μικρά Ασία
Κοίμηση5 Δεκεμβρίου 532
Ιερουσαλήμ,  Ισραήλ
Εορτασμός5 Δεκεμβρίου

Βίος Επεξεργασία

Ο Άγιος Σάββας ο Ηγιασμένος γεννήθηκε το 439 στη Μουταλάσκη της Καππαδοκίας, σήμερα προάστιο της Καισάρειας, στη Μικρά Ασία. Σε ηλικία δεκαοκτώ ετών μετέβη στην Ιερουσαλήμ. Εκεί ο Ευθύμιος ο Μεγάλος θα τον οδηγήσει στο κοινόβιο του Θεόκτιστου. Το 473 κι αφού πεθάνει ο Ευθύμιος ακολούθησε τον ερημιτισμό. Στη συνέχεια και καθώς υποχρεώθηκε να γίνει κληρικός από τον Σαλλούστιο Ιεροσολύμων ανέλαβε και τη διοίκηση των κοινοβίων και λαυρών. Θα ιδρύσει διάφορα κοινόβια και λαύρες : με πιο γνωστά το κοινόβιο της Μεγάλης ΛαύραςMar Saba) το 483 δέκα χιλιόμετρα ανατολικά της Βηθλεέμ, και του Σπηλαίου της Γεννήσεως. Συνολικά θα ιδρύσει τέσσερις λαύρες, έξι μοναστήρια, και τέσσερα άσυλα.[1]

 
Η Μεγάλη Λαύρα του Αγίου Σάββα του Ηγιασμένου της Δυτικής Όχθης, Παλαιστίνη
 
Τα λείψανα του Αγίου Σάββα του Ηγιασμένου στη Μεγάλη Λαύρα.

Ο Άγιος Σάββας είχε εμπλακεί και στις θεολογικές διαμάχες της εποχής του ενεργά και θα υποστηρίξει τις αποφάσεις της Δ’ Οικουμενικής Συνόδου κατά των Μονοφυσιτών και κατά των Ωριγενιστών. Μάλιστα θα μεταβεί και δύο φορές στην Βυζαντινή πρωτεύουσα με σκοπό να υποστηρίξει Εκκλησιαστικά ζητήματα: η πρώτη φορά ήταν το 501 όπου και συνάντησε τον αυτοκράτορα Αναστάσιο και τη δεύτερη, το 531 τον Ιουστινιανό. Η δεύτερη αυτή επίσκεψή του συνδεόταν με τις καταστροφές που οι Σαμαρείτες είχαν επιφέρει σε χριστιανικούς ναούς μετά από εξέγερσή τους που εκδηλώθηκε στα 529 επειδή αντιδρούσαν στον βίαιο εκχριστιανισμό τους.[2] Όταν έφτασε στην Κωνσταντινούπολη του απηύθυνε αίτημα για να ενισχύσει οικονομικά την ανοικοδόμηση και αποκατάσταση των κατεστραμμένων από την Σαμαρειτική εξέγερση ναών, να βοηθήσει τους χειμαζόμενους χριστιανικούς πληθυσμούς, να ιδρύσει νοσοκομείο στην Ιερουσαλήμ και να χτίσει κάστρο στην έρημο όπου θα προσέφευγαν για να προστατευτούν οι μοναχοί από τις ληστρικές επιθέσεις των Σαρακηνών.[3]

Ο Άγιος Σάββας διέθετε κύρος, πνευματική ακτινοβολία, ασκητικά κατορθώματα, ήταν άνθρωπος εμπιστοσύνης, ο αυτοκράτορας με τη σύζυγό του επιζητούσαν την ευλογία και τις προρρήσεις του, όλα αυτά συνέτειναν στο να είναι «ο καταλληλότερος για να μεσολαβήσει στον αυτοκράτορα για τη λύση των προβλημάτων των κατοίκων της Παλαιστίνης και ο μόνος που θα μπορούσε να τον καθοδηγήσει στην άσκηση της κοινωνικής του πολιτικής.»[4][5] Μόλις επέστρεψε ο Άγιος Σάββας από την τελευταία του επίσκεψη πέθανε σε ηλικία ενενήντα τεσσάρων ετών στις 5 Δεκεμβρίου του 532. Την ίδια ημέρα εορτάζεται και η μνήμη του.

Ιερά Λείψανα Επεξεργασία

Το 584 μ.Χ., το Λείψανο του Αγίου Σάββα ανακομίσθηκε αδιάφθορο όταν ανοίχθηκε ο τάφος του για να ενταφιαστεί ο Ηγούμενος Κασσιανός. Αρχικά διαφυλάχθηκε στη Μονή του και στη συνέχεια μεταφέρθηκε στην Κωνσταντινούπολη, κατά την περίοδο των Αραβικών επιδρομών. Το 1257 μ.Χ. οι Βενετοί πέτυχαν να μεταφέρουν το Λείψανο στη Βενετία. Η παρουσία του Λειψάνου του Αγίου Σάββα στη Βενετία επιβεβαιώνεται από την σχετική ομολογία του Σαββαΐτου Μοναχού Σωφρονίου στον Μητροπολίτη Ρωσίας Άγιο Μακάριο, το 1547 μ.Χ..

Το 1965 μ.Χ., μετά από ενέργειες του Πατριάρχου Βενεδίκτου, η ρωμαιοκαθολική Εκκλησία επέστρεψε το Λείψανο στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων και φυλάσσεται έκτοτε στη Μονή του.

Το Ιερό Λείψανο του Αγίου βρίσκεται αδιάφθορο στην ομώνυμη Μονή Ιεροσολύμων. Τμημα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου βρίσκεται στη Ιερά Μονή Βατοπεδίου. Απότμημα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου βρίσκεται στη Μονή Μεγ. Σπηλαίου Καλαβρύτων. Απότμημα του Ιερού Λειψάνου του Αγίου βρίσκεται στην Ιερά Μονή Παναγίας Γουμένισσας [6]

Τη νύχτα του Σαββάτου 30 Σεπτεμβρίου / 13 Οκτωβρίου 2018 τελέσθηκε η τοποθέτηση του λειψάνου του Οσίου Σάββα του ηγιασμένου σε νέα Λάρνακα Το βίντεο από το Πατριαρχείο ιεροσολύμων

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. Γεώργιος Φλορόφσκυ, Οι Βυζαντινοί ασκητικοί και πνευματικοί πατέρες, μτφρ. Παναγιώτη Πάλλη, εκδ. Π. Πουρναράς , Θεσσαλονίκη 1992, σελ. 208.
  2. Robert Browning, «Μέτρα εναντίον των εθνικών και των αιρετικών μειονοτήτων», Ιστορία του Ελληνικού Έθνους, Εκδοτική Αθηνών, τομ. Ζ’ (1978), σελ. 158–159.
  3. Φώτιος Παπανικολάου, Η έρημος και η πόλη στην ασκητική γραμματεία των τριών πρώτων αιώνων, εκδ. Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2000, σελ. 341–342.
  4. Όπ. π., σελ. 344.
  5. Τελικά ο αυτοκράτορας θα αναθέσει στον στρατιωτικό διοικητή της Παλαιστίνης Σούμμο να εποπτεύσει την ανέγερση νοσοκομείου δυναμικότητας εκατό κλινών, ναού και κάστρου όπου εγκαταστάθηκε μόνιμα φρουρά, όπ.π., σελ.342
  6. «ορθόδοξος συναξαριστής». ορθόδοξος συναξαριστής. 30 Μαρτίου 2010. Ανακτήθηκε στις 7 Δεκεμβρίου 2020. 

Πηγές Επεξεργασία

  • Παναγιώτης Χρήστου, Ελληνική Πατρολογία, τομ. Ε’, εκδ. Κυρομάνος, Θεσσαλονίκη 2006, σελ. 391–392.
  • Γεώργιος Φλορόφσκυ, Οι Βυζαντινοί ασκητικοί και πνευματικοί πατέρες, μτφρ. Παναγιώτη Πάλλη, εκδ. Π. Πουρναράς , Θεσσαλονίκη 1992, σελ. 207–208.
  • Φώτιος Παπανικολάου, Η έρημος και η πόλη στην ασκητική γραμματεία των τριών πρώτων αιώνων, εκδ. Π. Πουρναράς, Θεσσαλονίκη 2000, σελ. 341–344.