Ο Αβραάμ (εβραϊκά: אַבְרָהָם) ήταν πατριάρχης του έθνους Ισραήλ. Θεωρείται πως ήταν πρόγονος του Ιωσήφ[9]. (Ματ. 1:1-16· Λου. 3:23-38)

Αβραάμ
Γενικές πληροφορίες
Προφορά
Γέννηση
Θάνατος
Χεβρώνα
Συνθήκες θανάτουφυσικά αίτια[1]
Τόπος ταφήςΣπηλιά των Πατριαρχών
ΚατοικίαΧαναάν
Μεσοποταμία
ΕθνικότηταΕβραίοι
Eορτασμός αγίου9 Οκτωβρίου
Εκπαίδευση και γλώσσες
Ομιλούμενες γλώσσεςΧαναανικές γλώσσες
Πληροφορίες ασχολίας
Ιδιότηταβοσκός[1]
ιδρυτής θρησκείας
προφήτης
Οικογένεια
ΣύζυγοςΣάρα[2]
Άγαρ[1]
Χετούρα[3]
ΤέκναΙσμαήλ[4]
Ισαάκ[5]
Ζιμράν[6]
Ιοξάν[6]
Μεδάν[6]
Μαδιάμ[6]
Ιεσβώκ[6]
Σουάχ[6]
Bakol
ΓονείςΘάρα[7] και Αμσαλάι[8]
ΑδέλφιαΝαχόρ
Αράν
Σάρα (ετεροθαλής αδελφή από πατέρα)
Αξιώματα και βραβεύσεις
Αξίωμαπροφήτης
πατριάρχης
Commons page Σχετικά πολυμέσα

Ο μεγάλος πατριάρχης της εβραϊκής φυλής που απ' αυτόν αρχίζει η ιστορία του Ισραήλ αλλά και της αραβικής (Γένεση 25,12-18. Α' Παραλειπομένων 1,28-31), γεννήθηκε στην πόλη Ουρ της Χαλδαίας και ήταν γιος του ειδωλολάτρη Θάρα. Παίρνοντας σύζυγο την ετεροθαλή αδελφή του Σάρα, μαζί με τον πατέρα του και τον ανιψιό του Λωτ έφυγε από τη Χαλδαία και πήγε στη Χαρράν, όπου έζησε για πολύ καιρό και όπου πέθανε ο πατέρας του. Τότε, υπακούοντας στην εντολή του Θεού, πήγε στη χώρα Χαναάν, παίρνοντας μαζί του τη γυναίκα του Σάρρα, τον Λωτ και όλα του τα υπάρχοντα και τα κοπάδια των ζώων που είχε. Και εκεί για πρώτη φορά πήρε από τον Θεό την υπόσχεση ότι θα κάνει αυτόν και τον λαό του ισχυρό και ένδοξο και θα τον τιμούν όλες οι φυλές της γης.

Απόσπασμα από την Παλαιά Διαθήκη

Επεξεργασία

Αλλά, όταν κάποτε έπεσε μεγάλη πείνα στη Χαναάν, ο Αβραάμ μαζί με τη Σάρα κατέφυγαν στην Αίγυπτο, όπου και παρουσίασε τη γυναίκα του σαν αδελφή του.

Η ομορφιά της Σάρας τόσο πολύ γοήτεψε τους άρχοντες της Αιγύπτου, που την πήραν στα ανάκτορα του Φαραώ, προσφέροντας πλούσια δώρα στον Αβραάμ.

Αλλά κάποια νύχτα, ο Φαραώ είδε ένα όνειρο που τον ανάγκασε να δώσει πίσω τη Σάρα στον Αβραάμ και να τους διατάξει να φύγουν από την Αίγυπτο.

Έτσι επέστρεψε ο Αβραάμ στη Χαναάν, αλλά ήταν πια γέρος και χωρίς παιδιά και άρχισε να αμφιβάλλει για την υπόσχεση που του είχε δώσει ο Θεός.

Αλλά ο Θεός δεν άργησε να ανανεώσει την υπόσχεσή του. Έτσι στα 100 του χρόνια ο Αβραάμ, σύμφωνα με τη διαταγή του Θεού άλλαξε το όνομά του, από "Άβραμ" που λεγόταν και σήμαινε "ο υψηλός ή υπέροχος πατέρας", σε "Αβραάμ" που σημαίνει "ο πατέρας μας ο υπέροχος", δηλαδή ο γενάρχης και πατέρας των εθνών.

Ο Θεός είπε στον Αβραάμ, που ήταν τότε 100 χρονών, ότι θα αποκτήσει παιδί, πράγμα που έκανε την Σάρα να γελάσει δύσπιστα, όταν το άκουσε.

Αυτό το γέλιο έγινε αιτία να δοθεί, στο παιδί που γεννήθηκε λίγο αργότερα, το όνομα Ισαάκ, που σημαίνει στα εβραϊκά "γελώ".

Για να δοκιμάσει ο Θεός την πίστη του Αβραάμ τον διέταξε να σφάξει το παιδί του και να του το προσφέρει θυσία. Αλλά την τελευταία στιγμή άγγελος Κυρίου συγκράτησε το χέρι του Αβραάμ και τον διέταξε να σφάξει και να θυσιάσει ένα κριάρι.

Μετά από το θάνατο της Σάρας, που την έθαψε σ' ένα σπήλαιο τον Μαχπελάχ, ο Αβραάμ πάντρεψε το γιο του με τη Ρεβέκκα, παντρεύτηκε μάλιστα και ο ίδιος για δεύτερη φορά τη Χετούρα και απόκτησε έξι γιους.

Πέθανε σε ηλικία 175 χρονών και θάφτηκε κοντά στη Σάρα.

Τον Αβραάμ τον αποκάλεσαν "φίλο του Θεού" και "πατριάρχη" και θεωρείται όχι μόνο σαν πατέρας πολλών λαών αλλά και σαν προφήτης και ιδρυτής θρησκείας που περιέλαβε στους κόλπους της όλους σχεδόν τους λαούς της γης.

Το συγκινητικό επεισόδιο της Παλαιάς Διαθήκης, που ο πατριάρχης των λαών επιχείρησε να σφάξει το παιδί του και να το προσφέρει θυσία στο Θεό, για να δείξει τη μεγάλη του πίστη, έγινε πηγή έμπνευσης πολλών μεγάλων καλλιτεχνών, ιδιαίτερα στην εποχή της Αναγέννησης.

Ακόμη η θυσία του Αβραάμ ήταν το επεισόδιο που πολλούς ποιητές ενέπνευσε.

"Θυσία του Αβραάμ" είναι ένα κρητικό δράμα, έμμετρο που γράφτηκε περίπου στον 16ο αιώνα και που ο συγγραφέας του είναι άγνωστος. Ίσως το έχει γράψει ο Βιτσέντζος Κορνάρος που έγραψε τον "Ερωτόκριτο", αλλά δεν είμαστε απόλυτα σίγουροι γι' αυτό.

Γένεση: Κεφ.12 Η πρόσκληση του Θεού, , Κεφ.14 Συνάντηση με τον Μελχισεδέκ, κεφ.17 η Διαθήκη, Κεφ.22 Η θυσία του Ισαάκ Κεφ.25/8 Ο θάνατός του.

Στον πολιτισμό και τη λαϊκή κουλτούρα

Επεξεργασία

Εικαστικά

Επεξεργασία
 
Η θυσία του Αβραάμ (1653), λάδι σε μουσαμά, του Ντάβιντ Τένιερς του νεότερου

Οι πίνακες για τη ζωή του Αβραάμ επικεντρώνονται συνήθως σε συγκεκριμένα περιστατικά: τη θυσία του Αβραάμ, τη συνάντηση με τον Μελχισεδέκ, τους τρεις αγγέλους, την Άγαρ στην έρημο και άλλα. Επίσης, η παραβολή του Λαζάρου που κάθεται στον Παράδεισο, όπως περιγράφεται στο Κατά Λουκάν Ευαγγέλιον, έχει γίνει κλασική εικόνα στα χριστιανικά έργα.[10] Αρκετοί καλλιτέχνες έχουν εμπνευστεί από τη ζωή του Αβραάμ, όπως οι Άλμπρεχτ Ντίρερ, Καραβάτζο, Ντονατέλο, Ραφαήλ, Άντονι βαν Ντάικ και Κλοντ Λορέν. Ο Ρέμπραντ (1606-1669) δημιούργησε τουλάχιστον επτά έργα για τον Αβραάμ, ο Πέτερ Πάουλ Ρούμπενς (1577-1640) φιλοτέχνησε επίσης αρκετά, ο Μαρκ Σαγκάλ έφτιαξε τουλάχιστον πέντε, ενώ ο Γκιστάβ Ντορέ (1832-1883) δημιούργησε έξι και ο Τζέιμς Τισό πάνω από είκοσι έργα με αυτό το θέμα.[11]

Η Σαρκοφάγος του Ιουνίιου Βάσου απεικονίζει διάφορες βιβλικές ιστορίες, μεταξύ των οποίων και η θυσία του Αβραάμ. Αυτές οι σκαλιστές σκηνές βρίσκονται στο εξωτερικό μιας μαρμάρινης παλαιοχριστιανικής σαρκοφάγου που χρησιμοποιήθηκε για την ταφή του Ιουνίου Βάσου Θεοτεκνίου το 359. Αυτή η σαρκοφάγος έχει περιγραφεί ως "πιθανώς το πιο διάσημο κομμάτι παλαιοχριστιανικής ανάγλυφης γλυπτικής". Η αρχική της θέση ήταν κάτω από την Παλαιά Βασιλική του Αγίου Πέτρου και επανανακαλύφθηκε το 1597.[12]

Χριστιανική εικονογραφία

Επεξεργασία

Ο Αβραάμ ενίοτε αναγνωρίζεται από τη σκηνή στην οποία παρουσιάζεται: τη συνάντηση με τον Μελχισεδέκ, τους τρεις αγγέλους ή τη θυσία του Αβραάμ. Στα μεμονωμένα πορτρέτα μπορεί να χρησιμοποιηθεί ένα σπαθί ή ένα μαχαίρι ως συνοδευτικό του, όπως σε ένα άγαλμα του Τζιοβάνι Μαρία Μορλάιτερ ή σε έναν πίνακα του Λορέντσο Μόνακο. Ήδη από τις αρχές του 3ου αι., η χριστιανική τέχνη ακολούθησε τη χριστιανική τυπολογία καθιστώντας τη θυσία του Ισαάκ ως προεικόνιση της θυσίας του Χριστού στον σταυρό.[13]

Το 1681, ο Μαρκ-Αντουάν Σαρπαντιέ κυκλοφόρησε ένα δραματικό μοτέτο με τίτλο Sacricim Abrahae H.402 – 402 a – 402 b, για σολίστες, χορωδία, όργανα και μπάσο κοντίνουο.[14]

Το 1994, ο Στιβ Ράιχ κυκλοφόρησε μια όπερα με το όνομα The Cave. Ο τίτλος αναφέρεται στον Τάφο των Πατριαρχών. Η αφήγηση της όπερας βασίζεται στην ιστορία του Αβραάμ και της οικογένειάς του, όπως αναφέρεται σε θρησκευτικά κείμενα.[15]

Το ομότιτλο κομμάτι στο άλμπουμ Highway 61 Revisited (1965) του Μπομπ Ντίλαν[16] αποτελείται από πέντε στροφές, με κάποιον σε καθεμία από αυτές να περιγράφει ένα ασυνήθιστο πρόβλημα που τελικά επιλύεται. Στην πρώτη στροφή, ο Θεός λέει στον Αβραάμ να "σκοτώσει έναν γιο". Ο Θεός θέλει να γίνει ο φόνος στον αυτοκινητόδρομο 61. Αβραάμ είναι και το όνομα του πατέρα του Ντίλαν.[17] Το 2004, το περιοδικό Rolling Stone κατέταξε το "Highway 61 Revisited" στο νούμερο 364 στα 500 καλύτερα τραγούδια όλων των εποχών.[18]

Λογοτεχνία

Επεξεργασία

Κινηματογράφος και τηλεόραση

Επεξεργασία

Τον ρόλο του Αβρράμ έχουν, μεταξύ άλλων, ερμηνεύσει οι:

Παραπομπές

Επεξεργασία
  1. 1,0 1,1 1,2 (Ιταλικά) santiebeati.it. 73750.
  2. «Genesis» (Βιβλική Εβραϊκή)
  3. «Genesis» (Βιβλική Εβραϊκή)
  4. «Genesis» (Βιβλική Εβραϊκή)
  5. «Genesis» (Βιβλική Εβραϊκή)
  6. 6,0 6,1 6,2 6,3 6,4 6,5 «Genesis» (Βιβλική Εβραϊκή)
  7. 7,0 7,1 Genesis 11.
  8. 8,0 8,1 Bavli Bava Batra. σελ. 91a.
  9. Η εγκυκλοπαίδεια The International Standard Bible Encyclopedia (Διεθνής Στερεότυπη Εγκυκλοπαίδεια της Βίβλου) αναφέρει σχετικά με τον Αβραάμ: «[Στην Καινή Διαθήκη], όπως συμβαίνει και στην Παλαιά Διαθήκη, η θέση του ως προγόνου προσδίδει στο μέγεθος της σπουδαιότητάς του, όχι μόνο ως πρόγονος του Ισραήλ (Πράξεις 13:26), αλλά ειδικά ως πρόγονος, και του Λευιτικού ιερατείου (Εβραίους 7:5), και του Μεσσία (Ματθαίος 1:1), και, μέσω της ιδιαιτερότητας του Χριστιανικού δόγματος της ενότητας των πιστών με τον Χριστό, των Χριστιανών πιστών (Γαλάτες 3:16, 29)». [1]
    Επίσης, η ΜΠΚ αποδίδει το εδάφιο Ματθαίος 1:1: «Γενεαλογικός κατάλογος του Ιησού Χριστού που προερχόταν από το Δαβίδ, απόγονο του Αβραάμ».
  10. Exum, Jo Cheryl (2007). Retellings: The Bible in Literature, Music, Art and Film. BRILL. ISBN 978-90-04-16572-4. 
  11. «Artwork Depicting Scenes from Abraham's Life». web.archive.org. 15 Ιανουαρίου 2025. Ανακτήθηκε στις 12 Μαΐου 2025. 
  12. «ipernity». m.ipernity.com. Ανακτήθηκε στις 12 Μαΐου 2025. 
  13. «Abraham the Patriarch: Christian Interpretations and Art». www.christianiconography.info. Ανακτήθηκε στις 12 Μαΐου 2025. 
  14. Charpentier, Marc-Antoine (1995). Sacrificium Abrahae: H. 402. Editions du Centre de musique baroque de Versailles. 
  15. «The Cave». Steve Reich Composer (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 12 Μαΐου 2025. 
  16. «Highway 61 Revisited | The Official Bob Dylan Site». www.bobdylan.com. Ανακτήθηκε στις 12 Μαΐου 2025. 
  17. «From Odessa to Duluth: The journey of Bob Dylan's grandparents». Duluth News Tribune (στα Αγγλικά). 28 Μαρτίου 2022. Ανακτήθηκε στις 12 Μαΐου 2025. 
  18. «The RS 500 Greatest Songs of All Time : Rolling Stone». web.archive.org. 13 Σεπτεμβρίου 2008. Ανακτήθηκε στις 12 Μαΐου 2025. 
  19. Βάλτερ Πούχνερ, «Η Θυσία του Αβραάμ», Ανθολογία Νεοελληνικής Δραματουργίας, τομ. Α, Από την Κρητική Αναγέννηση ως την Επανάσταση του 1821, τομ. Α, εκδ. Μ.Ι.Ε.Τ., Αθήνα, 2006, σελ. 135
  20. «Αρχείο Εθνικού Θεάτρου». nt-archive.gr. Ανακτήθηκε στις 12 Μαΐου 2025. 
  21. «Αρχείο Εθνικού Θεάτρου». nt-archive.gr. Ανακτήθηκε στις 12 Μαΐου 2025. 
  22. «Αρχείο Εθνικού Θεάτρου». nt-archive.gr. Ανακτήθηκε στις 12 Μαΐου 2025. 
  23. Kierkegaard, Søren (1980). The concept of anxiety : a simple psychologically orienting deliberation on the dogmatic issue of hereditary sin. Princeton, N.J. : Princeton University Press. ISBN 978-0-691-07244-9. 
  24. «Θυσία του Αβραάμ, η». www.searchculture.gr. Ανακτήθηκε στις 12 Μαΐου 2025. 
  25. Kay, Jeremy. «Relativity International finds Son Of God». Screen (στα Αγγλικά). Ανακτήθηκε στις 12 Μαΐου 2025. 
  26. Κράλλης, Γρηγόρης (27 Απριλίου 2021). «ΕΡΤ2: «Η Θυσία του Αβραάμ» - Το αριστούργημα του Βιτσέντζου Κορνάρου στο Ωδείο Ηρώδου του Αττικού». ΕΡΤ. Ανακτήθηκε στις 12 Μαΐου 2025.