Ίζημα ούρων
| Το λήμμα παραθέτει τις πηγές του αόριστα, χωρίς παραπομπές. |
Φυσιολογικά τα ούρα φαίνονται ως ένα κίτρινο διαυγές υγρό χωρίς θολερότητα, νιφάδες ή ίζημα. Σε παθολογικές καταστάσεις μπορεί να εμφανίσουν θολερότητα ή ίζημα στο πάτο του ουροδοχείου όπου συλλέγονται. Η παρουσία του ιζήματος οφείλεται στην ύπαρξη αλάτων, κρυστάλλων, πυοσφαιρίων ή και ερυθρών αιμοσφαιρίων. Οφείλεται δηλαδή πάντα σε κάποια παθολογική κατάσταση. Άλλοτε συνοδεύεται από θόλωση των ούρων και άλλοτε όχι.
Η εκτίμηση του ιζήματος των ούρων αποτελεί μία από τις παραμέτρους της γενικής εξέτασης των ούρων. Στην απάντηση αναγράφεται "Ναι/Όχι" ή "Έχει/Δεν έχει" ή "Αρνητικό/Θετικό".
Συλλογή ούρων Επεξεργασία
Απαιτούνται πρώτα πρωινά ούρα μέσης ούρησης.
Μακροσκοπικό ίζημα ούρων Επεξεργασία
Για να καταγραφεί το ίζημα των ούρων απαιτείται η καλή ανάδευση του δείγματος των ούρων μέσα στο ουροδοχείου και στη συνέχεια η παραμονή τους σε ηρεμία πάνω στο πάγκο.
Άμορφα ουρικά άλατα (σε όξινο pΗ) Επεξεργασία
Αρχικά αποβάλλονται διαλυμένα με αποτέλεσμα τα ούρα να είναι διαυγή. Όταν τα ούρα κρυώσουν μετά από την λήψη τους, τα άλατα γίνονται αδιάλυτα και το δοχείο εμφανίζει διάχυτη θολερότητα αλλά και ίζημα χρώματος ανοιχτού ροζ ή κιτρινωπού. Τόσο το ίζημα όσο και η θολερότητα, στην συγκεκριμένη περίπτωση, μπορούν διαλυθούν, αν τα ούρα θερμανθούν στους 60ºC. Επανεμφανίζονται όταν τα ούρα κρυώσουν. To ίζημα διαλύεται αν προστεθεί στο δείγμα ούρων καυστικό νάτριο (NaOH).
Άμορφα φωσφορικά άλατα (σε αλκαλικό pΗ) Επεξεργασία
Στην περίπτωση αυτή εμφανίζεται λευκό ίζημα και ελαφριά θολερότητα. Το ίζημα διαλύεται αν προστεθεί στο δείγμα ούρων υδροχλωρικό οξύ (HCl).
Κρύσταλλοι ουρικού Οξέος (σε όξινο pΗ) Επεξεργασία
Στην περίπτωση ύπαρξης κρυστάλλων ουρικού οξέος, εμφανίζεται κοκκινωπό ίζημα και καθόλου θολερότητα στο δείγμα. Μάλιστα, το συγκεκριμένο ίζημα μοιάζει με κόκκινη άμμο που «κάθεται» όχι μόνο στον πυθμένα αλλά και στα τοιχώματα του ουροδοχείου.
Κρύσταλλοι οξαλικού ασβεστίου (σε όξινο pΗ) Επεξεργασία
Άφθονοι και μεγάλοι κρύσταλλοι οξαλικού ασβεστίου καθιζάνουν με αποτέλεσμα να σχηματίζουν ένα ίζημα χρώματος γκριζωπού.
Πυοσφαίρια Επεξεργασία
Στην πυουρία εμφανίζεται διάχυτη γκριζωπή θολερότητα και ίζημα χρώματος άσπρου, ενώ το ίζημα αυτό όχι μόνο δεν διαλύεται με οξικό οξύ αλλά επιτείνεται.
Ερυθρά Αιμοσφαίρια Επεξεργασία
Σε έντονη αιματουρία εμφανίζεται ίζημα χρώματος κόκκινου.
Μικροσκοπικό ίζημα ούρων Επεξεργασία
Στα φυσιολογικά ούρα δεν υπάρχει ίζημα. Χρειάζεται όμως κατά την γενική εξέταση των ούρων να παραχθεί ίζημα προκειμένου να αναζητηθούν μέσα σε αυτό διάφορα στοιχεία όπως ερυθρά, πυοσφαίρια, κρύσταλλοι, κύλινδροι κ.α. Η αναζήτηση αυτή θα γίνει με την μικροσκόπηση του ιζήματος.Για τον λόγο αυτό τα ούρα φυγοκεντρούνται. Οι προδιαγραφές της φυγοκέντρησης των ούρων είναι ιδιαίτερα απαιτητικές προκειμένου να μην καταστραφούν ευαίσθητα στοιχεία τους όπως είναι οι κύλινδροι.
Φυγοκέντρηση για την παραγωγή ιζήματος των ούρων Επεξεργασία
Τα στάδια φυγοκέντρησης των ούρων είναι:
- Τοποθετούνται σε κωνικά σωληνάρια φυγοκέντρου 10 έως 12 ml ούρων.
- Τα κωνικά σωληνάρια τοποθετούνται στην φυγόκεντρο.
- Ρυθμίζονται οι στροφές της φυγοκέντρου στα 400 g.
- Ρυθμίζεται ο χρόνος φυγοκέντρησης των ούρων στα 5 λεπτά.
- Μετά την φυγοκέντρηση πετιέται το υπερκείμενο και κρατείται το ίζημα.
- Μικρή σταγόνα ιζήματος τοποθετείται πάνω σε αντικειμενοφόρο πλάκα για μικροσκόπηση.
Βιβλιογραφία Επεξεργασία
- Ιωαννίδης Ι. Κλινική Χημεία Ι. Ανάλυση Ούρων: Θεωρία. Εκδόσεις Γιαχούδη. Θεσσαλονίκη, 2004.
- Ιωαννίδης Ι. Κλινική Χημεία Ι: Ανάλυση Ούρων: Εργαστήριο. Εκδόσεις Γιαχούδη. Θεσσαλονίκη, 2002.
- Καρκαλούσος Π. Συλλογή, φυσικοί και χημικοί χαρακτήρες των ούρων. Έκδοση ΤΕΙ Αθηνών - Τμήμα Ιατρικών Εργαστηρίων 2011.
- Αρσένη Α. Εξετάσεις ούρων στην εργαστηριακή διαγνωστική. Εκδόσεις Ζήτα, 2003.
- Πισπίνης Ι. Εργαστηριακά μαθήματα κλινικής χημείας Ι. Έκδοση ΤΕΙ Αθηνών, Αθήνα 1997