Άλφα Οκτάντος

αστέρας στον αστερισμό Οκτάντα

Ο α (άλφα) Οκτάντος (Alpha Octantis, συντομογραφικά α Oct) είναι αστέρας στον νότιο αστερισμό Οκτάντα. Παρά το ότι φέρει τον τίτλο του «άλφα», είναι μόλις ο εβδομος σε φωτεινότητα (όπως φαίνεται από τη Γη) αστέρας στον Οκτάντα (ο φωτεινότερος είναι ο νι Οκτάντος). Ο άλφα, έχοντας φαινόμενο μέγεθος 5,13 έως 5,15 (είναι ελαφρώς μεταβλητός αστέρας) είναι δύσκολα ορατός με γυμνό μάτι. Εξάλλου, εξαιτίας της νότιας θέσεώς του δεν φαίνεται ποτέ από την Ελλάδα και όλο σχεδόν το Βόρειο Ημισφαίριο της Γης.

α Οκτάντος
Αστερισμός: Οκτάς
Συντεταγμένες
(εποχή 2000.0):
α = 21h:04m:43,1s,
δ = −77°.01′.26″
Φαινόμενο μέγεθος: 5,15
Φασματικός τύπος: F4 III + F5 III[1]
Απόσταση από τη Γη: 148 ± 4 έτη φωτός
Ονομασίες σε καταλόγους CD−77°1053, HD 199532,
HR 8021, HIP 104043,
SAO 257879, PPM 374864

Ο α Οκτάντος είναι φασματοσκοπικώς διπλός αστέρας, αποτελούμενος στην πραγματικότητα από δύο λευκούς-κιτρινόλευκους γίγαντες αστέρες, που περιφέρονται γύρω από το κοινό τους κέντρο μάζας μία φορά κάθε 9 ημέρες 1 ώρα και 45 λεπτά[1], με εκκεντρότητα τροχιάς 0,39. Το ζεύγος ταξινομείται και ως μεταβλητός δι' εκλείψεων αστέρας του τύπου β Λύρας, αν και η φωτεινότητά του μεταβάλλεται ελάχιστα, επειδή η κλίση της τροχιάς του ως προς την οπτική γωνία του Ηλιακού Συστήματος είναι μεγάλη. Οι δύο αστέρες είναι παρόμοιας μάζας, καθώς έχουν τροχιακές ταχύτητες περίπου ίσες, 47 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο.

Οι επιφανειακές θερμοκρασίες των αστέρων του συστήματος είναι περίπου 6.270 K, με δείκτη χρώματος (B−V) = +0,49. Το συνολικό απόλυτο μέγεθος του συστήματος είναι περίπου +1,93, που αντιστοιχεί σε πραγματική λαμπρότητα 14 φορές μεγαλύτερη από αυτή του Ήλιου.

Το σύστημα του α Οκτάντος αποτελεί ισχυρή πηγή ακτίνων Χ, με ακτινοβολούμενη ισχύ 227,8 τρισεκατομμύρια γιγαβάτ.[2]. Η ηλικία του εκτιμάται σε 1,5 δισεκατομμύριο έτη. Το σύστημα απομακρύνεται από τη Γη και το Ηλιακό Σύστημα με μέση ταχύτητα 45 χιλιόμετρα ανά δευτερόλεπτο (162.000 χιλιόμετρα την ώρα).


Παραπομπές Επεξεργασία

  1. 1,0 1,1 William Buscombe & Pamela M. Morris: «The double-lined binary alpha Octantis», The Observatory, τόμ. 80 (Φεβρουάριος 1960), σσ. 28-29.
  2. Makarov, Valeri V. (Οκτώβριος 2003), «The 100 Brightest X-Ray Stars within 50 Parsecs of the Sun», The Astronomical Journal 126 (4): 1996–2008, doi:10.1086/378164 

Εξωτερικοί σύνδεσμοι Επεξεργασία