Άλφα Κρατήρος
Ο α (άλφα) Κρατήρος (Alpha Crateris, α Crt) είναι ο τρίτος σε φωτεινότητα (όπως φαίνεται από τη Γη) αστέρας του αστερισμού Κρατήρ. Αν και αρκετά νότιος, είναι εύκολα ορατός από την Ελλάδα, τις ανοιξιάτικες νύχτες.
| α Κρατήρος | ||
|---|---|---|
| Αστερισμός: | Κρατήρ | |
| Συντεταγμένες (εποχή 2000.0): | α = 10h:59m:46,5s , δ = −18°.17′56″ | |
| Φαινόμενο μέγεθος: | 4,07 | |
| Φασματικός τύπος: | K1 III | |
| Απόσταση από τη Γη: | 159 ± 2 έτη φωτός | |
| Ονομασίες σε καταλόγους | 7 Κρατήρος, BD−17°3273, HD 95272, HIP 53740, HR 4287, SAO 156375 | |
Ονομασίες Επεξεργασία
Ο αστέρας α Κρατήρος φέρει το παραδοσιακό όνομα Alkes, από την αραβική λέξη الكاس (alkās) ή الكأس (alka's), που σημαίνει «το κύπελλο». Το όνομα αυτό παραπέμπει στο αντικείμενο που συμβολίζει ο αστερισμός του, τον αρχαιοελληνικό κρατήρα. Στον κατάλογο αστέρων του Calendarium του Al Achsasi al Mouakket, ο αστέρας ονομάζεται Aoul al Batjna (أول ألبجن awwil albajna), που μεταφράσθηκε στη λατινική ως Prima Crateris («ο πρώτος του κρατήρος»).[1]
Στην αρχαία κινεζική αστρονομία ο α Κρατήρος συμπεριλαμβανόταν μαζί με αρκετούς γειτονικούς αστέρες στον μικρό αστερισμό τους 翼宿 (Yì Sù = «Φτερούγες»).[2] Ο ίδιος ο α ήταν γνωστός ως 翼宿一 (Yì Sù yī, δηλαδή «ο Πρώτος αστέρας των Πτερύγων»).[3]
Αστροφυσικά δεδομένα Επεξεργασία
Ο α Κρατήρος είναι ένας πορτοκαλί γίγαντας αστέρας τετάρτου μεγέθους. Πιστεύεται ότι αποτελεί αστέρα του οριζόντιου κλάδου, δηλαδή συντήκει ήλιο στον πυρήνα του μετά από τη λεγόμενη αναλαμπή ηλίου. Οι ψυχρότεροι αστέρες του οριζόντιου κλάδου αποκαλούνται συχνά και «γίγαντες της ερυθρής συγκεντρώσεως» (red clump giants), καθώς σχηματίζουν μια ευδιάκριτη ομαδοποίηση κοντά στο δεξί άκρο του κλάδου των ερυθρών γιγάντων στα διαγράμματα H-R αστρικών σμηνών με μεταλλικότητα παρόμοια της ηλιακής. Σε αυτή τη βάση, ο α Κρατήρος υπολογίζεται ότι έχει μάζα 81% μεγαλύτερη της ηλιακής, απόλυτη λαμπρότητα 66 ως 77 φορές μεγαλύτερη της ηλιακής (απόλυτο μέγεθος +0,44) και ηλικία περίπου 2 δισεκατομμύρια έτη. Η επιφανειακή θερμοκρασία του είναι 4.645 K και η διάμετρός του είναι 12,3 φορές μεγαλύτερη από τη διάμετρο του Ήλιου.
Η άλλη εκδοχή είναι ότι ο α Crt είναι αστέρας του κλάδου των ερυθρών γιγάντων, που ακόμα συντήκει υδρογόνο σε ένα κέλυφος γύρω από την κεντρική περιοχή του, που αποτελείται πλέον κυρίως από αδρανές ήλιο. Στην περίπτωση αυτή, η μάζα του θα είναι λίγο μικρότερη, αλλά οι διαστάσεις, η λαμπρότητα και η ηλικία του θα είναι μεγαλύτερες.[4]
Ο α Κρατήρος απομακρύνεται από τη Γη και το Ηλιακό Σύστημα με ταχύτητα 47,5 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο (171.000 χιλιόμετρα την ώρα).
Παραπομπές Επεξεργασία
- ↑ Knobel, E.B. (Ιούνιος 1895). «Al Achsasi Al Mouakket, on a catalogue of stars in the Calendarium of Mohammad Al Achsasi Al Mouakket». Monthly Notices of the Royal Astronomical Society 55 (8): 429. doi:. Bibcode: 1895MNRAS..55..429K.
- ↑ 中國星座神話, του 陳久金, έκδ. 台灣書房出版有限公司, 2005, ISBN 978-986-7332-25-7.
- ↑ 香港太空館 - 研究資源 - 亮星中英對照表 Αρχειοθετήθηκε 2008-10-25 στο Wayback Machine., Μουσείο Διαστήματος του Χονγκ Κονγκ. Ανακτήθηκε στις 23 Νοεμβρίου 2010.
- ↑ Reffert, Sabine; Bergmann, Christoph; Quirrenbach, Andreas; Trifonov, Trifon; Künstler, Andreas (2015): «Precise radial velocities of giant stars. VII. Occurrence rate of giant extrasolar planets as a function of mass and metallicity», Astronomy & Astrophysics, τόμ. 574, σ. A116.