Βικιπαίδεια

Έντουαρντ Λίαρ

Άγγλος ζωγράφος, τοπιογράφος, σκιτσογράφος, συγγραφέας και ποιητής

Ο Έντουαρντ Λίαρ (αγγλικά: Edward Lear‎‎) ή Ἐδουάρδος Λῦαρ, όπως ο ίδιος έγραφε το όνομά του στα ελληνικά,[10] (Λονδίνο, 12 Μαΐου 1812 – Σαν Ρέμο, 29 Ιανουαρίου 1888) ήταν Άγγλος συγγραφέας και ζωγράφος. Είναι γνωστός κυρίως για τη συνεισφορά του στο είδος της παράδοξης λογοτεχνίας ή λογοτεχνίας της ανοησίας (nonsense literature) και της σατιρικής ποίησης. Με τα nonsense Limericks που συνέθεσε, δηλ. τα «ανοησιολογήματα» ή «στιχουργικά παραδοξολογήματά» του, καθώς και τις ιδιόμορφες ζωγραφιές που τα πλαισίωναν, ο Λίαρ αναγνωρίστηκε και καθιερώθηκε ως ηγετική φυσιογνωμία αυτού του λογοτεχνικού είδους, ως ο «μαιτρ της ανοησίας».[11]

Έντουαρντ Λίαρ
Ο Έντουαρντ Λήαρ σε φωτογραφία του 1866
Γενικές πληροφορίες
Όνομα στη
μητρική γλώσσα		Edward Lear (Αγγλικά)
Γέννηση12  Μαΐου 1812[1][2][3]
Χάιγκεϊτ
Θάνατος29  Ιανουαρίου 1888[1][2][3]
Σαν Ρέμο[4]
Χώρα πολιτογράφησηςΗνωμένο Βασίλειο της Μεγάλης Βρετανίας και Ιρλανδίας
Εκπαίδευση και γλώσσες
Μητρική γλώσσαΑγγλικά
Ομιλούμενες γλώσσεςΑγγλικά[5]
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότητασυγγραφέας[6]
ποιητής[7]
εικονογράφος
ζωγράφος
μυθιστοριογράφος
ορνιθολόγος[8]
κωμικός[9]
χιουμορίστας
Αξιοσημείωτο έργοThe Book of Nonsense
Υπογραφή
Commons page Σχετικά πολυμέσα
δεδομένα

Βιογραφία

Επεξεργασία

Γεννήθηκε στο Χάιγκεϊτ, τότε ένα προάστιο του βόρειου Λονδίνου και υπήρξε το νεότερο από τα 21 παιδιά του χρηματιστή Τζερεμάια Λίαρ (1788-1833) και της Αν Κλαρκ Σκέριτ (1766-1844). Τέσσερα χρόνια μετά τη γέννηση του Έντουαρντ, η οικογένεια αναγκάστηκε να εγκαταλείψει την πολυτελή ζωή στην οποία είχε συνηθίσει, μετά από αποτυχία του πατέρα του στο χρηματιστήριο. Την ανατροφή του ανέλαβε στη θέση της μητέρας του η μεγαλύτερη αδελφή του, Αν Λίαρ, ενώ στην εκπαίδευσή του συνέβαλε επίσης η αδελφή του Σάρα. Οι δύο αδελφές του τον έφεραν σε πρώτη επαφή με την κλασική λογοτεχνία και τη ρομαντική ποίηση, όπως και με τη ζωγραφική. Από την ηλικία των δεκαπέντε ετών ασχολήθηκε με το σχέδιο για βιοποριστικούς λόγους. Εργάστηκε στο Βρετανικό Μουσείο, όπου φιλοτέχνησε σχέδια πτηνών, συνεργαζόμενος με τον ορνιθολόγο Τζον Γκουλντ, με τον οποίο ταξίδεψε στο Άμστερνταμ, στο Ρότερνταμ, στη Βέρνη και στο Βερολίνο. Καθόλη τη διάρκεια της ζωής του, ο Λίαρ υπέφερε από επιληψία και κατάθλιψη, ενώ στο τέλος της ζωής του αντιμετώπισε επίσης προβλήματα με την όρασή του. Υπήρξε δεινός ταξιδευτής, με την Ιταλία, την Ελλάδα, την Αλβανία, την Παλαιστίνη, τη Συρία, την Αίγυπτο και την Ινδία να αποτελούν μερικούς από τους πολυάριθμους σταθμούς των περιπλανήσεών του. Φιλοτέχνησε πολλές τοπιογραφίες, κυρίως υδατογραφίες, καθώς και τοπογραφικά σχέδια υψηλής ακρίβειας, καταγράφοντας τις περιπλανήσεις του και εκδίδοντας ταξιδιωτικά κείμενα με σημαντικότερο το Journals of a Landscape Painter in Albania, &c. (1851). Ως ζωγράφος, φαίνεται πως έχαιρε εκτίμησης, ενώ υπήρξε δάσκαλος της βασίλισσας Βικτωρίας για σύντομο χρονικό διάστημα, από την οποία πληροφορούμαστε πως ο Λίαρ ήταν εξαιρετικός στη διδασκαλία του[12]. Πέρασε τα τελευταία χρόνια της ζωής του στο Σαν Ρέμο της Ιταλίας, όπου πέθανε τον Ιανουάριο του 1888.

 
Προσωπογραφία του Λίαρ (περ. 1840), έργο του Wilhelm Marstrand
 
Στροφές από το Book of Nonsense και εικονογράφηση του Λίαρ

Το έργο του

Επεξεργασία

Το συγγραφικό έργο του συγκρίνεται συχνά με αυτό του Λιούις Κάρολ, μαζί με τον οποίο συγκαταλέγεται στους σημαντικότερους συγγραφείς παραδοξολογημάτων της Βικτοριανής εποχής[13]. Στα πιο γνωστά έργα του Λίαρ ανήκει η πρώτη συλλογή παραδοξολογημάτων του Book of Nonsense (1846), στην οποία επιδίωξε να συνθέσει στίχους "α-νόητους, διαυγείς και απόλυτους"[14]. Κάθε ποίημα ακολουθεί την ίδια δομή, ξεκινώντας συνήθως με τη χαρακτηριστική στροφή "There was an old man of [...]", που ενίοτε παραλλάσσεται ελαφρά. Ο Λίαρ δεν επινόησε αυτή τη στιχουργική μορφή, ωστόσο την υιοθέτησε ως ένα εύκολο μέσο για να συνθέσει διασκεδαστικές ρίμες[14]. Όπως και στην περίπτωση του Κάρολ, τα παιδαριώδη γραπτά τού Λίαρ έγιναν αντικείμενο εκτενέστερης ανάλυσης, σε μια προσπάθεια να αποκαλυφθεί κάποιο κρυφό νόημα και βαθύτεροι συμβολισμοί, παρά το γεγονός πως ο ίδιος ο συγγραφέας ανέφερε χαρακτηριστικά πως επιδίωξε να καταστήσει το έργο του ακατάλληλο για τέτοιου είδους παρερμηνείες[15]. Ο Τζορτζ Όργουελ διέκρινε στον Λίαρ την ικανότητα να αποφεύγει το χυδαίο, παρομοιάζοντας το χιούμορ του με κακοποιό πνεύμα που παρεμβαίνει στην κοινή λογική[16]. Το 1886, αναγνωρίζοντας την αξία τού έργου του, ο κριτικός και συγγραφέας Τζον Ράσκιν, συμπεριέλαβε τον Λίαρ στην κορυφή ενός προσωπικού καταλόγου με τους σημαντικότερους συγγραφείς, ο οποίος δημοσιεύτηκε στην επιθεώρηση Pall Mall Gazette[17]. Εκτός από χιουμοριστικούς στίχους, ο Λίαρ συνέθεσε επίσης μία σειρά από παραδοξολογήματα, όπως την παράδοξη βοτανική (Nonsense Botany) στην οποία εικονογράφησε φανταστικά είδη δικής του ονοματολογίας, και το παράδοξο αλφάβητο. Μελοποίησε επίσης ποιήματά του, ωστόσο σημαντικό μέρος της μουσικής που συνέθεσε έχει χαθεί.

  • Επιλογή έργων
  •  
    Ο ναός της Αφροδίτης στην Ρώμη, 1840, New Haven,Yale Center for British Art
  •  
    Η Μασάντα στην Νεκρά Θάλασσα, 1858, Σαν Φρανσίσκο, Fine Arts Museums

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 27  Απριλίου 2014.
  2. ↑ 2,0 2,1 2,2 Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11911831s. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 «Edward Lear». (Ολλανδικά) RKDartists. 48629.
  4. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γερμανίας: (Γερμανικά) Gemeinsame Normdatei. Ανακτήθηκε στις 31  Δεκεμβρίου 2014.
  5. ↑ Εθνική Βιβλιοθήκη της Γαλλίας: (Γαλλικά) καθιερωμένοι όροι της Εθνικής Βιβλιοθήκης της Γαλλίας. data.bnf.fr/ark:/12148/cb11911831s. Ανακτήθηκε στις 10  Οκτωβρίου 2015.
  6. ↑ «Library of the World's Best Literature». Library of the World's Best Literature. 1897.
  7. ↑ poets.org. edward-lear. Ανακτήθηκε στις 18  Μαΐου 2022.
  8. ↑ Ανακτήθηκε στις 17  Ιουνίου 2019.
  9. ↑ Ανακτήθηκε στις 17  Ιουνίου 2019.
  10. ↑ Βλ. Νίκος Δ. Καράμπελας, Ο Edward Lear στη Λάκκα Σουλίου, στο: Λάκκα Σουλίου ΙΙ, Πρακτικά του Επιστημονικού Συμποσίου «Λάκκα Σουλίου. Νέες ιστορικές και αρχαιολογικές καταγραφές (Θεσπρωτικό, 28-29 Ιουλίου 2012)», Θεσπρωτικό-Αθήνα 2013, σελ. 263-302, ISBN 978-618-80703-0-1.
  11. ↑ Αρχαιολογικό Μουσείο Ηγουμενίτσας. «Περιοδική έκθεση: Στη Θεσπρωτία με τον Edward Lear (14 Νοεμβρίου 2014 - 11 Ιανουαρίου 2015)» (PDF). igoumenitsamuseum.gr. Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού - Εφορεία Αρχαιοτήτων Θεσπρωτίας. Ανακτήθηκε στις 28 Μαΐου 2018. 
  12. ↑ Valentine Cunningham, The Victorians: An Anthology of Poetry and Poetics, Blackwell Publishing, 2000, σ. 378
  13. ↑ Martin Gardner, Best Remembered Poems, Dover Publications, 1992, σ. 85
  14. ↑ 14,0 14,1 Carolyn Wells, A Nonsense Anthology, New York, Charles Scribners' Sons, 1903, σ. xxxvi
  15. ↑ Sir Edward Strachey, "Nonsense As a Fine Art", Littel's Living Age, Fifth Series, Volume LXIV, Oct-Nov-Dec 1888, σσ. 515-531. Επίσης στο Quarterly Review, 167, 1888, σσ. 335-65
  16. ↑ βλ. George Orwell, "Funny, But Not Vulgar" στο George Orwell: The Collected Essays, Journalism and Letters, Vol. 3 (Boston: Nonpariel/David R. Godine, 2000, σ. 284
  17. ↑ Philip Davis, The Victorians Vol. 8 1830-1880, Oxford University Press, 2004, σ. 586

Βιβλιογραφία

Επεξεργασία
  • Vivien Noakes (ed.), Edward Lear: Selected Letters, Oxford, 1988
  • Vivien Noakes, Edward Lear: The Life of a Wanderer, Boston: Houghton Mifflin Company, 1969
  • Carolyn Wells, A Nonsense Anthology, New York, Charles Scribners' Sons, 1903
  • Νίκος Δ. Καράμπελας, Ο Edward Lear στη Λάκκα Σουλίου, Πρακτικά Συνεδρίου, σελ. 264-267, 2014

Εξωτερικοί σύνδεσμοι

Επεξεργασία
Ανακτήθηκε από "https://el.wikipedia.org/w/index.php?title=Έντουαρντ_Λίαρ&oldid=10603314"