Α΄ Ιλλυρικός πόλεμος

Ο Α΄Ιλλυρικός πόλεμος (229-227 π.Χ.) έλαβε χώρα στα παράλια της Αδριατικής και υπήρξε η πρώτη πολεμική περιπέτεια της Ρώμης στην Ανατολική Μεσόγειο.

Α΄ Ιλλυρικός πόλεμος
Ιλλυρικοί πόλεμοι
Χρονολογία	229-227 π.Χ.
Τόπος	Κέρκυρα, Δυτική Κεντρική και Νότια Αλβανία
Έκβαση	Νίκη των Ρωμαίων
Αντιμαχόμενοι
Ιλλυριοί Ρωμαϊκή Πολιτεία
Ηγετικά πρόσωπα
Τεύτα Γναίος Φούλβιος Λεύκιος Ποστούμιος Αλβίνος
Δυνάμεις
100 λεμβοι τουλάχιστον, 5.000 ανδρες τουλάχιστον 20.000 πεζοί , 2.000 ιππείς , 200 πολεμικά πλοία
Απώλειες
Άγνωστες Άγνωστες

Οι πρώτες επαφές της Ρώμης με την Ανατολή

Οι σχέσεις της Ρώμης με την Ανατολή ήταν τυπικές και φιλικές. Είχαν ξεκινήσει μέσα στο πρώτο τέταρτο του 3ου π.Χ. αιώνα όταν ο Πτολεμαίος Β΄ της Αιγύπτου είχε συνάψει εμπορική συμφωνία με την πόλη στην οποία είχε αποστείλει και πρεσβεία. Λίγο μετά τα μέσα του ίδιου αιώνα οι Ρωμαίοι ζήτησαν από τον Σέλευκο Β΄ Καλλίνικο την απαλλαγή από τους φόρους της πόλης του Ιλίου προβάλλοντας ως δικαιολογία την κοινή καταγωγή. Εμπορικές σχέσεις με την Ρώμη είχε επίσης και η Ρόδος.

Ρώμη και Αδριατική

Η πρώτη επέμβαση των Ρωμαίων στην Ανατολή οφείλονταν σε εσωτερικούς λόγους και δεν είχε επεκτατικό χαρακτήρα. Συγκεκριμένα οφείλονταν σε επανειλημμένες διαμαρτυρίες Ρωμαίων εμπόρων προς την Σύγκλητο επειδή οι πρώτοι υφίσταντο σε αφόρητο βαθμό τα δεινά της πειρατείας στην οποία επιδίδονταν οι Ιλλυριοί στο Ιόνιο πέλαγος και την Αδριατική. Η συνεχής κλιμάκωση της πειρατείας οφείλονταν στην τότε αδυναμία αντιμετώπισης της από το βασίλειο της Ηπείρου και στην συνακόλουθη εξασθένηση των πόλεων της περιοχής.

Έτσι μπόρεσαν να επωφεληθούν οι Ιλλυριοί οι οποίοι κατέλαβαν τα παράλια της Αδριατικής πού έλεγχε το βασίλειο της Ηπείρου και τις ελληνικές πόλεις των δαλματικών ακτών Φάρο σημερινό Χβαρ (Hvar) και Μέλαινα Κέρκυρα (231 π.Χ.) Η πειρατεία υποστηρίζονταν από τον βασιλιά των Ιλλυριών Άγρωνα και ύστερα από τον θάνατό του (230/9 π.Χ.) από την σύζυγο, βασίλισσα και επίτροπο του ανήλικου γιου του Πίννη, Τεύτα.

Οι Ρωμαίοι έστειλαν συγκλητική πρεσβεία στην βασίλισσα (229 π.Χ.) για να διαπραγματευτεί μαζί της όμως κατά την επιστροφή της η πρεσβεία δέχθηκε την επίθεση των Ιλλυριών που φόνευσαν ένα πρέσβη η συμπεριφορά του οποίου είχε φανεί στην Τεύτα υπεροπτική. Η πράξη αυτή είχε ως επακόλουθο την άμεση κήρυξη του πολέμου από τους Ρωμαίους.

Οι επιχειρήσεις

Η Ρωμαϊκή επαρχία της Ιλλυρίας το 218 π.Χ.

Οι Ιλλυριοί συνέχισαν τις επιδρομές και προσπάθησαν να καταλάβουν ανεπιτυχώς την Επίδαμνο και την Ίσσα. Κατόπιν πολιόρκησαν την Κέρκυρα και αφού νίκησαν στην ναυμαχία των Παξών τον στόλο των Αχαιών και των Αιτωλών που έσπευσε ως βοήθεια κατέλαβαν την πόλη. Τότε έφτασε και ο ρωμαϊκός στόλος (200 πλοία) υπό τον στρατηγό ύπατο Γναίο Φούλβιο. Ύστερα από συνεννόηση του τελευταίου με τον Έλληνα διοικητή της ιλλυρικής φρουράς Δημήτριο τον Φάριο που μισούσε την Τεύτα, η πόλη παραδόθηκε στους Ρωμαίους (228 π.Χ.).

Λίγο αργότερα προσχώρησε στους Ρωμαίους η Απολλωνία, οι Ατιντάνες και το ιλλυρικό φύλο των Παρθινών. Έπειτα κατέφθασε και ρωμαϊκός στρατός υπό τον ύπατο Λεύκιο Πόστουμιο Αλβίνο. Μπροστά στην συντριπτική αριθμητική υπεροχή των Ρωμαίων (20.000 πεζοί και 2.000 ιππείς) οι Ιλλυριοί εγκατέλειψαν την πολιορκία της Επιδάμνου και της Ίσσας και υποχώρησαν στο εσωτερικό της χώρας. Η Τεύτα αποσύρθηκε στην πόλη Ρίζονα ενώ οι Ρωμαίοι κατέλαβαν με ευκολία τα νότια ιλλυρικά παράλια εκτός από το φρούριο της Νουτρίας στο οποίο συνάντησαν σθεναρή αντίσταση και είχαν σοβαρές απώλειες. Επειδή η συνέχιση του πολέμου από τους Ιλλυριούς ήταν αδύνατη η Τεύτα αποφάσισε το καλοκαίρι του 227 π.Χ. να συνθηκολογήσει. Οι όροι της συνθήκης πρόβλεπαν την παραίτηση της από τα εδάφη που κατέλαβαν οι Ρωμαίοι και την πληρωμή χρηματικής αποζημίωσης σε δόσεις.

Ρωμαϊκή διπλωματική αποστολή στην κυρίως Ελλάδα

Ύστερα από την λήξη του πολέμου ο ύπατος Ποστούμιος Αλβίνος έστειλε πρέσβεις στους Αιτωλούς και τους Αχαιούς για να τους ανακοινώσει την συνθήκη ειρήνης με την Τεύτα και να δικαιολογήσει την ρωμαϊκή επέμβαση. Η Σύγκλητος έστειλε επίσης πρέσβεις για τον ίδιο σκοπό. Ο αλλος ύπατος Γναίος Φούλβιος είχε ήδη αναχωρήσει για την Ιταλία με το μεγαλύτερο μέρος του στόλου από το φθινόπωρο του προηγούμενου έτους. Η υποδοχή που επιφυλάχθηκε στους Ρωμαίους απεσταλμένους ήταν γενικά φιλική. Οι Κορίνθιοι μάλιστα επέτρεψαν σε Ρωμαίους να πάρουν μέρος στους αγώνες των Ισθμίων που γίνονταν στην πόλη, γεγονός πρωτοφανές καθώς σε αυτούς τους αγώνες συμμετείχαν μόνο Έλληνες.

Το γεγονός ότι οι Ρωμαίοι είχαν υπό τον έλεγχο τους ένα σημαντικό μέρος των ιλλυρικών ακτών μαζί με τις πόλεις Επίδαμνο, Απολλωνία και Ίσσα ανησυχούσε τον Αντίγονο Δώσωνα, βασιλιά της Μακεδονίας επειδή οι Ρωμαίοι κατέχοντας τις διαβάσεις των ποταμών Άψου και Αώου μπορούσαν να εισβάλουν στο βασίλειο του. Εκείνη την εποχή όμως ο Μακεδόνας βασιλέας είχε άλλα προβλήματα με τις εισβολές των βαρβάρων Δαρδάνων γειτόνων του. Εκτός των Ρωμαίων ο άλλος κερδισμένος σε αυτή την υπόθεση ήταν ο Δημήτριος ο Φάριος που ανέλαβε την εξουσία ως δυνάστης στην πόλη Ίσσα και την περιοχή της. Έτσι οι Ρωμαίοι είχαν ένα τοποτηρητή στην περιοχή. Οι πόλεις που έλεγχαν οι Ρωμαίοι έμειναν κατά τα άλλα ελεύθερες δηλαδή δεν πλήρωναν φόρο, δεν είχαν φρουρά ούτε είχαν επιτρόπους. Την εξουσία όμως κατέλαβαν φιλορωμαϊκά στοιχεία. Σύμφωνα με το ρωμαϊκό δίκαιο η ελευθερία μπορούσε να ανακληθεί όποτε το επιθυμούσαν οι δωρητές.

Πηγές

• Ιστορία του Ελληνικού έθνους Τόμος Δ' Μέγας Αλέξανδρος –Ελληνιστικοί Χρόνοι Εκδοτική Αθηνών 1979
• Perseus Digital Library Polybius Histories

Βιβλιογραφία

• ΙΛΛYΡΙΑ, εκδ. Οδυσσεύς, ISBN 960-210-349-3