Άγιος Τιμόθεος ο Εσφιγμενίτης
Ο Άγιος Τιμόθεος ο Εσφιγμενίτης (περ.1785-1820) είναι άγιος της Ορθόδοξης Εκκλησίας που αγιοποιήθηκε ως νεομάρτυρας.
| Άγιος Τιμόθεος Εσφιγμενίτης | |
|---|---|
 Ο Άγιος Τιμόθεος ο Εσφιγμενίτης | |
| Γέννηση | περ.1785 Παράστρα ή Παράορα Ανατολικής Θράκης |
| Κοίμηση | 1820 Αδριανούπολη |
| Τιμάται από | Ορθόδοξη Εκκλησία |
| Αγιοκατάταξη | Οικουμενικό Πατριαρχείο Κωνσταντινουπόλεως |
| Εορτασμός | 29 Οκτωβρίου |
| δεδομένα () | |
Κοσμικός βίος
ΕπεξεργασίαΓεννήθηκε στην Ανατολική Θράκη στο χωριό Παράορα ή Παράστρα της επαρχίας Κισανίου γύρω στα 1785 και ονομαζόταν Τριαντάφυλλος.[1] Το 1807 [2]παντρεύτηκε και απέκτησε δύο θυγατέρες. Η σύζυγός του τον εγκατέλειψε και εξισλαμίστηκε ακολουθώντας κάποιον Τούρκο. Μετανοημένη , παραγγέλει στον Τριαντάφυλλο να τη βοηθήσει για να καταφέρει να επιστρέψει σε αυτόν[3]. Επισκέπτεται το «κριτήριον», το τουρκικό δικαστήριο, ζητώντας να αποδοθεί η γυναίκα του πίσω , με αντάλλαγμα να γίνει μουσουλμάνος και ο ίδιος , όπως και έγινε. Ζώντας για λίγο ως κρυπτοχριστιανοί και κατόπιν συμφωνίας τους, πηγαίνουν κρυφά στις Κυδωνιές , όπου η συζυγός του εγκαταβίωσε ως μοναχή σε γυναικείο μοναστήρι, μέχρι τον ειρηνικό θάνατό της. Προηγουμένως παρέδωσαν τις δύο ανήλικες θυγατέρες τους σε ευσεβείς χριστιανούς ή κατά άλλους σε στενό συγγενή τους[4].
Μοναστικός βίος
ΕπεξεργασίαΟ Τριαντάφυλλος αναχώρησε για το Άγιον Όρος το 1812 ή 1813[5], όπου προσλήφθηκε ως κηπουρός στην Ιερά Μονή Μεγίστης Λαύρας και έλαβε εκεί το σχήμα του Σταυροφόρου, ενω μετονομάστηκε σε Τιμόθεο. Εκεί επιδόθηκε σε έργα άσκησης, προσευχής και υπακοής. Αφού παρέμεινε στη Μεγίστη Λαύρα για έξι χρόνια, εισήλθε στη Μονή Εσφιγμένου όπου έγινε Μεγαλόσχημος μοναχός , παρακινημένος από το μαρτύριο του Αγίου Αγαθαγγέλου του Εσφιγμενίτη (1799-1818) . Έχοντας πόθο εξιλέωσης και μαρτυρίου, ζήτησε από τον ηγούμενο Ευθύμιο να τον ευλογήσει για να ομολογήσει την χριστιανική του πίστη. Ο ηγούμενος Ευθύμιος τον απέστειλε στον ιεροδιδάσκαλο και ιερομόναχο Γερμανό στα παράλια της Προποντίδας, ζητώντας του να στηρίξει τον Τιμόθεο στο μαρτύριό του.[6]
Μαρτύριο
ΕπεξεργασίαΤο 1820 ο Άγιος Τιμόθεος μεταβαίνει στην Κεσάνη της Ανατολικής Θράκης αποφασισμένος να μαρτυρήσει στον τόπο όπου απαρνήθηκε το Χριστό[7]. Εκεί μαζί με τον ιερομόναχο Ευθύμιο προσπάθησαν να επαναφέρουν εξισλαμισθέντες χριστιανούς στη χριστιανική πίστη. Αυτό επέφερε τη σύλληψη και φυλάκισή τους. Οδηγήθηκαν στην Αδριανούπολη μετά από απόφαση του κατή του τουρκικού δικαστηρίου, ενώ υπέφεραν από βασανιστήρια «σφαλίσας τους πόδας αυτών εις το τιμωρητικόν ξύλον»[8].Στη φυλακή γνώρισαν δύο άλλους ομολογητές: τον ηλικιωμένο ιερομόναχο Νικόλαο και τον νεαρό μοναχό Βαρνάβα. Κάθε μέρα βασάνιζαν τους αγίους για να τους κάνουν να αρνηθούν τον Χριστό, εκείνοι όμως άντεχαν ακλόνητοι στα μαρτύρια και προσδοκούσαν μόνον την ημέρα της λυτρώσεώς τους από την παρούσα ζωή.[9]
Ο π.Γερμανός κατόρθωσε να τους πλησιάσει και να φυλακισθεί μαζί τους με το πρόσχημα ότι δεν είχε πληρώσει τον κεφαλικό φόρο που κατέβαλλαν υποχρεωτικά οι χριστιανοί στις Οθωμανικές αρχές. Τους μετέφερε άγιο Άρτο και έψαλαν ολονύκτιο αγρυπνία. Εφόσον δεν είχαν εκκλησιαστικά βιβλία, αντί για τα αναγνώσματα από την Αγία Γραφή, καθένας τους περιέγραφε τα μαρτύρια που είχε υποστεί για τον Χριστό, καθώς και τις ερωτήσεις των δικαστών και τις απαντήσεις που έδωσαν εκείνοι. Στη φυλακή ο Άγιος Τιμόθεος κοινώνησε για τελευταία φορά των αχράντων μυστηρίων από τον ιερομόναχο Γερμανό, προς δυνάμωση του μαρτυρίου του[10]. Στις 29 Οκτωβρίου 1820 , «μόλις έσβησε το παλαιό φεγγάρι και πριν φανεί το νέο»[11], ο Τιμόθεος οδηγήθηκε στον Τούρκο δικαστή για μια τελευταία διαπιστωτική πράξη. Ομολογώντας πάλι το Χριστό , οδηγήθηκε στο μαρτυρικό θάνατο δια αποκεφαλισμού.
Κειμήλια
ΕπεξεργασίαΟι Τούρκοι μετά τον αποκεφαλισμό του Αγίου Τιμοθέου, από φθόνο και υποτίμηση γιατί ένας μουσουλμάνος αρνήθηκε το Ισλάμ και πέθανε ως «γκιαούρ» δηλαδή άπιστος, πέταξαν το σώμα του στον ποταμό Έβρο. Ο Γερμανός, παρά τις προσπάθειες χρηματισμού των Τούρκων, το μόνο που κατάφερε ήταν να αποσπάσει κάποια ματωμένα ρούχα του και να τα μεταφέρει στη Μονή Εσφιγμένου όπου φυλάσσονται μέχρι σήμερα[3], ενώ μαρτυρείται ότι παρέδωσε ένα τμήμα από τα ρούχα του, ως ευλογία, στις κόρες του νεομάρτυρος Τιμοθέου.
Παραπομπές
Επεξεργασία- ↑ Διδασκάλου Αθανασίου Παρίου, Μακαρίου Κορινθίου, Νικοδήμου Αγιορείτου, Νικηφόρου Χίου. Συναξαριστής Νεομαρτύρων, 1400 – 1900 μ.Χ. Θεσσαλονίκη: Ορθόδοξος Κυψέλη. σελ. 108.
Ούτος κατήγετο...Τριαντάφυλλος.
- ↑ Καλαμαρά, Μελετίου Μτροπολίτου Νικοπόλεως και Πρεβέζης. Ο ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΣ. Πρέβεζα: Ιερά Μητρόπολη Νικοπόλεως. σελ. 71.
Ο Τριαντάφυλλος πρέπει να παντρεύτηκε γύρω στο 1807 ή 1808
- ↑ 3,0 3,1 «Άγιος Τιμόθεος, Ο ΑΓΙΟΣ ΝΕΟΣ ΟΣΙΟΜΑΡΤΥΣ ΤΙΜΟΘΕΟΣ». Ιερά Βασιλική Πατριαρχική και Σταυροπηγιακή Μονή Εσφιγμένου. Άγιο Όρος. Ανακτήθηκε στις 20 Ιουλίου 2024.
- ↑ Καλαμαρά, Μελετίου Μητροπολίτου Νικοπόλεως και Πρεβέζης. Ο ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΣ. Πρέβεζα: Ιερά Μητρόπολη Πρέβεζας. σελ. 28.
Έτσι μια ημέρα ο Τριαντάφυλλος...στενού συγγενή τους.
- ↑ Καλαμαρά, Μελετίου Μητροπολίτου Νικοπόλεως και Πρεβέζης (1996). Ο ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΣ. Πρέβεζα: Ιερά Μητρόπολη Πρεβέζης. σελ. 71.
Στο Άγιον Όρος επήγε το 1812 ή 1813.
- ↑ Μακαρίου Κορίνθου, Νικοδήμου Αγιορείτου, Νικηφόρου Χίου, και διδασκάλου Αθανασίου Παρίου, Συλλογικό. Μάργαρης, Αθανάσιος, επιμ. Συναξαριστής Νεομαρτύρων 1400-1900 μ.Χ. Θεσσαλονίκη: Ορθόδοξος Κυψέλη. σελ. 108.
Επιμένοντος όμως αυτού συνεχώς μετά δακρύων..στηρίξη εις το μαρτύριον
- ↑ Καλαμαρά, Μελετίου Μητροπολίτου Νικοπόλεως και Πρεβέζης. Ο ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΣ. Πρέβεζα: Ιερά Μητρόπολη Νικοπόλεως. σελ. 49.
Ο π.Τιμόθεος θα ομολογούσε το Χριστό....στην Κεσάνη.
- ↑ Μακαρίου Κορίνθου, Νικοδήμου Αγιορείτου, Νικηφόρου Χίου, και διδασκάλου Αθανασίου Παρίου, Συλλογικό. ΣΥΝΑΞΑΡΙΣΤΗΣ ΝΕΟΜΑΡΤΥΡΩΝ 1400-1900. Θεσσαλονίκη: Ορθόδοξος Κυψέλη. σελ. 108.
Την επομένην τον απέστειλεν...σφαλίσας τους πόδας του εις το τιμωρητικόν ξύλον.
- ↑ Καλαμαρά, Μελετίου Μητροπολίτου Νικοπόλεως και Πρεβέζης. Ο ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΣ. Πρέβεζα: Ιερά Μητρόπολη Νικοπόλεως. σελ. 55.
Εκεί ευρήκαν άλλους δύο γενναίους μαθητές του Χριστού...τι βάσανο ήταν αυτό το ξύλο και τι πληγές προκαλούσε .
- ↑ Μακαρίου, Ιερομονάχου Σιμωνοπετρίτου (2006). Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας,Τόμος Δεύτερος, Οκτώβριος. Αθήνα: Ίνδικτος. σελ. 358. ISBN 960-518-164-9.
- ↑ Καλαμαρά, Μελετίου Μητροπολίτου Νικοπόλεως και Πρεβέζης. Ο ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΣ. Πρέβεζα: Ιερά Μητρόπολη Νικοπόλεως. σελ. 62.
Έτσι και τώρα, μόλις έσβησε....και πριν φανή το νέο.
Βιβλιογραφικές πηγές
Επεξεργασία- Μακαρίου, Σιμωνοπετρίτου Ιερομονάχου (2004). Πεντζίκης, Γαβριήλ, επιμ. Νέος Συναξαριστής της Ορθοδόξου Εκκλησίας, Τόμος Δεύτερος, Οκτώβριος. Αθήνα: Ίνδικτος. σελ. 358. ISBN 960-518-164-9.
- Καλαμαρά, Μελετίου Μητροπολίτου Νικοπόλεως και Πρεβέζης (1996). Ο ΤΡΙΑΝΤΑΦΥΛΛΟΣ. Πρέβεζα: Ιερά Μητρόπολη Νικοπόλεως. σελ. 9-28,30-32,48-50,62-71.
- Μακαρίου Κορινθίου, Νικοδήμου Αγιορείτου, Νικηφόρου Χίου και Διδασκάλου Αθανασίου Παρίου, Συλλογικό (Δεκέμβριος 2011). Μάργαρης, Αθανάσιος, επιμ. Συναξαριστής Νεομαρτύρων 1400 – 1900 μ.Χ. Θεσσαλονίκη: Ορθόδοξη Κυψέλη. σελ. 108-109.
Προτεινόμενη βιβλιογραφία
Επεξεργασία- Βασιλόπουλου, Αρχιμανδρίτου Χαραλάμπους (1989). Ο Άγιος Τιμόθεος ο Εσφιγμενίτης. Αθήνα: Ορθόδοξος Τύπος. σελ. 5-15.