Το Αδένιον (Adenium) είναι γένος αγγειόσπερμων φυτών στην οικογένεια των Αποκυνίδων (Apocynaceae) και περιγράφηκε για πρώτη φορά ως γένος το 1819. Είναι εγγενές στην Αφρική και στην Αραβική Χερσόνησο.[3]

Αδένιον
(Adenium)
Φυτό Adenium swazicum Νότια Αφρική.
Φυτό Adenium swazicum Νότια Αφρική.
Συστηματική ταξινόμηση
Βασίλειο: Φυτά (Plantae)
Συνομοταξία: Αγγειόσπερμα (Angiosperms)
Ομοταξία: Ευδικοτυλήδονα (Eudicots)
Υφομοταξία: Αστερίδες (Asterids)
Τάξη: Γενθιανώδη (Gentianales)
Οικογένεια: Αποκυνίδες (Apocynaceae)
Υποοικογένεια: .... (Apocynoideae)
Γένος: Αδένιον
(Adenium)

Johann Jacob Roemer (Roem.) & Josef August Schultes (Schult.)[1]
Συνώνυμα[2]
  • Αντένουμ (Adenum) G.Don
  • Idaneum Kuntze & Post

Καλλιέργεια και χρήσεις Επεξεργασία

Το Αδένιον το εύσαρκον (Adenium obesum) καλλιεργείται ως φυτό εσωτερικού χώρου σε περιοχές με εύκρατο κλίμα. Έχουν αναπτυχθεί πολυάριθμα υβρίδια. Τα Αδένια εκτιμώνται για τα πολύχρωμα άνθη τους, αλλά και για τα ασυνήθη, παχύκορμα (caudices).[Σημ. 1] Δύνανται να καλλιεργηθούν για πολλά χρόνια σε γλάστρα και χρησιμοποιούνται συνήθως για μπονσάι.

Επειδή τα σπόρο-αναπτυσσόμενα φυτά δεν είναι γενετικά πανομοιότυπα με το μητρικό φυτό, οι επιθυμητές ποικιλίες συνήθως διαδίδονται με τον εμβολιασμό. Γενετικά πανομοιότυπα φυτά μπορούν επίσης να παραχθούν με μοσχεύματα. Ωστόσο, κόβοντας αναπτυγμένα φυτά, δεν τείνουν να αναπτύξουν ένα επιθυμητό παχύ caudex τόσο σύντομα όσο τα σπόρο-αναπτυσσόμενα φυτά.

Ο χυμός (sap)[Σημ. 2] των ειδών Α. το βοημιανόν (Adenium boehmianum), Α. το πολυανθές (Α. multiflorum) και Α. το εύσαρκον (Α. obesum), περιέχει τοξικές καρδιακές γλυκοσίδες και χρησιμοποιείται ως δηλητήριο βελών σε ολόκληρη την Αφρική, για το κυνήγι μεγάλων θηραμάτων.[4]

Ταξινόμηση Επεξεργασία

Το γένος Αδένιον θα μπορούσε να περιέχει έως και δώδεκα είδη. Αυτά θεωρούνται από άλλους συγγραφείς υποείδη ή ποικιλίες. Μια ταξινόμηση κατά τα τέλη του 20ού αιώνα από τον Plazier, αναγνωρίζει πέντε είδη.[5]

Είδη[3]
  1. Adenium arabicum Isaac Bayley Balfour (Balf.f.) = A. obesum
  2. Αδένιον το βοημιανόν (Adenium boehmianum) Schinz - (Ναμίμπια, Ανγκόλα)
  3. Αδένιον το πολυανθές (Adenium multiflorum) Johann Friedrich Klotzsch (Klotzsch.) (Νότια Αφρική, από τη νότια Ζάμπια)
  4. Αδένιον το εύσαρκον (Adenium obesum) Peter Forsskål (Forssk.) Johann Jakob Roemer (Roem.) & Josef August Schultes (Schult.) - ευρέως διαδεδομένο από τη Σενεγάλη έως τη Σομαλία και επίσης στην Αραβική Χερσόνησο
  5. Αδενιον το ελαιόφυλλον (Adenium oleifolium) Stapf - Νότια Αφρική, Μποτσουάνα, Ναμίμπια
  6. Adenium swazicum Stapf (Ανατολική Νότια Αφρική)[5][6]
Παλαιότερα τοποθετημένα εδώ
  • Pachypodium namaquanum (Wyley πρώην Harv.) Welw. (ως A. namaquanum Wyley πρώην Harv.)[6]

Κοινές ονομασίες Επεξεργασία

Το Αδένιον το εύσαρκον (Adenium obesum) είναι επίσης γνωστό και ως το ρόδο της ερήμου. Στις Φιλιππίνες, λόγω της ομοιότητάς του με το σχετικό γένος Πλουμέρια και το γεγονός ότι εισήχθη στις Φιλιππίνες από το Μπανγκόκ, Ταϊλάνδη, το φυτό επίσης ονομάζεται «Μπανγκόκ kalachuchi».

Εικόνες Επεξεργασία


Σημειώσεις Επεξεργασία

  1. Ένα caudex (πληθυντικός: caudices), κυριολεκτικά το στέλεχος του φυτού, αλλά χρησιμοποιείται επίσης να σημαίνει το έρριζο ή ιδιαίτερα μια βασική δομή στελέχους ή όργανο αποθήκευσης από το οποίο προκύπτει νέα ανάπτυξη (όπως λ.χ. στον φοίνικα ή τη φτέρη). Τα φυτά με caudex (Pachycaul, caudiciform / παχύκαυλα ή παχύκορμα) είναι τα φυτά που έχουν ένα δυσανάλογο με τα λίγα κλαδιά τους χοντρό κορμό στον οποίο συγκρατούν νερό για να αντεπεξέλθουν στις περιόδους ξηρασίας.[Παρ. Σημ. 1][Παρ. Σημ. 2][Παρ. Σημ. 3]
  2. Ο χυμός (Αγγλ. sap), είναι αυστηρός όρος της επιστήμης της Γενικής Βοτανικής που χρησιμοποιείται αποκλειστικά στη Φυσιολογία Φυτών και όχι οπουδήποτε. Συγκεκριμένα, είναι ΜΟΝΟΝ το πρωταρχικό υδατικό διάλυμα που κινείται στα αγγεία του φυτού με πολύπλοκες φυσικοχημικές διεργασίες (ώσμωση, τριχοειδικά φαινόμενα κ.ά.) και χρησιμεύει στη θρέψη του. Οποιοδήποτε υγρό παράγει το φυτό ΜΕΤΑΓΕΝΕΣΤΕΡΑ και σε οποιοδήποτε σημείο του (βλαστό, φύλλα, άνθη, κ.ο.κ), ακόμη και αν προέρχεται από αυτό το διάλυμα, δεν είναι χυμός, με την ΑΥΣΤΗΡΗ βοτανική έννοια (sensu stricto). Επίσης, ο χυμός, δεν πρέπει να συγχέεται με το λατέξ, τη ρητίνη ή το κενοτόπιο (vacuole). [Παρ. Σημ. 4]
Παραπομπές σημειώσεων
  1. Hickey, M.; King, C. (2001). The Cambridge Illustrated Glossary of Botanical Terms. Cambridge University Press. 
  2. Stearn, W.T. (1992). Botanical Latin: History, grammar, syntax, terminology and vocabulary, Fourth edition. David and Charles. 
  3. Simpson, M.G. (2010). Plant Systematics: Second Edition. Elsevier Science. ISBN 9780080922089. pages 456 and 695
  4. Aslam Khan (1 Ιανουαρίου 2001). Plant Anatomy And Physiology. Gyan Publishing House. ISBN 978-81-7835-049-3. Ανακτήθηκε στις 6 Απριλίου 2013. 

Παραπομπές Επεξεργασία

  1. «Genus: Adenium Roem. & Schult». Germplasm Resources Information Network. United States Department of Agriculture. 14 Μαρτίου 2003. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 6 Οκτωβρίου 2012. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουνίου 2010. 
  2. «World Checklist of Selected Plant Species». 
  3. 3,0 3,1 Kew World Checklist of Selected Plant Families
  4. Schmelzer, G.H.· A. Gurib-Fakim (2008). Medicinal Plants. Plant Resources of Tropical Africa. σελίδες 43–49. ISBN 978-90-5782-204-9. 
  5. 5,0 5,1 Stoffel Petrus Bester (Ιουνίου 2004). «Adenium multiflorum Klotzsch». South African National Biodiversity Institute's plant information website. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 25 Ιανουαρίου 2010. Ανακτήθηκε στις 10 Μαΐου 2016. 
  6. 6,0 6,1 «GRIN Species Records of Adenium». Germplasm Resources Information Network. United States Department of Agriculture. Αρχειοθετήθηκε από το πρωτότυπο στις 24 Σεπτεμβρίου 2015. Ανακτήθηκε στις 26 Ιουνίου 2010. 
  7. Schmelzer, G.H., Gurib-Fakim, A. (2008). Plant Resources of Tropical Africa 11(1), Medicinal plants 1. Wageningen, Netherlands: Prota Foundation, Backhuys Publishers, CTA. σελίδες pp. 43–45. ISBN 978-90-5782-204-9. 


 
 
Στο λήμμα αυτό έχει ενσωματωθεί κείμενο από το λήμμα Adenium (έκδοση 707382869) της Αγγλικής Βικιπαίδειας, η οποία διανέμεται υπό την GNU FDL και την CC-BY-SA 4.0. (ιστορικό/συντάκτες).